مديرکل سازمان حفاظت محيط زيست　استان مرکزي گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک گفت: نسل 50 گونه جانوري در استان مرکزي با خطر انقراض مواجه است که از آن جمله مي توان به　پستانداراني مثل آهو ، پلنگ ، گربه پالاس ، زرده بره ، شنگ (سگ آبي) ، خرس و يوزپلنگ اشاره کرد　که اکنون در مناطق زيستگاهي حيات وحش استان مرکزي　به جمعيتشان محدود شده　و يا از بين رفته اند.

در دهه هاي اخير در جنگل هاي بلوط شازند خرس و در هفتاد قله اراک يوزپلنگ زندگي مي کرده که احياي اين گونه هاي ارزشمند اکنون در دستور کار قرار دارد.

استان مرکزي از نظر تنوع جانوري سومين استان　کشور　است و　با داشتن حدود يك و 8 دهمِ كل مساحت كشور بيش از80 گونه جانوري کشور را در خود جاي داده است.

انصاري　مي افزايد : توسعه غير متوازن　در سال هاي گذشته موجب شده　 بسياري از مناطق زيستگاهي مهم حيات وحش ، دالانهاي تردد وحوش و كانون هاي غذايي و آب براي گياهان و حيوانات از دسترس خارج شود و اين مهم به شدت تنوع زيستي را تهديد مي كند.

کارشناس محيط زيست استان مرکزي هم مي گويد : فرهنگ سازي و جلب مشاركت مردمي در حراست از محيط هاي طبيعي و گونه هاي در معرض انقراض نقش اساسي　دارد.

رسانه هاي جمعي ، تشكل هاي زيست محيطي و نهادهاي آموزشي بايد در اصلاح رفتارها و نهادينه كردن فرهنگ آشتي با طبيعت پيشگام باشند.

حيدرزاده مي افزايد : اين فرهنگ سازي بايد به گونه اي باشد　که　هر فردِ دوستدار طبيعت به عنوان يك محيط بانِ افتخاري رسالت　حفاظت از گونه هاي زيستي　را به عهده داشته باشد　و به عنوان سرباز حفاظت براي احياي طبيعت انجام وظيفه كند.

اکنون وسعت زيستگاههاي جانوري کشور به　6 و نيم ميليون هکتار مي رسد که 360 هزار هکتار آن در استان مرکزي و زير نظر اداره کل حفاظت محيط زيست استان قرار دارد.

اين زيستگاهها شامل دو منطقه حفاظت شده هفتاد قله اراک و الوند خمين ، پناهگاه هاي حيات وحش راسوندِ شازند و جاسب دليجان ، مناطق شکار ممنوع تالاب ميقان اراک ، بازرجان تفرش ، کُلاهه آشتيان ، چال خاتون شازند ، پلنگاب خنداب و خرقان زرنديه است.

اکنون　10 درصدِ گونههاي جانوري که در معرض خطر انقراض　هستند در فهرست ICUN که　فهرست قرمز اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت است قرار دارند.

مدير کل دفتر حيات وحش سازمان محيط زيست در اينباره مي گويد : در ايران دوزيستان کمترين غناي گونه مهرهداران را داشته و　اين در حالي است که　تعداد پرندگان　موجود در ايران معادل کل پرندگان اروپا است.

محمدي مي افزايد : در دهه اخير بر اساس آمار ، گونههاي شاخص ايران از　رشد نسبي خوبي برخوردار بوده اند　و همچنين در فهرست سرخ ICUN نه تنها هيچ گونهاي خارج نشده بلکه تنها جابهجا شده　است. اين در حالي است که　80 گونه مهرهدار در فهرست سرخ ICUN قرار گرفته اند.

علت در معرض خطر قرار گرفتن نسل　گونه هاي جانوري در استان هاي کشور متفاوت از هم　نبوده و　دليل اصلي آن شکار بي رويه و کمبود محيط بان در　زيستگاههاي کشور　است.

در ايران هر　12　هزار هکتار از زيستگاهها توسط يک محيط بان حفاظت مي شود در حاليکه　بر اساس　استانداردها بايد براي هر هزار هکتار يک محيط بان وجود داشته باشد.

معاون محيط زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست　 هم　 مي گويد : تعداد محيط بانان در ايران ۱۲ برابر کمتر از استانداردهاي جهاني است.

اکنون در ايران هر ۱۲ هزار هکتار از زيستگاهها توسط يک محيط بان حفاظت مي شود در حاليکه طبق استانداردها بايد براي هر هزار هکتار يک محيط بان وجود داشته باشد.

