تقویم روز؛
از شهادت سردار غیور رشت تا همه پرسي قانون اساسي جمهوري اسلامي
شهادت «میرزا کوچک خان جنگلی» رهبر قیام مردمی جنگل، انتخاب هفت تن از فقهای عظام به عنوان مرجع تقلید توسط جامعه مدرسین، درخواست امام خمینی (ره) از سربازان برای فرار از پادگان‌ها، همه پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛ امروز جمعه ۱۰ آذر ۱۳۹۱ خورشیدی برابر با ۱۵ محرم ۱۴۳۴ هجری و ۳۰ نوامبر ۲۰۱۲ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز
از این قرار است:
شهادت «میرزا کوچک خان جنگلی» رهبر قیام مردمی جنگل (۱۳۰۰ ش)
میرزا یونس معروف به میرزاکوچک خان در سال ۱۲۵۹ ش در شهر رشت متولد شد. تحصیلات خود را در شهرهای رشت و تهران گذراند. میرزا در ۱۲۸۶ ش در گیلان به صفوف آزادی خواهان پیوست و برای سرکوبی محمدعلی شاه قاجار، روانه تهران شد. میرزا کوچک‌خان بعدها نهضت جنگل را پایه‌گذاری نمود و در اواخر سال ۱۲۹۴ ش، همزمان با جنگ جهانی اول، چون اوضاع ایران را پریشان و آن را در اشغال بیگانگان می‌دید، با گرایش به اندیشه اتحاد جوامع اسلامی، کمیته‌ای به نام «اتحاد اسلام» را در حوالی تالش تشکیل داد. انعقاد قراردادی میان ایران و انگلیس در سال ۱۹۱۹ م زمینه نهضت جنگل را فراهم ساخت. در نهایت قیام مسلحانه میرزا کوچک خان با تعداد اندک یاران با وفایش در گیلان آغاز گردید و در اندک مدت، از حمایت بی‌دریغ مردم آن سامان برخوردار شد.
در این حال، قزاق‌های روسی و نیروهای انگلیسی و قوای دولتی، هر کدام جداگانه و یا متفقاً برای سرکوبی این حرکت، با گروه‌های چریکی جنگل درگیر شدند. اگرچه میرزا در ابتدا پیروزی‌های چشمگیری به دست آورد، اما پس از چند درگیری با قوای دولتی، بر اثر توطئه‌های روسیه و انگلیس و بروز تفرقه میان اعضای اصلی نهضت، نیروهای میرزا پراکنده شدند. میرزا هم که به منظور گردآوری نیرو از زادگاهش خارج شده بود، در اثر برف و سرمای شدید جنگل‌های شمال، نیمه جان و ناتوان گرفتار مزدوران رضاخان افتاد و در نهایت یکی از یاران خائن جنگلی، سر میرزا را به نشانه پایان قیام جنگل برای رضاخان به ارمغان بُرد. پس از شهادت میرزا، تلاش‌های چند تنِ دیگر از یارانش برای زنده نگه‌داشتن نهضت جنگل راه به جایی نبرد و این جنبش پایان پذیرفت.
انتخاب هفت تن از فقهای عظام به عنوان مرجع تقلید توسط جامعه مدرسین (۱۳۷۳ ش)
پس از ارتحال حضرت آیت‌اللَّه العظمی اراکی، به علت عدم وجود مرجع جامع الشرایط علی‌الاطلاق، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در جلسه خود، تعداد هفت نفر از علمای جایزالتقلید و مرجع علی‌التعیین را معرفی نمودند که عبارتند از حضرات آیات عظام: سیدعلی حسینی خامنه‌ای، محمد فاضل لنکرانی، محمدتقی بهجت فومنی، حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی، میرزا جواد تبریزی و سیدموسی شبیری زنجانی.
درخواست امام خمینی (ره) از سربازان برای فرار از پادگان‌ها (۱۳۵۷ ش)
در حالی که با آغاز محرم، مبارزه مردم علیه دستگاه جور پهلوی، به اوج خود نزدیک می‌شد و رژیم در حال فروپاشی طاغوت، برای نگاه داشتن خود، دست به هر کاری می‌زد، حضرت امام خمینی (ره) با صدور پیامی عنوان کردند: «... من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانه‌ها فرار کنند». این پیام امام با استقبال وسیع سربازان و نیروهای مسلح قرار گرفت و نیروهای متدین ارتش و قوای انتظامی که حاضر به رویارویی با مردم نبودند، از پادگان‌ها فرار کردند. این عمل باعث پیوستن نیروهای مذهبی ارتش به مردم شد و حرکت انقلاب را شتاب بیشتری داد.
