به گزارش خبرنگار
وبگردي باشگاه خبرنگاران، تا كنون به اين نكته فكر كرده‌ايد كه در طول روز چه‌قدر و چه نوع غذاهايي بايد مصرف كنيد تا نياز بدنتان تامين شود؟
آيا ما به طور معمول همه مواد غذايي لازم را در طول روز مصرف مي‌كنيم؟ واقعيت ماجرا اين است تامين نيازهاي خوراكي افراد جامعه، آن چنان بي‌برنامه و بي‌حساب و كتاب نيست. يعني دولت‌ها و دستگاه‌هاي مسئول بايد سبدغذايي مطلوب جامعه را طراحي و تدوين و در رسانه ها اعلام كنند.
ديروز معاون وزير بهداشت گفته سبدغذايي مطلوب ايران در وزارت بهداشت طراحي شده و به زودي جزييات آن اعلام مي‌شود. اگر كمي به عقب برويم در سال 87 هم سبدغذايي مطلوب ايرانيان تدوين شده كه جزييات آن را در گزارش امروز بررسي مي‌كنيم.
هر چند معاون وزير بهداشت گفته مطالعات نشان مي‌دهد وضعيت تغذيه مردم نسبت به 5 سال پيش بهتر شده است و ميزان سو تغذيه در اين مدت كمتر شده است.
*اين «سبدغذايي مطلوب» يعني چه؟«سبدغذايي مطلوب ايرانيان حاوي ميزان كالري و ريزمغذي‌هاي لازم و ضروري براي هر يك از گروه‌هاي سني است كه بايد به صورت روزانه مصرف شود» اين توضيح عليرضا مصداقي نيا، معاون وزير بهداشت درباره اين عبارت است. به گفته اين مقام مسئول اين سبد غذايي جديد اكنون تعريف شده و طي دو هفته آينده از سوي دولت به دستگاه‌هاي اجراي ابلاغ خواهد شد.
اما نكته اصلي اين جاست تعريف اين سبدغذايي به چه دردي مي‌خورد؟
اگر برخي گروه‌هاي مردم توانايي تامين و خريد اقلام لازم در سبدغذايي مطلوب را نداشتند، دولت چه اقدامي مي‌كند؟ معاون وزير بهداشت در پاسخ به اين سوال مي‌گويد: "وزارت بهداشت تعريف سبدغذايي مطلوب را مطابق قانون انجام مي‌دهد و در صورتي كه دولت اين سبدغذايي را تصويب كند حتما دستگاه‌هاي مسئول ديگر برنامه‌هايي براي تامين حداقل نيازهاي افراد آسيب پذير خواهند داشت."
*خوراك ما چه طور بود؟يك كارشناس تغذيه وزارت بهداشت در سال 87 در مورد جزييات تدوين سبدغذايي مطلوب ايرانيان گفته بود "سبد غذايي مطلوب براي گروه‌هاي سني شامل كودكان 1 تا 2 سال، كودكان 3 تا 6 سال، افراد 8 تا 18 سال ، گروه سني 18 تا 60 سال كه بزرگسالان هستند و گروه سني 60 سال به بالا كه سالمندان هستند به طور جداگانه تعريف شده است."
به گفته پريسا ترابي"يك سبد غذايي جداگانه نيز براي گروه مادران باردار تنظيم شده است. قرار بود، اين سبد غذايي از سوي وزارت رفاه، وزارت بازرگاني و دستگاه‌هاي مختلف ديگر اجرا شود و علاوه بر اصلاح سرانه مصرف مواد غذايي در كشور، گروه‌هاي كه به علت مشكلات مالي امكان تهيه سبدغذايي مطلوب را ندارند مورد حمايت قرار گيرند."
اين طور كه او در آن مقطع توضيح داده بود:"براساس اين سبد غذايي، هر فرد ايراني بايد روزانه 320 گرم نان ، 100 گرم برنج، 20 گرم ماكارواني، 26 گرم حبوبات، 70 گرم سيب‌زميني، 280 گرم سبزي، 260 گرم ميوه، 48 گرم گوشت قرمز، 50 گرم گوشت سفيد، 24 گرم تخم مرغ، بين 225 تا 240 گرم شير يا لبنيات، 35 تا 40 گرم روغن و 40 تا 50 گرم قند و شکر مصرف کنند."
به گفته مسئولين وزارت بهداشت، وضعيت تغذيه مردم نسبت به پنج سال پيش بهتر شده و ميزان سوتغذيه در اين مدت کمتر شده است.
