گزارش/
اصلاحات ورشکسته و اصلاح طلبان سردرگم
با نزديک شدن به انتخابات رياست جمهوري يازدهم، بررسي رفتار، کنش‌ها و واکنش‌هاي اصلاح طلبان، حاکي از اهميت اين انتخابات براي جرياني است که تلاش مي‌کند از ورشکستگي سياسي رهايي يابد.
به گزارش خبرنگار احزاب باشگاه خبرنگاران، افزايش ديدارهاي دوجانبه سران اصلاحات با يکديگر، گسترش ديدارهاي سياسي اعضاي برجسته‌ي اصلاح طلب با طيف‌هاي مختلف دانشجويي و همچنين اظهارنظرهاي گسترده انتخاباتي از سوي لايه‌هاي مختلف بدنه اصلاحات، همه و همه نشان دهنده اهميت ويژه انتخابات رياست جمهوري يازدهم براي اصلاح طلبان است.
*اصلاح طلبان و روياي تکرار خرداد 76
اصلاح طلبان که در انتخابات نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي با "نه" ملت مواجه شدند، اکنون قصد دارند در انتخابات رياست جمهوري پيش رو با بازيابي بدنه ورأس خود، شکوه دوم خرداد 76را زنده کنند.
بي شک، اساسي ترين استراتژي اصلاح طلبان در شرايط فعلي رجعت به دوم خرداداست؛ دوم خردادي که تنها نام يک شخص را تداعي مي کند، و آن سيدمحمد خاتمي است.
*خاتمي و ايفاي نقش محوريت درميان اصلاح طلبان
مدتي است که نام خاتمي به عنوان مهمترين و موثرترين چهره اصلاح طلب در رسانه‌هاي اين جريان و همچنين رسانه‌هاي اصولگرا مطرح مي‌شود، خاتمي در شمايل مرد محوري اصلاح طلبان تلاش مي‌کند تا اجماع را براين جريان زمين گير حاکم کند.
چندي پيش با مطرح شدن اسامي افرادي چون عارف، جهانگيري، نجفي و خرازي به عنوان نامزدهاي اصلاح طلبان در انتخابات پيش رو، خاتمي اسامي مطرح شده را در حد گمانه زني دانست و اعلام کرد: نظرم به اجماع ميان اصلاح طلبان است.
*خاتمي و مخالفاني چون عبدالله نوري
تلاش خاتمي براي به اجماع رساندن اصلاح طلبان و همچنين بازي کردن نقش محوري در جريان اصلاحات، گويا به مذاق ساير اعضاي برجسته اصلاح طلب خوش نيامده است؛ تاآنجا که عبدالله نوري درنشست خود با کارگزاران با انتقاد از خاتمي اظهار داشت: رهبر جريان اصلاحات بايد فردي شجاع باشد، چرا که آدم ترسو و محافظه کار نمي‌تواند نقش محوري جريان را بازي کند.
در اين جلسه که حجاريان هم شرکت داشت، نوري با گلايه از خاتمي به سبب رأي دادن در انتخابات مجلس، گفت: بايد از خاتمي پرسيد، شما که ميء‌گفتيد بايد انتخابات مجلس نهم را تحريم کنيم، چرا رفتيد و به صورت مخفيانه رأي داديد؟
هرچند اين اظهارات نوري با واکنش برخي از هم‌پيمانان خاتمي نظير داريوش قنبري عضو شوراي مرکزي حزب مردم سالاري روبروشد، اما نشان از شکاف عظيم ميان اعضاي برجسته ي جريان اصلاحات مي‌دهد.
شکافي که تلاش هاي خاتمي براي به اجماع رساندن اصلاح طلبان حتي در ظاهر را هم با شکست روبرو مي‌کند.
امااختلافات ميان خاتمي و نوري تنها به حضور در انتخابات محدود نمي‌شود، خاتمي خواهان مرزبندي اصلاح طلبان با جنبش سبز است و اعتقاد دارد: به چيزي به نام جنبش سبز آن هم به عنوان يک جريان سياسي و اجتماعي قائل نيستم و هر اصلاحي هم قرار است صورت گيرد بايد در چارچوب نظام باشد.
اين درحالي است که نوري، ديدگاه هاي راديکال تري دارد و معتقد است: نبايد هيچ ديواري ميان اصلاح طلبي و جنبش سبز کشيد.
