به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران یاسوج نام تب خونريزي دهنده از آن زمان براي اين بيماري انتخاب گرديد ، در سال 1969 معلوم شد عامل بيماري با علائم تب خونريزي دهنده كه در كنگو شناسايي شده بود با عامل كريمه يكي است و نام تب خونريزي دهنده كريمه كنگو ، يا Crime Congo Hemorrhagic Fever ويا به اختصار CCHF بر آن گذاشته شد.
جالب توجه اينكه بيماري در حدود سال 1110 ميلادي توسط جرجاني پزشك و دانشمند عاليقدر ايراني در كتاب گنجينه خوارزمشاه به تفصيل توضيح داده شده است.
در اين كتاب شرح يك بيماري خونريزي دهنده با علائم وجود خون در ادرار ، خونريزي از مقعد ، استفراغ خوني ، خلط خوني ، خونريزي در حفره شكم و خونريزي از لثه ها بوده و ذكر شده است كه بند پاي كوچكي احتمالاً شپش يا كنه ناقل بيماري مي باشد.
درايران براي اولين بار در سال 1970 در نمونه هاي سرمي گوسفندان ، آنتي بادي برعليه اين ويروس شناسايي شد.
درسال 1978 ازكنه هاي دامي درخراسان ، ويروس جداسازي شد. بيماري در اكثر استان هاي كشور گزارش شده است. که بيشترين گزارش بيماري در انسان در سيستان و بلوچستان و خراسان بوده است .
شناسايي عامل بيماري
ويروسي از گروه آربوويروس ، خانواده بونياويريده ، جنس نايروويروس كه تحت عنوان ويروس هاي بند پايان Arthropod-borne virus بوده كه شايع ترين ناقل ها، كنه هيولوما است.
مقاومت ويروس در برابر حرارت كم است و در دماي˚C 56 به مدت 30 دقيقه از بين مي رود. بنابراين پختن گوشت و يا پاستوريزه كردن شير باعث از بين رفتن ويروس مي شود، ضمنا ويروس مي تواند در خون به مدت 10 روز در دماي˚C 40 مقاومت كند.
ويروس در محيط اسيدي مثلا اسيد استيك دو درصد (و يا محيط اسيدي ايجادشده پس از جمود نعشي) از بين مي رود و همچنين در برابر هيپوكلريت سديم يك درصد و محلول دو درصدگلوتارآلدئيد و يا ضدعفوني كننده هاي فنوليك تا سه درصد، حساس است.
صابون و مايعات يا مواد شستشو دهنده با اينكه ويروس از بين نمي برند ولي تا حدي ويروس را غير فعال مي كنند.
همه گير شناسي ويروس CCHF
مخازن ويروس در طبيعت كنه ها به خصوص كنه هيالوما و گاو، گوسفند ، بز، شتر، شترمرغ و خرگوش مي باشند. ويروس مي تواند تا دو سال در جمعيت كنه ها باقي بماند بدون آنكه از ميزبان آلوده اي خونخواري كند.اين ويروس تخم گذربوده و انتقال ويروس از كنه هاي بالغ مادر به نوزادان ممكن است .
كنه هاي پرندگاني كه با دام ها ي ناقل بيماري در يك مكان نگهداري مي شوند مي توانند ناقل ويروس باشند.
اهميت كنه ها در انتقال بيماري بيشتر از بقيه احتمالات است زيرا در هر تخمگذاري كنه ماده 2 تا 8 هزار تخم مي گذارد و ويروس در بدن كنه بيشتر از ديگر مخازن ويروس زنده مي ماند.
از هركنه ماده الوده هزاران كنه آلوده بوجود مي آيد. حشراتي كه دام ناقل را نيش ميزنند مي توانند بيماري را انتقال دهند .
بيماري بيشتر در مناطق صحرايي آفريقا، اروپاي شرقي ، خاورميانه عراق ، ،هند ، افغانستان ، پاكستان ، ايران و غرب چين مشاهده شده است .
پرندگان به غير از شتر مرغ نسبت به بيماري مقاوم اند . پرندگان و پستانداران وحشي نقش مهمي در تكثير ويروس و كنه هاي ناقل آن دارند.
بر اساس مطالعات انجام شده ، گوسفند و بز بيشتر از گاو و جوندگان آلوده به ويروس CCHF بوده اند.( گوسفند 38%، بز36%،گاو 18% و جوندگان3%) همچنين قريب13% سرم هاي انساني ، بدون سابقه بيماري CCHF ، مثبت بوده اند . بر اساس برخي تحقيقات انجام شده در كشورهاي همسايه ، از هر 5 انسان داراي علائم باليني 1 نفر از بيماري تلف مي شود.
