به گزارش گروه خواندنی های باشگاه خبرنگاران، کشور ترکیه همسایه ما در شمال غربی است و از جمله سرزمین های کهن با سابقه تاریخی بسیار طولانی است. این کشور دارای اشتراکات دینی ، زبانی و فرهنگی بسیار با ایران است و یکی از فصول مشترک بین دو کشور بحث جشن نوروز است. کشور ترکیه نیز از جمله کشورهایی است که در آن جشن نوروز با شکوه خاصی برگزار می شود.
در سالهای حکومت امپراتوری عثمانی ، این مراسم با شکوه بسیار بیشتری در بین مردم ترکیه برگزار می شد اما پس از روی کار آمدن جمهوری ترکیه در اوایل قرن بیستم میلادی این جشن کم کم اهمیت خود را از دست داد. در سالهای پس از تشکیل جمهوری ترکیه ، بیشتر مسلمانان شیعه مذهب در شهر استانبول و اقلیت کرد ترکیه این جشن را باشکوه هر چه بیشتر برگزار می کردند. باید گفت که شیعیان ترکیه بر این باور هستند که نوروز روز تولد مولای متقیان حضرت علی (ع) و همچنین سالگرد ازدواج ایشان با حضرت فاطمه (س) است.
در منطقه کردستان نیز با توجه به ریشه های مشترک و ارتباط با سرزمین ایران به عنوان خواستگاه اصلی نوروز این مراسم را با شکوه خاصی در بین کردهای ترکیه برگزار می شود. البته باید این نکته را هم خاطر نشان ساخت که در چند دهه اخیر و پس از شروع تحرکات جدایی طلبانه در منطقه کردستان ترکیه ، مراسم نوروز به نوعی در این منطقه به یک گردهمایی سیاسی نیز بدل شده است.
در سالهای اخیر و پس از روی کار آمدن دولت اسلام گرای ترکیه ، جشن نوروز رونق دوباره ای در این کشور پیدا کرده است و در تقویم این کشور به عنوان روز " عید " مشخص شده است. تا جايیکه وزارت آموزش و پرورش ترکیه در اواسط ژانویه 2005 طی بخشنامه ای به مراکز آموزشی این کشور، خواهان برگزاری آئینهای ویژه عید نوروز به عنوان عید رسمیشد.
در اساسنامه جدید آموزشو پرورش ترکیه، عید نوروز به عنوان عید رسمي این کشور پذیرفته و به مراکز آموزشی ابلاغ شد که از این پس در روز اول فروردین آئینهای فرهنگی و هنری برای بزرگداشت این عید برگزار شود.
در این بخشنامه با اشاره به اینکه عید نوروز در کشورهای منطقه و آسیای میانه جشن گرفته میشود از مسئولان مراکز آموزشی خواسته شده است که عید نوروز را به عنوان یکی از عیدهای ملی به دانشآموزان معرفی کنند.
علاوه بر این مسئله عید نوروز در شهرهای جنوب شرقی ترکیه، مانند دیاربکر، شانلی اورفا، ماراش و مرسین به صورت باشکوهی برگزار میشود که بیشتر منعکس کننده فولکلر مردم آن نواحی است.
در شهر استانبول ترکیه ، به عنوان مرکز اصلی تجاری و گردشگری در چند نقطه شهر از جمله مکانی بين مساجد مشهور اياصوفيه و سلطان احمد که روزانه ميزبان تعداد زيادی از گردشگران است، مراسم نوروزی اجرا می شود.
جشن را گروه موسيقی"مهتر" آغاز می کنند که در تشريفات رسمی و مناسبتهای ملی ترکيه، با لباس سپاهيان عثمانی رژه می روند.
اعضای اين گروه که يادآور جنگاوران دوران امپراتوری هستند و لباسهای قرمز و سبز بر تن، کلاه های کشيده ای بر سر و شمشيرهايی بر کمر دارند، با طبل های بزرگ خود، فرارسيدن جشن نوروز را اعلام می کنند.
پس از آن، پرچم برخی کشورهای آسيای ميانه به همراه پرچم جمهوری آذربايجان بر افراشته می شود و سپس گروه های سنتی به برپايی آيين های نوروزی خاص منطقه آسيای ميانه می پردازند.
اما در صف پرچمهای رنگارنگی که برافراشته می شود و نماينده کشورهايی هستند که آيين نوروز را برگزار می کنند، جای فارسی زبانان خالی است و نامی از ايران، افغانستان و تاجيکستان برده نمی شود. اين جای خالی، برخی مسافران ايرانی را که به تماشای مراسم آمده اند، غافلگير می کند. شگفتی آنها از آنجاست که سالها عادت کرده اند، خود را "ميزبان" دائمی جشنی بدانند که حالا در اين سرزمين، "ميهمان" رسمی آن هم تلقی نمی شوند.
از جمله برنامه های متنوع اين مراسم، می توان به نواختن سازها و انجام رقص های محلی، شکستن تخم مرغ و پريدن برخی از مردم ومسئولان محلی از جمله، شهردار و مقامات ارتشی از روی آتش اشاره کرد.
تخم مرغ ها برای "دور کردن چشم بد" در مراسم خاصی شکسته می شوند؛ افرادی با گاری های پر از تخم مرغ رنگی به استقبال مهمانان می روند و اين تخم مرغ ها، روی ميزهای مخصوصی که بر آن، جاتخم مرغی هايی پيش بينی شده با چکش پلاستيکی شکسته می شوند.
زنان و مردانی با لباس های سنتی قفقازی که به رنگ های شاد بهاری است، شروع به رقص می کنند و همزمان گروه هايی نيز با تار و نی به آواز خوانی مشغول می شوند و تماشاگران اين جشن که بيشتر شامل محصلان مدارس و گردشگران خارجی هستند را سرگرم می کنند./ ق پ