به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ارومیه، این انقلاب اجرای برنامه پزشک خانواده است که پیشگیری، درمان، کاهش هزینه‌های پرداختی توسط مردم، افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت و عدالت در سلامت به عنوان شاخص‌ترین ارزش برای زندگانی مردم را سرلوحه کار خود گذاشته است، طرحی که با اجرای به موقع و صحیح آن سلامت پایدار تحقق می‌یابد و به دنبال آن توسعه در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی و پیشرفت‌های نوین و در نهایت افزایش سطح آرامش، سود مادی، نشاط و رضایتمندی شهروندان ترسیم می‌شود.

بر اساس منابع موجود برنامه پزشک خانواده از سال 1384 در مناطق روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر اجرا می‌شود که جمعیت حدود یک میلیون و 300 هزار نفر را زیر پوشش دارد که از این تعداد حدود یک میلیون و 150 هزار نفر در شهرهای زیر 20 هزار نفر ساکن بوده و از مزایای برنامه استفاده می‌کنند از اواخر سال 90 اجرای برنامه پزشک خانواده در تمام شهرهای بالای 20 هزار نفر جمعیت نیز برنامه‌ریزی شده و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال جاری اجرا شود.

هر شهر به محله‌های حدود 12 هزار نفری تقسیم ‌می‌شود، در هر محله یک مرکز مجری برنامه پزشک خانواده که پزشک مسئول محله در آن مستقر خواهد شد و سه پایگاه پزشک خانواده که همان مطب پزشک خانواده می‌باشد خدمات بهداشتی و درمانی را به جمعیت محله ارائه خواهند داد.

با در نظر گرفتن جمعیت حدود 3 هزار نفر برای هر پزشک و با توجه به جمعیت حدود یک میلیون و 700 هزار نفری استان

آذربایجان‌غربی به طور تقریبی حدود 154 مرکز و 462 مطب پزشک عمومی برای اجرا مورد نیاز است.

در حال حاضر این برنامه در آذربایجان‌غربی در حال اجرا است. به سراغ مردم و برخی مسئولان می‌رویم تا از وضعیت اجرای این طرح ملی در استان مطلع شویم.

مردم چه میگویند؟

مردم در برنامه پزشک خانواده ذینفعان اصلی هستند، برای اطلاع از میزان آگاهی آن‌ها نسبت به نحوه اجرا، ثبت‌نام و ...به سراغشان می‌رویم.

علی احمدی دانشجوی مهندسی کشاورزی است و در پاسخ به این سؤال که آیا برای ثبت‌نام در این طرح اقدامی انجام داده است یا خیر می‌گوید: در ارتباط با برنامه پزشک خانواده اطلاع چندانی ندارم و نمی‌دانم برای ثبت نام باید چه کرد؟

وی می‌افزاید: اخبار رسانه‌های نوشتاری و تصویری را پیگیر هستم اما اطلاع دقیقی از نحوه ثبت‌نام در این طرح ندارم.

زیبا آزادی شهروند دیگری است که پاسخ می‌دهد: پزشک خانواده همان پزشک خانوادگی‌مان است به نظر می‌رسد طرح خوبی است و باعث آرامش خاطر بیمار می‌شود چرا که اگر بیماری داشته باشد به پزشک مخصوص خود مراجعه می‌کند و از طریق او تحت درمان قرار می‌گیرد.

یکی دیگر از شهروندان اظهار می‌دارد با اجرای طرح پزشک خانواده مردم نیازمند درمان از سرگردانی نجات پیدا می‌کنند، امروزه مخارج درمانی کمرشکن است که با اجرای این طرح مخارجشان کم می‌شود.

روند اجرای برنامه پزشک خانواده

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان‌غربی با اشاره به روند اجرای طرح پزشک خانواده از همکاری بیش از 550 پزشک در اجرای طرح پزشک خانواده شهری در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: در اجرای این طرح ملی 150 نفر در پایگاه‌های مرکزی و بقیه در پایگاه‌های شهری و عمومی همکاری می‌کنند.

به گفته وی سرشماری یک میلیون و 350 هزار نفر از جمعیت زیر پوشش استان برای اجرای طرح مهم پزشک خانواده در آذربایجان‌غربی در مراحل پایانی است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اضافه می‌کند: استان آذربایجان‌غربی برای اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع در حوزه شهری از آمادگی کافی برخوردار است و به زودی با دستور مستقیم وزارت و بهداشت درمان اجرای این طرح در این استان آغاز می‌شود.

ساکی تصریح می‌کند: تأمین و تخصیص منابع مورد نیاز، برآورد نیازهای انسانی، تجهیزات پزشکی، فضای فیزیکی، بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارها، هماهنگی اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، ارائه نتایج به ستاد ملی و طراحی مسیر اجرای سطح مختلف طرح از وظایف ستاد راهبردی طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع استان است.

وی با اشاره به اهداف و مزایای این طرح تصریح می‌کند: فراهم‌کردن شرایط برای دسترسی مردم به خدمات بهداشتی درمانی به صورت عادلانه، با هزینه کم و بالاترین کیفیت اهداف کلی این طرح و کاهش مهاجرت روستائیان، کاهش هزینه‌های درمانی، افزایش دسترسی مردم روستا به خدمات بهداشتی درمانی در شبانه‌روز، به شهر، بالا بردن شاخص‌های بهداشتی و درمانی، تقویت سیستم ارجاع از جمله مزایای اجرای طرح پزشک خانواده است.

وی با تاکید بر همکاری تمام نهادهای دخیل در اجرای برنامه پزشک خانواده اظهار می‌دارد: در همکاری و مشارکت دستگاه‌های ذی‌ربط می‌توان نتایج درخشانی را در زمان اجرای طرح پزشک خانواده به دست آورد.

