وي پس از طي دوره دبستان در کن، وارد مدرسه علميه لرزاده در تهران شد و از محضر مرحوم آيت الله برهان بهره هاي علمي و اخلاقي فراوان برد.
*دوران تحصيلآيت الله مهدوي کني در سال 1327 درسن 17 سالگي براي ادامه تحصيل به قم مهاجرت کرد و تا سال 1340 در محضر استادان صاحب نام آن زمان همچون حضرات آيات مشکيني، حاج شيخ عبدالجواد سده اي (جبل عاملي)، شهيد صدوقي، سلطاني، مجاهدي، رفيعي قزويني، شعراني، علامه طباطبايي، آيه الله العظمي بروجردي، امام خميني(ره) ، آيه الله العظمي گلپايگاني و ... دروس عالي فقه، اصول فقه، تفسير، حکمت، کلام و دروس خارج فقه و اصول را آموخت .
آيت الله مهدوي کني پس از بازگشت به تهران در سال 1340، در مدرسه مروي به تدريس علوم حوزوي مشغول شد و از سال 1342 امامت جماعت مسجد جديد التاسيس جليلي در ميدان فردوسي را پذيرفت.
اين مسجد پايگاه مناسبي براي فعاليتهاي اجتماعي و سياسي وي شد.
*مبارزاتمبارزات فراوان عليه حکومت طاغوت، باعث دستگيريهاي متعدد، تبعيد، شکنجه و زنداني شدن وي شد .
آيت الله مهدوي کني آخرين عالمي است که در روزهاي نزديک پيروزي انقلاب اسلامي براي چندمين بار دستگير و در آستانه پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي آزاد شد.
وي پس از پيروزي انقلاب، از طرف حضرت امام خميني (ره) عهدهدار مسؤوليتهاي متعددي در تاسيس نظام نوپاي اسلامي شد.
آيت الله مهدوي کني داراي يک فرزند پسر و دو فرزند دختر است که همگي به تدريس در دانشگاه اشتغال دارند.
*سوابق مبارزاتي آيت الله مهدوي کني با ورود به حوزه علميه و آشنايي با ديدگاههاي حضرت امام خميني (ره) و مشاهده ظلم و ستمي که در حق اسلام، علما و مردم ميشود، روش سياسي حضرت امام خميني (ره) را به عنوان شيوهاي که ميتواند باعث احياي تشيع شود ، را برگزيدند.
اولين دستگيري آيت الله مهدوي کني در سن 18 سالگي (1328 شمسي) در اردستان بود که به شکنجه، تبعيد و زندانيشدن وي و بعضي از طلاب و مبلّغان همراه منجر شد. با رسيدن اين خبر به قم، مرحوم آيتاللهالعظمي بروجردي به نخست وزير وقت (اقبال) اعتراض کرد و گفت چرا فرزندان مرا زدهايد و دستگير کردهايد.
*فعاليتهاي سياسيآيتالله مهدوي کني، در حوزه علميه فعاليت سياسي خود را شروع کرد. از جمله فعاليتهاي مهم ايشان عضويت در مجمعي سياسي بود که افرادي چون آيات و حجج اسلام سعادتپرور (پهلواني)، محمدي گيلاني، محفوظي، خادمي اصفهاني، شمس، سمندري، جنيدي، حاج شيخ عباس وراميني و... در آن حضور داشتند.
بخشي از فعاليتهاي اين مجمع صرف تحليل فضاي سياسي کشور ميشد. همچنين اعضاي اين مجمع سعي ميکردند با خريد کتب کمونيستها و ماترياليستها، پس از مطالعه و مباحثه در برابر آنها پاسخ تهيه کنند و در جريانات سياسي وقت حضور داشته باشند.
از ديگر برنامههاي آيت الله مهدوي کني ، فعاليت در مجامع علمي و سياسي با حضور برخي دوستانشان مانند حضرات آيات شهيد مطهري، شهيد بهشتي، موسوي اردبيلي و... بود.
در اين جلسات مباحثي مانند اقتصاد اسلامي و حکومت اسلامي مورد بحث و بررسي بوده است که در نهايت منجر به تاسيس هستههايي مثل جامعه روحانيت مبارز تهران و تهيه اساسنامه مبارزاتي و ديني براي آن شد.
فعاليتهاي آيت الله مهدوي کني در مسجد جليلي، جنبههاي مختلف اجتماعي، فرهنگي و سياسي داشته است.
اصرار وي بر طرح ديدگاههاي حضرت امام (ره) و فعاليتهاي سياسي ايشان منجر شد که پس از چندين بار دستگيري و بازداشت کوتاه مدت، هجوم به منزل و ايجاد محدوديت براي سخنراني، منبر و تدريس، نهايتاً در رمضان سال 1353 شمسي بازداشت و به بوکان تبعيد شود.