شکست «امیر عبدالقادر الجزایری» در برابر استعمارگران فرانسوی (۱۲۶۰ ق)
امیرعبدالقادر الجزایری پس از ۱۵ سال مبارزهٔ پی‌گیر علیه استعمارگران فرانسوی، سرانجام دستگیر شد. از جمله عوامل شکست امیر عبدالقادر، این بود که در داخل الجزایر پایگاهی برای استقرار و مبارزه نداشت، زیرا سراسر کشور تحت اشغال فرانسویان بود در نتیجه عبدالقادر ناچار گردید، درمناطق مرزی الجزایر و مراکش با فرانسویان مبارزه کند. ولی حاکم مراکش نیز که تحت سلطهٔ فرانسویان بود، پس از چندی به امیر عبدالقادر، اجازهٔ استفاده از مناطق مرزی مراکش را نداد و او را از خاک این کشور بیرون راند. این موضوع باعث شد که فرانسویان بتوانند امیر عبدالقادر را که در اندیشهٔ ایجاد حکومتی یکپارچه و مستقل در سراسر شمال آفریقا و بیرون راندن استعمارگران از الجزایر بود شکست دهند. عبدالقادر ۹ سال در زندان فرانسه بود و سپس وی را به شرط آنکه به کشورش باز نگردد، آزاد کردند.
همه پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۵۸ ش)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به منظور اجرای احکام و قوانین الهی، طی انتخاباتی، مجلس خبرگان قانون اساسی تشکیل و به تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
این قانون در ۲۴ آبان ۵۸ به تصویب اکثریت نمایندگان
مجلس خبرگان رسید و سرانجام در همه‌پرسی که طی روزهای دهم و یازدهم آذر ماه
۱۳۵۸ انجام گرفت، مردم مسلمان ایران با ۹۹/۵ درصد، رای قاطع و موافق خود
را درباره قانون اساسی دادند. حضرت امام خمینی (ره) پس از تنفیذ قانون
اساسی فرمودند: قانون اساسی، یکی از ثمرات عظیم، بلکه بزرگ‌ترین ثمره
جمهوری اسلامی است.
گشایش سومین مجلس قانونگذاری در ایران (۱۳۳۳ ق)
در آذرماه ۱۲۹۳ (۱۶ محرم ۱۳۳۳) دورۀ سوم قانونگذاری با نطق سلطان احمدشاه قاجار گشایش یافت و مؤتمن‌الملک (میرزا حسین‌خان پیرنیا) به‌ریاست مجلس برگزیده شد. در این زمان، ایران عرصۀ رقابت شدید دولت‌های خارجی بود. طرفین جنگ متحدین و متفقین با تمام قوا می‌کوشیدند توازن قوا را در ایران به‌نفع خود تغییر دهند.
امضای قرارداد «لوکارنو» درباره تثبیت مرزهای آلمان (۱۹۲۵ م)
پس از جنگ جهانی اول، فرانسه که با امضای معاهده وِرْسایْ با تصرف مناطقی از آلمان به کناره‌های رودخانه راین در آلمان دسترسی پیدا کرده بود از باز پس گرفتن این نواحی توسط آلمان وحشت داشت و می‌خواست به نحوی الحاق این اراضی به فرانسه را تضمین کند. پس از آن در پنجم اکتبر ۱۹۲۵ م نمایندگان فرانسه، انگلستان، آلمان، ایتالیا، بلژیک، لهستان و چکسلواکی در لوکارنو در آلمان گرد آمدند تا درباره تثبیت مرزهای خود و نیز غیرنظامی شدن منطقه راین گفتگو کنند. در این کنفرانس یک رشته توافق‌ها بین دولت‌های شرکت‌کننده به عمل آمد و این موافقت‌نامه‌ها در نهایتْ در اول دسامبر ۱۹۲۵ م به امضا رسید.
به موجب این پیمان، مرزهای فرانسه - آلمان و بلژیک - آلمان تثبیت شد و سرزمین راین در آلمان که با بلژیک و لوکزامبورگ هم مرز است، غیرنظامی اعلام گردید. این پیمان‌ها برای رؤسای این کشورها که همگی خواستار همکاری بین‌المللی بودند، پیروزی مهمی محسوب می‌گردید. پیمان‌های لوکارنْو، در نهایت در پی اشغال سرزمین راین از سوی آلمان در مارس ۱۹۳۶ م، نقض شد و سایر امضاکنندگان نیز تنها به ارسال اعتراض رسمی برای هیتلر قناعت کردند و اقدام جدی به عمل نیاوردند.
