از مهندس اسفندیار رحیم مشایی نیز بعنوان یکی از کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری یاد می شود. اگرچه برخی بر این عقیده اند که وی از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت می شود اما اظهارات سخنگوی شورای نگهبان رايحه امیدی را در دل حامیان مشایی دمیده است.

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان چندی پیش اعلام کرد: " ما به عنوان جریان انحرافی کسی را نمی شناسیم. نظراتی را برخی افراد در رسانه ها به عنوان جریان یا گروه انحرافی مطرح می کنند اما به نظر می رسد آنها نه جریان هستند و نه گروه . ممکن است یک حرفی زده باشند و یا رفتاری داشته باشند. اگر این افراد در انتخابات شرکت کردند رفتار و گفتار این افراد را با قانون تطبیق می دهیم. ضرورتی برای رصد کردن نه تنها آنها بلکه سایر احزاب و گروهها نیست، چنین امکانی را نیز نداریم. این جریان جدای از بقیه افراد و گروهها نیستند. ملاک برای ما رفتار و گفتار افراد است اگر خلاف قانون اساسی باشد فرقی نمی کند چه کسی باشد مانع از ورودشان می شویم."

بنابر شنیده ها، بر اساس طراحی تیم اسفندریار رحیم مشایی، حجت الاسلام بهمن شریف زاده از روحانیون حامی نظریات فرهنگی و فکری مشایی بعنوان وزیر فرهنگ و ارشاد این تیم در نظر گرفته شده است.


شرق چندی پیش گفتگویی با  شریف زاده داشته که در ادا و درباره وی اینگونه نوشت: خودش را برادر «اسفنديار رحيم مشايي» مي داند؛ نه برادر خوني كه فكري. اين هم صيغه اي از برادري است. «صيغه» خواندن هم كه بلد است. اصلابخشي از كارش است. «ارث» اين روزهاي مشايي به آدم هاي هفتاد خانه آن طرف ترش هم مي رسد چه برسد به برادرش؛ برادر فكري. مي گويد «جلب» مشايي شده؛ جلب افكارش. «جلد» را اما زير بار نمي رود. جلب هم اما مراتبي دارد براي خودش. داستان او و مشايي داستان دل و دلدادگي است؛ داستان گريبان دراندگي. «بهمن شريف زاده» سومين كسي است كه به «اتاق 01» آمده. مشايي را در قامت يك «عارف» مي بيند. مي گويد شگفت زده شده از دركش. از آموخته هاي عرفاني اش. آنقدر با شگفتي از مشايي ياد مي كند كه چاره اي جز شگفت زده شدن براي ما هم نمي ماند. «شگفتي» از اين همه «شگفتي». از «جريان معروف به انحرافي» دفاع مي كند. چنان كه انگار به حلقه ياران مشايي راه داده شده تا در پست دفاع قرار گيرد. از آن دفاع هايي كه سخت بپذيرد كسي از او رد شود و به مشايي برسد. مي خواهد هرچه اتهام به مشايي زده شده را يك تنه رد كند. اصرار دارد كه برويم به وادي اومانيسم، پلوراليسم، سكولاريسم و ناسيوناليسم. چهار مبنايي كه او مي گويد براساس آنها مشايي را منحرف مي خوانند. در كابينه ياران مشايي وزير دفاع برازنده اوست. در دفاع از مشايي به راديو رفته. مقاله نوشته. مجادله رودررو كرده و حتي شاگرداني هم تربيت كرده. چنان كه در زمان حضورش در  «اتاق 01» دو نفر از شاگردانش او را همراهي مي كردند. نظاره گر حرف هايش بودند؛ معلوم بود كه قند توي دل شان آب مي شود وقتي صداي استادشان را مي شنوند. در سرتاسر زمان شريف زاده در  «اتاق 01» ،«جناب مشايي»، «جناب مشايي» طنين انداز است. شايد هم حق دارد؛ مشايي كه او در تصور دارد و تبليغ مي كند انصافا كمتر از «جناب» خطاب نمي پذيرد. مشايي كه كمي به چپش برويم به خط «افراط» مي رسيم. به راستش هم كه سرك بكشيم به وادي «تفريط» وارد مي شويم. مشايي، ببخشيد «جناب مشايي» براي او خال سياه است. خود خود هدف. نقطه اعتدال.
    
    .0 شما جزو جريان موسوم به انحرافي هستيد؟
    جريان انحرافي چيست؟
    
    .1 همين جرياني است كه از آن تمام عيار دفاع مي كنيد.
    من دو گروه را جريان انحرافي مي دانم. جرياني كه سكولاريزاسيون اسلام را موجب شدند؛ يعني برخي از كساني كه نام اصلاح طلب روي خودشان گذاشتند. برخي از كساني كه گفتند براي راه يافتن به جهان بايد از برخي مقدسات خودمان صرف نظر كنيم و دوم آنهايي كه گفتند بايد اسلام را چماق كنيم و به سر ديگران بكوبيم.
    
