به گزارش گروه استان هاي باشگاه خبرنگاران ، علیرضا نجفی اظهار کرد: تأمین آب یکی از عمده مشکلات عدیده در مناطق خشک ایران بوده و هست و در گذشته‌های دور نیاکان ما به طرق مختلف در جهت حل این مشکل تلاش کرده‌اند که از نمونه‌های بارز این تلاش ساخت آب انبار است.

وی افزود: هنگام پیگردی برای روشن کردن وضعیت پی و مصالح به کار رفته در ساختار دیوار شارستان شهر بلقیس اسفراین برای مرمت اضطراری در سال گذشته در ضلع جنوبی شارستان شهر بخش کوچکی از یک سازه آجری شامل سر در ورودی و تعدادی پله کشف شد که احتمال می‌رفت این سازه بقایای یک آب انبار شهر است.

نجفی تصریح کرد: طی کاوش فصل پنجم شهر تاریخی بلقیس برای روشن شدن وضعیت این ساختار یک ترانشه در ادامه سازه‌های قبل ایجاد شد که مدتی پس از کاوش منجر به نمایان شدن بخش عظیمی از مخزن شد.

وی افزود: این قسمت از بنا به شکل یک دایره به قطر 25/4 و عمق 4 متر در دل زمین با شفته آهک و آجر ایجاد شده است و قسمت داخلی آن بدون اندود بوده و تنها در نزدیک کف سازه حدود یک متر دارای یک اندود نازک آهک است.

مدیر پایگاه شهر تاریخی بلقیس اسفراین گفت: بعد از گذشت مدتی اندک از بیرون در آوردن این سازه از زیر خاک، سازه آبی دیگری کشف شد که شاید بتوان آن را دومین آب انبار شهر قلمداد کرد که این بنا در خارج از حصار شمالی شهر تاریخی بلقیس اسفراین قرارگرفته است.

وی اظهار کرد: این بنا همانند آب انبار ضلع جنوبی شارستان از چهار بخش شامل؛ سر در ورودی، پلکان، پاشیر و مخزن تشکیل شده است.

نجفی تصریح کرد: سردر بنا به دلیل واقع شدن در زیر جوی آب بخش اندکی از آن کاوش شد که جهت روشن شدن وضعیت آن نیاز به کاوش آینده می‌طلبد.

وی ادامه داد: پس از سردر ورودی برای دسترسی به پاشیر آب انبار، راه پله قرار دارد که محل برداشتن آب را میسر می‌سازد.

مدیر پایگاه شهر تاریخی بلقیس اسفراین گفت: از بخش راه پله در آب انبار شماره دو شهر تاریخی بلقیس به دلیل حفاری‌های غیر مجاز تنها تعداد سه پله سالم کشف شد که بقیه پله‌ها تخریب شده و طبق محاسبه صورت گرفته احتمالاً در زمان قبل از تخریب توسط حفاران قاچاق حدود 18 پلکان داشته است.

وی اظهار کرد: سومین بخش از آب انبار پاشیر آن است که حدوداً دارای 157 سانتیمتر طول و 50 سانتی متر عرض با ملات آهک است.

نجفی خاطرنشان کرد: آخرین بخش از آب انبار، مخزن است که محل انبار کردن و اصلی‌ترین عنصر در شکل گیری آب انبار بوده است.

وی گفت: این بخش در دل زمین با شفته آهک و آجر ایجاد شده است و قسمت داخلی آن جهت ضد عفونی بهتر و عدم نشتی آب با ملات ساروج چند لایه اندود شده است از عمق و ساختار داخلی این بخش به دلیل وقت کم و کمبود بودجه کاوش حاصل صورت نگرفت.

مدیر پایگاه شهر تاریخی بلقیس اسفراین اظهار کرد: طبق آثار باقی مانده این بخش در زمان ایستایی دارای یک سقف گنبدی از نوع رگ چین داشته است که پس از مدتی طولانی بعد از متروکه شدن به دلایل نامشخص سقف داخل مخزن فرو ریخته است.

وی تصریح کرد: از لحاظ گاه نگاری با توجه به قرار گرفتن در خارج از حصار دوره صفویه و مصالح به کار رفته رونق و شکوفایی این بنا را می‌توان به دوره قبل از صفویه نسبت داد.

نجفی اظهار امیدواری کرد با تخصیص اعتبارات مورد نیاز و با کاوش‌های باستان شناسی در فصل آینده بتوان گاه نگاری دقیق از دوره ساخت و فضاهای معماری این اثر بدست آورد./ج1