به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران از کرمان:
با آوردن نام سوهان بدون شک ذهن همه به سمت سوهان معروف شهر قم خطورمی کند که نامی آشنا برای همه است.
اما نه ! این بار می خواهیم برای شما از سوهانی بگوییم که تاریخ دقیقی ازبنیان گذاراصلی پخت آن دردست نیست ، آنطوری که معمرین به خاطردارند پخت سوهان وشیرینی جات محلی درایام قدیم هم رواج داشته ومعمولا درآن زمان اکثرا درایام نوروز اقدام به پخت می نموده اند.
این سوهان که در یکی از شهرستانهای شمالی استان کرمان پخت می شود ، خوشبختانه طرفداران زیادی در سراسر ایران پیدا کرده است.
شاید تا حالا حدس زده باشید منظورم سوغاتی کدام شهراست ، بله سوهان زرند اولین تحفه ای این شهراست که درمقایسه باسوهان قمی بسیارتردتر و ظریفتر است .
ماده اصلی این نوع سوهان آرد سِن (همان آردجوانه گندم)است که به صورت لایه بسیارنازک عرضه می شود.
سوهان زرند از گذشته تا کنون
ازجمله کسانی که دریک قرن گذشته ازنظرپخت سوهان محلی شهرت داشتند ،می توان به همسر مرحوم آقا میرزا جعفری ومرحومه کبری معروف به کبری خیاط ، همسر مرحوم نصرالله مشرفی ومرحوم غلامحسین برهانی کارمی کردند، اشاره کرد.
از افراد دیگری که سوهان آنها معروف وزبانزده خاص و عام بوده مرحومه حاجیه طاهره همسر حاج آقا حسن زاده بوده است.
رونق پخت سوهان بعد از گذشت یک قرن در زرند
و اما بعد از گذشت یک قرن درسال 1376شمسی فردی بنام ابوترابی با ایجاد کارگاهی در زرند اقدام به پخت این سوهان وشیرینی جات محلی نمود و با عرضه سوغات این شهر به سایر شهرهای کشورنام زرند رادرهمه جا برسرزبانها انداخت.
همانطور که اشاره شد ماده اصلی این شیرینی جوانه گندم که همان سِمِنو است و به صورت لایه بسیارنازک عرضه می شود.
ازمواددیگر این سوهان می توان به شکر، هل، آرد سفید و زعفران اشاره کردوپخت این شیرینی کاملا به صورت سنتی پخت می شود.
ساخت دستگاه اتوماتیک تولید سوهان در زرند
اما با گذشت 13سال از پخت سنتی این شیرینی عباس ابوترابی موفق به ساخت دستگاه اتوماتیک تولیدشیرینی سوهان دراین شهرستان شد.
ابوترابی درگفتگو باخبرنگار باشگاه خبرنگاران می گوید: نزدیک به 13سال درزمینه پخت سوهان زرندی فعالیت دارم وبرای افزایش تولید به فکرطراحی وساخت دستگاه سوهان نازک کن شدم.
وی با اشاره به اینکه پس از9سال تلاش، موفق به طراحی وساخت این دستگاه شدم خاطرنشان کرد: سیستم های مختلفی راطراحی کردم که این سیستم از نوع غلطکی است و از نظر تولید و راندمان کار از اهمیت ویژه ای برخورداراست.
ابوترابی درادامه اظهار می دارد: با این دستگاه سوهان درسایزهای مختلفی تولید می شود و این دستگاه از نوع استیل به طول چهار متر و ارتفاع 120سانتی متردرقالب شاسی، غلطک مخصوص، نقاله بهداشتی، مشعل گرم کننده ، میکروب کش غلطک وسیستم گرم کننده طراحی وساخته شده و قادر است درساعت 340قوطی سوهان راتولید کند.
سازنده این دستگاه کاهش 50 درصدی نیروی انسانی،یکنواخت بودن سوهان ویکرنگ درآمدن این شیرینی را از مهمترین مزایای این دستگاه عنوان می کند.
وی یاداورمی شود: درکنارآن نیزدستگاه سوهان بهمزن طراحی وراه اندازی شده است که دراین روش دستگاه به واسطه اینکه خواص جوانه ی گندم راحفظ می کند نیز از کیفیت بالای برخوردار است و باحرارت ملایم ویکنواخت سوهان تولید می شود.
