به گزارش خبرنگار سياست خارجي باشگاه خبرنگاران، وزارت خارجه با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد سفر «داود اغلو» به شهر كركوك بدون اطلاع و هماهنگي با دولت مركزي اين كشور بوده و از اين رو ناقض عرف ديپلماتيك، دخالت آشكار در امور داخلي و ناديده گرفتن حاكميت عراق است.

اين در حالي است كه وزير خارجه تركيه يك روز قبل از آن كه به شهر كركوك سفر كند به اربيل مركز اقلي كردستان عراق رفت و با مقام‌هاي آن از جمله «مسعود بارزاني» رئيس اقليم كردستان عراق، ديدار و گفت‌وگو كرد.

اما آنچه باعث شده دولت مركزي اعتراض كند، سفر بدون هماهنگي وي به شهر كركوك بوده است.

**سفر به كركوك

شهر نفت‌خيز كركوك گرچه در همجواري اقليم كردستان قرار دارد اما متعلق به اين اقليم نيست. ساكنان اين شهر از اقوام مختلف اعم از تركمن، كرد، عرب تشكيل شده‌اند. طي سال‌هاي اخير سرنوشت شهر كركوك از اين نظر كه آيا بايد در اقليم كردستان عراق باشد يا خير، به موضوعي جنجالي در فضاي سياسي عراق تبديل شده است. تا زمان تعيين تكليف اين شهر به لحاظ قرار گرفتن در يك اقليم مشخص، سفر يك مقام خارجي به آن بايد با هماهنگي دولت مركزي عراق صورت گيرد؛ كاري كه به گفته وزارت امور خارجه عراق، «داود اغلو» آن را ناديده گرفت.

** مروري بر روابط تركيه و عراق 

طي يك سال اخير عمدتا تنش‌آلود بود و مقام‌هاي تركيه و در راس آنها «اردوغان» در اظهار نظرهاي جنجالي، به اتهام‌افكني عليه عراق پرداخته‌اند.

اخيرا به دنبال تنش سياسي در عراق در پي صدور كيفرخواست عليه طارق الهاشمي معاون رئيس جمهور عراق روابط بغداد و آنكارا را نيز تحت تاثير قرار گرفت. «اردوغانن مالكي را متهم به فرقه‌گرايي و اختلاف‌افكني مذهبي در عراق كرد و متقابلا مالكي، اردوغان را به دخالت در امور داخلي عراق و تلاش براي سلطه بر من طقه متهم كرد.

تنش‌هاي اخير در روابط بغداد و آنكارا در حالي است كه دو طرف در يك دهه گذشته بويژه پس از سقوط رژيم صدام در عراق و نيز به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در تركيه، به سمت گسترش روابط پيش رفتند افزايش ديد و بازديدهاي و ملاقات‌هاي مقام‌هاي بلندپايه، افتتاح و فعاليت سفارتخانه و كنسول‌گري‌ها تركيه در شهرهاي مختلف عراق، حضور فعال تركيه در  اجلاس‌هاي مربوط به عراق بويژه اجلاس كشورهاي همسايه و حجم بالاي تفاهم‌نامه‌ها و قراردادها و مبادلات اقتصادي و تجاري ميان دو كشور نشانه‌هاي اين گسترش روابط بشمار مي‌آيند.

به طوري كه تركيه در مقام مهمترين شريك اقتصادي –تجاري عراق در ميان كشورهاي همسايه و منطقه قرار دارد.

**سياست تركيه

سياست خارجي گرچه در سالهاي پيش برپايه ديدگاه معروف «داود اغلو» مسوم به صف رساندن مشكلات با همسايگان استوار شده بود. اما پس از تحولات اخير در سطح جهان عرب اين سياست دچار خدشه شد كه نمونه آن متشنج شدن روابط اين كشور با دولت سوريه پس از وقوع ناآرامي در اين كشور از 17 ماه پيش تا كنون است.

برخي معتقدند كه سياست كل تركيه در برابر خيزش‌هاي اخير در جهان عرب را بايد همراهي با رويكرد غرب بويژه آمريكا مبني بر مهار و مصادره اين جنبش‌ها دانست. در چنين بستري با توجه به تلاش تركيه براي براندازي دولت سوريه و همراهي با جبهه منطقه‌اي و بين‌المللي عليه دولت اين كشور، آنكارا تلاش مي‌كند حاميان دولت سوريه در كشورهاي ديگر از جمله عراق را نيز تضعيف كند كه البته حمايت تركيه از مخالفان نوري‌المالكي در ميان كردها و سني‌هاي عراق را مي‌توان در همين چارچوب تفسير كرد.

بر اساس اين گزارش؛ به طور كلي روابط تركيه با عراق در مقطع كنوني بيش از آنكه تابع اصول مبتني بر حسن همجواري باشد، ناشي از ملاحظات ژئوپلتيك و قواعد رئاليستي حاكم بر سياست و قدرت در خاورميانه بوده است. در اين چارچوب با وجود ژست‌هاي نگاه به شرق، وحدت‌گرايي و  اهتمام به مسائل دنياي اسلام و اخيرا اظهار نگراني بابت تشديد منازعه اهل تشيع و اهل تسنن و متهم ساختن دولت شيعي عراق به دامن زدن به تفرقه افكني شيعه و سني، عملا حزب عدالت تركيه به رويه متعارف حكومت‌هاي پيشين مبتني بر اولويت اتحاد استراتژيم با غرب به محوريت آمريكا بازگشته است.چ

"انتهاي پيام"/پ3