خلاصه : شيخ محمد حسن خراساني، معروف به اديب هروي، در سال 1263 شمسي، در مشهد چشم به جهان گشود. وي نزد پدر و ديگر علماي مشهد به تحصيل علوم ديني پرداخت و به درجه اجتهاد رسيد. او در زمان رضاخان جذب كارهاي آموزشي فرهنگ و هنر شد و بخشي از عمر خود را به دبيري و مدتي در آستان قدس اشتغال ورزيد و در سال 1336 ه.ش بازنشسته شد. اديب از ادباي برجسته و شعراي نامور و از دانايان علوم ادب به شمار مي رفت. او در آخرين سالهاي زندگي خود كاري جز خادمي حضرت و تأليف آثار تاريخي و ادبي نداشت. اديب هروي سرانجام در سال 1347 ه.ش در 85 سالگي زندگي را بدرود گفت.
والدين و انساب : پدر محمد حسن اديب هروي، ملا محمدتقي از علماي مشهد و از خادمان كشيك دوم حرم مطهر امام رضا (ع) بود و در سال 1325 ه. ق در 53 سالگي در مشهد درگذشت و در حرم دفن شد.
تحصيلات رسمي و حرفه اي : محمد حسن اديب هروي نزد پدر و ديگر علماي مشهد به تحصيل علوم ديني پرداخت و به درجه اجتهاد رسيد.
خاطرات و وقايع تحصيل : مهمترين رويداد به وقوع پيوسته در زمان تحصيل محمد حسن اديب هروي ، اولين حركتهاي آزاديخواهي در ايران و مصادف با انقلاب مشروطيت بود.
استادان و مربيان : محمد حسن اديب هروي علوم و معارف الهي را نزد پدر فراگرفت و علوم ادب را نزد "اديب طوسي" و ميرزا محمدباقر مدرس و ميرزا عبدالرحمن مدرس تلمذ كرد و در سال 1319 ه.ق و در آستانه انقلاب مشروطيت به حضور ميرزا عبدالجواد نيشابوري رسيد و مدت شش سال در درس وي حاضر شد. علوم ادب را نزد او تكميل كرد و به درجه اي از دانش رسيد كه استاد، اجازه تدريس به وي داد و او را "رجل فاضل" خواند. وي علاوه بر آن از آيات، شيخ محمد حسين نائيني و سيدهادي خراساني حائري، نيز اجازه علمي و روايي دريافت كرد.
زمان و علت فوت : محمد حسن اديب هروي در سال 1347 ه.ش در 85 سالگي زندگي را بدرود گفت و در دارالسعاده حرم حضرت رضا (ع) در كنار قبر پدرش دفن گرديد.

زمان و علت فوت : محمد حسن اديب هروي در سال 1347 ه.ش در 85 سالگي زندگي را بدرود گفت و در دارالسعاده حرم حضرت رضا (ع) در كنار قبر پدرش دفن گرديد.
فعاليتهاي آموزشي : محمد حسن اديب هروي پس از تكميل تحصيلات خود ، از استادش، ميرزا عبدالجواد نيشابوري اجازه تدريس دريافت كرد. او در زمان رضاخان جذب كارهاي آموزشي فرهنگ و هنر شد و بخشي از عمر خود را به دبيري و مدتي در آستان قدس اشتغال ورزيد و در سال 1336 ه.ش بازنشسته شد.
ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : محمد حسن اديب هروي از ادباي برجسته و شعراي نامور و از دانايان علوم ادب به شمار مي رفت. او در آخرين سالهاي زندگي خود كاري جز خادمي حضرت و تأليف آثار تاريخي و ادبي نداشت.
آرا و گرايشهاي خاص : محمد حسن اديب هروي اهيمت ويژه اي به تدوين تاريخ، بخصوص تاريخ معاصر مي داد و خود وي نقش مؤثري در ضبط و ثبت رويدادهاي عصر خود ايفا كرده است. وي در هر دو كتاب گرانبهاي تاريخ انقلاب طوس و الحديقه الرضويه مشاهدات خود و معاصرينش را در زمينه روزگار مشروطيت، واقعه به توپ بستن حرم مطهر توسط نيروهاي روس، قيام گوهرشاد، وقايع شهريور 1320، اشغال خراسان توسط قواي روس و قيام صولت السلطنه هزاره را با دقت نوشته است./س