مشهد/
چرا باید دست‌ها را حتما شست؟
با اینكه خیلی ساده و آسان است، اما بیشتر وقت‌ها زیر بار انجام دادن شستن دست‌هایمان نمی‌رویم، برای انجام ندادنش هم بهانه‌های زیادی داریم؛ مثل بچه‌های كوچك به كف دستمان نگاهی می‌اندازیم و می‌گوییم چرك نیست، دستمان را به جایی نزده‌ایم! تازه اگر كثیف هم شده باشد، وقت شستنش را نداریم! اما واقعیت این است كه هنوز باور نداریم شستن دست با نشستن آن فرقی دارد. درحالی كه واقعا تفاوت دارد.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد ، متخصصان می‌گویند مهم‌ترین راه انتشار میكروب‌ها، دست‌های ما هستند. هر سانتی متر مربع از پوست دست، حدود 1500 باكتری دارد. تحقیقات اخیر نشان داده كه برای پیشگیری ازانتشار عفونت‌های تنفسی، شستن دست، حتی از دارو هم مؤثرتر است.
این همه تأكید بر شستن دست‌ها خیلی هم عجیب نیست؛ چون عوامل بیماری‌هایی مانند مسمومیت غذایی و انواع اسهال، ویروس‌هایی مانند آنفلوآنزا ، سارس و هپاتیت آ و حتی میكروب‌های خطرناك‌تری چون باكتری‌های مقاوم به درمان (سوپر باگ‌ها)، همه و همه به‌وسیله همین دست‌ها منتقل می‌شوند. حالا باز هم بگویید وقت ندارم!
یافته اخیر محققان انگلیسی - كه در آخرین شماره BMJ، مجله پزشكی انگلستان منتشر شده- نشان می‌دهد موانع فیزیكی مانند شستن مرتب دست‌ها، پوشیدن ماسك، دستكش و روپوش در پیشگیری از انتشار و انتقال ویروس‌های تنفسی مانند آنفلوآنزا و سارس مؤثرتر از دارو عمل می‌كند.
از آنجا كه با سرد شدن هوا احتمال همه گیری آنفلوآنزا وجود دارد، مقامات پزشكی این كشور با 2 برابر كردن حجم داروهای ضد ویروس، خود را برای مقابله با این بیماری آماده كرده‌اند. با این حال بیش از 50 بررسی نشان داده كه لازم است راه‌های ساده و كم خرجی كه ذكر شد، در برنامه‌های كشوری اولویت بالاتری داشته باشند. چون شواهد نشان داده كه واكسیناسیون و داروهای ضد ویروس برای قطع انتشار ویروس، كافی نیست.
در این مطالعه انجام مداخلاتی مانند واكسیناسیون، دادن داروی ضد ویروس، جداسازی، قرنطینه، استفاده از موانع فیزیكی مانند ماسك و رعایت بهداشت فردی برای پیشگیری از انتقال ویروس‌های تنفسی از حیوان به انسان و از انسان به انسان با هم مقایسه شد. پس از مقایسه، محققان به این نتیجه رسیدند كه شستن دست‌ها، پوشیدن ماسك، دستكش و... به تنهایی در جلوگیری از انتشار ویروس مؤثربوده و اگرهمه با هم استفاده شود، اثرش بیشتر هم می‌شود.
مطالعه دیگری هم كه در ماه گذشته در مجله كتابخانه كوچران در ایتالیا منتشر شد، نشان می‌دهد كه شستن دست‌ها تنها با صابون و آب، روش ساده و مؤثری برای پیشگیری از انتشار ویروس‌های تنفسی- از سرماخوردگی ساده گرفته تا انواع كشنده بیماری ها است. همان‌طور كه می‌دانید آنتی‌بیوتیك‌ها نمی‌توانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا و سایر بیماری‌های ویروسی را درمان كنند، اما شستن دست‌ها می‌تواند جلوی انتقال این بیماری‌ها را بگیرد.
دستت را بشوی تا اسهال نگیری!
این را دیگر مادر بزرگ‌های ما هم می‌دانستند كه با شستن دست می‌توان از انتقال انواع اسهال جلوگیری كرد. با این حال محققان كارولینای شمالی اثر آموزش بهداشت درباره روش صحیح تعویض پوشك، آماده‌سازی غذا وشستن دست را در مهد كودك‌ها بررسی كردند و دیدند كه این آموزش می‌تواند باعث كاهش بیماری‌های اسهالی و موارد غیبت به علت بیماری در این مراكز شود.
علاوه بر این، مركز كنترل و پیشگیری ازبیماری‌های عفونی آمریكا، برای اثبات این قضیه در 87 مدرسه چینی، برنامه شستن دست‌ها با صابون و بدون آن را اجرا كرد و متوجه شد در گروهی كه دست‌ها با صابون شسته شده بود، میزان غیبت از مدرسه در هفته كمتراز گروه دیگر بود؛ یعنی شستن دست با صابون توانسته جلوی بیمار شدن و در نتیجه غیبت از مدرسه را بگیرد.
مطالعه دیگری در آتلانتا نیز نشان داده شستن دست‌ها با صابون معمولی در كودكان زیر 5 سال می‌تواند تا 50 درصد بروز ذات الریه و تا 53 درصد بروز اسهال و 34 درصد زرد زخم را در كودكان زیر 15 سال كمتر كند.
اهمیت این كار وقتی برایتان آشكارتر می‌شود كه بدانید آمار كودكان زیر 5 سالی كه هر سال در اثر اسهال و عفونت تنفسی تحتانی می‌میرند، 5/3 میلیون نفر است؛ در حالی كه همین شستن ساده دست با آب و صابون می‌تواند جلوی بسیاری از این مرگ‌ها را بگیرد. این حرف شاهد هم دارد.
در آماری كه محققان انگلیسی به دست آوردند، شستن دست با صابون توانست خطر اسهال را 42 تا 47 درصد كم كند، طوری‌كه جان یك میلیون نفر از مرگ در اثر این بیماری نجات پیدا كرد.
مشابه چنین تحقیقی در بنگلادش هم انجام شده و غیراز اسهال روتاویروسی، شستن دست در كاهش سایر موارد اسهال اثر داشت. حتی در برمه هم درباره فواید دست شستن تحقیق كرده و متوجه شده‌اند این كار می‌تواند تا 40 درصد بروز دیسانتری (اسهال خونی) را پایین آورده و همچنین موارد مرگ و میر دراثر اسهال را كم كند. /س