*نقشه خاتمي از شرکت در انتخابات مجلس
بسياري از کارشناسان و صاحب نظران حضور خاتمي در انتخابات نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي را نقطه عطفي در جريان اصلاحات و تلاش براي بازيابي جرياني مي‌دانند که به سبب پيوندهاي آشکار و نهان با فتنه 88به کماي سياسي فرو رفته است.
در اولين جلسه بنياد باران که پس از شرکت خاتمي در انتخابات در اسفند 90 با حضور 200 تن از اصلاح طلبان و با سخنراني زنگنه وزيرنفت خاتمي تشکيل شد، عده اي به تمجيد شرکت خاتمي در انتتخابات و عده اي به نکوهش اين امر پرداختند.
موافقان اين اقدام خاتمي اعتقاد داشتند: با اين عمل باب گفتمان اصلاحات با حکومت باز خواهد شد و مخالفان شرکت خاتمي در انتخابات معتقد بودند که ديگر اميدي به حيات سياسي اصلاحات نيست و اقدام خاتمي گشايشي را به همراه نخواهد آورد.
*راهکارهاي اصلاح طلبان براي ورود به صحنه انتخابات
براساس اين گزارش؛ راهبردي که خاتمي براي اصلاح طلبان در انتخابات 92تجويز مي‌کند چيزي جز اجماع نيست. خاتمي با تأکيد بر تقويت احزاب و تشکل‌هاي بدنه ي اصلاحات به منظور دستيابي به اجماع با پيشنهاد يک اصلاح طلب مبني بر تشکيل شوراي سه نفره متشکل از خاتمي، نوري و موسوي خوئيني‌ها براي ايجاد هماهنگي بين اصلاح طلبان مخالفت کرد و خواستار تقويت شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات شد.
خاتمي معتقد است: خلاصه کردن بدنه وسيع اصلاحات در سه شخص دور از شأن جامعه اصلاحات است.
در جلسه اصلاح طلبان درباره چگونگي ورود به صحنه انتخابات، راهکارهاي مختلفي ارائه شد که با موافقان و مخالفاني همراه بود.
يکي از اين راهکارها، نامه نگاري خاتمي به مقام معظم رهبري و اعلام برائت از فتنه 88 بود، نامه ي محرمانه اي که قرار شد بواسطه ي هاشمي رفسنجاني به رهبر انقلاب تقديم شود و اما راهکار ديگري که در اين جلسه ارائه شد، حضور خاتمي در راهپيمايي روز قدس بود، اگرچه اکثر اصلاح طلبان حاضر در جلسه با اين پيشنهاد موافق بودند اما عناصر افراطي نزديک به عبدالله نوري با اعلام مخالفت با اين طرح اعتقاد داشتند؛ حضور خاتمي در راهپيمايي روز قدس به معناي کشيدن حايل ميان جريان اصلاحات با جنبش سبزي است که درسال 88 شعار نه غزه نه لبنان را سردادند.
*حمايت هاي اصلاح طلبان از کانديداتوري خاتمي
بررسي اظهارات برخي از اعضاي برجسته ي بدنه ي اصلاحات حاکي از آن است که اصلاح طلبان تنها راه بازگشت به حيات و حتي قدرت سياسي را سرمايه گذاري بر روي خاتمي مي‌دانند اگرچه تئوريسين اصلاحات يعني سعيد حجاريان معتقد است، حضور نيافتن اصلاح طلبان در انتخابات موجب ايجاد تفرقه در ميان اصولگرايان مي‌شود و اين امر به نوبه خود به اندازه ي قدرت گيري اصلاح طلبان ارزشمند است.
اما ساير شخصيت‌هاي اصلاح طلب از جمله مجيد انصاري عضو مجمع روحانيون مبارز بر حضور همه جانبه اصلاح طلبان در انتخابات رياست جمهوري يازدهم تأکيد مي‌کنند و حضور نيافتن اصلاح طلبان در انتخابات پيش رو را به منزله حذف هميشگي آنان از صحنه سياسي کشور تلقي مي‌کنند.
محمدرضا خباز عضو شوراي مرکزي حزب اعتماد ملي با اشاره به نقش محوري خاتمي درميان اصلاح طلبان معتقد است: اشتباه اصلاح طلبان در انتخابات رياست جمهوري 88 منجر به حذف هميشگي آنان از صحنه سياست شد، و خاتمي بايد با ايفاي نقش محوريت در ميان اصلاح طلبان، قضا را براي بازسازي و حضور مجدد به عهده بگيرد.
