هر شب با قرآن/ آمد شهر صیام سنجق سلطان رسید
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی به بازتاب آن در ادب پارسی، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،
آیه 183 و 184 سوره بقره
*يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا كُتِب عَلَيْكمُ الصيَامُ كَمَا كُتِب عَلى الَّذِينَ مِن قَبْلِكمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ(183)
أَيَّاماً مَّعْدُودَتٍ فَمَن كانَ مِنكُم مَّرِيضاً أَوْ عَلى سفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَ عَلى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طعَامُ مِسكِينٍ فَمَن تَطوَّعَ خَيراً فَهُوَ خَيرٌ لَّهُ وَ أَن تَصومُوا خَيرٌ لَّكمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ(184)*
ای اهل ایمان روزه داشتن بر شما فرض گردید چنانکه بر اُمم گذشته واجب شد و این دستور برای آن است که از شهوات نفسانی پاک گردید و پرهیزکار شوید (182)
روزهایی به شماره معین روزه دارید (تمام ماه رمضان) و هر کس از شما مریض باشد یا مسافر به عدد آن، از روزهای غیر ماه رمضان (چون حاضر و سالم شود) روزه دارد و کسانی که روزه را به زحمت و مشقت توانند داشت (چون مردان پیر و زنان حامله و شیرده و...) باید که عوض هر روز فدیه دهند به مقدار یک مُدّ طعام، یعنی آنقدر که فقیر گرسنه ای سیر شود و هر کس بر نیکی بیفزاید (و بیش از یک گرسنه را سیر کند) این رفتار بسیار برای او بهتر است و بی تعلل روزه داشتن شما را تمام خیر و برکت است اگر فواید بی شمار این عمل را بدانید (184)
*روزه یکی از احکامی است که در اکثر مذاهب معروف دنیا برای خود جا و موقعیتی دارد چنانکه در قرآن نیز اشاره شده است که ما روزه را هم بر شما و هم بر پیشینیان شما واجب کردیم و در سطح وسیع‌تر با تحقیقاتی که در جانور شناسی و گیاه شناسی در جهان شده است. روزه یکی از شیوه های معالجه در سراسر طبیعت است که حیوانات و حتی گیاهان به طور غریزی از آن بهره می‌گیرند. در سطحی باز وسیع‌تر و فراتر از خوردن و آشامیدن می‌توان روزه را وسیله ای برای اصلاح بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی به کار گرفت مانند روزه در سخن و روزه در دیدار و روزه در اندیشه و روزه از پایداری عادات و اعمال که همه می‌توانند فرد را در بازگشت به سلامتی و نیل به مقصودها یاری کنند.
احتما کن احتما ز اندیشه‌ها زآنکه شیرانند اندر بیشه‌ها
احتماها بر دواها سرور است ز آنکه خاریدن فزونیّ
گر است
(مثنوی)
*روزه داری در معنای محدود آن پرهیز از خوردن و آشامیدن است در پزشکی جهان امروز مقام ویژه ای دارد و به عنوان یکی از شیوه های شناخته شده درمان برای بسیاری از بیماری‌ها به کار گرفته می‌شود. در این زمینه کتاب‌های بسیاری نوشته شده که یکی از بهترین آن‌ها با عنوان «Fasting the Royal Way to Healing» یعنی «روزه راه شاهانۀ شفا» به زبان انگلیسی به طبع رسیده است. این کتاب بدون توجه به آیین‌های دینی و مذهبی، صرفاً به انواع و اقسام بهره گیری‌های پزشکی در سنت روزه نوشته شده است.
*مولانا به مصداق آیه «إستَعینوا بِالصبرِ و الصَّلوة» با استفاده از مضامین آیات اول سورۀ «و العادیات» ماه صیام را به عنوان لشکر جرّار و نیرومندی معرفی کرده که بر نفس و لشکریان او حمله می‌آورد.
آمد شهر صیام سنجق سلطان رسید دست بدار از طعام مائده جان رسید
جان ز قطیعت برست دست
طبیعت ببست قلب ضلالت شکست لشکر ایمان رسید
لشکر «و العادیات» دست به یغما نهاد ز آتش «وَ الموریات» نفس به افغان رسید
روزه چو قربان ماست زندگی جان ماست تن همه قربان کنیم جان چو به مهمان رسید
(دیوان شمس)
********************
*مسلم کسی را بود روزه داشت که درمانده ای را دهد نان چاشت
وگرنه چه لازم که سعیی بری ز خود باز گیری و هم خود خوری
خورنده که خیرش برآید زدست به از صائم الدهر دنیا پرست (سعدی)
********************
*طعام و شراب معنوی نه تنها روزه را باطل نمی‌کند بلکه بخشی از غرض فرمانِ روزه، جایگزین کردن مائده های آسمانی به جای مائده های زمینی است.
خیال دوست بیاورد سوی من جامی که گیر بادۀ خاص و ز خاص و عام مترس
بگفتمش «مه روزه است و
روز» گفت : «خموش که نشکند می جان روزۀ صیام، مترس»
(دیوان شمس)
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
