طبق فرمايش نبوي در اين ماه سراسر بركت اعمال مباح مومنين مانند خوابيدن و نفس كشيدن داراي اجر و ثواب است و هر عمل نيك و كردار عبادي ثوابي چندين برابر دارد، چنانچه خواندن يك آيه از قرآن معادل قرائت و ختم يك دور كامل قرآن است. اينهاست كه مومنان را به شكرگزاري وا مي دارد، چنانچه حضرت زين العابدين(ع) در دعاي وروديه خود در حلول رمضان به خداوند عرضه مي دارد: «الْحَمْـدُ للهِ الذِي هَدَانَـا لِحَـمْدِهِ، وَ جَـعَلَـنَا مِـنْ أَهْلِهِ لِـنَكـونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشاكرِينَ وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَي ذَلِك جَزَاءَ الْـمُحْسِنِيـنَ وَ الْحَمْـدُ لِلَهِ الذِي حَـبَانَا بِدِيـنِهِ، وَ اخْتَصـنَا بِمِلـتِهِ وَ سَبَـلَنَا فِـي سُبُلِ إِحْسَانِـهِ لِنَسْلُكـهَا بِمَنِهِ إِلَـي رِضْوَانِهِ، حَمْداً يَتَقَبلُهُ مِنَا، وَ يَرْضَي بِهِ عَنا وَ الْحَمْدُ لِلهِ الذِي جَعَلَ مِنْ تِـلْك السبُلِ شَهْـرَهُ شَهْرَ رَمَضَانَ؛ ستايش براي خداست كه ما را به سپاس خود رهنمون گرديد و بدان اهليت بخشيد تا از شكر گزاران احسان او باشيم و بر اين كار، ما را پاداش نيكوكاران دهد. ستايش براي خداست كه دين خود را به ما عطا فرمود، و ما را به آيين خود ويژه گردانيد و به راه‌هاي احسان خويش پويا ساخت تا به فضل نعمت او به سوي خشنودي‌اش روانه شويم؛ ستايشي كه آن را از ما قبول كند و به سبب آن از ما راضي شود. ستايش براي خداست كه ماه خود، ماه رمضان را از جمله راه هاي احسان قرار داد»(3) امام معصوم كه معدن علم الهي است به درستي درك واقعي از مقام رمضان دارد، لذا اين گونه زبان شكر در برابر مي‌گشايد.

اما رمضاني كه در پيش روي ماست شكر و سپاس افزون تري را مي‌طلبد، لذا براي اين رمضان بايد استقبال ويژه‌تري داشت، چه آنكه رمضان امسال و نيز چند سال آينده مصادف با گرماي تابستان شده و اين امر بر بركات اين ماه افزوده است. روزه گرفتن در گرما از اعمال نيكي است كه در روايات بسيار از آن تمجيد شده است. شيخ صدوق در ثواب‌الاعمال در ثواب روزه در گرما از امام صادق(ع) نقل مي‌كند: «هر كسي كه يك روز در گرما روزه بگيرد و تشنه شود، خداي عزوجل هزار فرشته را وكيل مي‌كند كه دست به صورت او بكشند و او را مژده دهند و زماني كه افطار كند، خداي متعال مي‌فرمايد، چقدر خوشبو هستي. فرشتگانم! گواه باشيد كه من قطعاً او را آمرزيدم». آيا اين عشق بازي خدا به بنده روزه‌دارش جاي شكر و حمد ندارد؟