فروپاشی اتحادیه کشورهای اروپایی موسوم به اتحاد مقدس (۱۸۲۵ م)
اتحادیه تاریخی کشورهای اروپایی یا اتحاد مقدس در ۲۶ سپتامبر سال ۱۸۲۵ م به دنبال سقوط ناپلئون و تشکیل کنگره ویِن، بین امپراتوری‌های روسیه، اتریش و پادشاهی پروس به امضا رسید و به موجب آن، این دولت‌ها موافقت کردند که در کشورهای تحت حکومت خود و در روابط بین‌الملل بر اساس آیین مسیحیت رفتار کنند. در واقع، اصل سند در دفاع از صلح و عدالت بود. پس از چندی، بسیاری از دولت‌های اروپایی نیز این موافقت نامه را امضا کردند. اصول کلی مورد توافق در اتحاد مقدس بعدها جهت فرونشاندن انقلاب‌های ملی و جنبش‌های آزادی خواهی مردم اروپا و سایر کشورهای تحت سلطه استعمارگران، به کار گرفته شد. این اتحاد در اوّل دسامبر ۱۸۲۵ م با خروج روسیه تزاری از هم فرو پاشید. اگرچه اصول موردِ توافق نیز خالی از ابهام نبود. با این حال انقلاب‌های سال ۱۸۴۸ م اروپا به صورت عملی این اتحاد را خاتمه بخشید.
روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز
ایدز
سرنام عبارت (AIDS یا Acquired immune deficiency syndrome)
به معنی نشانگان نقص ایمنی اکتسابی است. ایدز یک بیماری پیشرونده و قابل
پیشگیریاست، این بیماری حاصل تکثیر ویروسی به نام اچ‌آی‌وی در بدن میزبان
است که باعث تخریب جدی دستگاه ایمنی بدن (معروف به نقص ایمنی یا کمبود
ایمنی) انسان می‌گردد که خود زمینه‌ساز بروز عفونت‌های موسوم به فرصت طلب
است که یک بدن سالم عموماً قادر به مبارزه با آن‌هاست و در نهایت پیشرفت
همین عفونت‌ها منجر به مرگ بیمار می‌گردد از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش
بودجه‌ها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها اول
دسامبر هر سال (۱۰ آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شده‌است و هر سال
برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته می‌شود.
۱۱ آذر در هشت سال دفاع مقدس
درگیری در فارسیات و فیاضیه. ۵۹
اصابت موشک زمین به زمین عراقی به گیلان غرب.
مصاحبه ناخدا افضلی فرمانده نیروی دریایی درباره جنگ اخیر دریایی ایران و عراق.
برخی از رویدادهای ۱ دسامبر
۱۱۳۵: هنری اول، نخستین پادشاه انگلستان که قادر به خواندن و نوشتن بود درگذشت.
۱۶۴۰: پرتغال پس از شصت سال از اسپانیا جدا شد و اعلام استقلال کرد.
۱۷۴۲: الیزابت پادشاه وقت روسیه دستور اخراج همه یهودیان از قلمرو آن کشور را صادر کرد.
۱۸۲۱: اسپانیا به مهاجر نشین قدیمی خود سانتو دو می‌نگو استقلال داد که جمهوری دومینیکن خوانده شد.
۱۸۷۸: کاخ ریاست جمهوری آمریکا دارای تلفن شد.
۱۹۰۶: نخستین سینمای جهان به نام «سینما پاته» در پاریس آغاز بکار کرد.
۱۹۱۸: نخستین دولت کشور پادشاهی یوگوسلاوی در بلگراد اغاز بکار کرد.
۱۹۳۳: استفاده از راه چالوس به تهران آغاز شد.
۱۹۱۸: پارلمان دانمارک به ایسلند استقلال داد.
۱۹۶۰: نخستین عکسبرداری رنگی فضایی از کره زمین توسط یک ماهواره شوروی انجام گرفت.
