تقریباً تمام استخوانهای بدن از مواد مشابهی تشکیل شدهاند که عبارتند از:سطح خارجی که اسمش پوشش استخوان است. پوشش استخوان یک لایهی نازک و متراکم است که شامل عصبها و رگهای خونی بوده و استخوان را تغذیه میکنند.
لایه بعدی از استخوان فشرده ساخته شده است. این بخش سطح صاف و نرمی داشته و خیلی مقاوم است. وقتی که به یک استخوان نگاه میکنیم، در واقع این بخش را میبینیم.داخل استخوان فشرده لایههای زیادی از استخوانهای سوراخسوراخ وجود دارد که شبیه اسفنج است. استخوان اسفنجی به محکمی استخوان فشرده نیست، اما باز هم خیلی مقاوم است.
در بیشتر استخوانها، کار استخوان اسفنجی محافظت از داخلیترین بخش استخوان به اسم مغز استخوان است. مغز استخوان از مادهای شبیه ژله ساخته شده و کارش تولید سلولهای خونی است.وقتی که تو کوچولو بودی، دستها و پاهای خیلی کوچکی هم داشتی.
همه اندامهای بدنت کوچولو بودند! اما همینطور که تو بزرگ و بزرگتر شدی، اعضای بدنت هم آرام آرام رشد کردند و بزرگ شدند. استخوانها هم یکی از این اندامها هستند.وقتی که یک نوزاد به دنیا میآید، حدود 300 استخوان در بدنش دارد. اما در بزرگسالی بعضی از این استخوانها به هم جوش میخورند (میچسبند) و تعداد آنها كمتر شده و به 206 استخوان میرسد.
بعضی از استخوانهای بدن یک نوزاد کوچولو از مادهای به اسم
غضروف ساخته شدهاند.
غضروف از استخوان نرمتر و انعطافپذیرتر است. همینطور که کودک بزرگتر میشود،
غضروفها هم رشد میکنند و به آرامی جای خودشان را به استخوانها میدهند.
این کار در بدن به کمک مادهای به نام کلسیم انجام میشود. وقتی که تو به سن 25 سالگی رسیدی، این فرایند تقریباً کامل میشود. بعد از این اتفاق، استخوانها دیگر به اندازهی کافی بزرگ شدهاند و رشد بیشتری نمیکنند. تمام این استخوانها اسکلت بدن را شکل میدهند که سبک ولی خیلیخیلی قوی است.
ستون فقرات یکی از بخشهای اسکلت است که خیلی راحت میتوان آن را حس کرد. کافی است قسمت وسط کمرت را
لمس کنی تا برآمدگیهایی را زیر انگشتانت حس کنی، این برآمدگیها همان ستون فقرات یا مهرههای بدن تو هستند.
ستون فقرات باعث میشود که تو بتوانی بدنت را بچرخانی و خم کنی. همچنین این ستون فقرات است که بدن را صاف و مستقیم نگه میدارد و از نخاع محافظت میکند. نخاع یک رشته طولانی از عصبها است که اطلاعات و پیغامها را از مغز میگیرد و به قسمتهای مختلف بدن میرساند. اما ستون فقرات استخوان ویژهای است، دلیلش هم این است که از یک یا دو استخوان ساخته نشده بلکه در مجموع از 26 استخوان تشکیل شده است.
به این استخوانها مهره میگویند و هرکدامشان شکلی شبیه یک حلقه دارند. انواع مختلفی از مهرهها در ستون فقرات هست که هرکدامشان کار متفاوتی انجام میدهند.هفت مهرهی بالایی اسمشان مهرههای گردنی است. این استخوانها در پشت گردن و درست زیر مغز قرار دارند و کارشان محافظت از سر و گردن است.
سر انسان وزن نسبتاً زیادی دارد و سنگین است، بنابراین باعث خوششانسی است که مهرههای گردنی آن را نگه میدارند، وگرنه میافتاد!زیر مهرههای گردنی، مهرههای صدری قرار دارند که تعدادشان در مجموع 12 تا است. این مهرهها، دندهها را سرجای خودشان نگه میدارند.ایین مهرههای صدری، 5 مهرهی دیگر به اسم مهرههای کمری قرار دارند و زیر آنها هم يك استخوان ديگر است که از 5 مهره ساخته شده است با نام "خاجي".
این مهرهها به هم وصل هستند و یک استخوان را تشکیل میدهند.در آخر و در پایینترین قسمت ستون فقرات، استخوان دنبالچه قرار دارد که یک استخوان متشکل از چهار مهرهی به هم چسبیده است. بخشهای پایینی ستون فقرات خیلی مهم هستند، چون وزن تو را تحمل میکنند. بنابراین وقتی که میخواهی کولهپشتی سنگینت را از روی زمین برداری، در واقع این مهرههای کمری، خاجي و دنبالچه هستند که به تو قدرت انجام این کار را میدهند. وقتی هم که داری میدوی، بالا و پایین میپری یا حتی راه میروی، این بخشها هستند که تعادلت را حفظ میکنند.
بین هر دو مهره در ستون فقرات، صفحه یا دیسکی وجود دارد که جنسش از غضروف است. این دیسکها باعث میشوند که مهرهها به همدیگر ساییده نشوند، همچنین آنها به صورت فنر ستون فقرات عمل میکنند. وقتی که تو بالا و پایین میپری یا به بدنت پیچوتاب میدهی، این غضروفها انعطاف لازم را به ستون فقرات داده و برای مهرهها مثل یک ضربهگیر عمل میکنند.
قلب، ریهها و کبد اعضای خیلی مهمی از بدن تو هستند و خوشبختانه تو دندهها را برای محافظت از آنها داری. دندهها مثل قفسی از استخوان، قفسه سینهی تو را در بر میگیرند. اگر با دست، دو طرف و جلوی بدنت – بالای شکم و پایین قلبت- را
لمس کنی، میتوانی قسمت پایینی این قفس استخوانی را احساس کنی.
اگر یک نفس خیلی عمیق بکشی هم میتوانی به راحتی دندههایت را در جلوی بدن احساس کنی. اگر بچهی لاغری باشی، حتی میتوانی چند تا از استخوانهای دندهات را از زیر پوست ببینی. دندهها به صورت جفتجفت (یعنی دوتایی) هستند و در هر جفت، استخوان سمت چپ و سمت راست کاملاً شبیه هم هستند.
سه جفت بعدی با
غضروف به دندههای بالایی خودشان متصلند. دو جفت آخر دندهها اسمشان دندههای شناور است، چون به جناغ سینه یا دندههای بالایی وصل نیستند. اما نگران نباش، آنها آنقدرها هم شناور نیستند که بتوانند خودشان را به زانوی تو برسانند! چون مثل بقیهی دندهها از پشت به ستون فقرات چسبیدهاند./س