    .0 منظور من از جريان انحرافي نسبتي است كه برخي، به تعدادي از نزديكان رييس جمهوري مي دهند؛ اصلاح طلبان و چماق به دستان كه ماجرايشان جداست. چرا به سوال مشخص من پاسخ مشخص نمي دهيد.
    اگر منظورتان اطرافيان رييس جمهوري است كه بايد بگويم اين بهتان است كه بر اينها زده شده، يعني به دروغ به آنها انحرافي گفتند و مي گويند.
    
    .1 مي گويند خود شما هم جزو اين جريان معروف به انحرافي هستيد؛ به خودِ خود شما مي گويند منحرف.
    من اين فكر را قبول دارم.
    
    .0 خب حالاكه قبول داريد؛ منحرف خوانده شدن چه حسي دارد؟
    حس بي خيالي؛ بلاكشيم و ملامت شنويم و خوش باشيم.
    
    .1 يعني بي خيالي طي مي كنيد و مي كنند؟
    بله.
    
    .0 نسبت فكري شما و مشايي چيست.
    ما برادران فكري همديگر هستيم.
    
    .1 مي گوييد منحرف خوانده شدن را بي خيالي طي مي كنيد ولي اين بي خيالي ممكن است كار دست تان بدهد. مثل برخي از دوستانتان.
    بي خيالي احساسي و عاطفي نه بي خيالي نسبت به وظيفه. ما وظيفه مان اين است كه اين خط را تبيين كنيم. شما مغالطه كرديد بدون اينكه خودتان دقت كرده باشيد.
    
    .0 با توجه به دفاع جانانه اي كه از رييس دفتر رييس جمهور مي كنيد؛ اسفنديار رحيم مشايي را براي ما تعريف كنيد؟
    يك انسان آزادانديش عميق و با ضميري روشن.
    
    .1 مشايي عارف است؟
    گفتند قلب پاك محل جوشش معرفت است و من اين جوشش معرفت را در ايشان ديدم.
    
    .0 عارف هستند يا نيستند.
    خواننده خودش مي فهمد محل جوشش معرفت يعني چه. همين اندازه مي گويم.
    
    .1 چرا؟
    چون كلمه عارف مشترك لفظي است.
    
    .0 به معناي عاميانه بگوييد كه مشايي عارف هست يا خير؟
    من فقط مي خواهم اين را بگويم كه قلب ايشان محل جوشش معارف است.
    
     .1 و فكر مي كنيد مشايي كراماتي دارد؟
    اين صبوري، متانت و مهرورزي اش را كرامت مي دانم.
    
    .0 منظورم شايعه هايي است كه در بعد ماوراءالطبيعه به او نسبت مي دهند؟
    نه، اصلاايشان اهل اين معاني نيست. چه مي گويند؟
    
    .1 مي گويند درويش و صوفي است.
    درويش و صوفي نيست.
    
    .0 مي گويند مشايي مي تواند وردي بخواند تا اتفاقي هاي عجيبي بيفتد.
    اينها را هم دشمنان ايشان درآوردند.
    
    .1 به علوم غريبه اعتقاد دارد؟
    فكر نمي كنم.
    
    .0 شما در مقام دفاع خيلي سفت و سختي از مشايي هستيد.
    آنچه را من از آقاي مشايي دريافتم از مباني فكري، از عمق و دقت نظر ايشان است، نه از سنخ رمالي است. نه از سنخ سحر است. نه از سنخ جادو است نه از سنخ ارتباط با جن. اما جناب مشايي را به خاطر همين حرف ها منحرف خواندند. آنچه كه من از آقاي مشايي شنيدم را در مقاله هايم اثبات كردم و هيچ كس هم نمي تواند آنها را رد كند.
    
    .1 چرا فكر مي كنيد كسي نمي تواند ديدگاه شما نسبت به مشايي را رد كند؟
    چون هيچ كس حاضر به مناظره با من نبوده، نيست و نخواهد بود. هركسي هست بيايد جلو. من درباره افكاري كه از آقاي مشايي و احمدي نژاد مطرح كردم حاضرم به مصاحبه، مناظره و مجادله بپردازم. آنچه كه من از آقاي مشايي شنيدم عمق فلسفي دارد. نمي گويم ايشان فيلسوف است؛ يعني نشسته در مكتب فلسفي درس خوانده، اما حرف هايش عمق فلسفي و معرفتي و عرفاني دارد.
    
    .0 در چه سطحي است؟
    بسيار خوب؛ آنقدر كه مني را كه سال ها تدريس فلسفه كردم و مباحث عرفاني خواندم به تعجب واداشته است.
    
