به گزارش خبرنگار باشگاه خبر نگاران ارومیه ، زمانی دریاچه ارومیه به ‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه دائمی ایران ‌اسلامی و دومین دریاچه آب شور جهان شناخته می‌شد و همین امر باعث جذب گردشگران بسیاری به این حوزه بود.

این نگین آبی آذربایجان با توجه به شرایط استثنائی خود و بالا بودن حدود یک هزار و 274 مترمربعی سطح آب آن از سطح دریاهای جهان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های جهان نیز به شمار می‌رفت که حدود 550 هکتار وسعت داشت.

این نعمت خدادادی برای کشور جمهوری اسلامی ایران در زمان‌های گذشته به رقابت با «بحرالمیت» فلسطین به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه آب شور جهان نیز رفته و در یک دوره زمانی سطح آب خود را تا حد زیادی به این دریاچه نزدیک کرده بود تا در میان 20 دریاچه وسیع جهان قرار گیرد و یکی از افتخارات کشور در سراسر جهان باشد.

دریاچه ارومیه که در زمان‌های گذشته به نام‌های چی‌چست، کبودان، کابوتا، درخشان و بسیاری از نام‌های زیبای ایرانی شناخته می‌شد در دوران‌های مختلف تاریخی هم‌رزم اساطیر کشور بوده و اختلافات و جنگ‌های بسیاری را نیز به چشم دیده است اما در شرایط کنونی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است.

این حوزه آبریز که زیست‌گاه اصلی جانوران نادر جهان همانند آرتمیا به شمار می‌رود، در پی بروز خشکسالی‌های چند ساله و همچنین برخی بی‌تدبیری‌های مسئولین در آستانه خشک شدن کامل قرار دارد و بازگشت خود را نیازمند همت مسئولان در استان‌های هم‌جوار خود یعنی آذربایجان‌غربی و آذربایجان‌شرقی و همچنین مسئولین کشوری می‌بیند.

در همین راستا، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی در گفت‌و‌گویی با خبرنگار باشگاه خبر نگاران ارومیه با اشاره به آغاز عملیات انتقال آب به دریاچه ارومیه از طریق گالن‌های آب‌رسانی اظهار داشت: این دریاچه به دلیل برخورداری از چند پارک ملی ثبت‌شده باید بار دیگر احیا شود.

حسن عباس‌نژاد افزود: این آب‌رسانی به دنبال خشکسالی شدید دریاچه و نیاز مبرم به انتقال آب، صورت می‌گیرد و شامل انتقال آب به وسیله شناورهای موجود می‌شود که امید است این امر موجب بالا آمدن سطح آب دریاچه شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی این نکته را هم خاطرنشان کرد که فاز اول انتقال آب به میزان 1500 لیتر در روز و از طریق جزیره اسپیر انجام شده و به تدریج از طریق سایر جزایر نیز صورت می‌پذیرد.

البته عباس‌نژاد سال گذشته در نشست خبری با اصحاب رسانه این وعده را داده بود که آب دریاچه ارومیه هیچ‌گاه خشک نخواهد شد و مشکل فعلی به دلیل تبخیر بیش از اندازه آب این دریاچه است اما در شرایط فعلی نیاز دریاچه به آب را نیازی اساسی می‌داند و راه‌حلی جز انتقال آب از طریق گالن‌های 30 لیتری ندارد!

خشکی آب دریاچه ارومیه بحران فرااستانی به دنبال دارد

با سخنان مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی و مسئولان استانی مبنی بر لزوم احیای دریاچه ارومیه به سراغ نادر قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی و یکی از مدافعان حقوق اساسی دریاچه ارومیه می‌رویم تا گفته‌های وی را نیز در این زمینه بشنویم.

قاضی‌پور که از شرایط فعلی دریاچه به طور کلی ناراضی است و چندین بار نیز در صحن علنی مجلس این نارضایتی را ابراز داشته، گفت: مسئولان باید به فکر احیای مجدد دریاچه باشند، چراکه این خشک شدن در مرحله نخست مردم را مجبور به کوچ از مجاورت دریاچه کرده و سپس زیان‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد.

وی در زمینه انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه در راستای مبارزه با خشکسالی نیز اظهار داشت: در صورتی که این طرح انجام شود شرایط مناسبی در انتظار دریاچه خواهد بود اما نگرانی ما از این جاست که مسئولان دیگر استان مجاور دریاچه ارومیه در صدد بهره‌برداری‌های دیگری از این طرح باشند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنین با اشاره به اثرات خشکسالی دریاچه ارومیه بر روی صنایع آذربایجان‌غربی تصریح کرد: صنعت استان نیز وابسته به آب است و باید برای بهره‌مندی هرچه بیشتر از فرآورده‌های این حوزه راه‌حلی فوری برای بازگرداندن دریاچه به شرایط قبلی اندیشیده شود.

قاضی‌پور در بیان وظایف مجلس و دولت در مورد احیای دریاچه ارومیه ابراز داشت: نجات این دریاچه به عنوان بزرگ‌ترین تالاب بین‌المللی کشور بستگی به تدبیر اصولی دولت و مجلس دارد.

سخنان نادر قاضی‌پور به عنوان یکی از حامیان اصلی دریاچه ارومیه در مجلس بیانگر این اصل است که باید فکری به حال دریاچه در حال مرگ ارومیه شود تا در آینده شاهد اثرات ناگوار این خشکسالی نباشیم.

از سخنان حسن عباس‌نژاد به عنوان عالی‌ترین مقام استانی در زمینه دفاع از محیط زیست چنین برداشت می‌شود که دریاچه نیاز به انتقال آب دارد اما این امر مهم تنها با بهره‌گیری از گالن‌ها و از طریق انتقال دستی آب به دریاچه قابل حل شدن است.

این گفته‌ها شاید دربر دارنده این نکته باشد که دریاچه با آب شوری که دارای قدرت تبخیر بالایی است به سرعت زیادی برای انتقال آب نیاز دارد اما چطور ممکن است با انتقال دستی و به وسیله گالن‌های کوچک 30 لیتری پر شود و حتی اگر این اقدام موثر باشد در چه مدت زمانی می‌توان شاهد بازگشت آب دریاچه به نزدیکی‌های سطح گذشته بود؟

سؤالی که باید توسط کارشناسان پاسخ داده شود این است که آیا انتقال آب با اهرم انسانی و با روش انسان‌های اولیه به دریاچه‌ای با پهنای 550 هکتار قابل اجراست و آیا این عملکرد تنها نیاز مدیران را برای ارائه گزارش کار جبران نمی‌کند؟

اما از سوی دیگر سخنان نادر قاضی‌پور در زمینه اقدامات صورت گرفته در حوزه آبریز دریاچه ارومیه جالب توجه بوده و به نوعی نتیجه عملکردهای مختلف را نشان می‌دهد که در عرض چند سال نتوانسته‌اند پاسخی برای این خشکسالی پیدا کنند.

وی با اشاره به قول مسئولان آذربایجان‌شرقی در زمینه انتقال آب ارس به دریاچه شاید این نکته را مورد تاکید قرار داده که آیا آب ارس نتیجه بهتری در انتقال آب به دریاچه ارومیه دارد یا انتقال آب از طریق بشکه و گالن؟

در هر صورت مسئولان استانی و کشوری باید به این نکته توجه داشته باشند که دریاچه ارومیه با بیش از 60 درصد خشکی نفس‌های پایانی خود را می‌کشد و این مشکل جز با بهره‌گیری از علوم روز و عزم راسخ مسئولین قابل جبران و حل شدنی نیست./س