میرزا یونس معروف به میرزاکوچک خان در سال ۱۲۵۹ ش در شهر رشت متولد شد. تحصیلات خود را در شهرهای رشت و تهران گذراند. میرزا در ۱۲۸۶ ش در گیلان به صفوف آزادی خواهان پیوست و برای سرکوبی محمدعلی شاه قاجار، روانه تهران شد. میرزا کوچک‌خان بعدها نهضت جنگل را پایه‌گذاری نمود و در اواخر سال ۱۲۹۴ ش، همزمان با جنگ جهانی اول، چون اوضاع ایران را پریشان و آن را در اشغال بیگانگان می‌دید، با گرایش به اندیشه اتحاد جوامع اسلامی، کمیته‌ای به نام «اتحاد اسلام» را در حوالی تالش تشکیل داد. انعقاد قراردادی میان ایران و انگلیس در سال ۱۹۱۹ م زمینه نهضت جنگل را فراهم ساخت. در نهایت قیام مسلحانه میرزا کوچک خان با تعداد اندک یاران با وفایش در گیلان آغاز گردید و در اندک مدت، از حمایت بی‌دریغ مردم آن سامان برخوردار شد.
انتخاب هفت تن از فقهای عظام به عنوان مرجع تقلید توسط جامعه مدرسین (۱۳۷۳ ش)
پس از ارتحال حضرت آیت‌اللَّه العظمی اراکی، به علت عدم وجود مرجع جامع الشرایط علی‌الاطلاق، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در جلسه خود، تعداد هفت نفر از علمای جایزالتقلید و مرجع علی‌التعیین را معرفی نمودند که عبارتند از حضرات آیات عظام: سیدعلی حسینی خامنه‌ای، محمد فاضل لنکرانی، محمدتقی بهجت فومنی، حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی، میرزا جواد تبریزی و سیدموسی شبیری زنجانی.
درخواست امام خمینی (ره) از سربازان برای فرار از پادگان‌ها (۱۳۵۷ ش)
در حالی که با آغاز محرم، مبارزه مردم علیه دستگاه جور پهلوی، به اوج خود نزدیک می‌شد و رژیم در حال فروپاشی طاغوت، برای نگاه داشتن خود، دست به هر کاری می‌زد، حضرت امام خمینی (ره) با صدور پیامی عنوان کردند: «... من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانه‌ها فرار کنند». این پیام امام با استقبال وسیع سربازان و نیروهای مسلح قرار گرفت و نیروهای متدین ارتش و قوای انتظامی که حاضر به رویارویی با مردم نبودند، از پادگان‌ها فرار کردند. این عمل باعث پیوستن نیروهای مذهبی ارتش به مردم شد و حرکت انقلاب را شتاب بیشتری داد.
شکست «امیر عبدالقادر الجزایری» در برابر استعمارگران فرانسوی (۱۲۶۰ ق)
امیرعبدالقادر الجزایری پس از ۱۵ سال مبارزهٔ پی‌گیر علیه استعمارگران فرانسوی، سرانجام دستگیر شد. از جمله عوامل شکست امیر عبدالقادر، این بود که در داخل الجزایر پایگاهی برای استقرار و مبارزه نداشت، زیرا سراسر کشور تحت اشغال فرانسویان بود در نتیجه عبدالقادر ناچار گردید، درمناطق مرزی الجزایر و مراکش با فرانسویان مبارزه کند. ولی حاکم مراکش نیز که تحت سلطهٔ فرانسویان بود، پس از چندی به امیر عبدالقادر، اجازهٔ استفاده از مناطق مرزی مراکش را نداد و او را از خاک این کشور بیرون راند. این موضوع باعث شد که فرانسویان بتوانند امیر عبدالقادر را که در اندیشهٔ ایجاد حکومتی یکپارچه و مستقل در سراسر شمال آفریقا و بیرون راندن استعمارگران از الجزایر بود شکست دهند. عبدالقادر ۹ سال در زندان فرانسه بود و سپس وی را به شرط آنکه به کشورش باز نگردد، آزاد کردند.
همه پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۵۸ ش)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به منظور اجرای احکام و قوانین الهی، طی انتخاباتی، مجلس خبرگان قانون اساسی تشکیل و به تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
گشایش سومین مجلس قانونگذاری در ایران (۱۳۳۳ ق)
در آذرماه ۱۲۹۳ (۱۶ محرم ۱۳۳۳) دورۀ سوم قانونگذاری با نطق سلطان احمدشاه قاجار گشایش یافت و مؤتمن‌الملک (میرزا حسین‌خان پیرنیا) به‌ریاست مجلس برگزیده شد. در این زمان، ایران عرصۀ رقابت شدید دولت‌های خارجی بود. طرفین جنگ متحدین و متفقین با تمام قوا می‌کوشیدند توازن قوا را در ایران به‌نفع خود تغییر دهند.