    .1 چرا مشايي يك دفعه تا اين حد سر زبان ها افتاد.
    چون انديشه جناب مشايي انديشه جهاني شدن است. از طرفي تفكر آقاي احمدي نژاد مجاري اقتصادي را خيلي تغيير داد. اين يكي از علل اهميت اين تفكر است. شما بدانيد حمله ها به آقاي مشايي الزاما حمله به آقاي مشايي نيست.
    
    .0 پس شما با احمدي نژاد موافقيد كه گفت «اينها مي خواهند من را بزنند اما مشايي را مي زنند.»
    بله، الان دارند مستقيم خود ايشان را مي زنند.
    
    .1 نگفتيد چرا فكر مي كنيد مشايي يك دفعه مهم شد؟
    آقاي مشايي يكي از افراد متفكر در اين تفكر است.
    
    .0 اگر مشايي تا اين حد عارف است، چرا وارد سياست شده. عرفان و سياست خيلي با هم سازگار نيستند.
    اصلاتعجب انگيزي و حيرت انگيزي نگاه عرفاني آقاي مشايي در همين است؛ من يافتم كه ايشان معارف و مباني معرفتي را عملياتي و اجرايي مي كند.
    
    .1 يعني چه كه معرفت را عملياتي مي كند؛ متوجه نمي شوم؟
    خودم هم نمي فهمم فقط گاهي اوقات مصاديقش را مي بينم. يعني مي بينم آنچه را ايشان مي گويد در كتاب هاي عرفاني خواندم و ديدم؛ در عرفان درسي. ولي ايشان در روند جهان اين را ترسيم مي كند. راهكار مي دهد كه چطور بايد به نگاه يكپارچه اي برسيم. در نگاه عرفاني است همگان فطرتا خداجو و خداپرست هستند ولو دنبال بدي بروند. گرايش همه به خوبي ها و به خداست اما بينش ها متفاوت مي شود. وقتي انسان ها را اين گونه نگاه كنيم كه داراي گرايش هاي يكساني هستند آن وقت، نحوه بخورد با آدم فاسق مثل نحوه برخورد با كسي مي شود كه او را هم گرايش با خودت مي بيني و فقط مي گويي يك خطايي كرده. حالاهمين را آقاي مشايي آورده در سطح جهاني به عنوان نحوه عرضه دين اسلام مطرح مي كند.
    
    .0 يك عملش را بگوييد.
    مثل همين مركزي كه تاسيس شده.
    
    .1 چه مركزي؟
    مركز مطالعات ملي جهاني شدن در نحوه عرضه دين كه خيلي كامل تر از بحث گفت وگوي تمدن هاست.
    
    .0 در ادامه اش است؟
    اين صحيح تر و كامل تر است.
    
    .1 با اين درك ويژه اي كه شما از مشايي سراغ داريد و با اين كشفي كه در وجود او كرديد اگر مشايي سياسي نمي شد، چه مي شد؟
    حرف هايش مدرسه اي مي شد. اما ايشان سير كمالش در جامعه معنا پيدا مي كند.
    
    .0 برخي مي گويند مشايي طي العرض مي كند؟
    نه، اين حرف ها چيست.
    
    .1 اين سوال، سوالي است كه وجود دارد.
    شكل هاي گوناگوني براي مقابله با آقاي مشايي انديشيده شده است. اين فضايي كه من تا حالابراي شما گفتم خيلي علمي و دقيق بود ولي آن فضاي سخيف و سطحي عاميانه را هم در مخالفت با آقاي مشايي مطرح مي كنند؛ بحث رمالي، جن گيري و كرامات. حتي تا آنجايي كه آقاي احمدي نژاد گفتند پيش من آمدند گفتند تو سحر شدي، گفتم خود من آماده ام. باطلش كنيد.
    
    .0 چه كسي بوده؟
    آمدند به رييس جمهوري گفتند تو سحر شدي، آقاي احمدي نژاد گفت من آماده ام؛ سحر را باطل كنيد. گفتند ما نمي توانيم سحر را باطل كنيم چون سحر خيلي بزرگ است. گفتند فقط يك نفر مي تواند باطل كند. ايشان واقعا خنده اش گرفته بود.
    
    .1 چه كسي مي تواند؟
    يك نفر كه آن هم گفته اگر من بخواهم اين كار را بكنم سحر به خودم برمي گردد و خودم را مي كشد. يعني چيزهايي را كه ما در فيلم ها به عنوان سرگرمي مي بينيم يك آقايي آمده به رييس جمهوري گفته. خود آقاي احمدي نژاد هم اسم نبرد. يكي از آقايان روحاني بوده؛ ولي چه كسي بوده را نمي دانم.
    
    .0 آن كسي كه مي تواند، فداكاري بكند و اين سحر را باطل كند؛ قرباني مي شود.
    حرف هاي بي پايه و خنده دار زدند. براي بنده هم اين حرف را زدند و گفتند اين آقا؛ يعني من، از خودشان بودم، اما 10 دقيقه با مشايي نشستم و اين گونه شدم.
    