همچنين داريوش قنبري عضو حزب مردم سالاري با بيان اينکه بسياري از اصلاح طلبان منتظر اظهارنظر خاتمي و ورود ايشان به عرصه انتخابات هستند، از ضرورت تشکيل تشکيلات منسجم در ميان اصلاح طلبان براي سنجش پايگاه اجتماعي نامزدها سخن گفت.
مصطفي کواکبيان دبيرکل حزب مردم سالاري که طرح مناسک(مجمع نخبگان اصلاح طلب سراسر کشور) را براي ورود اصلاح طلبان به صحنه انتخابات پيشنهاد داده است، اجراي اين طرح را مشروط بر عدم حضور خاتمي در عرصه انتخابات کرده است.
کواکبيان طي سخناني اظهار داشت: ما از خاتمي بدليل مقبوليت ايشان و 8 سال رياست جمهوري حمايت مي‌کنيم و در صورتيکه ايشان کانديداي انتخابات شوند، طرح مناسک را به احترام ايشان اجرا نخواهيم کرد ولي بعد از ايشان تابع هيچ فرد و جريان خاصي نيستيم.
علاوه بر حمايت‌هاي اعضاي برجسته ي بدنه ي اصلاحات از خاتمي، حمايت موسوي خوئيني‌ها دبيرکل مجمع روحانيون از خاتمي به رغم اختلاف نظر ميان اين دو برسر اصلاح طلب بودن يا نبودن هاشمي رفسنجاني، جالب توجه است. موسوي خوئيني‌ها چندي پيش گفته بود، فقط شرکت با گزينه حداکثري مثل خاتمي مي‌تواند مطلوب اصلاح طلبان براي انتخابات 92 باشد.
آنچه مسلم است اين كه از دست دادن پايگاه مردمي، اصلاح طلبان را به تکاپو انداخته است تا با طرح رويکردهايي چون تشکيل اتاق فکر، تشکيل شوراي راهبردي، شوراي هماهنگي و طرح مناسک، خاطرات خوش خرداد 76را زنده کنند، خاطراتي که با فتنه 78، مجلس ششم و فتنه 88رنگ سياهي به خود گرفت، بگونه اي که احياء آن کمي غيرممکن مي‌نمايد و حتي با قائل شدن نقش محوري براي امثال خاتمي!
"انتهاي پيام"/پ3
*اصلاح طلبان و روياي تکرار خرداد 76
اصلاح طلبان که در انتخابات نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي با "نه" ملت مواجه شدند، اکنون قصد دارند در انتخابات رياست جمهوري پيش رو با بازيابي بدنه ورأس خود، شکوه دوم خرداد 76را زنده کنند.
بي شک، اساسي ترين استراتژي اصلاح طلبان در شرايط فعلي رجعت به دوم خرداداست؛ دوم خردادي که تنها نام يک شخص را تداعي مي کند، و آن سيدمحمد خاتمي است.
*خاتمي و ايفاي نقش محوريت درميان اصلاح طلبان
مدتي است که نام خاتمي به عنوان مهمترين و موثرترين چهره اصلاح طلب در رسانه‌هاي اين جريان و همچنين رسانه‌هاي اصولگرا مطرح مي‌شود، خاتمي در شمايل مرد محوري اصلاح طلبان تلاش مي‌کند تا اجماع را براين جريان زمين گير حاکم کند.
چندي پيش با مطرح شدن اسامي افرادي چون عارف، جهانگيري، نجفي و خرازي به عنوان نامزدهاي اصلاح طلبان در انتخابات پيش رو، خاتمي اسامي مطرح شده را در حد گمانه زني دانست و اعلام کرد: نظرم به اجماع ميان اصلاح طلبان است.
*خاتمي و مخالفاني چون عبدالله نوري
تلاش خاتمي براي به اجماع رساندن اصلاح طلبان و همچنين بازي کردن نقش محوري در جريان اصلاحات، گويا به مذاق ساير اعضاي برجسته اصلاح طلب خوش نيامده است؛ تاآنجا که عبدالله نوري درنشست خود با کارگزاران با انتقاد از خاتمي اظهار داشت: رهبر جريان اصلاحات بايد فردي شجاع باشد، چرا که آدم ترسو و محافظه کار نمي‌تواند نقش محوري جريان را بازي کند.
