به گزارش گروه استان هاي باشگاه خبرنگاران ، بیتردید یکی از تمایزات بنیادین مقوله مدیریت در نظام اسلامی با سایر نظامها آن است که واگذاری و پذیرش مدیریتها و مناصب اجتماعی و مسؤلیتها در نظام اسلامی که مدیران آن پرورش یافته مکتب تعالی بخش اسلام هستند، به منزله ادای تکلیف شرعی است نه وسیلهای برای سودجویی و ارضای تمایلات نفسانی.
پس مشاهده میکنیم زمانی که امیرالمؤمنین(ع) مدیریت جامعه و مسئولیت حکومت اسلامی را میپذیرند و میفرمایند ای مردم! سوگند به خدایی که انسان را آفرید، اگر در فشار مردم نبودم و حجت به داشتن یاور برایم تمام نشده بود و اگر نبود که خداوند از علما پیمان گرفته است که بر سیری ظالم و گرسنگی مظلوم صبر نکنند، هر آینه زمام حکومت را رها میکردم و شما میدانید که دنیا پیش من از یک عطسه بز کمتر است".
نقش مهم مدیریت و ضرورت شایسته سالاری
بررسی و مطالعه در تاریخ به ویژه در مورد کیفیت مدیریت در جوامع مختلف نشان میدهد که همیشه جوامعی بودند که از لحاظ امکانات مادی و دادههای طبیعی و انسانی از شرایط ویژه و ممتازی برخوردار بودهاند اما به لحاظ فقدان مدیران کارآمد، مردمی و هوشمند که بتوانند در پرتو برنامهریزی هدفمند از نیروها و امکانات موجود استفاده بهینه نمایند، در سراشیبی سقوط و شکست قرار گرفته و زوال و نابودی، سرنوشت محتوم آنها بوده است.
در مقابل جوامعی بودهاند که در شرایط بحرانی به مدد تدبیر مدیرانی شایسته و پرتلاش و خردمند توانستند با سازماندهی و بسیج نیروها از کمترین امکانات به بهترین شیوه استفاده کنند و افتخارات بزرگ بیافرینند.
این یک واقعیت است که گماردن مدیرانی کوچک بر مناصبی بزرگ و بالعکس، بزرگترین ضربه را بر پیکره جامعه و فرایند توسعه ملتها وارد میسازد.
از این رو باید گفت یکی از مواردی که در فحوای روایات و احادیث متواتر به وضوح میتوان یافت آن است که اعطای مسؤولیت یا سپردن مسند مدیریت به افراد باید براساس شایسته سالاری صورت پذیرد و نه چیز دیگر.
چرا که اگر مدیریت خارج از ضوابط شایستهسالاری به افراد فاقد وجاهت واگذار شود، آسیبهای فراوانی متوجه جامعه خواهد شد. چنانچه حضرت علی(ع) در این مورد میفرمایند که "ای مردم! بدانید سزاوارترین شما به امارت و حکومت، داناترین و تواناترین شماست". همچنین نقل شده است که پیامبر اعظم(ص) در پاسخ به یکی از یاران نزدیکش که عرض کرد "یا رسولالله چرا مرا به کاری نمیگمارید؟" فرمود که "تو ضعیفی و مسئولیت امور امانتی بسیار سنگین است و اگر نتوانی حق امانت را به درستی ادا کنی باعث سرافکندگی و پشیمانی در روز قیامت است"، در همین رابطه امام صادق(ع) نیز میفرمایند که "آن کس که بواسطه امیال نفسانی به دنبال ریاست و پذیرش مسئولیت برود هلاک خواهد شد".
آنچه مسلم است مفروضات فوق ناظر بر فلسفه مدیریت در نظام اسلامی است که قطعا نگاه راهبردی مقام معظم رهبری در سطح کلان دقیقا منطبق بر چنین سیاستهایی است.
از این رو به اعتقاد کارشناسان یکی از اساسیترین علت عقب ماندگی و رکود اقتصادی در استان مستعد و با ظرفیت مازندران بکارگیری و مکان گزینی نه چندان مطلوب مدیران در دستگاههای اجرایی است.
تحلیل کارشناسی و آسیبشناسی مسئله توسعهنیافتگی مازندران نیز بیانگر این حقیقت تلخ است که حضور مدیرانی غیرمتخصص و عموما با سطح تحصیلاتی پایین و غیرمرتبط در مناصب مختلف یکی از مهمترین علل حاکمیت رکود در تمامی بخشهای توسعه است که متاسفانه تاکنون کمتر بدان پرداخته شده است.