    .1 يعني سحر شديد؟
    بله، خواستند بگويند از نظر منطقي در 10 دقيقه نمي شود كسي را مجاب كرد و اين نيروهاي مشايي بوده كه فكر من را عوض كرده.
    
    .0 اگر مشايي اين طوري كه شما مي گوييد عمق معرفتي و فلسفي دارد چرا مخالفانش مي گويند خانواده سالاري كرده و نام برخي اقوامش در پرونده هاي فساد مالي كه اخيرا رسيدگي مي شد مطرح است. يك آدمي با اين كرامات چرا بايد اين كار را بكند؟
    از آنها بپرسيد.
    
    .1 خانواده سالاري كرده يا نه؟
    نمي دانم! اما آدم اقرار را از زبان مخالف بشنود فضيلت است. يك آقاي روحاني يك موقعي در تقبيح آقاي مشايي اين طوري گفت، كه اين آقاي مشايي يك مرتاض قوي است. نمازهاي او سه ساعت طول مي كشد، اغلب روزها را روزه دار است، وقتي در شهرداري بود يك چاي شهرداري را نمي خورد. غذاي خودش را از خانه مي آورد و غذاي دولت را نمي خورد. اما بعد گفت جناب مشايي بي دين است. گفتم كاش همه بي دين هاي ما مثل او بودند ؛من نمي دانم پس دين يعني چه؟
    
    .0 نسبت شما با مشايي چيست كه اين همه از او دفاع مي كنيد؟
    من مثل هر ايراني ديگري خواننده مقالات، آرا و عقايد افراد گوناگون هستم. با برخي از آرا و عقايد و افكار جناب مشايي هم روبه رو شدم و مطالعه كردم.
    
    .1 چطور با مشايي آشنا شديد؟
    يك سال و نيم پيش در جمعي كه استادان دانشگاه و حوزويان جهت بحث و نقد حضور داشتند در مجموعه نهاد رياست جمهوري شركت كردم كه آقاي مشايي هم بود. يك نشست علمي بود.
    
    .0 رييس دفتر رييس جمهوري را چه به برگزاري نشست علمي.
    نشست فرهنگي دولت بود؛ يك حلقه علمي بود.
    
    .1 وآن حلقه علمي با چه هدفي ايجاد شده بود؟
    گفت وگو.
    
    .0 گفت وگو خودش وسيله است؛ هدف چه بود؟
    شفاف شدن خيلي از مسايل.
    
    .1 شما از قبل راجع به مشايي شنيده بوديد؟
    جسته و گريخته.
    
    .0 نتيجه آن جلسه چه شد؟
    در ارتباط با نحوه عرضه دين به جامعه بحث شد.
    
    .1 و ديدگاه مشايي راجع به نحوه عرضه دين چه بود كه مورد قبول واقع شد؟
    من گزارش آن جلسه را به ياد نمي آورم.
    
    .0 گزارش نمي خواهم، مايلم بدانم نقطه وصل شما و مشايي كجاست؟
    يادم هست پس از جلسه به اين برداشت رسيدم كه آقاي مشايي فرد دقيقي است.
    
    .1 نقطه اي كه شما به مشايي وصل شديد كجا بود؟
    وصل نشدم.
    
    .0 چرا به كلمه «وصل» حساس هستيد. منظورم دوست و همراه شدنتان است.
    دوست هم به آن معنايي كه شما مي گوييد نشدم.
    
    .1 دوست نشديد و آن وقت تا اين حد براي دفاع از مشايي سينه چاك مي كنيد.
    يعني بايد ديد بنده چه تناسبي بين افكار خودم و افكار آقاي مشايي مي بينم؟
    
    .0 شما سخنگوي «جبهه توحيد و عدالت» در انتخابات مجلس نهم بوديد. جبهه اي كه مي گفتند نامزدهاي طرفدار مشايي هستند.
    آن بحث ديگري است و به كار علمي ارتباطي ندارد.
    
    .1 مي خواهم بگويم اشتراكات تان زياد است.
    مشتركاتي كه شما به دنبال آن هستيد را با آقاي مشايي دارم.
    
    .0 و آنها چه هستند؟
    بهتر است شما اين گونه بپرسيد كه چه مشابهت ها و مشتركاتي بين افكار خودتان با افكار آقاي مشايي ديديد كه نسبت به افكار و آراي ايشان جلب شديد؟
    
    .1 پس جلبي بوده؟
    به هرحال بنده به افكار ايشان علاقه دارم، اگر علاقه مند نبودم كه دفاع نمي كردم.
    
    .0 جلد كه نشديد؛ فقط جلب بوده؟
    شما ما طلبه ها را نمي شناسيد.
    
    .1 مي شناسم.
    اگر مي شناختيد اين سوال را نمي كرديد. چون طلبه هاي قديمي يك حريت خاصي دارند كه اگر تفكري را نپذيرند هيچ موقع جلب نمي شوند.
    
     .0 منظورم اين است كه اين جلب به مراتب جلد رسيده يا خير؟
    جلب در مرام طلبگي براساس باور طرف مقابل است. اگر كسي را باور نكنند هيچ وقت جلبش نمي شوند.
    
    .1 شما مشايي را باور كرديد؟
    حالابررسي مي كنيم كه بنده از آغاز چه چيزهايي را مشاهده كردم كه نسبت به ايشان جلب شدم و گرايش پيدا كردم به دفاع و حمايت از افكار و انديشه هاي ايشان. من در همان پنج، شش جلسه اي كه يك سال و نيم پيش با هم داشتيم احساس نوعي عمق و دقت در آقاي مشايي كردم. وقتي كه ايشان مطالبش را عرضه كرد پي بردم كه دريافت هاي عميقي از دين دارد؛ اما نمي دانستم چرا. چون من نه با سوابق تحصيلي ايشان آشنا بودم، نه با سوابق ديني و نه با سوابق اجتماعي شان. اما وقتي مطالب شان را شنيدم، فهميدم بسيار عميق، دقيق و ظريف است. برخي از اين ظرافت ها را وقتي از آقاي مشايي شنيدم متحير شدم چون بعيد مي دانستم كسي به اين ظرافت ها توجه داشته باشد. من در فلسفه و عرفان كار جدي كردم و بيشتر ظرافت هاي مطالب آقاي مشايي را از سنخ ظرافت هاي عرفاني ديدم. و بعد تعجب كردم كه مگر ايشان مطالب عرفاني خوانده؟ و با خودم مي پرسيدم آقاي مشايي ممكن است اين مطالب را كجا آموخته باشد كه به اين نكات ظريف و دقيق توجه دارد. مساله اين نبود كه صرفا يك صحبتي از دهان ايشان خارج شود و احيانا بشود اين صحبت را بر يك مبنايي از عرفاني حمل كرد؛ مساله جدي تر از اين بود.
    
    .0 چه چيز مطالب مشايي عجيب بود. فقط مي گوييد: عجيب بود.
    اينكه ايشان مطلبي را دقيق ترسيم مي كرد. اين نشان مي داد كه به دقت آن معنا را دريافته است. اين موضوع در چند جلسه تكرار شد و براي من مسلم شد آنهايي كه به آقاي مشايي ايراد مي گيرند در واقع مطالب شان را درك نمي كنند. در همان جلسه اي كه گفتم برگزار شد، هم برخي مطالب ايشان را درست فهم نمي كردند؛ البته مطلب، مطلب دشواري بود و نياز به قدرت تسهيل فوق العاده اي داشت. اما با اين حال من مي ديدم كه برخي مطالب را آن گونه كه مدنظر ايشان است فهم نمي كنند؛ همين، براي من نتيجه اي كه عرض كردم را قطعي كرد.
    
    .1 كدام نتيجه؟
    اينكه اتهاماتي كه به ايشان وارد مي شود يك عامل مهمش عدم فهم مطالب آقاي مشايي است. مطلب آقاي مشايي خوب فهميده نمي شود؛ بعدها يك عامل ديگر را هم در وارد كردن اتهام به ايشان پيدا كردم و آن دشمني است. حتي اخيرا با چند نفر از بزرگان سياسي كشور در ارتباط با مكتب ايراني در راديو «گفت وگو» بحث شد ولي اين بحث منتشر نشد. آن افراد با اينكه آدم هاي خوبي بودند و من از آنها اسمي نمي برم...
    
    .0 کسي خودش براي گفت وگو مي آيد يعني مايل است كه اسمش منتشر شود.
    از افراد شاخص در امور سياسي كشور هستند.
    
    .1 كي؟
    آقاي ترقي و آقاي دهقاني كه مربوط به يكي از اين احزاب بودند. آقاي ترقي بخشي از صحبت هاي آقاي مشايي در مورد مكتب ايراني را به عنوان دليل انحراف مطرح كردند. بنده آقاي ترقي را آدم بسيار خوب و منصفي يافتم؛ وقتي جملات ديگر را آوردم برداشت ايشان غيراز آن برداشتي شد كه وقتي يك جمله به صورت جداگانه انتخاب و گزينش شده بود.
    
    .0 وقتي جمله هاي كامل را آورديد آقاي ترقي چه گفت؟
    داوري غير از داوري پيشين شد. مي خواهم بگويم آنها كه فقط يك قطعه از حرف هاي آقاي مشايي را منتشر كردند، مقصر هستند. اينها ديگر بحث خلاف برداشت و ضعف در برداشت يا ضعف در فهم نيست؛ ضعف در انتقال است.
    