مريم عذرا (س)كه عمر خود را در عبادت و تهجد و تزهد سپري كرد و به بالاترين مدارج معنوي رسيد بعد از آنكه توسط پسرش حضرت عيسي (ع) دفن شد در پاسخ به اين سئوال فرزندش كه مادر آيا دوست داري به دنيا برگردي؟ جواب مي‌دهد آري دوست دارم برگردم و در شبهاي بسيار سرد نماز بگزارم و در روزهاي بسيار گرم روزه بگيرم كه پسرم راه خيلي مخوف و ترسناك است. «ناداها بعد مَا دُفِنَتْ فَقَالَ يَا أماهُ هَلْ تُرِيدِينَ أَنْ تَرْجِعِي إِلَي الدنْيَا قَالَتْ نَعَمْ لِأُصَليَ لله فِي لَيْلَةٍ شَدِيدَةِ الْبَـرْدِ وَ أَصُومَ يَوْمـاً شَدِيدَ الْـحَر يَا بُـنَي فَـإِن الطرِيقَ مَخُوفُ»(4) اين سخن از كسي همچون مريم عذرا هم هشداري براي مومنان است و هم دستورالعملي كه بدانند در اين دنيا چگونه بايد براي آخرت خود توشه بردارند و حال كه در اين دنيا هستند از فرصتهاي اهدايي خداوند بهره كامل ببرند.

در كتب روايي مانند وسايل الشيعه و يا مستدرك آن بابي با عنوان «بَابُ اسْـتِحْبَابِ الصوْمِ فِـي الْحَر وَ احْتِمَالِ الظـمَإِ فِيهِ» يعني استحباب روزه در گرما و احتمال تشنگي وجود دارد كه در ذيل آن رواياتي در اين زمينه نقل شده است كه در اين نوشتار جرعه‌اي از اين بحر مكتوب شده است.

رسول خدا(ص) روزه در گرما را جهاد مي داند «الصوم في الحر جهاد» و امام صادق(ع) آن را برترين جهاد معرفي مي‌كند: «أَفْضَلُ الْجِهَادِ الصوْمُ فِي الْحَر» براي مومنان چه حلاوتي بالاتر از اينكه علاوه بر تمام ثمرات نيكويي كه در ماه رمضان نصيبشان مي‌گردد، اجر جهاد نيز به پاي آنان نوشته شود. مومناني كه از عظمت و جايگاه والاي جهاد نيز باخبرند مي‌كوشند نام خود را به عنوان صائم مجاهد در پرونده كرام الكاتبين ثبت كنند. چه آنكه يكي از ابواب بهشت باب صائمين است و جهاد نيز بابي از ابواب جنت است. اميرالمومنين علي(ع) در فرمايشي هفت مورد را از علامات ايمان بر مي‌شمرد كه يكي از آنها «الصيَامُ فِي الْهَوَاجِر» - يعني روزه در گرما- است و در كلامي ديگر در بيان صفت مومنان از جمله نشانه‌هاي آنها را «صوام الهواجر» - يعني كساني كه در روزهاي گرم زياد روزه مي‌گيرند- عنوان مي‌كند كه از جمله مواردي است كه مومنان به آن شناخته مي‌شوند.

امام صادق(ع) در كنار كعبه در پاسخ به خواست فردي كه از امام طلب ارشاد كردند از قول پدر بزرگوارشان فرمودند: «صُمْ يَوْماً شَدِيدَ الْحَر لِلنشُورِ وَ صَل رَكعَتَيْنِ فِي سَوَادِ الليْلِ لِوَحْشَةِ الْقُبُورِ» تقريباً به اين معنا كه در روزهاي بسيار گرم روزه بگير تا تشنگي روز نشور و قيامت را به ياد آوري و در سياهي شب نماز بگزار تا وحشت تنهايي قبر در خاطرت مجسم شود. اگر كسي تشنگي ناچيز اين دنيا را در مدت اندكي تحمل كند درك مختصري از عطش روز محشر خواهد يافت و اين سبب مي گردد تا راهكاري بيابد از آن تشنگي در امان باشد و با جستجو در كلمات دانايان به آن روز يعني اهل بيت عصمت راهكارهاي مناسبي مي‌يابد و علم پيدا مي كند چه گناهاني سبب تشنگي در محشر و چه اعمال حسنه اي سبب رفع آن خواهد شد. چنانچه به طور نمونه رسول خدا (ص) فرمود: «خوشا به حال كساني كه براي خدا گرسنه و تشنه شده اند. اينان در روز قيامت سير مي‌شوند و تشنگي و گرسنگي را درك نخواهند كرد»(5)

برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید