خوزستان/
تعرض به پل سفيد اهواز در سايه سکوت
تعرض به بناهاي تاريخي اهواز وارد مرحله تازه‌اي شده است. اين بار نه يک سازمان دولتي بلکه نهادي مردمي که فلسفه وجودي آن حمايت و تامين حقوق شهروندان است، «پل سفيد» نماد شهر اهواز را براي دومين بار هدف قرار داد.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران خوزستان ؛شهرداري اهواز در چند روز گذشته مقدمات نصب مجسمه‌اي 4 متري با دو تن وزن را در غرب پل سفيد (پل معلق) فراهم کرده، اين سازه بتني که قرار است به زودي رونمايي شود، مانع ديد پل سفيد مي‌شود و اصطلاحا متعرض حريم منظري اين اثر ملي مي‌شود.
پل سفيد اهواز نخستين پل فلزي معلق ايران و چهارمين پل معلق فلزي جهان است که نماد شهر اهواز و بلکه خوزستان به شمار مي‌آيد. اين پل در سال 1315 بر روي رودخانه کارون ساخته شده و در 26 آبان ماه 1378 با شماره ثبت 2493 به عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
* سازه‌هاي مزاحم
يک استاد دانشگاه در رشته ميراث فرهنگي ساخت سازه جديد بدون در نظر گرفتن بناهاي تاريخي را غيرقانوني دانسته، مي‌گويد: هر سازه‌اي که مانع ديد يک بناي تاريخي شود تعرض به آن اثر به شمار مي‌آيد و از نظر حقوقي قابل پيگيري است.
همايون حاتميان با بيان اينکه اين مسئله بايد از سوي اداره ميراث فرهنگي دنبال شود، اعتراض نسبت به اين تعرض آشکار را از وظايف ذاتي اين اداره کل عنوان کرده و ادامه مي‌دهد: هر گونه اقدام عمراني در اطراف يک اثر تاريخي بايد با نظر کار‌شناسان ميراث فرهنگي و رعايت ضوابط اين گونه بنا‌ها باشد.
وي تصريح مي‌کند: نخستين شاخصي که بايد رعايت شود حريم منظري و ديد يک بناي تاريخي است و هر بنايي با هر فاصله‌اي که مانع ديدن اثر تاريخي شود بايد حذف شود، در مرحله بعد نيز حريم آن اثر تاريخي بايد مورد توجه قرار گيرد. چند سال پيش ساخت دو طبقه جام جهان نما در اصفهان به دليل تعرض به حريم منظري ميدان نقش جهان منتفي شد.
اين پژوهشگر همچنين تاکيد مي‌کند: در مورد پل سفيد، حريم ديداري از طريق رودخانه هم حائز اهميت است و هيچ سازه‌اي نبايد مانع ديد شهروندان يا گردشگراني شود که روي رودخانه قايق سواري مي‌کنند.
* تعرض، تعرض
اين دومين بار است که شهرداري اهواز متعرض «پل سفيد» مي‌شود. چند سال پيش طرح پل جزيره شادي را به فاصله اندک از پل سفيد و با سازه‌اي مشابه اين پل، بدون ممانعت ميراث فرهنگي اجرا کرد. شايد سکوت ميراث فرهنگي خوزستان بود که به شهرداري جرات تکرار اين تخلف را داده است.
با وجود پيگيري، شهرداري اهواز حاضر به پاسخگويي در مورد اين سازه نشد.
معاون ميراث اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خوزستان اما از اقدام شهرداري اهواز در نصب سازه در کنار پل سفيد انتقاد و عملکرد اين نهاد را در حفظ بناهاي تاريخي ضعيف ارزيابي مي‌کند.
به گفته سيد حکمت موسوي، در اجراي طرح‌ها هماهنگي صورت نمي‌گيرد و بدون توجه به ضوابط و استعلام‌ها کار خودشان را مي‌کنند.
وي مي‌گويد: دو روز پيش متوجه نصب اين سازه در کنار پل سفيد شده‌ايم و شهرداري اهواز پيش از اين مراجعه يا مکاتبه‌اي براي هماهنگي نداشته است.
موسوي اظهار مي‌دارد: کار‌شناسان ميراث فرهنگي گزارش خود را تهيه کرده‌اند. يگان حفاظت ميراث فرهنگي نيز مامور شده اين مسئله را پيگيري کند. با شهرداري نيز مکاتبه شده و تذکر داديم که حريم منظري پل سفيد را مخدوش نکنند.
وي تاکيد مي‌کند: اين سازه بسيار نزديک پل سفيد و چسبيده به آن است که باعث مخدوش شدن اين اثر تاريخي مي‌شود، به طوري که با وجود اين سازه نه تنها از نماي دور بلکه از نماي نزديک هم نمي‌توان منظره پل معلق را به درستي مشاهده کرد.
