به گزارش باشگاه خبرنگاران اراک عوامل متعددي موجب شكلگيري دوقلوها ميشود كه عبارتند از:
تركيب و باروري بيش از يك عدد تخمك با اسپرم كه ميتواند به دليل مصرف داروهاي باروري باشد. (اگرچه بدون مصرف دارو نيز اين احتمال وجود دارد). در برخي موارد، فقط يك تخمك بارور ميشود و سپس به دو تخمك مجزا تقسيم ميگردد و بدين ترتيب، دوقلوهاي همسان شكل ميگيرد. اين حالت نيز ممكن است به دليل استفاده از داروهاي باروري باشد. در لقاح مصنوعي، بيش از 2 الي 3 تخمك بارور و درون رحم قرار داده ميشود كه گاه فقط يكي از آنها شكل ميگيرد و تبديل به جنين ميشود و گاه تمامي تخمكهاي كاشته شده تبديل به جنين شوند. در تمامي اين موارد امكان دارد كه دو نوزاد، دو جفت و دو عدد كيسه آمينوتيك تشكيل شود و يا دو نوزاد و يك عدد جفت شكل بگيرد.
سلامت در بارداري چندقلويي
رژيم غذايي صحيح، استراحت كافي و مراجعه منظم به پزشك از اقدامات حياتي است كه هر خانمي براي داشتن بارداري سالم بايد آنها را رعايت كند و مادران چندقلوها به نسبت ساير مادران بايد بيشتر به اين مسائل توجه داشته باشند. مراقبتهاي ويژه پيش از تولد، در سلامت اين مادران اهميت ويژهاي دارد.
تغذيه
اگر چندقلو باردار هستيد، به طور كلي بايد رژيم غذايي خود را اصلاح كنيد و مصرف كلسيم و اسيدفوليك را افزايش دهيد. زنان باردار به نسبت ساير افراد بايد كلسيم بيشتري دريافت كنند و به همين منظور بهتر است شير، آب پرتقال، كلم بروكلي، ماهي ساردين و ساير غذاهاي غني از كلسيم را به رژيم غذايي خود بيفزايند. همچنين يك ماه قبل از بارداري مصرف اسيدفوليك را آغاز و در طول سه ماه اول بارداري ادامه دهيد. با اين كار خطر ابتلا به مشكلات بارداري نوزاد كاهش مييابد. كمخوني يكي از رايجترين بيماريهايي است كه در مادران چندقلو، به دليل كاهش تعداد گلبولهاي قرمز خون ايجاد و خود موجب كاهش اشتها و خستگي شديد در طول بارداري و كاهش اكسيژن ميشود. بنابراين مصرف آهن در دوران بارداري، يكي از ضروريات تغذيهاي است. جذب آهن زماني كه به همراه ويتامين C مصرف شود، آسانتر خواهد بود. جنين به مواد مغذي زيادي از جمله روي، مس، ويتامين C و ويتامين D نياز دارد.
چه عواملي تولد چندقلوها را افزايش ميدهد؟
وراثت: سابقه خانوادگي در خانواده زوجين، احتمال تولد نوزاد چندقلو را افزايش ميدهد.
تعداد بارداريهاي قبلي: اگر بيش از يك بار زايمان داشتهايد و يكي از بارداريهاي شما دوقلو بوده است، احتمال تولد نوزاد دوقلو در شما افزايش مييابد.
تأخير در بارداري و بالا رفتن سن: احتمال بارداري چندقلويي در مادران مسن به نسبت مادران جوان بيشتر است. به نظر ميرسد كه تخمكگذاري در خانمهاي مسنتر سريعتر انجام ميشود. 17 درصد از مادران بالاي 45 سال، داراي فرزندان چندقلو هستند. هر پنج سال كه سن خانم افزايش مييابد، 9 درصد احتمال ابتلا به بارداري چندقلويي افزايش مييابد و البته در كنار آن نوزاد در معرض خطر بيشتري از نظر ابتلا به اختلالات كروموزمي قرار ميگيرد و مادر نيز مشكلات بيشتري خواهد داشت؛ از جمله ابتلا به ديابت بارداري و احتمال سقط جنين.
درمانهاي نازايي: داروهاي باروري كه موجب تحريك تخمدانها ميشوند كمك ميكنند تخمكهاي بيشتري از رحم آزاد شود، همچنين كاشت تخمك و لقاح مصنوعي، تا حد زيادي احتمال بارداري چندقلويي را افزايش ميدهند. براساس پژوهشها با افزايش چاقي احتمال تولد نوزاد چندقلو نيز افزايش مييابد. پژوهشگران متوجه شدند در مادراني كه شاخص توده بدن يا BMI آنها 30 يا بيشتر است، احتمال بارداري چندقلو افزايش خواهد يافت. در مطالعات انجام شدهنشان داد زناني كه از لبنيات استفاده ميكنند، پنج برابر بيشتر احتمال بارداري چندقلويي دارند. بيشتر خانمها تصور ميكنند كه در دوران شيردهي احتمال بارداري آنها وجود ندارد؛ در حالي كه بسياري از مادران دوقلوها نظري مخالف آن دارند، زناني كه طي شيردهي باردار ميشوند، احتمال بارداري چندقلو در آنها 9 برابر بيش از ساير افراد ميباشد! به نظر ميرسد كه قرصهاي ضدبارداري 99 درصد در جلوگيري از بارداري مؤثر است. در آن 1 درصد باقيمانده بارداري خانم تحت تأثير قرص و هورمونها قرار ميگيرد و احتمال بارداري چندقلويي افزايش مييابد.
وزن
به طور كلي، انتظار ميرود اضافه وزن به وزن قبل از بارداري و تعداد نوزادها بستگي دارد. در مجموع بابت هر جنين بايد روزانه 300 كالري اضافه مصرف شود. بهتر است وعدههاي غذايي افزايش و حجم آنها در هر وعده كاهش يابد.
استراحت
به نظر ميرسد كه با افزايش تعداد جنين، مادر به مشكلات بيشتري مواجه شود. تغذيه صحيح به دفع استرس كمك خواهد كرد. حتي يك حمام آب گرم و خوابيدن درون وان حمام نيز موجب آرامش ميشود. فقط براي بلند شدن ازدرون وان حمام حتماً از شخص ديگري كمك بگيريد. همكاري همسر و كمك او در ايجاد آرامش بسيار مؤثر است. مردان بايد به خاطر بسپارند كه تغييرات هورموني زيادي در بدن زنان اتفاق ميافتد. ارتباط و تفاهم از جمله رموز زندگي آرام و شاد است.
خطرات ناشي از تولد چندقلوها
رايجترين خطر در تولد چندقلوها، تولد زودرس آنهاست. يك حاملگي طبيعي و معمولي حدود 40 هفته طول خواهد كشيد؛ اما اغلب دوقلوها 35- 37 هفتگي به دنيا ميآيند (نزديك به نيمي از دوقلوها قبل از 37 هفتگي به دنيا ميآيند). نوزادان نارس، اغلب مشكلات پزشكي فراواني دارند و معمولاً تا طي دوره كامل بارداري در دستگاههاي مخصوص و در بخش مراقبتهاي ويژه نوزادان از آنها نگهداري ميشود. هر چقدر زمان تولد آنها به زمان و موعد مقرر نزديكتر باشد، در معرض خطر كمتري قرار خواهند داشت. علاوه بر احتمال تولد زودرس نوزادان، مشكلات پزشكي ديگري نيز ممكن است در طول بارداري رخ دهد؛ مثل فشار خون بالا، ديابت حاملگي، مشكلات جفت، رشد جنين و ... دوقلوها معمولاً بيشتر در معرض ابتلا به فلج مغزي و تأخير در رشد هستند. به دليل تمامي اين نگرانيها، بسياري از پزشكان در درمانهاي باروري، زوجين را به كلاسهاي مشاوره ميفرستند و آنها را با خطرات تولد چندقلويي آشنا ميكنند./س