اقتصاد کلان، بررسي وضع اقتصادي در سطح کل است و برخلاف اقتصاد خرد که به بررسي قيمتها، مقدار خريد، فروش، هزينه، درآمد و غيره در سطح بنگاهها و بازارهاي فردي ميپردازد.
اقتصاد کلان مجموعه نظريههايي است که پديدههاي اقتصادي را در سطح مقادير جمعي تجزيه و تحليل ميکند و مجموع رفتارها و واکنشهاي اقتصادي و نيز دورانهاي بازرگاني و تغييرات ايجادشده در بازارهاي کالاها و خدمات، کار، سرمايه و پول را مورد مطالعه قرار ميدهد.
دامنه اقتصاد کلان بسيار گسترده و
مشتمل بر نظريههاي سرمايهگذاري، توليد، درآمد، اشتغال، بيکاري، تورم، مصرف، سطح
عمومي قيمتها، نظريههاي پولي و نرخهاي بهره، سود، هزينهها و بدهي هاي دولت، کسري
بودجه، تجارت خارجي و بهطورکلي شامل مجموعه سياستهاي مالي و پولي و رشد اقتصادي
و حتي پيش بيني تغيير آنها در آينده است.
يادآور ميشود که
در سطح کلان متغيرهاي اقتصادي مانند مصرف، توليد، سرمايهگذاري، پسانداز، هزينههاي
دولتي و درآمد، همگي در سطح کلي مورد بررسي قرار ميگيرند.
مهمترين هدفهاي
اقتصاد کلان دستيابي و يا نزديک شدن به موارد زير است:
اشتغال کامل:
وضعيتي که در آن بيکاري غير ارادي (نوعا در مورد نيروي انساني) وجود نداشته باشد و
يا در حداقل ممکن و قابل قبول باشد.
ثبات قيمتها:
يعني سياستگذاران اقتصادي با سياستگذاريها و تصميمهاي خود سعي کنند با اقدامات
مناسب طوري عمل کنند که قيمتها (قيمت کالاها، خدمات، عوامل توليد و غيره) نوسانات
زيادي نداشته باشند.
توزيع عادلانه
درآمد در جامعه: دسترسي همه آحاد جامعه به امکانات با تبعيض و تمايز نباشد، بهطوري
که شکافهاي موجود بين دهکهاي درآمدي جمعيت کشور کم شود و يا حداقل، زيادتر نشود.
رشد و توسعه
اقتصادي مداوم: که همان هدفغايي مادي و معنوي همه اقتصادهاي دنياست.
بازيگران عرصه
اقتصاد کلان و پديدآورندگان بازارها
آنچه در اقتصاد کلان مورد مطالعه و بررسي واقع
ميشود مجموعه روابطي است که بين عوامل موثر در اقتصاد شکل ميگيرد. در اين عرصه
خانوارها ( با مصارف و پساندازها )، بنگاهها ( با سرمايهگذاري و توليد)، دولت
(با هزينهها و مالياتها) و مجموعه بازارهاي کالاها و خدمات يا بازارهاي مالي و
سرمايه که در داخل و خارج از کشور شکل ميگيرند، اقتصاد کلان يک جامعه را تحت
تاثير قرار ميدهند.
چرخه يا جريان
اقتصادي مجموعه فعل و انفعالها و فعاليتهايي هستند که بين مجموعه عوامل ( نهادهاي
) اقتصادي در سطح ملي (خانوارها و بنگاهها ) جريان پيدا ميکنند و منجر به اشتغال، توليد
و درآمد ميشوند.