در اين جلسه که حجاريان هم شرکت داشت، نوري با گلايه از خاتمي به سبب رأي دادن در انتخابات مجلس، گفت: بايد از خاتمي پرسيد، شما که ميء‌گفتيد بايد انتخابات مجلس نهم را تحريم کنيم، چرا رفتيد و به صورت مخفيانه رأي داديد؟
هرچند اين اظهارات نوري با واکنش برخي از هم‌پيمانان خاتمي نظير داريوش قنبري عضو شوراي مرکزي حزب مردم سالاري روبروشد، اما نشان از شکاف عظيم ميان اعضاي برجسته ي جريان اصلاحات مي‌دهد.
شکافي که تلاش هاي خاتمي براي به اجماع رساندن اصلاح طلبان حتي در ظاهر را هم با شکست روبرو مي‌کند.
امااختلافات ميان خاتمي و نوري تنها به حضور در انتخابات محدود نمي‌شود، خاتمي خواهان مرزبندي اصلاح طلبان با جنبش سبز است و اعتقاد دارد: به چيزي به نام جنبش سبز آن هم به عنوان يک جريان سياسي و اجتماعي قائل نيستم و هر اصلاحي هم قرار است صورت گيرد بايد در چارچوب نظام باشد.
اين درحالي است که نوري، ديدگاه هاي راديکال تري دارد و معتقد است: نبايد هيچ ديواري ميان اصلاح طلبي و جنبش سبز کشيد.
*نقشه خاتمي از شرکت در انتخابات مجلس
بسياري از کارشناسان و صاحب نظران حضور خاتمي در انتخابات نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي را نقطه عطفي در جريان اصلاحات و تلاش براي بازيابي جرياني مي‌دانند که به سبب پيوندهاي آشکار و نهان با فتنه 88به کماي سياسي فرو رفته است.
در اولين جلسه بنياد باران که پس از شرکت خاتمي در انتخابات در اسفند 90 با حضور 200 تن از اصلاح طلبان و با سخنراني زنگنه وزيرنفت خاتمي تشکيل شد، عده اي به تمجيد شرکت خاتمي در انتتخابات و عده اي به نکوهش اين امر پرداختند.
موافقان اين اقدام خاتمي اعتقاد داشتند: با اين عمل باب گفتمان اصلاحات با حکومت باز خواهد شد و مخالفان شرکت خاتمي در انتخابات معتقد بودند که ديگر اميدي به حيات سياسي اصلاحات نيست و اقدام خاتمي گشايشي را به همراه نخواهد آورد.
*راهکارهاي اصلاح طلبان براي ورود به صحنه انتخابات
براساس اين گزارش؛ راهبردي که خاتمي براي اصلاح طلبان در انتخابات 92تجويز مي‌کند چيزي جز اجماع نيست. خاتمي با تأکيد بر تقويت احزاب و تشکل‌هاي بدنه ي اصلاحات به منظور دستيابي به اجماع با پيشنهاد يک اصلاح طلب مبني بر تشکيل شوراي سه نفره متشکل از خاتمي، نوري و موسوي خوئيني‌ها براي ايجاد هماهنگي بين اصلاح طلبان مخالفت کرد و خواستار تقويت شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات شد.
خاتمي معتقد است: خلاصه کردن بدنه وسيع اصلاحات در سه شخص دور از شأن جامعه اصلاحات است.
در جلسه اصلاح طلبان درباره چگونگي ورود به صحنه انتخابات، راهکارهاي مختلفي ارائه شد که با موافقان و مخالفاني همراه بود.
يکي از اين راهکارها، نامه نگاري خاتمي به مقام معظم رهبري و اعلام برائت از فتنه 88 بود، نامه ي محرمانه اي که قرار شد بواسطه ي هاشمي رفسنجاني به رهبر انقلاب تقديم شود و اما راهکار ديگري که در اين جلسه ارائه شد، حضور خاتمي در راهپيمايي روز قدس بود، اگرچه اکثر اصلاح طلبان حاضر در جلسه با اين پيشنهاد موافق بودند اما عناصر افراطي نزديک به عبدالله نوري با اعلام مخالفت با اين طرح اعتقاد داشتند؛ حضور خاتمي در راهپيمايي روز قدس به معناي کشيدن حايل ميان جريان اصلاحات با جنبش سبزي است که درسال 88 شعار نه غزه نه لبنان را سردادند.