پس از روشنشدن نقش آيت الله مهدوي کني در پرونده ديگري که از پرونده عمومي طرفداري از حضرت امام (ره) سنگينتر بود، از بوکان به مهاباد و سپس به تهران اعزام شد و در کميته مشترک ضد خرابکاري و ساواک مورد بازجويي و شکنجههاي جسمي و روحي قرار گرفت.
بخشي از اتهاماتي که ساواک به وي وارد کرد، ارتباط با مبارزان ضد رژيم شاه و کمک مالي به خانواده زندانيان بود.
آثيت الله مهدوي کني به چهار سال زندان محکوم ميشود که پس از دو سال و همراه با فضاي سياسي سال 55 به همراه برخي ديگر از زندانيان سياسي آزاد ميشوند.
مبارزات آيت الله مهدوي کني عليه حکومت طاغوت تا پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي زير نظر حضرت امام (ره) ادامه مييابد.
کتاب خاطرات آيت الله مهدوي کني، بيانگر نکات بسيار ارزشمندي از آن دوران و ياران زنداني مانند حضرات آيات طالقاني، هاشمي رفسنجاني، انواري و دهها تن از مبارزان روحاني، دانشگاهي و افراد ساير اصناف است.
*آثار علمي1.تقريرات درسهاي خارج فقه آيات عظام بروجردي و خميني
2.كتاب نقطه هاي آغاز در اخلاق عملي
3.کتاب اصول و مباني اقتصاد اسلامي در قرآن
4.کتاب بيست گفتار
5.کتاب شرح دعاي افتتاح
6.تدريس خارج فقه در دانشگاه و مدرسه علميه مروي براي دانشجويان و طلاب دورههاي عالي
7.تدريس آيات الاحکام در مدرسه مروي و آيات اقتصادي در دانشگاه امام صادق عليهالسلام
8.تدريس دورههاي اخلاق اسلامي در دانشگاه امام صادق عليهالسلام و حوزه علميه مروي
9.صدها سخنراني علمي در محيطهاي حوزوي و دانشگاهي
10.مصاحبههاي علمي با مطبوعات و شبکههاي تلويزيوني
11.راهنمايي چندين پاياننامه کارشناسي ارشد و دکتري
*سمتهاي اجراييآيت الله مهدوي کني پس از پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي سمتهاي مختلفي را عهدهدار بودهاند.
*مسؤوليتهاي سابقعضويت در حلقه اوليه شوراي انقلاب از طرف حضرت امام خميني (ره) اولين سمت ايشان که در زمان حضور حضرت امام (ره) در پاريس به ايشان سپرده شد.
حلقه اوليه شوراي انقلاب شامل حضرات شهيد مطهري، شهيد بهشتي، شهيد باهنر و مقام معظم رهبري، هاشمي رفسنجاني، موسوي اردبيلي و مهدوي کني بود. به تدريج اعضاي ديگر روحاني و دانشگاهي با تصويب جمع به آنان اضافه شدند.
*عضويت در کميته استقبال از حضرت امام خميني (ره)1.سرپرستي کميته انقلاب اسلامي .به عنوان اولين نهاد انقلابي مسلح براي حفظ انقلاب به پيشنهاد شهيد مطهري (ره) و دستور حضرت امام خميني (ره).
2.عضويت به عنوان فقيه در شوراي نگهبان قانون اساسي (دو مرتبه)
3.نمايندگي حضرت امام خميني (ره) در هيات حل اختلاف مسؤولان نظام و چندين ماموريت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب
4.وزير کشور در کابينه شهيد رجايي و شهيد باهنر
5.نخست وزيري پس از شهادت شهيدان رجايي و باهنر
6.عضويت در ستاد انقلاب فرهنگي به حکم حضرت امام خميني (ره)
7.عضويت در شوراي عالي انقلاب فرهنگي به حکم حضرت امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري
8.مسؤوليت ستاد کمکرساني به مردم مناطق بمباران شده
9.عضويت در شوراي بازنگري قانون اساسي
10.رياست مرکز رسيدگي به امور مساجد
11.عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام
*مسؤوليتهاي فعلي1.رياست مجلس خبرگان رهبري
2.رياست دانشگاه امام صادق عليهالسلام
3.توليت حوزه علميه مروي به همراه موقوفات وابسته، به حکم حضرت امام خميني (ره)
4.مؤسس و دبير کل جامعه روحانيت مبارز
/س3