نحوه خدمترسانی مدیران معیار ارزشیابی آنها است
استاندار مازندران با اشاره به خدمات بیوقفه و شبانهروزی رئیس جمهور و سفرهای استانیاش گفت: انتظار ما از مدیران استانی این است که همانند مقام ارشد اجرایی کشور تمام وقت برای خدمتگزاری آماده باشند و با اجرایی کردن مصوبات سفرهای هیئت دولت به استان، سیمای مازندران را متحول سازند.
سید علیاکبر طاهایی خاطرنشان کرد: میثاق ما با مدیران و معیار ارزشیابی آنان روی نحوه خدمترسانی و میزان سرعتشان در تحقق مصوبات سفر است، بنابراین مدیران در صورت کمبود اعتبار با ارتباط تنگاتنگ با وزارتخانهها در رفع این مشکلات اهتمام جدی داشته باشند.
وی به تعامل خوب مجمع نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: با توجه به انگیزه و دلبستگی نمایندگان برای سربلندی دیار و استان خود باید تلاش شود در تدوین برنامه پنجم توسعه، سرمایهگذاری زیرساختی در بخش کشاورزی لحاظ شود.
طاهایی وجود علمای گرانقدری همچون نماینده ولی فقیه در استان و نمایندگان خبره مردم مازندران در مجلس خبرگان را فرصت مبارکی برای استان دانست و یادآور شد: در راه تحقق اهداف توسعهای استان به کمک و همفکری تمامی مردم فرهیخته، دانشگاهیان، فرهنگیان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی که جز سرمایههای این استان محسوب میشوند، نیازمندیم.
برخی از مدیران در حد و قواره مدیریت نیستند
نماینده مردم ساری در مجلس نیز اظهار داشت: تعدادی از مدیران استانی و شهرستانی در حد و قواره مدیریت نیستند و باید استاندار از آنها بخواهد که بیشتر کوشش کنند.
سید رمضان شجاعی کیاسری گفت: مردم مازندران نباید معطل مدیران ضعیف باشند و مسئولان امر باید فکری برای پویایی ادارات مختلف و دستگاههای اجرایی استان داشته باشند.
وی گفت: تردیدی وجود ندارد برای شتاببخشی به توسعه استان و حل مشکلات مردم باید مدیران ضعیف، ناکارآمد و بیتجربه از علوم و فنون جدید جای خود را به مدیران پرانرژی و کارآمد بدهند.
شجاعی با اشاره به تلاش برخی از نمایندگان استان برای تحقیق و تفحص از استانداری مازندران گفت: در دوره قبلی مجلس شاهد چندین تحقیق و تفحص مهم و اثرگذار بودم که هیچ یک از این تحقیق و تفحصها نتیجه نداده و تنها تحقیق از تربیت بدنی پس از چندین ماه وقت صرف کردن به دو برگ کاغذ و تذکر در صحن مجلس خلاصه شد.
وی با بیان اینکه تحقیق و تفحص از استانداری مازندران با این روش فعلی نتیجه نمیدهد، یادآور شد: موضوع تحقیق و تفحص صرفا درخواستهایی نظیر تغییر فرمانداران، افزایش اعتبارات مناطق یا عزل و نصب برخی مدیران شهرستانی از سوی برخی نمایندگان از استاندار یا مدیران بود.
شجاعی با بیان اینکه در عزل و نصب مدیران شهرستانی دخالتی نداشتم و در عزل و نصب درصد کوچکی از مدیران استانی نظر دادم، گفت: در نهایت در عزل و نصب مدیران استان برای افزایش و ارتقا توسعه یافتگی مازندران، تابع نظر سایر نمایندگان مازندران در مجلس شورای اسلامی هستم و در مورد برکناری مدیران ضعیف و ناکارآمد نیز هم نظر با نمایندگان استان هستم.
وی تصریح کرد: مجمع نمایندگان مجلس هشتم از تمامی ظرفیتهای خود برای بهرهگیری از پتانسیلهای توسعه و رفع مشکلات عقبماندگی مازندران استفاده خواهد کرد.