امضای قرارداد «لوکارنو» درباره تثبیت مرزهای آلمان (۱۹۲۵ م)
پس از جنگ جهانی اول، فرانسه که با امضای معاهده وِرْسایْ با تصرف مناطقی از آلمان به کناره‌های رودخانه راین در آلمان دسترسی پیدا کرده بود از باز پس گرفتن این نواحی توسط آلمان وحشت داشت و می‌خواست به نحوی الحاق این اراضی به فرانسه را تضمین کند. پس از آن در پنجم اکتبر ۱۹۲۵ م نمایندگان فرانسه، انگلستان، آلمان، ایتالیا، بلژیک، لهستان و چکسلواکی در لوکارنو در آلمان گرد آمدند تا درباره تثبیت مرزهای خود و نیز غیرنظامی شدن منطقه راین گفتگو کنند. در این کنفرانس یک رشته توافق‌ها بین دولت‌های شرکت‌کننده به عمل آمد و این موافقت‌نامه‌ها در نهایتْ در اول دسامبر ۱۹۲۵ م به امضا رسید.
به موجب این پیمان، مرزهای فرانسه - آلمان و بلژیک - آلمان تثبیت شد و سرزمین راین در آلمان که با بلژیک و لوکزامبورگ هم مرز است، غیرنظامی اعلام گردید. این پیمان‌ها برای رؤسای این کشورها که همگی خواستار همکاری بین‌المللی بودند، پیروزی مهمی محسوب می‌گردید. پیمان‌های لوکارنْو، در نهایت در پی اشغال سرزمین راین از سوی آلمان در مارس ۱۹۳۶ م، نقض شد و سایر امضاکنندگان نیز تنها به ارسال اعتراض رسمی برای هیتلر قناعت کردند و اقدام جدی به عمل نیاوردند.
فروپاشی اتحادیه کشورهای اروپایی موسوم به اتحاد مقدس (۱۸۲۵ م)
اتحادیه تاریخی کشورهای اروپایی یا اتحاد مقدس در ۲۶ سپتامبر سال ۱۸۲۵ م به دنبال سقوط ناپلئون و تشکیل کنگره ویِن، بین امپراتوری‌های روسیه، اتریش و پادشاهی پروس به امضا رسید و به موجب آن، این دولت‌ها موافقت کردند که در کشورهای تحت حکومت خود و در روابط بین‌الملل بر اساس آیین مسیحیت رفتار کنند. در واقع، اصل سند در دفاع از صلح و عدالت بود. پس از چندی، بسیاری از دولت‌های اروپایی نیز این موافقت نامه را امضا کردند. اصول کلی مورد توافق در اتحاد مقدس بعدها جهت فرونشاندن انقلاب‌های ملی و جنبش‌های آزادی خواهی مردم اروپا و سایر کشورهای تحت سلطه استعمارگران، به کار گرفته شد. این اتحاد در اوّل دسامبر ۱۸۲۵ م با خروج روسیه تزاری از هم فرو پاشید. اگرچه اصول موردِ توافق نیز خالی از ابهام نبود. با این حال انقلاب‌های سال ۱۸۴۸ م اروپا به صورت عملی این اتحاد را خاتمه بخشید.
روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز
۱۱ آذر در هشت سال دفاع مقدس
درگیری در فارسیات و فیاضیه. ۵۹
اصابت موشک زمین به زمین عراقی به گیلان غرب.
مصاحبه ناخدا افضلی فرمانده نیروی دریایی درباره جنگ اخیر دریایی ایران و عراق.
برخی از رویدادهای ۱ دسامبر
۱۱۳۵: هنری اول، نخستین پادشاه انگلستان که قادر به خواندن و نوشتن بود درگذشت.
۱۶۴۰: پرتغال پس از شصت سال از اسپانیا جدا شد و اعلام استقلال کرد.
۱۷۴۲: الیزابت پادشاه وقت روسیه دستور اخراج همه یهودیان از قلمرو آن کشور را صادر کرد.
۱۸۲۱: اسپانیا به مهاجر نشین قدیمی خود سانتو دو می‌نگو استقلال داد که جمهوری دومینیکن خوانده شد.
۱۸۷۸: کاخ ریاست جمهوری آمریکا دارای تلفن شد.
۱۹۰۶: نخستین سینمای جهان به نام «سینما پاته» در پاریس آغاز بکار کرد.
۱۹۱۸: نخستین دولت کشور پادشاهی یوگوسلاوی در بلگراد اغاز بکار کرد.
۱۹۳۳: استفاده از راه چالوس به تهران آغاز شد.
۱۹۱۸: پارلمان دانمارک به ایسلند استقلال داد.
۱۹۶۰: نخستین عکسبرداری رنگی فضایی از کره زمین توسط یک ماهواره شوروی انجام گرفت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
