بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی به انعکاس آن در ادب پارسی، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.

مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،

آیه 74 سوره بقره
*ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِکَ فَهِيَ کَالْحِجارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَ إِنَّ مِنَ الْحِجارَةِ لَما يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهارُ وَ إِنَّ مِنْها لَما يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْماءُ وَ إِنَّ مِنْها لَما يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعمَلون*

*از آن پس دل‌های شما چون سنگ سخت و تیره شد و از سنگ نیز سخت‌تر، زیرا چه بسیار سنگ باشد که از دل آن نهرهای آب بجوشد و چه بسیار سنگ باشد که چون بشکافد از آن آبی بیرون تراود و چه بسیار سنگ باشد که از خوف و خشیت الهی فرو افتد و خداوند هیچ گاه از آنچه می‌کنید غافل نیست*

*تمثیل زیبایی ست که دل‌های سخت کافران را به سنگ و حتی خشن‌تر و سخت‌تر از سنگ تشبیه و در تشبیه، دلایل برتری سنگ را بر دل‌های ایشان خاطر نشان می‌کند. یکی آنکه بعضی سنگ‌ها را می‌شکافند و از درون آن‌ها چشمه ای جاری می‌شود و این‌ها شاید دل‌هایی باشند که می‌شکنند و از کار های زشت خود پشیمان می‌شوند و چشمه اشک از سنگ سیاه چشمشان جاری می‌شود و ایشان را پاک می‌کند.

*سنگ‌های دیگری هستند که از بیم و خشیت خداوند فرو می‌افتند و آن‌ها دل‌هایی هستند که وقتی یاد خدا پیش می‌آید ایشان را حال خشوع و تواضع و بیم و تشویش فرا می‌گیرد و از نتایج اعمال خود بیمناک می‌شوند اما دل‌های کافران و منافقان نه می‌شکافد و نه فرو می‌افتند بلکه همچنان چون آهن سرسختی می‌کند و حق را زیر پا می‌گذارد و باطل را بر می‌گزیند در حالی که بر بطلان کار خود واقف است.

ز انبیا ناصح‌تر و خوش لهجه تر         کی بود که کوفت دَمشان در حجر

 ز آنچه سنگ و کوه در کار آمدند        می نشد بدبخت را بگشاده بند     

      آنچنان دل‌ها که بُدشان ما و من       نعتشان شد «بَل أشَّدُ قَسوَةً» (مثنوی)

*در ادب فارسی و ادب جهان، تمثیل سنگ برای دل‌های سخت از درون مایه‌های رایج است. معمولاً در مقابل سنگ، خاک را به عنوان تمثیل عشق و فروتنی و استعداد رشد و ... به کار برده‌اند.

سال‌ها تو سنگ بودی دل‌خراش        آزمون را یک زمانی خاک باش       

    در بهاران کی شود سر سبز سنگ       خاک شو تا گل برویی رنگ رنگ (مثنوی) 


*ویلیام بلیک در قطعه شعری به دو نوع عشق نفسانی و عشق آسمانی اشاره کرده است: اوصاف عشق آسمانی را از زبان خاک بیان می‌کند که رمز افتادگی و فقر و فناست و اوصاف عشق انسانی را از زبان سنگ نقل می‌کند که مظهر سرسختی و سنگدلی است.

سنگ، مظهر عشق نفسانی و خودپرستی گوید:

«عشق جز در سودای خویش نیست

برای شادی خویش دیگری را در بند می‌کشد

و از رنج دیگری شاد می‌شود

و در میان بهشت دوزخ می‌آفریند.»

اما خاک که رمز تواضع و خدمت است گوید:

«عشق در سودای شادی خود نیست

و هیچ پروای غم خویش ندارد

بلکه تمامی دل در گرو شادی دیگری نهاده

و در میان دوزخ نومیدی بهشت می‌آفریند.»


برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید


برچسب ها: قرآن ، شبانه ، کشکول
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار