به گزارش خبرنگار حوزه سينما باشگاه خبرنگاران؛ شب گذشته "اصغر نعيمي" فيلمساز و "سعيد مستغاثي" منتقد سينما، مهمان برنامه تلويزيوني "دو نيم ساعت" با اجراي حميدرضا مدتق بودند.
در ابتداي اين گفتگو اصغر نعيمي، كارگردان سينما در خصوص سينماي اجتماعي گفت: به اعتقاد من سينماي اجتماعي، سينمايي است كه مسائل و مشكلات روز جامعه را به تصوير بكشد گرچه ديگر نشان دادن راهكار به عهده فيلمساز نيست.
وي افزود: سينماي ايران قبل از انقلاب ارتباط صريحي با جامعه نداشته است و يا اگر فيلمي در اين راستا ساخته شده بسيار اندك و ناچيز است.
نعيمي اظهار داشت: ولي پس از انقلاب، سينماي اجتماعي و نشان دادن موضوعات مختلف جامعه در فيلم هاي سينمايي قوت گرفت و هر ساله بخشي از فيلم هاي ايراني اين جريان را پوشش مي دهند.

** سينماي هاليوود به طور مستقيم به معضلات اجتماعي نپرداخته است

در ادامه اين گفتگو سعيد مستغاثي، منتقد سينما گفت: در سينماي غرب فيلم هاي اجتماعي با توجه به نوع تعريف اين سينما وجود ندارد و به طور مستقيم به معضلات اجتماعي پرداخته نشده است.
وي در ادامه افزود: بلكه معناي اين نوع سينما در فيلم هاي علمي_ تخيلي آن ها نيز ديده مي شود و مي توان در ژانرهاي علمي_ تخيلي آن ها آسيب هاي اجتماعي را ببينيم.
نعيمي، فيلمساز در ادامه بيان كرد: اگر بخواهيم بگوييم چه فيلم هايي براي سينماي ايران كسب آبرو كرده است به فيلم هايي برخورد مي كنيم كه مسائل جامعه را صادقانه بازتاب داده اند.
اين فيلمساز به سينماي مورد پسند مخاطب اشاره كرد و گفت: براي مخاطب دو نوع سينما مورد پسند است يكي  فيلم هايي كه روياپرداز باشد، ديگري سينمايي كه تصوير واقعي و حقيقي از روزگارش را به تصوير مي كشد.
 
** مديران سينمايي با ستاره سازي موافق نيستند

وي افزود: بعد از انقلاب به دليل اينكه مديران ما با قهرمان پروري و ستاره سازي موافق نبودند، اجازه ندادند تا اين نوع فيلمسازي ادامه پيدا كند و در نهايت سينماگران ما چاره اي براي ارتباط برقرار كردن با مخاطب نداشتند جز اينكه به سراغ مسائل اجتماعي بروند.
نعيمي در ادامه  گفت: فيلمسازي درست به سراغ اين مسائل رفته اند، براي مخاطب فيلم هاي دلچسب به تصوير كشيده اند.
اين فيلمساز به موفقيت اين گونه سينمايي اشاره كرد و گفت: موفق ترين گونه بعد از انقلاب، چه به لحاظ اقبال از سوي مخاطب و چه به لحاظ اعتبار فيلم هايي بوده كه مسائل اجتماعي را به تصوير كشيده است.
در ادامه مستغاثي گفت: من سينماي اجتماعي كه با استقبال عموم مردم همراه  باشد و در نهايت پر فروش نيز باشد، نمي بينم.
 
**آثار كيارستمي فيلم هاي اجتماعي نيستند

مستغاثي به آثار كيارستمي اشاره كرد و افزود: فيلم هاي كيارستمي فيلم هاي اجتماعي كه آبروي ايران باشد، نيست و در جشنواره فيلم فجر سال گذشته نيز فيلم هاي اجتماعي بسيار انگشت شمار داشتيم.
وي اظهار داشت: من توفيقي براي سينماي اجتماعي نمي بينم زيرا اين فيلم‌ها خواسته هاي مردم را نشان نمي دهند.
اين منتقد سينما، مخاطب شهرستاني را مد نظر قرار داد و گفت: مشكل اينجاست كه ما همه چيز را در تهران مي بينيم بلكه امروز مخاطب شهرستاني تعيين كننده مقدار فروش ما است.آيا وقتي نام از سينماي اجتماعي مي آوريم اجتماع را در نظر مي گيريم؟ آيا اجتماع ما گروه محدودي هستند و يا اينكه قرار است معضلات و مشكلات اجتماعي را در نظر بگيريم؟
 
** "اجاره نشين ها"ي داريوش مهرجويي فيلم اجتماعي است

نعيمي به برخي فيلم هاي سينمايي كه توانسته اند مفاهيم و موضوعات اجتماعي را انتقال دهند، اشاره كرد و گفت: فيلمي كه بازتاب دهنده روح و واقعيات جامعه باشد فيلم اجتماعي است.
وي در ادامه افزود: به نظر من فيلم "اجاره نشين هاي" داريوش مهرجويي فيلمي اجتماعي است زيرا توانسته روح حاكم بر جامعه را به درستي بازتاب دهد.
اين فيلمساز ادامه داد: وظيفه هنرمند هميشه ارائه و بيان راهكار در فيلم ها نيست بلكه اين مسئوليت برعهده مديران و مسئولان است و هنرمند بايد در ابتدا با خودش صادق باشد و در بازتاب اين جريانات نيز صداقت داشته باشد.
در ادامه اين گفتگو مستغاثي گفت: اگر روح جامعه در هر زمان درست تشخيص داده شود، مي توانيم حرف از سينماي اجتماعي بزنيم.
وي تصريح كرد: "اجاره نشين ها" فيلم بدي نيست اما آيا ديدگاه هايي را كه ارائه مي دهد در سال 65 بازتاب دهنده روح حاكم بر جا معه ما بود.
اين منتقد افزود: اگر امروز يك دانشجوي امروزي، تاريخ كشورمان را در سال 65 ورق بزند ،مي تواند مشكل جامعه مان را در سال 65 دريابد؟

**سينماي هاليوود در خدمت جنگ جهاني دوم

وي به جنگ جهاني دوم اشاره كرد و گفت: هنگام جنگ جهاني دوم كليه سردمداران هاليوود در خدمت جنگ جهاني قرار گرفتند و هنوز هم با گذشت ساليان سال در طول يكسال به كرات در خصوص جنگ جهاني فيلم ساخته مي شود.
در پاسخ "نعيمي" گفت: من معتقدم فيلمسازي را با بخش نامه نمي توان جلو برد و به اعتقاد من سال 65 يكي از بهترين سال ها به عنوان تنوع فيلم ها بوده است.
وي ادامه داد: هر فيلمي واجد يك لحن و پيام است به نظر من اگر ابزار لازم براي كار يك هنرمند در اختيارش قرار بگيرد، قطعاً مي تواند آنچه را كه دوست دارد خلق كند.
در ادامه گفتگو "مستغاثي" به موضوع خيانت مطرح شده در برخي فيلم هاي سينمايي اشاره كرد و گفت: فيلمسازي كه يكي فيلم را مي سازد، مي گويد فيلم من اجتماعي است در حالي كه موضوع خيانت را مطرح كرده است.

** موضووع خيانت در برخي از فيلم هاي جشنواره بود

وي افزود: در جشنواره فيلم فجر سال گذشته يكسري فيلم هايي با موضوعات خيانت نمايش داده شد، من مخالف نشان دادن موضوعات نيستم بلكه مي تواند بعضي چيزها را نشان ندهد.
اين منتقد سينما ادامه داد: موضوع خيانت قابل نشان دادن است اما ما بايد ببينيم چگونه مي خواهيم اين موضوع را نشان بدهيم.
"نعيمي" كه فيلمنامه فيلم سينمايي "زندگي خصوصي آقا و خانم ميم  را به رشته تحرير درآورده است، گفت: اين فيلم را ظرف 10 روز 300 ميليون تومان فروخت.
سينماي اجتماعي ايران سينماي سربلندي است، گرچه اكران اين فيلم با اعتراضات برخي اشخاص روبرو شد اما بخشي از اعتراضات ربطي به موضوع فيلم ها ندارد.
در ادامه مستغاثي بيان كرد: من نمي گويم خيانت، مهاجرت، فقر وجود ندارد اما چرا بايد اين موضوع را بسط و گسترش به عموم جامعه بدهيم.

** با پول بیت‌المال و جشنواره مردم فیلم نسازید

این منتقد به پول بیت المال اشاره کردو گفت: با پول بیت المال و جشنواره مردم نباید فیلم ساخت. خاطرم می‌آید دبیر جشنواره فیلم فجر "محمد خزاعی" در اختتامیه جشنواره گفت" هنگامی که داشتم به این جامی‌آمدم، جانبازی 75 درصدی پیش من آمد و گفت «ما کجای این سینما هستیم»".
در پاسخ  نعیمی، کارگردان سینما گفت: من به حرف شمقدری و خزاعی فیلم نمی سازم چرا ما برای یک فیلمساز محدودیت بوجود می آوریم.
وی تاکید کرد: اگر بگذارند، موضوع بیکاری و یا هر موضوع دیگری که در جامعه رخ می دهد را فیلمسازان در آثارشان به تصویر می کشند.
در ادامه مستغاثی گفت: فیلمساز با پول خود برای سینما، می تواند فیلم مورد علاقه اش را بسازد.

** من به مدیریت شمقدری انتقاد فراوان دارم

در ادامه نعیمی به گفته شمقدری که در جشنواره فیلم فجر مطرح کرده بود اشاره کرد و گفت: بله؛ شمقدری در جشنواره فیلم فجر گفتند "مردم کجای این سینما هستند". اما من به مدیریت و همچنین برخی از گفته های وي انتقادات فراوان دارم .

وی افزود: مشکل از آنجایی آغاز می شود که موضوع خودی و غیر خودی پیش می آید، ببینید 80 درصد از فیلمسازان ما محصول انقلاب هستند. هنرمندان راجع به تصویر کشیدن موضوعات مختلف مختار هستند، یکی راجع به مهاجرت و دیگری راجع به سینمای دفاع مقدس فیلم می سازند. من با افترا مخالف هستم.

در ادامه مستغاثی پاسخ داد: باید فیلمسازان ما به انقلاب و آرمان هایمان پایبند باشند. حدود 16 هزار شهید ترور در کشور داریم اما تاکنون چند فیلم راجع به شهدایمان ساخته ایم؟ چرا تاکنون فیلمی راجع به " شهید رجایی" نساخته ایم؟ در حالی که تابه امروز 27 فیلم در خصوص " آبراهام لیکن" رئیس جمهور آمریکا ساخته شده است. چرا بعد از  33 سال راجع به پیامبر اسلام (ص) فیلم ساخته ایم پس تا به امروز کجا بودیم .

** شاید فیلم مجیدی فیلم قابل توجهی نشود

مستغاثی به گفته ی یکی از فیلمسازان در خصوص پروژه " مجید مجیدی" اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از فیلمسازان در خصوص ساخت پروژه جدید  مجیدی گفته " مجیدی به دل تاریخ پرت شده است".

نعیمی تصریح کرد: این فقط یک گفته است، گر چه ممکن است فیلم مجیدی هم اثر قابل توجهی نشود اما به هر حال راجع به این سوژه فیلم ساخته شد، گر چه باید زودتر از این ها ساخته می شد .

مستغاثی در ادامه گفت: برای سینمای ایران جای شرمندگی است که تاکنون در خصوص  لانه جاسوسی فیلمی نساخته است و اجازه داده ایم که هالیوود در خصوص " محمد رسول ا..." فیلم بسازد.

این منتقد به فیلم های جشنواره فجر اشاره کرد و گفت: نگاه کنید فیلمسازان ما بعد از فتنه 88 فیلم در این خصوص چند فيلم ساخته اند، فقط 2 فیلم . اما ببینید در مقابل چند فیلم پاسخ این 2 فیلم را داده است.

** "خیابان های آرام"، "پل چوبی"، "بوسیدن روی ماه" همسو با فتنه

وی افزود: فیلم هایی چون "خیابان های آرام"، "پل چوبی"، "بوسیدن روی ماه" گزارش  فیلم های همسو با جریان 88 هستند که در مقابل آن دو فیلم جواب داده اند .

نعیمی در ادامه گفت: بحث من در مورد سینمای اجتماعی است من هیچکدام از این فیلم ها را ندیده ام .

وی افزود: " رخشان بنی اعتماد" فیلمی همچون " زیر پوست شهر" را می سازد که من آن فیلم را دوست دارم و فیلمی دیگر چون " بانوی اردیبهشت" را به تصویر می کشد که من آن را دوست ندارم اما این دلیل نمی شود که وقتی فیلم مورد علاقه من را ساخت بگویم این جریان مورد حمایت من است، نباید به موضوعات جریانی نگاه کنیم.

این فیلمساز گفت: هر فیلمسازی که فیلم اجتماعی خوب بسازد من اثر و كار او را می پسندم و هر فیلمسازی که از این سینما سوء استفاده کند من با آن مخالف هستم.

** مقام معظم رهبری از موضوعات مهم اجتماعی صحبت کرده اند

مستغایی به مقام معظم رهبری اشاره کرد و اظهار داشت: من فیلم اجتماعی نمی بینم ، مقام معظم رهبری در خراسان شمالی در 21 مهر ماه یکسری موضوعات و مباحث در خصوص سبک زندگی مطرح کردند و به حدود 20 مورد از معضلات زندگی اشاره کردند که می تواند این موضوعات سرلوحه فیلمسازی قرار بگیرد.

وی افزود: 70 درصد از مجرمان ما در جایی که زندگی می کنند که مشکلات بسیاری بر زندگی آن ها حاکم است بحث ما این است که روستایی که در آن یک پل وجود ندارد تا مردم از این طرف به آن طرف عبور کنند و یا کشاورزی که اسیر پیدا کردن آب برای سیراب کردن درختان گردویش است، برایش این نوع فیلمسازی چه اهمیتی دارد.

وی گفت: این مشکلات را در کنار موضع خیانت بگذارید و ببینید مشکل جامعه چیست؟ و مخاطب چه انتظاری از فیلمساز دارد ؟

این منتقد سینما گفت: يكي از فيلمسازان به من گفت" برخی از مشکلات و معضلات مطرح شده در فیلم های سینمایی مان مربوط به محدوده ونک به بالا است"./ص