سويه هاي ويروس در خاورميانه نسبت به سويه هاي ويروسي افريقايي از حدت بيشتري برخوردار هستند. ميزان بروز بيماري در كشور هاي همسايه ما مثل پاكستان وهند بسيار بيشتر است .
در ساليان اخير كه واردات قاچاق دام هاي الوده از مبادي شرق كشور افزايش يافته ، ميزان بروز اين بيماري در استان هاي مرزي با كشور پاكستان نيز رو به ازدياد نهاده است.
از جنبه همه گير شناسي ، به دليل اختصاصات جغرافيايي پراكنش بيماري ، هرچه به مدار 50 درجه كره زمين نزديك تر مي شويم و ميزان تراكم كنه ها كمتر مي شود ، ميزان بروز بيماري در انسان نيز كاهش مي يابد.
شيوع فصلي بيماري
در فصول گرم سال يعني ازميانه بهار تا اواسط پاييز كه بيشترين احتمال حضور كنه هاي ناقل در طبيعت وجود دارد، پرخطر ترين زمان سال براي ابتلا به CCHF مي باشد.
افراد درمعرض خطر
كساني كه با دام سرو كار دارند،بيشتر در معرض بيماري هستند. براساس تحقيقات انجام شده درسال هاي 87 الي 89، نشان مي دهد كه مشاغلي مثل كارگران كشتارگاه ، قصابان ، كشاورزان ، چوپانان ، دامداران ، زنان خانه دار، دامپزشكان ، پزشكان و مشاغل وابسته بيمارستاني ، به ترتيب بيشتراز ديگر رده هاي شغلي جامعه در معرض خطر هستند. بيش از نيمي از مبتلايان در رده هاي سني 20 تا 40 سال قرار داشته اند.
انتقال بيماري
كنه هاي آلوده ، دام هاي بيماري كه ويروس را دفع ميكنند ، پرندگان وپستانداران وحشي مثل موش و ماكيان كه بدون علائم اند، و بيماراني كه در دوره دفع ويروس قرار دارند، از جمله مهمترين مخازن ويروس CCHF مي باشند.
راه هاي سرايت بيماري به انسان
تماس مستقيم با دام آلوده و ترشحات آن ، تماس مستقيم با انسان آلوده و ترشحات آن ، تماس با كنه هاي گزنده ناقل ويروس بيماري ، تماس با فراورده هاي خام حاصل از دام آلوده با تاكيد بر گوشت قرمز، از عمده راه هاي انتقال بيماري به انسان است .
هیچ مورد تأیید شده ی بیماری تب کنگو_کریمه در کهگیلویه وبویر احمد مشاهده نشده است
کارشناس بیماری های مشترک انسان و حیوان مرکز بهداشت کهگیلویه وبویر احمد با بیان اینکه در حال حاضر فقط یک مورد مشکوک بیماری در استان مشاهده شده است، تأکید کرد: این مورد مشکوک برای درمان به اصفهان منتقل شده که هنوز عامل اصلی بیماری وی تأیید نشده است.
رامیان درگفتگو باخبرنگار باشگاه خبرنگاران یاسوج اظهار کرد: شایع ترین راه انتقال این بیماری درکهگیلویه وبویر احمد تماس با خون و ترشحات دام های آلوده در موقع ذبح دام آلوده و خرد کردن گوشت به صورت غیر بهداشتی، به ویژه در منازل است.
رامیان در رابطه با گروه های پرخطر ابتلا به بیماری تب کنگو_کریمه افزود: دامداران، دباغان، کارکنان کشتارگاه ها، چوب داران، قصابان و کشاورزان که با دام های آلوده نظیر گاو، گوسفند و بز آلوده سرو کار دارند در ردیف گروه های پرخطری هستند که از راه خراش های پوستی مبتلاء می شوند.
وی با بیان اینکه نمونه گیری از موارد مشکوک برای آزمایش به تهران ارسال می شود، ابراز کرد: مرکز بهداشت استان با همکاری سازمان دامپزشکی برای شناسایی، آموزش و نمونه گیری از موارد مشکوک آمادگی لازم را دارد.
رامیان با اشاره به علایم این بیماری ادامه داد: تب ناگهانی، ضعف، سردرد شدید، درد شدید در ناحیه پشت، کمر و بی اشتهایی از علائم شایع بیماری است.
وی گفت: خونریزی های زیر پوستی از روز چهارم بیماری، خونریزی از لثه، بینی، ریه، روده و رحم در موارد شدید و مرگبار بیماری مشاهده می شود./س