بیرجند/
جایگاه ویژه آواها و نواهای عامیانه در بین مردم خراسان جنوبی
آواها و نواهای عامیانه در بین مردم خراسان جنوبی جایگاه ویژه ای دارد دهقانی که خرمن می کوبد ، جوانی که چو پانی می کند، مردی که گندم درو می کند، زنی که نان می پزد ، مادری که کودکش را می خواباند و انسانی که با خود خلوت کرده است بیشتر سرگرمی اش بیان آواها و نواها ی عامیانه است که با شور و حال دیگری می بخشد .
به گزارش باشگاه خبرنگاران ، آوا ها و نواها و ترانه های عامیانه در خراسان جنوبی متنوع است و باید گفت این ترانه ها محصول اعتقادات و باورها و به طور کلی محیط و روحیات و شرایط در هر منطقه است.
در این آواها و نواها هیچ گونه آثار ترس و ابهامی دیده نمی شود هرچه واقعیت دارد رک و به زبان حال و به طور کلی خودمانی بیان می شود و ترانه سرا هم صادقانه سفره دلش را برای مردم پهن می کند و حتی بیان قصه دل را که شکافتن آن در جامعه بسته روستایی مشکل است به زبان شعر در می آورد .
این گزارش می افزاید: زمان زایش ترانه ها آواها و نواها در خراسان جنوبی مشخص نیست حتی در مواردی نام سرایندگان آنها هم نامعلوم است زیرا سراینده به طور معمول هدفی جز بیان تمنیات خود ندارد و معلوم نیست و چه کسی و در کجا بعضی ترانه ها را سروده است .
بعید نیست که ترانه های عامیانه خراسان جنوبی در دیگر مناطق کشور همچون شهر ها وروستاهای خراسان رضوی هم رواج داشته باشد به ویژه که از گذشته این استان محل رفت و آمد رائران امام رضا (ع) بوده و مسافران در نقاطی از خراسان جنوبی در کاروان سرا ها اسکان داشته اند بنابراین آواها و نواها سینه به سینه نقل و منتقل می شده است و احتمال دارد همراه با مهاجرت و گشت و گذار مردم از اینجا به جاهای دیگر رفته باشد .
بر آبادی کارشناس میراث فرهنگی می گوید: در نواها ی خراسان جنوبی لهجه خاصی دیده نمی شود، جزتخفیف و تبدیل و به همین مناسبت معنای ترانه ها و برای همه گروه ها و اقشار و سنین مختلف گویا و روشن است .
وی می افزاید : قالب ترانه ها و ترکیب آنها ساده است وزن و ضرب ترانه ها تا حدودی از نظر متخصصان به دور مانده و ترانه ها ی عامیانه بیشتر وزن و آهنگ خاص دارد که بررسی آن بر عهده صاحب نظران است اما ان چه بیشتر ترانه ها مشهود است سادگی و بی تکلیفی ترانه ها ست .
این مردم شناس و کارشناس میراث فرهنگی اظهار می دارد : در ترانه ها به طور معمول از کاربرد کلمات نامهجور خبری نیست و افکار، عقاید، آرزوها و ... با سادگی خاصی منعکس می شود به همین مناسبت مردم از خرد و کلان با این ترانه ها آشنا هستند .
وی می افزاید: از طرفی هم مضامین ترانه ها چنمان دل آویز است که به آدمی شور و حالی دیگر می بخشد آن چه با عنوان ترانه های عامیانه خراسان جنوبی داریم گوشه ای از فرهنگ غنی و پربار منطقه است و گرنه مثنوی 70 متن کاغذ می شود .
نوا های عامیانه بیشتر توصیفی است و حال و حوای روستا را دارد و با تشبیه استعاره و ایجاز همراه و دایره وسعت آن همچون سفره طبیعت وسیع و گسترده است ./س