عضو کمیسیون آییننامه داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی گفت: در عین حال با بیان اینکه خود را یک رسانهای میدانم و از اهتمام رسانههای مازندران برای رصد اقدامات مدیران استان قدردانی میکنم، رسانهها باید سریعترین و صریحترین پرسشها را از مدیران برای پاسخگویی به مطالبات مردم داشته باشند.
برکناری مدیران ناکارآمد مطالبه نخست شهروندان
نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی معتقد است گروهی از مدیران استان به جای کار درمانی، حرف درمانی را وجهه همت خود ساختند و اگر در فرایندی شایسته سالار و با لحاظ نمودن مؤلفههای تصریح شده در مدیریت اسلامی مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرند، یقینا باید جای خود را به افرادی شایستهتر بدهند.
محمد دامادی افزود: واقعیت این است که در بسیاری از انتصابها و عزل و نصبها به میزانی که به مسئله تعهد دینی و اخلاقی توجه میشود به تخصص و قابلیتهای علمی و مدیریتی فرد توجه نمیشود از این رو باید گفت آنچه امروزه به عنوان تراژدی مدیریت در استان مازندران مورد توجه کارشناسان و تحلیلگران رسانهای است ناشی از این معضل بنیادین بوده که علیرغم پیگیریهای بسیاری از دلسوزان متاسفانه به لحاظ سیطره لابیهای سیاسی بر اصول شایسته سالاری تاکنون منتج به نتیجهای موثر نشده است.
دامادی با اشاره به اینکه استاندار مازندران نیز تاکنون چندین بار به منظور ایجاد شوک روانی در مدیران تحت امر خویش، استراتژی رسانهای کردن فهرست مدیران کمکار و ناکارآمد را به شهروندان استان وعده داده است، تصریح کرد: متاسفانه تاکنون از تحقق این مطالبه مشروع مردم نیز نمونهای را نمیتوان سراغ گرفت.
دامادی با اشاره به اینکه سابقه این مطالبه مشروع و موکد شهروندان را میتوان در سخنان رئیس جمهوری در جریان نخستین سفر استانی به مازندران جستجو کرد، گفت: رئیس جمهور در جمع پرشور هزاران نفر از ساکنان مرکز استان در ورزشگاه شهید متقی و در واکنش به فریاد بلند شهروندانی که از مدیران ناکارآمد مینالیدند قول داد این دسته از مدیران را به پارکینگ بفرستد که تاکنون چنین چیزی را شاهد نبودیم.
وی افزود: قدر مسلم تحقق این وعده رئیس جمهور منوط به ارزیابی دقیق مدیریت ارشد استان از وضعیت و کیفیت عملکرد مدیران زیرمجموعه خویش است، امر بسیار مهمی که در صورت تحقق میتواند گره از نابسامانیهای بسیاری بگشاید و اسباب حضور شایستهگان را در مناصب مدیریتی فراهم سازد.
دامادی تاکید کرد: تحقق اهداف راهبردی سال تولیدملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی نیز در گرو همت مدیرانی متعهد والبته متخصص است، مدیرانی که با دارا بودن سجایای دینی و اخلاقی که پیش شرط تصدی مسئولیتها در نظام اسلامی است از تخصص کافی و مرتبط با حوزه مدیریتی خویش نیز برخودار باشند تا با وقوف کامل بر اهمیت و حساسیت مسئولیتی که بر عهده میگیرند بتوانند در پرتو برنامهریزی صحیح و استفاده از همه ظرفیتها در فرایند توسعه استان موثر واقع شوند.
با این وجود سئوال اساسی این است چرا تاکنون در استان مازندران حتی یک مدیر کم کار به تعبیر استاندار و مدیران پارکینگی به تعبیر رئیس جمهوری به مردم معرفی نشده است؟ اساسا چه سازوکاری برای ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان استان از عملکرد مدیران تمهید شده است؟
در پایان با تاکید بر ضرورت بازنگری در کیفیت عزل و نصبها و بررسی دقیق عملکرد مدیران دستگاههای اجرایی استان و همچنین چرایی تداوم حضور مدیران کم کار، غیرمتخصص و غیرمرتبط در مناصب مدیریتی از استاندار مازندران به عنوان نماینده عالی دولت در استان انتظار میرود این مسئله را فراتر از اقدامی شعاری و ژورنالیستی به عنوان یکی از مطالبات مهم شهروندان در دستور کار قرار دهند./ج1