به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران هنوز می توان شغلهای فراموش شده یا در حال از بین رفتن را در کوچه پس کوچه های قدیمی هر شهر پیدا کرد، شغلهایی که صاحبانشان موی خود را در کارشان سفید کردند.
جلالی که لحاف دوزی را در 15 سالگی نزد پدر خود آموخته معتقد است حضور الیاف مصنوعی مانند پنبه، پشم شیشه و کرک این صنعت دستی را دچار فراموش و انزوا کرده است.
وی گفت: صنعت دستی لحاف دوزی رو به نابودی است زیرا مردم بیشتر به خرید پتو، لحاف و تشک ماشینی تمایل دارند وی به این ضرب المثل قدیمی که گفته می شود فلانی در پر قو بزرگ شده اعتقادی ندارد و می گوید اصلا پر قویی وجود ندارد که بتوان از آن در لحاف دوزی استفاده کرد.
جلالی افزود: شاید 30-20 سال پیش از پر قو در لحاف و بالش استفاده می شده است ولی الان پرنده قو در کشور وجود ندارد و آنهایی که می آیند از مناطق دیگر مانند سیبری به کشور مهاجرت می کنند.
وی ادامه داد: مجوز شکار هم در گذشته راحت تر از امروزه بوده و این پرنده به آسانی شکار می شده است اما امروزه شکار قو ممنوع است و شکارچی آن متحمل جریمه سنگین می شود.
جلالی که 35 سال تجربه این حرفه را دارد معتقد است که هم اکنون از پر جوجه و مرغ در اسباب و لوازم خواب و پرهای غاز و اردک در لباسهای کوهنوردی و کیسه خواب بعد از تصفیه و خرد شدن استفاده می شود.
وی گفت: شکار قو بیشتر برای تزئین و زیبایی منازل و ویلاها استفاده می شود چون گوشت این پرنده طرفدار چندانی ندارد. پر آن نیز خیلی کم است و باید تعداد زیادی شکار شود تا بتوان از آن در لحاف دوزی استفاده کرد.
*حضور الیاف مصنوعی و فراموشی این صنعت
لحاف دوزی یک هنر و حرفه سنتی است که با فرهنگ ما آمیخته و از این رو باید چاره ای اندیشیده شود تا این حرفه احیا و ابقا شود کشورهای حاشیه خلیج فارس ، عربستان و آسیای میانه خواهان لحاف سنتی ایران هستند ولی چون لحاف دوز سرمایه مالی ندارد و با بازارهای خارجی هم آشنا نیست نمی تواند تولیداتش را صادر کند.
وی جایگزین شدن الیاف مصنوعی به جای پنبه طبیعی را یک معضل در کار لحاف دوزی دانست و افزود: مساله واردات پنبه و افزایش نرخ این محصول در بازار باعث شده که لحاف دوزان و خریداران از لحاف با مواد الیاف مصنوعی استفاده کنند.
*فرهنگ مناطق مختلف نوع استفاده از وسایل خواب را تعیین می کند
با توجه به فرهنگ و منطقه جغرافیایی مختلف موادی که در وسایل خواب استفاده می شود، متفاوت است . مثلا در مناطق سردسیر مثل تبریز و اردبیل از پشم به دلیل گرم بودن در شمال از کرک به دلیل رطوبت زیاد و در تهران نیز از پنبه استفاده می شود.از پر نیز در شهرهای مختلف استفاده می شود ولی بازارش به دلیل وجود الیاف مصنوعی کمتر شده است در حال حاضر به جای پر از الیاف مصنوعی، پنبه، پشم و پشم شیشه استفاده می شود. استفاده از این مواد برای کسانی که حساسیت دارند و نیز قیمت ارزان به مراتب خیلی بهتر است پنبه به دلیل طبیعی بودن خیلی بهتر از موارد دیگر است
*آپارتمان نشینی پنبه زن را به گوشه انزوا کشانده
با ورود دستگاه برقی حلاجی و تولید الیاف مصنوعی پنبه کمتر کسب به سراغ لحاف دوز سنتی می رود.
با گسترش فرهنگ آپارتمان نشینی دیگر گوشه ای را نمی توان یافت که پنبه زن بنشیند و پنبه حلاجی کند رفته رفته خانه ها آنقدر کوچک شد و خانه های حیات دار به آپارتمان، مجتمع و برج تبدیل شد که دیگر صاحبخانه نمی توانست حجم زیادی از فضای خانه را به چیدن رختخواب ها اختصاص دهد.
از همان وقت بود که پتوهای کم حجم و مسافرتی جای لحاف های پر حجم و تشک های کارخانه ای فنری و طبی، جای تشک های دست دوز را گرفتند./ل