موسوي يادآور مي‌شود: بر اساس قوانين بين المللي و يونسکو، ديد و منظر بناهاي تاريخي اهميت بسيار دارد و هر مانعي در اين زمينه بايد حذف شود.
اين مقام مسئول تصريح مي‌کند: در صورت ادامه تعرض، اين مسئله از طريق حقوقي پيگيري مي‌شود و از شهرداري اهواز به مراجع قانوني شکايت مي‌کنيم چرا که پل سفيد، نماد شهر اهواز است.
معاون ميراث فرهنگي خوزستان در ادامه اگر چه مخدوش شدن حريم منظري پل سفيد را توسط پل جزيره شادي تاييد مي‌کند اما درعين حال توضيح مي‌دهد: در ساخت پل جزيره شادي هم بحث بود چرا که سازه آن مشابه و الگو گرفته از پل سفيد است، اما به دليل فاصله بين اين دو پل، کمتر وارد قضيه شديم و پيگيري حقوقي نيز صورت نگرفت.
وي در پاسخ به اينکه آيا ميراث فرهنگي به دليل وجود موزه منطقه‌اي در جزيره شادي از پيگيري قانوني اين تخلف صرفنظر کرده، مي‌گويد: ساخت موزه منطقه‌اي در جزيره شادي به دليل نبود پل، پنج سال متوقف بود. پل جزيره شادي براي اهداف اين اداره کل از جمله توسعه گردشگري و ميراث موردنياز بود و منافع ما را تامين مي‌کرد، البته در ابتدا از شکل سازه پل جزيره و شباهت آن به پل سفيد بي‌اطلاع بوديم.
شهرداري اهواز بار‌ها از ضعف اداره کل ميراث فرهنگي استان و فقدان اداره ميراث در شهرستان اهواز سوء استفاده کرده است. علاوه بر مخدوش کردن پل سفيد، تخريب خانه‌هاي تاريخي به بهانه نوسازي بافت فرسوده نيز بار‌ها تکرار شده است. اين نهاد به اصطلاح مردمي در حفاظت از بناهاي تاريخي و ميراث فرهنگي اهواز نه تنها مانند ساير کلانشهر‌ها که در حد و اندازه شهرداري دزفول هم ظاهر نشده است. حالا هم فرصت را غنيمت شمرده و در شرايطي که اهواز از شوراي شهر بي‌بهره است و مديريت اداره کل ميراث خوزستان نيز با شايعه برکناري، روزانه دستخوش تزلزل شده، هر چند يک بار به آثار تاريخي شهر حمله مي‌کند./س
پل سفيد اهواز نخستين پل فلزي معلق ايران و چهارمين پل معلق فلزي جهان است که نماد شهر اهواز و بلکه خوزستان به شمار مي‌آيد. اين پل در سال 1315 بر روي رودخانه کارون ساخته شده و در 26 آبان ماه 1378 با شماره ثبت 2493 به عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
* سازه‌هاي مزاحم
يک استاد دانشگاه در رشته ميراث فرهنگي ساخت سازه جديد بدون در نظر گرفتن بناهاي تاريخي را غيرقانوني دانسته، مي‌گويد: هر سازه‌اي که مانع ديد يک بناي تاريخي شود تعرض به آن اثر به شمار مي‌آيد و از نظر حقوقي قابل پيگيري است.
همايون حاتميان با بيان اينکه اين مسئله بايد از سوي اداره ميراث فرهنگي دنبال شود، اعتراض نسبت به اين تعرض آشکار را از وظايف ذاتي اين اداره کل عنوان کرده و ادامه مي‌دهد: هر گونه اقدام عمراني در اطراف يک اثر تاريخي بايد با نظر کار‌شناسان ميراث فرهنگي و رعايت ضوابط اين گونه بنا‌ها باشد.
وي تصريح مي‌کند: نخستين شاخصي که بايد رعايت شود حريم منظري و ديد يک بناي تاريخي است و هر بنايي با هر فاصله‌اي که مانع ديدن اثر تاريخي شود بايد حذف شود، در مرحله بعد نيز حريم آن اثر تاريخي بايد مورد توجه قرار گيرد. چند سال پيش ساخت دو طبقه جام جهان نما در اصفهان به دليل تعرض به حريم منظري ميدان نقش جهان منتفي شد.
اين پژوهشگر همچنين تاکيد مي‌کند: در مورد پل سفيد، حريم ديداري از طريق رودخانه هم حائز اهميت است و هيچ سازه‌اي نبايد مانع ديد شهروندان يا گردشگراني شود که روي رودخانه قايق سواري مي‌کنند.
