به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک محدوده شهرستان خمین امروزی در گذشته جزیی از ناحیه پهناوز ولیت جبال (عراق عجم) بوده که در طول تاریخ نام های گوناگون به خود گرفته است یونانیان به آن مدیا می گفتند، منطقه جبال در متون اسلامی به نام کوهستان، جبا، جبل، قهستان، قوهستان و بالاخره عراق عجم نامیده شده است بعدها قسمت وسیعی از عراق عجم را تیمره نام نهادند سپس تیمره به تیمره علیا و تیمره سفلی تقسیم شد که تیمره علیا محدوده کنونی شهرستان خمین است از منابع چنین برمی آید که شهرست تیمره و خمین پیش از اسلام و قرون اولیه اسلامی از دوره های بعد بیشتر بوده است، آخرین منابعی که در آن از تیمره نام برده شده مربوط به قرن پنجم و هفتم هجری است پس از آن تا چهارصد سال منابعی که روشنگر وضعیت ناحیه باشد در دست نیست لیکن در کتاب نزهه القلوب مربوط به قرن هشتم هجری از ویژگی های ناحیه فوق سخن به میان آمده که نشان می دهد به احتمال زیاد نام تیمره به کمره تبدیل یافته و گلپایگانی ها آن را کمره می خوانده اند نام خمین در منابع به صورت خمهین، خهبین، خماهین آمده است، برای اولین بار در کتاب تاریخ پادشاهان و پیامبران اثر حمزه اصفهانی به نام خمین اشاره شده است.

ناهمواری های شمنال غربی خمین ادامه رشته کوههای زاگرس است مهمترین کوههای آن بوجه و هفت سواران است شهرستان خمین از خصوصیات اقلیمی مختلف تاثیر پذیرفته و دارای آب و هوای متغیری است بطوری که آب و هوای معتدل کوهستانی در شمال غربی و آب و هوای نیمه بیابانی در مرکز و جنوب بر آن حاکم است به همین خاطر خمین دارای زمستان سرد تا بسیار سرد و تابستان ها معتدل تا گرم در نقاط مختلف است.

شهرستان خمین دارای دو شهر به نام های خمین و قورچی باشی، دو بخش و هفت دهستان می باشد جمعیت آن 118424 نفر و از نظر تراکم بعد از اراک دومین شهرستان استان است، زبان و لهجه رایج در منطقه فارسی و در قسمت جنوبی لری و در تعدادی از روستاهها به زبان ترکی تکلم می کنند.

جاذبه های گردشگری و طبیعت گردی:

رودخانه خمین

این رود از ارتفاعات جنوب غربی و غرب خمین سرچشمه می گیرد و سرشاخه های رود در حوالی شهر خمین به هم می پیوندند سپس با رودخانه غرقاب تشکیل رودخانه لغل (قمرود) را می دهد و وارد محلات می شود، ساحل رودخانه در زمان پر آبی به عنوان تفرجگاه مردم مورد استفاده قرار می گیرد.

کوه بوجه

این کوه در جنوب شهر خمین به شکل مخروطی خودنمایی می کند، کوه بوجه برای مردم خمین فقط یک کوه نیست بلکه مکانی است قبرای نمایش فرهنگ و آداب و رسوم فرهنگی با ریشه در تاریخ و فرهنگ این سرزمین داستان های زیادی پیرامون بوجه در بین مردم رایج است و تعدادی از مراسم بومی و آیینی در دامنه آن اجرا می شود، سازمان میراث فرهنگی این منطقه را به عنوان منطقه نمونه به تصویب رساند و با سرمایه گذاری بخش خصوصی تاسیسات گردشگری در آن در حال احداث است، شهرداری خمین نیز بخشی از آن را به صورت پارک بانوان در آورده که در پر کرد ن اوقات فراغت شهروندان و گردشگران موثر است.

روستای شهابیه

در 15 کیلومتری خمین و در کنار محور ارتباطی خمین به اراک و تهران قرار دارد، ارتفاع آن از سطح دریا هزار و 740 متر از سطح دریای آزاد است، آب و هوای آن در پاییز و بهار ملایم و در زمستان سرد است پیشینه این روستا به دوره پیش از صفویه برمی گردد نام آن ابتدا (اره) بعدها (امیریه) سپس (شهابیه) و امروزه به نام (گلدشت شهابیه) معروف است از جمله محصولات کشاورزی شهابیه می توان به پیاز، گردو، بادام و انواع گونه های دیگر نام برد.

روستا ورچه

در 30 کیلومتری شمال غربی خمین و در دامنه کوههای شیرخانی و اوغلان قرار گرفته است، آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و خشک است این روستا به دلیل برخورداری از آب و هوای معتدل دارای مناظر و جلوه های طبیعی زیبا، مزارع حاصلخیز و مراتع سرسبز است دامنه های کوهستانی روستا در زمستان با پوشش برف، زیبا و بسیار جذاب است.

منطقه حفاظت شده الوند

محدوده حفاظت شده حد فاصل دو شهرستان شازند و خمین از کوه بر آفتاب در محدوده شهرستان خمین شروع و در محدوده شهرستان شازند پایان می یابد.

بیشه علی

غرب شهر قورچی بشی جنوب محور ارتباطی خمین به شازند.

جاذبه های تاریخی و فرهنگی:

بیت تاریخی حضرت امام خمینی (ره)، قدمت: قاجاریه، تیمچه بازار، قدمت: قاجاریه، امام زاده اسماعیل، قدمت: صفویه، امام زاده محمد مالک، قدمت: قرن دهم، امام زاده ابوطالب قدمت: صفویه، امام زاده طیب آباد قدمت: قرن 8 و 9، قلعه سالار محتشم(موزه مردم شناسی) قدمت:قاجاریه، عمارت امیرمفخم بختیاری قدمت: قاجاریه، عمارت حاج جلال لشکر قدمت: قاجاریه، پل قدیمی جلماجرد قدمت: اوایل قاجاریه، امام زاده سلیمان و ابوالفتح، امامزاده روستای تهیق، امام زاده بی بی خدیجه قدمت: قبل از تاریخ تا سده های اخیر، سنگ نگاره های تیمره، گورستان ارامنه قورچی باشی، قدمت: قاجاریه، مسجد جامع خمین قدمت: قاجاریه، سنگ نگاره های روستای آشناخور قدمت: دوره تاریخی، سنگ نگاره های جباده قدمت: دوره تاریخی.

مشاهیر و مفاخر شهرستان خمین:

حضرت آیت الله العظمی امام خمینی: خمین زادگاه رهبر و معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی می باشد ایشان در سال 1279 شمسی در خمین متولد شد پدرشان سید مصطفی و مادرشان هاجر خانم بوده اند تحصیلات مقدماتی را تا سن 19 سالگی در خمین سپری کرد سپس برای ادامه تحصیلات به اراک رفتند پس از اراک به قم مهاجرت نمودند که منشأ تحولات عمیق و چشمگیر در تاریخ ایران و جهان شدند.

از دیگر مشاهیر خمین می توان به حضرت آیت الله پسندیده(برادر حضرت امام خمینی ره) حاج آقا مصطفی وحاج احمد آقا خمینی (فرزندان امام خمینی ره) سید خلیل کمره ای (روحانی مبارز)، محمد علی مردانی (شاعر) اشاره نمود.

صدصناستی:

دست بافت های سنتی (قالی بافی و گلیم گل برجسته)، منبت، قلم زنی روی مس، طرامحی، تذهیب، سفالگری و میناکاری./س