ساکی ادامه می‌دهد: استفاده از روش‌های ابتکاری، خلاق و نوآورانه در اجرای طرح پزشک خانواده ضروری است چرا که با بهره‌گیری از این عوامل می‌توان نتایج بهتر با تأثیرگذاری بالاتری کسب کرد.

آماده‌سازی مراکز بهداشتی و درمانی برای اجرای طرح پزشک خانواده

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خدمات درمانی و بهداشتی آذربایجان‌غربی هم اظهار می‌دارد: از مردادماه تاکنون 80 مرکز بهداشتی و درمانی استان برای اجرای طرح پزشک خانواده تجهیز و آماده شده‌اند.

رسول انتظارمهدی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در راستای آماده‌سازی مراکز بهداشتی برای اجرای طرح پزشک خانواده تصریح می‌کند: هماهنگی‌های لازم برای راه‌اندازی مراکز هدایت و راهنمایی بیماران و مرکز مدیریت مشاوره و راهنمایی پزشکان خانواده در شهرستان‌ها فراهم و رایانه های مورد نیاز مراکز مجری برنامه تهیه شده است.

به گفته وی به‌کارگیری 735 نیروی بهداشتی مورد نظر است که از این تعداد 250 نفر در حال عقد قرارداد و به‌کارگیری هستند.

وی بهبود هزینه‌کرد سازمان‌های بیمه‌گر، پوشش کامل خدمات بیمه‌ای، پوشش جمعیتی کامل، کاهش هزینه‌های درمانی در سبد خانوار، کاهش هزینه‌های کمرشکن درمانی، تجویز منطقی و مصرف بهینه دارو، کاهش نیازهای القایی، محور شدن بیماری به جای بیمار، امکان پیگیری فعال بیماری‌های هدف در نظام شبکه، فعال‌شدن برنامه‌های غربالگری با هدف بهبود کیفیت زندگی و افزایش امید زندگی را از مزایای اجتماعی و ویژگی‌های اقتصادی برنامه پزشک خانواده برشمرد.

انتظارمهدی با بیان اینکه با وجود موفقیت‌های بسیار خوب نظام بهداشتی در مراقبت‌های بهداشتی اولیه، مشکل خدمات سلامت و درمان به دلایل عدیده روز به روز پیچیده‌تر نیز شده است، متذکر می‌شود: نظام سلامت در کشورمان به ویژه در حوزه ارائه خدمات با چالش‌های جدی روبرو است و این مشکلات فرارو در طی 20 سال گذشته یکی از دغدغه‌های این بخش بوده که منجر به افزایش بی‌عدالتی، افزایش هزینه‌های کمرشکن درمانی، اتلاف منابع سازمانی، کاهش کارایی و اثربخشی نظام سلامت، عدم رضایت ارائه‌کننده و گیرنده خدمات و ضعف پاسخگویی در خوب بودن و عادلانه بودن شده‌ است.

وی اظهار امیدواری کرد برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری بتواند نقاط ضعف نظام سلامت کشور را به فرصت‌هایی برای اصلاح آن فراهم کند و کارکرد نامناسب نظام ارجاع و عدم پاسخگویی نظام سلامت به توقعات و نیازهای تکنولوژیک بیماران را بهبود دهد هر چند فعالیت‌های ادغام یافته در مناطق شهری به دلایل متعدد از جمله بافت ناهمگون، نیازهای متفاوت، گستردگی حضور بخش خصوصی نسبت به مناطق روستایی با چالش‌هایی همراه خواهد بود.

فراهم سازی شرایط کاری عادلانه با اجرای طرح پزشک خانواده

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در زمینه برنامه پزشک خانواده می‌گوید: در شرایط حاضر پزشکان از نظر اقتصادی وضعیت مناسبی ندارند که به نظر می‌رسد با اجرای برنامه پزشک خانواده زمینه شرایط کاری عادلانه فراهم می‌شود.

عابد فتاحی می‌افزاید: این طرح یکی از برنامه‌های کشورهای توسعه یافته است که باید مسئولان ذی‌ربط نسبت به اجرای آن در کشور با رفع کاستی‌های احتمالی اهتمام جدی داشته باشند چرا که با اجرای درست آن یکی از دغدغه‌های اساسی نظام که همان ارائه خدمات درمانی بهتر به شهروندان است، محقق می‌شود.

وی عنوان می‌کند: استفاده از پزشک خانواده در نظام ارائه خدمات سلامت، کیفیت درمان را افزایش می‌دهد و موجب پیشگیری از بیماری‌ها و تداوم ارائه خدمات درمانی می‌شود.

فتاحی خاطرنشان می‌کند: طرح پزشک خانواده مردم را به شان و جایگاه واقعی خود نزدیک می‌سازد.

وی در عین حال به ایرادهای برنامه پزشک خانواده نیز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: نبود اعتبار کافی، طولانی بودن ساعت‌های کار، سرانه ناچیز، و ... از جمله ایرادهای برنامه پزشک خانواده است که این ایرادها به مفهوم ناکارآمد بودن برنامه نبوده و درست نیست که صرفا نقاط ضعف و اشکالات مطرح شود چرا که این مشکلات رفع شدنی است و می‌توان با رفع آن‌ها به هدف اصلی در نظام سلامت دست یابیم.

با توجه به مطالب بیان شده می‌توان اذعان کرد که طرح پزشک خانواده گامی موثر در ارتقای سلامت است بنابراین امیدواریم با اجرای آن علاوه بر پیشگیری از انواع بیماری‌ها،‌ آرامش روحی و روانی بیماران و خانواده‌های آن‌ها فراهم شود./س