ابوترابی بابیان اینکه پخت سوهان در این شهرستان توسط بانوان انجام می شود،می افزاید: با راه اندازی این دستگاه از این پس آقایان هم می توانند درزمینه تولید سوهان زرندی فعالیت نمایند.
بادستگاه نازک کن سوهان به صورت بهداشتی تهیه می شود
در ادامه گزارش دکتر محمد حسیبی کارشناس مواد غذایی درخصوص راه اندازی این دستگاه می گوید: دراین روش با استفاده از دستگاه نازک کن، سوهان به صورت بهداشتی تولید می شود و در این دستگاه ازسطوحی استفاده شده که کاملا سازگار با مواد غذایی است.
ارزش غذایی سوهان
کارشناس مواد غذایی با اشاره به اینکه سوهان زرندی یکی از محصولات سنتی استان به شمارمی رود یادآور می شود: این سوهان سرشار از ویتامین های گروه B که ازجوانه گندم تهیه می شود ونسبت به دیگرشیرینی ها مفیدتر است.
وی جلوگیری ازپیری زودرس، ازکارافتادگی پیش ازموعد اندامهای بدن، موثردررشد کودک وکاهش سوء تغذیه به علت داشتن پروئتین کامل را ازخواص دیگر این سوهان برشمرد.
مزیت سوهان زرند نسبت به سوهان قم
دکترحسیبی در ادامه با بیان اینکه این سوهان نسبت به سوهان قم ازمزیت خاصی برخورداراست گفت: در سوهان زرندی از روغن به هیچ عنوان استفاده نمی شود و این باعث ماندگاری بیشترسوهان است و روغن داخل این شیرینی ازخود جوانه گندم است.
سوهان زرند و مزیت های اقتصادی آن
کارخانه سوهان پزی فدک، یکی دیگر از کارگاههای سوهان پزی دراین شهرستان است که توانسته مکانی برای اشتغال زنان بی سرپرست وبدسرپرست ایجاد کند.
فاطمه فلاحی درمصاحبه باخبرنگارباشگاه خبرنگارانِ کرمان از راه اندازی این کارخانه می گوید: این کارخانه وابسته به موسسه خیریه باقیات والصالحات باب الحوائجِ زرند است که ازسال 1386با هدف حمایت وکمک به بانوان بی سرپرست و بدسرپرست و ایجاد اشتغال برای آنان راه اندازی شده است.
مدیر عامل موسسه خیریه باقیات والصالحات باب الحوائج می افزاید: با راه اندازی این کارخانه زمینه اشتغال برای 20 نفر به صورت مستقیم وغیرمستقیم فراهم شده است.
فلاحی اظهارمی دارد: در این کارخانه، سوهان زرند در انواع ورقه ای، کنجدی، ورقه ای پسته ای و هلی، لقمه ی نارگیلی ،کنجدی و سوهان عسلی تهیه می شود.
وی با بیان اینکه 2 هزار و 500 کیلو سوهان به صورت ماهانه دراین کارخانه تولید می شود ، خاطرنشان می کند: این شیرینی به استان های مشهد، تهران، یزد، اصفهان، قم و کرمان توزیع می شود.
فعالیت 64 واحد صنفی درپخت سوهان زرند
محمدگلستانی رئیس اتحادیه قنادان شهرستان زرند نیز دراین خصوص می گوید: 4 واحد صنفی سوهان پزی با دارا بودن کد بهداشتی در این شهرستان فعالیت دارند.
وی با اشاره به اینکه 10واحد به صورت کارگاههای کوچک دراین شهر مشغول به پخت این شیرینی هستند یاداورمی شود: 50 واحد نیز به صورت سنتی در خانه ها سوهان را پخت می کنند.
گلستانی خاطرنشان می کند: ماهانه یک تن سوهان دراین شهرستان تولید و به استانهای شیراز، تهران، کرج ، اصفهان، قم و مشهد توزیع می شود.
رئیس اتحادیه قنادان شهرستان زرند اظهارمی دارد: درحال حاضر150نفربه طورمستقیم دراین زمینه مشغول به فعالیت هستند.
تنوع و گوناگونی سوهان زرند بحدی است که هر مسافری با هر توان مالی و با هر علاقه و ذائقه ای می تواند از يک يا چند نوع آن بهره مند گردد ، پس هر گاه گذرتان به زرند ، این شهرستان زرخیز، افتاد سری هم به قنادی های این شهر برای تهیه این سوهان منحصر به فرد بزنید./س
گزارش از : مریم عدالت خواه