*حمايت هاي اصلاح طلبان از کانديداتوري خاتمي
بررسي اظهارات برخي از اعضاي برجسته ي بدنه ي اصلاحات حاکي از آن است که اصلاح طلبان تنها راه بازگشت به حيات و حتي قدرت سياسي را سرمايه گذاري بر روي خاتمي مي‌دانند اگرچه تئوريسين اصلاحات يعني سعيد حجاريان معتقد است، حضور نيافتن اصلاح طلبان در انتخابات موجب ايجاد تفرقه در ميان اصولگرايان مي‌شود و اين امر به نوبه خود به اندازه ي قدرت گيري اصلاح طلبان ارزشمند است.
اما ساير شخصيت‌هاي اصلاح طلب از جمله مجيد انصاري عضو مجمع روحانيون مبارز بر حضور همه جانبه اصلاح طلبان در انتخابات رياست جمهوري يازدهم تأکيد مي‌کنند و حضور نيافتن اصلاح طلبان در انتخابات پيش رو را به منزله حذف هميشگي آنان از صحنه سياسي کشور تلقي مي‌کنند.
محمدرضا خباز عضو شوراي مرکزي حزب اعتماد ملي با اشاره به نقش محوري خاتمي درميان اصلاح طلبان معتقد است: اشتباه اصلاح طلبان در انتخابات رياست جمهوري 88 منجر به حذف هميشگي آنان از صحنه سياست شد، و خاتمي بايد با ايفاي نقش محوريت در ميان اصلاح طلبان، قضا را براي بازسازي و حضور مجدد به عهده بگيرد.
همچنين داريوش قنبري عضو حزب مردم سالاري با بيان اينکه بسياري از اصلاح طلبان منتظر اظهارنظر خاتمي و ورود ايشان به عرصه انتخابات هستند، از ضرورت تشکيل تشکيلات منسجم در ميان اصلاح طلبان براي سنجش پايگاه اجتماعي نامزدها سخن گفت.
مصطفي کواکبيان دبيرکل حزب مردم سالاري که طرح مناسک(مجمع نخبگان اصلاح طلب سراسر کشور) را براي ورود اصلاح طلبان به صحنه انتخابات پيشنهاد داده است، اجراي اين طرح را مشروط بر عدم حضور خاتمي در عرصه انتخابات کرده است.
کواکبيان طي سخناني اظهار داشت: ما از خاتمي بدليل مقبوليت ايشان و 8 سال رياست جمهوري حمايت مي‌کنيم و در صورتيکه ايشان کانديداي انتخابات شوند، طرح مناسک را به احترام ايشان اجرا نخواهيم کرد ولي بعد از ايشان تابع هيچ فرد و جريان خاصي نيستيم.
علاوه بر حمايت‌هاي اعضاي برجسته ي بدنه ي اصلاحات از خاتمي، حمايت موسوي خوئيني‌ها دبيرکل مجمع روحانيون از خاتمي به رغم اختلاف نظر ميان اين دو برسر اصلاح طلب بودن يا نبودن هاشمي رفسنجاني، جالب توجه است. موسوي خوئيني‌ها چندي پيش گفته بود، فقط شرکت با گزينه حداکثري مثل خاتمي مي‌تواند مطلوب اصلاح طلبان براي انتخابات 92 باشد.
آنچه مسلم است اين كه از دست دادن پايگاه مردمي، اصلاح طلبان را به تکاپو انداخته است تا با طرح رويکردهايي چون تشکيل اتاق فکر، تشکيل شوراي راهبردي، شوراي هماهنگي و طرح مناسک، خاطرات خوش خرداد 76را زنده کنند، خاطراتي که با فتنه 78، مجلس ششم و فتنه 88رنگ سياهي به خود گرفت، بگونه اي که احياء آن کمي غيرممکن مي‌نمايد و حتي با قائل شدن نقش محوري براي امثال خاتمي!
"انتهاي پيام"/پ3
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
«سوجان»، یادآور سریال «پس از باران» است
باشگاه خبرنگاران جوان پیگیری کرد؛
اختلال پایانههای پرداخت بانک ملت رفع شده است