* تعرض، تعرض
اين دومين بار است که شهرداري اهواز متعرض «پل سفيد» مي‌شود. چند سال پيش طرح پل جزيره شادي را به فاصله اندک از پل سفيد و با سازه‌اي مشابه اين پل، بدون ممانعت ميراث فرهنگي اجرا کرد. شايد سکوت ميراث فرهنگي خوزستان بود که به شهرداري جرات تکرار اين تخلف را داده است.
با وجود پيگيري، شهرداري اهواز حاضر به پاسخگويي در مورد اين سازه نشد.
معاون ميراث اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خوزستان اما از اقدام شهرداري اهواز در نصب سازه در کنار پل سفيد انتقاد و عملکرد اين نهاد را در حفظ بناهاي تاريخي ضعيف ارزيابي مي‌کند.
به گفته سيد حکمت موسوي، در اجراي طرح‌ها هماهنگي صورت نمي‌گيرد و بدون توجه به ضوابط و استعلام‌ها کار خودشان را مي‌کنند.
وي مي‌گويد: دو روز پيش متوجه نصب اين سازه در کنار پل سفيد شده‌ايم و شهرداري اهواز پيش از اين مراجعه يا مکاتبه‌اي براي هماهنگي نداشته است.
موسوي اظهار مي‌دارد: کار‌شناسان ميراث فرهنگي گزارش خود را تهيه کرده‌اند. يگان حفاظت ميراث فرهنگي نيز مامور شده اين مسئله را پيگيري کند. با شهرداري نيز مکاتبه شده و تذکر داديم که حريم منظري پل سفيد را مخدوش نکنند.
وي تاکيد مي‌کند: اين سازه بسيار نزديک پل سفيد و چسبيده به آن است که باعث مخدوش شدن اين اثر تاريخي مي‌شود، به طوري که با وجود اين سازه نه تنها از نماي دور بلکه از نماي نزديک هم نمي‌توان منظره پل معلق را به درستي مشاهده کرد.
موسوي يادآور مي‌شود: بر اساس قوانين بين المللي و يونسکو، ديد و منظر بناهاي تاريخي اهميت بسيار دارد و هر مانعي در اين زمينه بايد حذف شود.
اين مقام مسئول تصريح مي‌کند: در صورت ادامه تعرض، اين مسئله از طريق حقوقي پيگيري مي‌شود و از شهرداري اهواز به مراجع قانوني شکايت مي‌کنيم چرا که پل سفيد، نماد شهر اهواز است.
معاون ميراث فرهنگي خوزستان در ادامه اگر چه مخدوش شدن حريم منظري پل سفيد را توسط پل جزيره شادي تاييد مي‌کند اما درعين حال توضيح مي‌دهد: در ساخت پل جزيره شادي هم بحث بود چرا که سازه آن مشابه و الگو گرفته از پل سفيد است، اما به دليل فاصله بين اين دو پل، کمتر وارد قضيه شديم و پيگيري حقوقي نيز صورت نگرفت.
وي در پاسخ به اينکه آيا ميراث فرهنگي به دليل وجود موزه منطقه‌اي در جزيره شادي از پيگيري قانوني اين تخلف صرفنظر کرده، مي‌گويد: ساخت موزه منطقه‌اي در جزيره شادي به دليل نبود پل، پنج سال متوقف بود. پل جزيره شادي براي اهداف اين اداره کل از جمله توسعه گردشگري و ميراث موردنياز بود و منافع ما را تامين مي‌کرد، البته در ابتدا از شکل سازه پل جزيره و شباهت آن به پل سفيد بي‌اطلاع بوديم.
شهرداري اهواز بار‌ها از ضعف اداره کل ميراث فرهنگي استان و فقدان اداره ميراث در شهرستان اهواز سوء استفاده کرده است. علاوه بر مخدوش کردن پل سفيد، تخريب خانه‌هاي تاريخي به بهانه نوسازي بافت فرسوده نيز بار‌ها تکرار شده است. اين نهاد به اصطلاح مردمي در حفاظت از بناهاي تاريخي و ميراث فرهنگي اهواز نه تنها مانند ساير کلانشهر‌ها که در حد و اندازه شهرداري دزفول هم ظاهر نشده است. حالا هم فرصت را غنيمت شمرده و در شرايطي که اهواز از شوراي شهر بي‌بهره است و مديريت اداره کل ميراث خوزستان نيز با شايعه برکناري، روزانه دستخوش تزلزل شده، هر چند يک بار به آثار تاريخي شهر حمله مي‌کند./س
