به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ سبب بی‌خوابی و باعث کاهش فعالیت ذهنی و مغز می‌شود. نوشابه‌های گاز‌دار حاوی شکر دندان‌ها را می‌پوساند و حتی آنها رادر خود حل می‌کند. افزایش مصرف نوشابه‌های گاز‌دار مهمترین علت ابتلاء به پوکی استخوان در ایران است. مصرف نوشابه‌های گاز‌دار استرس و اضطراب را افزایش می‌دهد.

مصرف نوشابه برای کودکان و خرد سالان خطرناک است. با مصرف نوشابه گازدار بدن قدرت جذب کلیسم را از دست می‌دهد. مصرف نوشابه برای کودکان دچار اسهال بسیار خطرناک است و آب بدن آنها را تحلیل می دهد. مصرف نوشابه‌های گاز دار هنگام گرمازدگی، باعث تشنج می‌شود. برخلاف شایعات، مصرف نوشابه هیچ کمکی به هضم غذا نمی‌کند فقط رفلاکس معده می‌آورد.موارد فوق و ده‌ها و صدها عامل بیماری زای دیگر که برای مصرف نوشابه‌های گاز‌دار از سوی محققان علوم پزشکی اعلام می‌شود.

چیزی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت و هنگامی که از فراوانی انواع و اقسام بیماری و رواج روز افزون آن سخن به میان می‌آید، نمی‌توان از گستردگی مصرف نوشابه‌های گاز‌دار آن هم دربین غذا انتقاد نکرد و هشدار نداد که علیرغم هشدارهای پی در پی ؛ چرا مصرف نوشابه در ایران دو برابر میانگین جهانی،اما مصرف شیر و لبنیات یک سوم میانگین جهانی است.

خوشبختانه در سال جاری با پیگریهای آموزش و پرورش عرضه نوشابه‌های گازدار در مدارس به شدت ممنوع شد ؛ اما در مقابل تلاش‌های گسترده شرکت‌های تولیدی نوشابه و بازار یاب‌های آنها به ویژه با تنوع بخشی به تولیدات، مصرف این گونه از نوشیدنی مضر در کشور ما همچنان در حال گسترش است و کودکان هم اگر در محیط مدرسه از این نوشیدنی استفاده نکنند، در منزل و سطح جامعه از آن فراوان استفاده می‌برند.

متاسفانه مصرف فراوان نوشابه‌های گازدار مدت هاست آسیب‌های فراوانی به سلامت جسمی مردم وارد کرده به نحوی که به دلیل نابودی کلسیم موجود در بدن بخاطر مصرف نوشابه‌های گاز‌دار و عدم مصرف لبنیات خصوصا شیر و دوغ، هم اکنون در ایران بیش از 5 میلیون نفر به بیماری مرگبار اما خاموش "پوکی استخوان" مبتلا هستند و از هر 100 زن ایرانی بالای 50 سال 70 نفرشان دچار عارضه پوکی استخوان هستند که همه ساله باید میلیاردها تومان برای درمان این افراد خصوصا خرید داروهای خارجی هزینه کرد و علاوه بر آن افزایش بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت، بخشی ریشه در همین "بد غذایی" دارد و به موازات آن هم نوشابه‌های گاز‌دار کماکان در سطح کشور تبلیغ می‌شود.ممکن است بعضی افراد مدعی شوند این آمارها آمار درستی نیست و حداقل عده‌ای را می‌شناسند! که نوشابه گاز‌دار مصرف نمی‌کنند.

اما جالب است بدانیم در کشور افراد و خانواده‌هایی داریم که نوشابه خور حرفه‌ای (!) هستند و هر فرد روزانه حداقل 12 لیوان نوشابه گازدار مصرف می‌کنند و قادر به بلع غذای معمولی بدون استفاده از نوشابه هم نیستند.هرچه هست، اکنون این مواد نوشیدنی ناسالم که در وعده غذایی ظهر و شام و میان وعده بسیاری از مردم قرار دارد و حتی جزو زیبایی‌های سفره ایرانی هم شده جز سمی مهلک چیز دیگری نیست زیرا با داشتن ترکیبی از مواد قندی و رنگ تنها باعث چاقی و به موازات آن بروز بیماریهای مرتبط با چاقی و افت کلسیم و پوکی استخوان می‌شود.کافی است بدانیم میزان قند خالص موجود در یک لیوان نوشابه گاز‌دار 280 تا 300 میلی گرم است که حدود 150 کالری برای بدن می‌سازد در حالیکه یک لیوان دوغ علاوه بر ویژگی‌های شیر و ماست و املاح مورد نیاز بدن چاق کننده نیست باعث افزایش قندو اسیداوریک بدن هم نمی‌شود. علاوه بر مضرات مختلف، مصرف نوشابه بر سطح یادگیری دانش آموزان اثر منفی می‌گذارد و باعث کاهش یادگیری درس می‌شود که متاسفانه کند ذهنی امروزه یکی از اعتراض‌های عمده والدین درباره دانش‌آموزان است.