    .1 به گفته شما آنهايي كه به مشايي انتقاد مي كنند دو مشكل دارند. يكي ضعف در درك حرف هاي مشايي است يكي هم دشمني. خب چه كساني با مشايي دشمن هستند؟ اصلاچرا بايد با او دشمن باشند؟
    اين ديگر مي رود به فاز سياسي. بناست كه ما بحث فرهنگي در ارتباط با انحراف داشته باشيم. وگرنه مي رويم به فاز قدرت و اقتصاد.
    
    .0 آنهايي كه با مشايي دشمن هستند مشكل اقتصادي و سياسي و... با او دارند.
    قطعا.
    
    .1 اقتصاد يعني چه؛ مگر مشايي منافع شان را تهديد كرده؟
    نه شخص آقاي مشايي، كلاتفكر دولت در اين دو دوره تفكرات اقتصادي خاصي است و بسياري از مجاري آمد و شد ثروت را محدود كرده.
    
    .0 اين ادعا با اين نمي خواند كه بزرگ ترين اختلاس در همين دوره اتفاق افتاده.
    مي خواهيد وارد اقتصاد شويم؟ اين بزرگ ترين اختلاس را چه كساني انجام دادند؟
    
    .1 اينكه در كدام دوره اتفاق افتاده خيلي مهم است.
    اين مهم است؛ هميشه بدترين ها در دوره بهترين ها انجام مي شود. وقتي اختلاس مطرح شد برخي از مسوولان كوشيدند انگشت اتهام را به سمت دولت بگيرند ولي بعد گفتند دولت نقشي نداشته. اگر به خاطر داشته باشيد يكي از روزنامه ها تصوير يك امضا را در صفحه اولش انداخت و گفت اين امضا، امضاي آقاي مشايي است كه پاي برگه اختلاس وجود داشته؛ يعني مثلامدرك پيدا كرده بودند. اما قوه قضاييه تا به حال هيچ اتهامي را متوجه دولت آن هم نزديكان رياست محترم جمهوري نكرده.
    
    .0 اما انگشت اتهامي كه مي گوييد به سمت برخي دولتي ها بوده هنوز هم هست.
    وقتي مقامات بالامي گويند اگر چيزي ثابت شد هم لازم نيست گفته شود آن وقت چگونه كسي به خودش اجازه مي دهد آنچه كه هنوز به مرحله طرح اتهام در قوه قضاييه هم نرسيده را به كسي نسبت دهد؛ خود اين جرم است.
    
    .1 اصلاحرف مشايي چيست كه برخي آن را نمي فهمند و برخي از روي دشمني بد انتقال مي دهند؟
    تازه آمديد سر اصل مطلب.
    
    .0 خب پس در گفتن اصل مطلب درنگ نكنيد.
    طبيعتا اگر بخواهيم وارد اين مقوله شويم ديگر از مقوله مخالفت هايي نظير تقصير در انتقال فاصله مي گيريم و مي رويم سراغ قصور در فهم. و بعد هم اتهاماتي كه از قصور در فهم و برداشت غلط سرچشمه گرفته و جريان آقاي مشايي را متهم كرده به انحراف.
    
    .1 اول بگوييد حرف حساب آقاي مشايي چيست.
    من سعي مي كنم در سه سطح حرف آقاي مشايي را بيان كنم. اول سطح مباني فكري و انديشه، دوم سطح عرضه دين، فكر و فرهنگ و سوم بحث عكس العمل در برابر مخالفت ها. انحراف هميشه به علت افراط و تفريط است. در مقابل اعتدال در مسير صحيح و درست است. ما بايد ببينيم آقاي مشايي چه مي گويد و دو تفكر ديگري كه احيانا در عرض اين تفكر وجود دارد چه نوع تفكراتي هستند. آن موقع مي توانيم تشخيص دهيم كدام افراط است، كدام تفريط و كدام اعتدال. جناب مشايي را به چند انحراف متهم كردند. اول ايشان را «اومانيست» ناميدند. بعد «پلوراليست». بعد گفتند تفكر «ناسيوناليستي» دارد. يعني ملي گراست و چهارم اتهام داشتن تفكر «سكولاريستي» را مطرح كردند. براساس اين چهار پايه جناب مشايي را متهم به انحراف در مبنا مي كنند. اتهامي كه ما باور نداريم. ما اومانيسم را يك تفكر نادرست مي دانيم و سكولاريسم، پلوراليسم و ناسيوناليسم را باور نداريم. حالاچرا او را متهم به ناسيوناليست بودن كردند، به خاطر بحث مكتب ايراني. چرا او را متهم به تفكر اومانيستي كردند كه امروز اين اتهام توسعه يافته و چترش بر بالاي سر رييس جمهوري هم باز شده؛ به دليل بحث كرامت انساني و نگاه خاص و ويژه به انسان كه از نظر او مي تواند مظهر همه اسماء الهي باشد. بعد گفتند مخالفت با بحث هدايت و روحانيت دليل تفكر سكولاريستي ايشان است و به خاطر اينكه ايشان در يكي از سخنراني هايش گفتند ديگر امروز جايي براي اسلامگرايي نيست و اسلام را نمي توانيد اين طور عرضه كنيد و ما بايد برويم به سمت جهاني شدن جناب مشايي را به پلوراليسم متهم كردند. ما بايد روي اين بحث كنيم كه آناني كه چنين اتهامي را وارد آوردند چه مي گويند و جناب مشايي در اين چهار مورد چه گفته.
    