اگر کمي به عقب‌تر برويم در سال 83 هم ميزان متوسط مصرف برنج حدود 37 کيلوگرم در سال بوده است. سيب‌زميني 40 کيلوگرم، حبوبات 7 کيلوگرم، گوشت مرغ 5.16 کيلوگرم، ماهي 7 کيلوگرم، تخم مرغ 2.9 کيلو و شير 90 کيلوگرم مصرف سرانه هر ايراني در سال 83 بوده است.
* چطور به سبد غذايي مطلوب دست پيدا کنيم؟حالا که سبد غذايي مطلوب هر فرد در اختيار ماست بايد ببينيم چطور و از چه ميزان غذا مي‌توانيم اين اعداد و ارقام راتامين کنيم؟ طبق اين جدول‌ها ما روزانه 320 گرم نان نياز داريم، با توجه به اينکه هر نان لواش حدود 130 گرم وزن دارد، خوردن سه نان در طول روز از نيازهاي روزانه ما هم بالا مي‌زند يا هر نان بربري که 380 گرم وزن دارد و خوردن کامل يکي از آنها از نياز روزانه ما بيشتر است. براي برنج که خوراک مورد علاقه همه ما ايراني‌هاست درجدول روزانه 100 گرم نوشته شده اما با توجه به اينکه هر کيلو برنج را به طور معمول 4 نفر مصرف مي‌کنند اگر هر خانواده هر روز يک وعده برنج هم بخورد، 2.5 برابر اندازه مورد نياز برنج مصرف کرده است.
ما در هر روز 24 گرم تخم مرغ نياز داريم، هر تخم مرغ بدون احتساب پوسته آن 58 گرم وزن دارد بنابراين ما اگر هر دو روز يک تخم مرغ بخوريم نياز معمول ما را تامين مي‌کند. روزانه 280 گرم سبزي قطعا رقمي است که تعداد خيلي کمي از ما به آن دست پيدا مي‌کنيم چرا که در مناطق شهري مصرف سبزيجات به شدت پايين است. در مورد مصرف گوشت سفيد و قرمز هم روزانه حدود 50 گرم توصيه شده است. بنابراين در ماه هر کدام از ماه بايد 1.5 کيلو گوشت قرمز و 1.5 کيلو گوشت سفيد مصرف کنيم.
* سبد غذايي ما چه ايراداتي دارد؟يکي از مهمترين موضوعاتي که در الگوي غذايي ما ايرانيان وجود دارد و بيشترين تفاوت با الگوي مواد غذايي محبوب نشان مي‌دهد، ميزان بالاي مصرف نان و غلات است که حتما لازم است، تعديل شود و از طرفي بايد ميزان مصرف گروه ميوه‌ها و سبزي‌ها در کشور افزايش يابد؛ البته اين افزايش به طور سريع اتفاق نمي‌‌افتد و نمي‌توانيم انتظار داشته باشيم ميزان متوسط مصرف ميوه‌ها در کشور يکدفعه از 40 گرم به 60 گرم افزايش يابد. اصلاح اين الگوي غذايي يکي از مسئوليت‌هاي اداره بهبود تغذيه، جامعه وزارت بهداشت، فرهنگ‌سازي براي ارتقاي سواد تغذيه‌اي مردم است. اين اقدام از طريق دانشگاه‌هاي علوم پزشکي هم انجام مي‌شود.
اگر سبد غذايي پيشنهادي در کشور مثل کانادا را در اينترنت جستجو کنيم با جداول متعددي روبرو مي‌شويد که براساس جنسيت و سن، سبد غذايي پيشنهادي هر شهروند را ارائه داده‌اند. در اين جدول‌ها حضور سبزيجات و ميوه‌ها واقعا چشم‌گير است. به طور مثال در مصرف سبزيجات براي ما 280 گرم ذکر شده است اما درکانادا اين رقم 500 گرم در روز برآورد شده است. اين جدول را بخش سلامتي سايت دولت کانادا منتشر کرده است و ارقام دقيق‌تر را مي‌توان با در نظر گرفتن وزن هر فرد به دست آورد. به طور مثال ميزان گوشت قرمز مصرفي هر فرد در يکسال در اين کشور حدود 15 کيلوگرم در سال 2010 ذکر شده است.
البته در سبد غذايي مصرفي هر خانواده مهمترين عامل ميزان پولي است که به طور هفتگي خرج خوراکشان مي‌کنند. طبق گزارشي که چندي پيش نشريه تايمز منتشر کرده بود مثلا در شهر سيسيلي ايتاليا مردم در هفته 260 دلار براي غذايشان هزينه مي‌کنند يا در آلمان شهر بورگت‌هاگ در هفته 500 دلار خرج تغذيه مي‌کنند اما در کمپ بريجينگ چاد هر خانواده 1.5 دلار در هفته خرج مي‌کند.
منبع: روزنامه هفت صبحانتهاي پيام/