جمله فوق را خانم زهرا روشن مربی بهداشت مدرسه می گوید و ادامه می‌دهد:علیرغم ممنوعیت عرضه نوشابه گازدار در بوفه مدرسه، برخی از اولیاء همراه میان وعده غذایی نوشابه راهم در کیف بچه‌ها قرار می‌دهند. که من با مشاهده نوشابه آن را مقابل بقیه دانش آموزان دیگر درون سطل زباله خالی می‌کنم و به همکاران بهداشت مدرسه هم سفارش می‌کنم در این زمینه اغماض نکنند. زیرا هرگونه حفظ قوطی نوشابه برای دانش آموزان، بدآموزی خواهد داشت.

وی ادامه می‌دهد: اولیا باید توجه داشته باشند هر قدر مواد غذایی و نوشیدنی فسفردار و کلیسم‌دار به دانش آموزان بدهند، این مواد باعث تقویت ذهن و یادگیری آنها و برعکس نوشابه‌های گاز‌دار با نابودی کلسیم به صورت غیرمستقیم باعث ضعف یادگیری می‌شود.

وی عارضه کوتاهی قد را هم یکی دیگر از نشانه‌های ویژه برخی از دانش آموزان مصرف کننده نوشابه‌های گازدار قلمداد می کند و می‌افزاید: امروزه در کشورهایی همانند ژاپن، مالزی، اندونزی و ویتنام با تشخیص اثرفراوان شیر و دوغ بر افزایش ضریب هوشی دانش آموزان و افزایش قد به نتایج شگرفی رسیدند و توانستند میانگین قد دانش آموزان خود را افزایش دهند.

وی همچنین توصیه می‌کند: خانواده‌ها همراه ساندویچ خانگی، دوغ را جایگزین نوشابه برای مصرف میان وعده دانش آموزان کنند و برای تامین قند خون دانش آموزان هم از خرما و کشمش و میوه‌ها استفاده نمایند. وی بی‌قراری را یکی دیگر از عوارض مصرف نوشابه‌های گاز‌دار در میان دانش آموزان ارزیابی می‌کند و ادامه می‌دهد: مصرف فراوان قند موجود در نوشابه‌های گازدار علاوه بر انرژی کاذب باعث بروز بی‌خوابی، بی‌قراری و حتی تپش قلب و کم غذایی هنگام وعده‌های اصلی می‌شود که اثرات جانبی به بار می‌آورد.

دکتر سیدعلی کشاورز استاد رشته تغذیه و مدیرگروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در باره مضرات نوشابه‌های گازدار به گزارشگر ما می‌گوید: نوشابه حاوی شکر گازکربنیک اسید فسفوریک و بنزوات (برای جلوگیری از فساد) است و غیر از اینکه مقداری انرژی به بدن مصرف کننده برساند هیچ فایده دیگری ندارد و هر منبع انرژی که با خود ویتامین، پروتئین و املاح نداشته باشد تنها فایده‌ای که دارد چاق کننده است.

وی در مقایسه محتویات یک لیوان شیر یا دوغ با یک لیوان نوشابه هم می‌افزاید: وقتی که یک لیوان شیرمی خورید بیش از 10 درصد از 10 ماده مغذی همانند پروتئین، کلسیم، ویتامین ب 2 و ب 1 ویتامین آو... مجموعه‌ای از مواد مغذی را که بدن به آن نیاز دارد در یک لیوان شیر و یا یک لیوان دوغ که رقیقتر هست دارد در حالیکه انرژی‌اش هم به اندازه‌های همان لیوان نوشابه هست. دکتر کشاورز در باره وجود نگاه و باور خواب آوری مصرف دوغ هم می‌گوید: مساله خواب آلودگی آنقدر نیست که بتوان از لحاظ علمی آن را مطرح کرد زیرا دوغ رقیق است و خواب آلودگی در باره ماست و آنهم درصد مصرف زیاد گفته شده است و بستگی به شرایط و حساسیت‌های فردی هم دارد. وی می‌افزاید: حتی شیرهم می‌تواند این حالت را داشته باشد، ولی ماست بیشتر از بقیه مواد لبنی آرام‌بخش است زیرا دو چیز در ایجاد آرامش بدن انسان موثر است: یکی کلسیمی است که در دوغ و ماست و شیر داریم و دوم اسیدلاکتیک است که در ماست و دوغ به مقدار کم وجود دارد.

پس اگر ما بتوانیم دوغهایی تولید کنیم که ترش نباشد و اسیدلاکتیک آن حداقل باشد، در این زمینه موفق خواهیم شد. در کشور ما مدت هاست که تبلیغات فراوانی برای مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا انجام می‌شود و حتی جوانان برای مصرف آن رقابت می‌کنند که متاسفانه کمپانی‌های تولیدکننده این نوشابه‌ها هم از چنین روندی حمایت کرده و از آن سود فراوان جستجو می‌کنند در این باره نیز دکتر کشاورزاستاد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است: نوشابه‌های انرژی‌زا مقداری کافئین و یا ترکیبات مشابه آن مثل ژانسینگ دارد که تفاوتی با نوشابه‌های گازدار معمولی ندارد و اما می‌توان گفت همه این نوشابه‌ها اسیدفسفریک را دارند که مانع جذب کلسیم، آهن و روی در بدن می‌شود. وی می‌افزاید: اولین عارضه‌ای که این موانع جذب در بدن ایجاد می‌کنند ممانعت از رشد خصوصا در کودکان می‌شوند و در افراد بالغ سبب پوکی استخوان خواهد شد.