    .0 و شما مي خواهيد هر چهار اتهام را رد كنيد؟
    بله. آنچه كه جناب مشايي و آقاي احمدي نژاد در مورد انسان بيان كردند منطبق است با مباني عرفاني و فلسفي ما؛ آنچه عرفا مي گويند همين است. من هم در مقاله هايم در دفاع از اين تفكر مداركم را نشان دادم؛ از كلمات ابن عربي گرفته تا كلمات امام خميني. همه به انسان اين گونه نگاه كردند كه جناب مشايي نگاه مي كند.
    
     .1 پس اين منتقدان پرشمار مشايي چه مي گويند؟
    كار به جايي رسيده كه برخي مقاله مي نويسند و تفكر عرفاني و فلسفي را در كنار اومانيسم مي آورند و هر سه را باطل معرفي مي كنند. افرادي مانند آقاي مهدي نصيري؛ معني اين چيست؟ مهم تر كاري است كه سايت ها با مطالب اين افراد مي كنند؛ انتشار وسيع حرف هاي منتقدان جناب مشايي، اين يك خط است. سوال اين است كه سايت هايي كه خود را سايت هاي انقلابي و اصولگرا معرفي مي كنند، سنگ انقلاب را به سينه مي زنند و خود را مدافع امام و افكار امام مي دانند چرا اين افكار را منتشر مي كنند.
    
    .0 چرا منتشر نكنند؛ مگر حمايت از مشايي و احمدي نژاد ملاك درستي يا نادرستي به قول شما «زدن سنگ انقلاب به سينه» است.
    آنچه جناب مشايي و احمدي نژاد مي گويند همان مباني عرفاني ما است. شايد اين ادعا را تازه بشنويد؛ اينها معجزات امام رضوان الله در اين قشر سني است. مثل مشايي و احمدي نژاد تك نبودند؛ حاج همت ها و آويني ها اگر افكارشان امروز مطرح مي شد به انحراف متهم مي شدند؛ اينها معجزات امام است. كاري كه امام كرد اين بود كه اسلام واقعي كه ممزوجي از عقل و دل و رفتار بود را معرفي كرد.
    
    .1 يعني مي گوييد آنهايي كه به تفكر مشايي ايراد مي گيرند به نوعي تفكر بنيانگذار جمهوري اسلامي را رد مي كنند؛ مي خواهيد اين نتيجه را بگيريد؟
    همين ها افكار امام است. من ادعا مي كنم كه مطالب آقاي مشايي درباره اسلام مباني عرفاني دارد و مباني عرفاني را امام به نسل آقاي مشايي و احمدي نژاد تعليم داد.
    
    .0 پس چرا بسياري از هم نسلان مشايي و احمدي نژاد امروز مدعي هستند و به اين تفكر ايراد مي گيرند.
    بيشتر خوبان كه رفتند.
    
    .1 يعني اينهايي كه ايراد مي گيرند جزو خوبان نيستند؟
    آنهايي هم كه موافق هستند سكوت كردند. كدام يك از مخالفان جناب مشايي با عرفان آشنايي دارند؟ كدام شان فلسفه مي دانند؟
    
    .0 و شما مخالفان تفكر عرفاني مشايي را متهم مي كنيد به عدم درك.
    عدم درك انسان شناسي اي كه آقاي احمدي نژاد و جناب مشايي مطرح مي كنند.
    
    .1 به بي سوادي متهم شان مي كنيد.
    بله، بي سوادي به عرفان.
    
    .0 اتهام بزرگي است.
    بله! اما اصلاآنان مي گويند ما عرفان را باور نداريم.
    
    .1 خيلي از كساني كه متهم به بي سوادي مي كنيد از برجسته هاي حوزه هستند؟
    در انسان شناسي؟ من در اين مقوله صحبت مي كنم. چه كسي در انسان شناسي به مطالب آقاي احمدي نژاد و جناب مشايي ايراد گرفته و گفته من عرفان خواندم.
    
    .0 حتي اگر آيت الله...
    هركسي باشد، فرقي نمي كند. نمي شود منتقدان بگويند اين عرفان است و عرفان را باور دارند ولي حرف آقاي احمدي نژاد را باور ندارند.
    