صدوق　با اشاره به وسعت　5/6 ميليون هکتاري زيستگاههاي يوز در ايران مي افزايد : تنها ۹۰ محيط بان براي اين وسعت به هيچ عنوان کافي نيست.

اکنون 30 محيط بان از زيستگاههاي استان مرکزي حفاظت مي کنند که بايد به 160 نفر افزايش يابند.

استاندارد فضاي تحت حفاظت هر محيط بان در دنيا ، هزار هكتار به ازاي هر نفر محيط بان است در حاليکه　در ايران هر 6 هزار هكتار تحت نظارت يك محيط بان است.

يکي　از محيط بانان استان مرکزي مي گويد :　شکار بي رويه در 20　سال گذشته جمعيت　سه هزار راسي آهوي زيستگاه هفتاد قله استان را به شدت کاهش داده و اکنون يک سوم اين حيوان از بين رفته است.

او مي افزايد :　شکار بي رويه ، آموزش شکارچيان درباره نحوه شکار ، مديريت آماري گونه هاي پستانداران ، حلقه گذاري پرندگان کمياب تالاب ميقان و تقليل اسلحه هاي شکاري متناسب با جمعيت پستانداران از اقدامات محيط زيست استان مرکزي براي حمايت از گونه هاي در معرض تهديد　است.

پارسال　98　شکارچي غير مجاز در استان مرکزي　دستگير شدند.

جمعيت شکارچيان استان مرکزي بيش از　6 هزار نفر تخمين زده مي شود که تاکنون　4 هزار نفر ساماندهي شده و دفترچه شکار از اداره حفاظت محيط زيست استان دريافت کرده اند.

اين شکارچيان ، متعهد به شکار در زماني هستند که از سوي اداره حفاظت محيط زيست استان مرکزي در مکان هاي معين تعيين مي شود.

بيشترين　شکار غيرمجاز در استان مرکزي در　طبيعت خنداب ،　کميجان و ارتفاعات استان که از نگاه محيط بانان دور است انجام مي شود.

براي کاهش سرعت انقراض نسل گونه هاي حيواني طرح هاي حمايتي هم اجرا مي شود.

براي حفظ گونه هاي جانوري استان مرکزي　به تازگي　دو منطقه در تالاب ميقان اراک به وسعت ۲۵ هزار هکتار و بازرجان تفرش به وسعت ۲۶ هزار هکتار به عنوان مناطق شکار ممنوع اعلام شده است.

اما اين در حالي است که　فعاليت هاي　صنعتي در حاشيه تالاب ميقان اراک　 خطر انقراض نسل　گونه هاي　جانوري ،　از جمله پرندگان تالاب　را افزايش مي دهد.

بزرگترين معدن سولفات سديم خاورميانه در کوير ميقان و در حاشيه　تالاب قرار دارد .

روستائيان به خصوص کشاورزان　هم در حفظ گونه هاي جانوري نقش دارند چرا که آنان در برخي فصول سال و حين کار با گونه هاي جانوري در اطراف زمين هاي کشاورزي خود روبرو مي شوند.

نماينده مردم اراک ، کميجان و خنداب در مجلس　شوراي اسلامي هم که رئيس کميسيون کشاورزي مجلس در دوره قبل　بوده آگاهي بخشي به کشاورزان و روستائيان را راهکاري مناسب در حفظ گونه هاي زيستي و جانوري مي داند.

عباس رجايي　مي گويد : دست اندازي به طبيعت و آنچه به عنوان گونه هاي جانوري و حتي گياهي خوانده مي شود　رفتاري نا عادلانه با طبيعت است که به　تخريب محيط زيست و بياباني شدن کشور کمک مي کند.

برخي گونه هاي جانوري　مانند پازن و بزکوهي که نماد طبيعت استان مرکزي و منطقه مرکزي کشور　هستند در طول ميليون ها سال حيات داشته　و　حتي تصاوير آنها در سنگ نگاره هاي تيمره که توسط انسان هاي　اوليه حکاکي شده ديده مي　شود.

اکنون منطقه هفتاد قله اراک يکي از زيستگاههاي اصلي　اين　حيوان است که با کمبود محيط بان مواجه است.

احياي زيستگاه جانوران ، جلوگيري از شکار بي رويه ، برخورد با شکارچيان متخلف ، آمارگيري مستمر از　حيات وحش و پرندگان ، مباحث کنترل مديريتي و حفاظت از گونه هاي در معرض خطر انقراض ، کاهش دام مازاد مراتع و ترغيب مردم محلي به مشارکت از راهکارهاي حفظ گونه هاي جانوري و جلوگيري از انقراض نسل آنان است./س