دکتر کشاورز به عنوان مثال ادامه می‌دهد: خانمی که هر روز یک لیوان نوشابه گازدار استفاده کند خطر پوکی استخوانش سه برابر بیشتر از کسی است که نوشابه گازدار استفاده نمی‌کند و اگر این زن ورزشکار باشد خطر پوکی استخوانش نسبت به بقیه زنان پنج برابر بیشتر است چون خود ورزش مانع از پوکی استخوان می‌شود اما چون ورزشکاران به کلسیم بیشتری نیاز دارند اثرات سو مصرف نوشابه‌های گازدار در آنها بیشتر است.

استاد تغذیه دانشگاه تهران می‌افزاید: نوشابه‌های انرژی‌زا هم در دنیای ورزش بیشتر جنبه تجاری دارند و بخاطر اینکه قند فراوانی دارند همانند نوشابه‌های معمولی به شدت چاق کننده است. وی درباره بنزوآت موجود در نوشابه‌ها هم می‌گوید: اگر مصرف این مواد زیاد باشد ثابت شده که می‌تواند سرطان‌زا هم باشد و این عارضه نوشابه خورهای حرفه‌ای حتما خطر آفرین است. دکتر کشاورز می‌افزاید: اگر نوشابه‌ها از سفره خانواده‌ها حذف شود به جای آن دوغ، آب میوه و آب گذاشته شود منافع بیشتری عاید مصرف کننده می‌شود زیرا دوغ تقریبا تمام ویژگی‌های شیر و ماست را دارد اما رقیق است و همه آن 10 مواد مورد نیاز بدن را دارد اما کمتر از شیر و ماست چون با آب و نمک مخلوط است. وی درباره نمک موجود در دوغ هم می‌گوید: خوشبختانه اخیرا شرکت‌ها نمونه دوغ‌هایی تولید می‌کنند که نمک کمی دارد که البته مناسب است با هدایت وزارت بهداشت این شرکت‌ها موجودی نمک و سایر اجزا دوغ را روی برچسب آن بنویسند تا مصرف کنندگان با آگاهی بیشتری به سراغ دوغ‌های کم نمک‌تر و کم ترش بروند.

وی درباره حذف نفخ ناشی از مصرف دوغ هم می‌گوید: می‌توان دوغ را با عرق نعناع مخلوط کرد که اتفاقا برخی از شرکت‌ها هم چنین دوغ‌هایی تولید می‌کنند که می‌توان در نهایت به استانداردهای خاصی برای تولید دوغ با کیفیت دست یافت. دکتر کشاورز یکی دیگر از معایب مصرف نوشابه‌های گازدار را ایجاد کم خونی در مصرف کنندگان عنوان می‌کند و می‌افزاید: وقتی این نوشابه‌ها باعث عدم جذب آهن در بدن شود خودبخود ایجاد کم خونی می‌کند و این کم خونی در کودکان خصوصا دختران باعث اثرات وخیم جسمی در آینده خواهد شد کمااینکه امروزه این یکی از مشکلات درمانی در کشور ما هم محسوب می‌شود.

وی ناباروری در خانمها را هم از عوارض جنبی مصرف نوشابه‌های گازدار اعلام می‌کند می‌گوید: سنگ کیسه صفرا، نقرس و... برخی دیگر از بیماریها با چاقی و مصرف نوشابه‌های گازدار در ارتباط است.

دکتر کشاورز ادامه می‌دهد: باید پذیرفت که مادر زمینه فرهنگی مصرف نوشابه با مشکلات فراوانی مواجه هستیم و به نوعی باید حل شود که بخاطر پول هر محصولی که به زیان سلامت مردم است، مصرف نشود. وی درباره افزایش مرض قند (دیابت) در کشور و تاثیر نوشابه‌های گازدار هم می‌گوید: براساس مطالعات انجام شده مرض قند در کشورهای توسعه یافته حدود 2 درصد است اما مطالعات در کشور ما زنگ خطر را به صورت جدی به صدا درآورده است زیرا حداقل در شهرهای بزرگ ما 7 تا 14 درصد مرض قند داریم و این واقعا نگران کننده است.

وی درباره راههای بروز این بیماری هم می‌گوید: طبیعی است که در بروز بیماری قند زمینه ارثی وجود دارد ولی علاوه بر عوامل وراثت و ازدواج‌های فامیلی که می‌تواند اثرگذار باشد کم شدن تحرک در شهرهای بزرگ، زیاد شدن مصرف نوشابه، شیرینی و شربت نقش موثری دارند. وی در خاتمه می‌گوید: این مساله ابتدا به اصلاح فرهنگ خانواده‌ها باز می‌گردد.