سیاه دانه یا سیاه تخمه که به عربی شونیز گفته می شود، سیاه تخمه مزروع که روی نان می ریزند و سیاه دانه دشتی یا وحشی یکی از ترکیبات سیاه دانه روغن آن است که هم دارای مصرف خوراکی و هم دارای مصرف مالیدنی است:

 سیاه‌دانه مزه‌ای تلخ و ادویه‌ای دارد با کمی ته‌مزهٔ توت فرنگی. از سیاه‌دانه در شیرینی‌جات و شربت‌ها و لیکورها استفاده می‌شود. بر گونه‌ای از نان پاکستانی معروف به نان پیشاوری همیشه سیاه‌دانه می‌پاشند

- درمان سرفه های سرد ناشی از سرما، درد سینه و تنگی نفس

- خارج کردن جنین مرده و زنده و پرده های جنین

- درمان سیروز، آسیت و کبد چرب

- درمان لک و پیس صورت

- درمان گرفتگی های عضوی یا روده ها، دفع باد

- رفع خال، زگیل، ترک پوست بدن، پیسی، پسوریازیس و اگزمای ترشح دار ( که باید با کمی سرکه مخلوط شود)

- درمان فلج، درد سرد مفاصل، خواب رفتگی دست و پا و خستگی ها ی مزمن

- مالیدن ( و نیز خوردن) روغن مخلوط با روغن زیتون و کندر برای افزایش نیروی جنسی مفید است.

- چکاندن روغن در بینی گرفتگی بینی را باز می کند و در فلج عصب صورتی موثر است.

- خوردن روغن سیاه دانه به دفع سنگهای ادراری ، سوزش ادرار و بزرگی پروستات موثر است.

میزان مصرف خوراکی در سرد مزاجان تا 8 گرم در روز و در گرم مزاج ها تا 2 گرم است./س