مجله شبانه باشگاه خبرنگاران:فصل پائیز با نام انار گره خورده است. حرف از انار هم که به میان میآید اسم شهرهایی مانند شیراز و یزد و کاشان و قم شنیده میشود، اما حکایت انار ساوه چیز دیگری است. ساوه و انار پیوند دیرینه ای با یکدیگر دارند. همین پیوند قدیمی باعث شده است تا به ساوه لقب شهر یاقوتهای سرخ را بدهند. برای رسیدن به ساوه و باغهای انارش کافی است یک ساعت و نیمی از تهران دور شوی و راه بزرگراه تهران– ساوه را در پیش بگیری. از جاده قدیم یک ساعتی بیشتر در راه خواهی ماند، اما از مناطقی چون زرند و پرندک و آسیابک و مأمونیه گذر خواهی کرد.
باغهاي منطقه زرند و آسیابک در کنار انار مملو از انواع انگور عسگری و یاقوتی نیز هستند که صاحبان آنها محصول خود را در کنار جاده قدیم تهران- ساوه به مشتریان عرضه می کنند. در سالهای اخیر کاشت درخت پسته هم در این منطقه رواج یافته است.
شهرستان ساوه به مانند چهارراهی در میان محورهای مواصلاتی غرب و جنوب و مرکز کشور قرار گرفته است. به ساوه که برسی فرقی نمی کند راه کدام سو را در پیش بگیری، به هر طرف که روانه شوی باغهای انار در دو سوی جاده پراکندهاند. از لحاظ موقعیت آب و وهوایی روستاهای مابین ساوه و همدان به دلیل دارا بودن شرایط آب و هوایی کوهستانی سرسبزتر و خنکتر هستند.
برعکس، روستاهای میان ساوه و قم به دلیل واقع شدن در منطقه گرمسیری از هوای تفتیدهتری برخوردارند. این منطقه و بخصوص منطقه آوه در میانه راه ساوه- قم، علاوه بر انار دارای جالیزهای فراوان طالبی است که در فصل تابستان قطب تولید این محصول در کشور است.
برداشت انار از باغهاي ساوه از اواسط شهریور و با انواعی از انار با نامهای انار تابستانی و آلک شروع میشود. انار آلک از ارقام زودرس انار ساوه و از بقیه ارقام ترشتر است انار درخت کوچکی است که ارتفاع آن حداکثر تا 6 متر میرسد و در مناطق نیمه گرمسیری می روید. گلهای انار درشت به رنگ قرمز اناری ولی بی بو است. میوه آن کروی با اندازههای مختلف دارای پوستی قرمز رنگ یا زرد رنگ است. ملس، آلک، سیاه، یوسفخانی، محمد علیخانی، شیرین تابستانه و پائیزه، بجستانی و تبریزی از ارقام کشت شده انار در ساوه است.
از پانزدهم مهرماه به بعد کار واقعی برداشت انار از باغهای ساوه آغاز میشود.
از ساوه به سمت همدان که بروید تابلوهای راهنما شما را به سمت سد ساوه هدایت خواهند کرد. اگر از جاده ساوه به سمت سد ساوه تغییر مسیر بدهید در روستای آسیابک و روستاهای همجوار نیز انار بسیار مرغوبی به دست خواهید آورد. بعد از خرید انار هم میتوانید جاده را تا دریاچه سد ساوه ادامه داده و در کنار آن به استراحت بپردازید.
اگر به ساوه رفتید و خواستید انار بخرید باید بدانید با وجود آنکه بیشتر باغهاي ساوه دارای درخت انار هستند اما انار هر منطقهای با منطقه دیگر فرق دارد. اگر از اهالی ساوه بپرسید برای خرید بهترین انار شما را به روستاهای نورعلیبیک و سیلیگرد ارجاع خواهند داد. این دو روستا در غرب ساوه واقع شدهاند و برای رفتن به آنها باید از میدان آزادی ساوه وارد کمربندی همدان شده و پس از طی مسافتی حدود 3 کیلومتر از جنب اداره آموزش و پرورش این شهر وارد جاده روستایی نورعلی بیک و سیلیگرد شوید.
بیشتر جاده روستایی آسفالته بوده و قسمتهای خاکی نیز از کیفیت خوبی برخوردار است. به غیر از این دو روستا، روستاهای جنوبی ساوه مانند الوسجرد، لالائین، یلآباد و هلول نیز از مناطق تولید انبوه انار هستند. همچنین اگر کمی حوصله داشته باشید و از ساوه به سمت تفرش بروید، در دامنه کوههای ما بین ساوه و تفرش به روستایی به نام هندس میرسید که انار آن مرغوبیت خاصی دارد.
مناطق دیدنیشهرستان ساوه دارای اماکن دیدنی بسیاری نیز است. در درجه اول در جنوب شهر ساوه میتوانید از سایت مسجد جامع ساوه بازدید کنید. در میدان انقلاب ساوه نیز مجموعه مسجد انقلاب قرار دارد که در درون این مجموعه، مسجد قدیمی معروفی به نام مسجد قرمز قرار دارد. کمی آنسوتر از این مسجد موزه اشیاي قدیمی ساوه در مجتمع چهارسو قرار گرفته است. امامزاده سید اسحاق و امامزاده هارون نیز از اماکن قدیمی ساوه هستند. در جنوب غربی ساوه و بر فراز ارتفاعات آن میتوانید از قیز قلعه یا همان قلعه دختر دیدن کنید.
ساوه فقط انار نداردهر چند نام ساوه با انار گره خورده است اما بد نیست بدانید که ساوه فقط انار ندارد! بخصوص اگر در فصل پائیز باشید! یکی از محصولات معروف ساوه طالبی ساوه است که البته در این موقع از سال فصل آن تمام شده است. اما اگر در تابستان گذرتان به ساوه افتاد بدانید که منطقه آوه در جاده ساوه – قم قطب تولید طالبی است.
از این میوه تابستانی که بگذریم، در فصل پائیز در کنار انار به هر باغی که قدم بگذاری با انبوهی از درختان انجیر روبهرو خواهید شد که پر از این میوه خوشمزه و مقوی هستند. در این صورت نه تنها خواهید توانست یک شکم سیر انجیر بخورید بلکه با خرید آن میتوانید برای صبحانه زمستانی خود یک مربای خانگی سالم درست کنید. در کنار انجیر تمامی باغهای ساوه در این فصل سال مملو از بوتههای کدو حلوایی هستند. به نیز از میوههای باغهای ساوه است که فصل پائیز زمان فرارسیدن آن است. با تهیه چند کیلو به علاوه براي درست کردن مربای به میتوانید شکم خود را چندین وعده به غذاهای خوشمزهای مانند تاس کباب و خورشت به دعوت کنید.
در صورتی که به ساوه رفتید بد نیست بدانید که روح افزا و نان قندی دو شیرینی مخصوص این شهر هستند که هرچند بیشتر در ایام عید و مناسبتهای مذهبی بصورت خانگی درست میشوند اما امروزه در برخی از مغازهها نیز به فروش میرسند.