    .1 اين چه تفكراتي است كه مشايي بر آن واقف، حاذق و برجسته است ولي خيلي از علماي ديني با آن موافق نيستند.
    خب نباشند، اين سيري است كه هميشه بوده. چه فرهادها مرده در كوه ها /چه حلاج ها رفته بر دارها. شما فكر مي كنيد امام را آن گونه كه بود همه باور دارند؟
    
    .0 اگر آنهايي كه تفكر مشايي را رد مي كنند، تفكر بنيان گذار جمهوري اسلامي را رد مي كنند پس به چه چيزي از اين نظام معتقد هستند؟
    تا سال گذشته هيچ كس نمي آمد عرفان و فلسفه را زير سوال ببرد. فقط مي گفتند حرف هاي آقاي مشايي اومانيستي است.
    
    .1 عارفان معروف در عصر اخير چه كساني هستند؟ (در عصر اخير)
    امام، مرحوم شاه آبادي، علامه طباطبايي، سيدعلي قاضي، ملاحسين قلي همداني.
    
    .0 يعني شما مي گوييد كساني كه الان تفكر مشايي و احمدي نژاد را زير سوال مي برند، در طولش تفكر اينها را زير سوال مي برند؟
    بله، آنان به صراحت مي گويند اسلام چيزي به نام عرفان ندارد. من مي خواهم پيچ ماجرا را به شما نشان دهم؛ تا سال گذشته مي گفتند اين تفكر نسبت به انسان اومانيستي است حالااز پس پرده يك چيزهايي معلوم شده. چرايش را نمي دانم، شايد ما دفاع كرديم و گفتيم تفكرات عرفاني است كه حالاخود عرفان را نشان گرفتند.
    
    .1 خود مشايي چه مي گويد، تعريف مشايي از عرفان چيست؟
    راجع به انسان گفتم.
    
    .0 تعريف مشايي از عرفان را بگوييد.
    وارد اين فضا نشويد؛ من دارم راجع به انسان بحث مي كنم. كلمه عرفان خيلي چيزها را شامل مي شود. من گفتم چهار مبنا باعث شده آقاي مشايي را منحرف اعلام كنند. اولي تعريف از انسان است؛ حالاتعريف آقاي مشايي از انسان چيست؟ تعريف آقاي مشايي از انسان همان تعريفي است كه عرفا از انسان دارند. مي گويند انسان موجودي است كه پتانسيل بروز و ظهور تمام اسما الهي را دارد؛ يعني تمام كمال هاي الهي مي تواند در آينه وجودي انسان منعكس شود.. اينها را آقاي رييس جمهوري در جايي گفتند، فورا بعضي از آقاياني كه خود را فيلسوف هم مي دانند، ولي عرفان نمي دانند به رييس جمهوري ايراد گرفتند كه درست است انسان بزرگ است ولي نه در خالقيت؛ معلوم شد كه عرفان نمي دانند.
    
    .1 آنهايي كه به مشايي در زمينه صوفي گري ايراد مي گيرند مي گويند او رمال است.
    اينها بحث هاي سطحي و پيش پا افتاده است. بگذاريد اول اين مباني را مطرح كنيم.
    
    .0 اين خيلي مهم است.
    اين تفكرها اصلاربطي به رمالي ندارد.
    
    .1 شما داريد از مشايي رفع اتهام مي كنيد.
    من دارم مي گويم ايشان انسان را چگونه مي بيند؟ جناب مشايي انسان را داراي پتانسيلي مي بيند كه مي تواند خدا را با همه كمالاتش نشان دهد. متاسفانه خيلي ها فكر مي كنند اين يعني اومانيست. حالااومانيست چيست؟ وقتي در غرب تفكر اومانيسم براي دفاع از انسان به وجود آمد گفتند انسان در قرون وسطا تحقير شده، قدر و منزلتش پايين آورده شده، بعد به اين نتيجه رسيدند كه ما بايد انسان را تعظيم كنيم. مسير اومانيسم رفت به سمتي كه دين، انسان را تحقير كرده. گفتند انسان بايد به قدري بزرگ شود كه خدا را كنار بگذارد، انسان مي تواند خدا شود. يعني مي تواند جاي خدا را از خدا بگيرد و خودش به جاي او بنشيند. اما در اسلام اين جانشيني با آن به جاي خدا نشستن فرق دارد. اما بعضي ها نتوانستند اشتراك لفظي را تشكيل دهند و گفتند در غرب هم گفته شده كه خدا را بايد كنار زد و به جاي خدا نشست. در حالي كه اين جانشيني خدا، خلافت الهي است اما معني اش كنار زدن خدا نيست. يعني با خدا معني مي شود.
    
    .0 مي خواهيد بگوييد مشايي حرف عرفا را مي زند؟
    بله! در اين نگاه باور جناب مشايي عرفاني است. من عرض كردم هميشه در يك عرصه سه طرز فكر وجود دارد. افراط، تفريط و اعتدال.
    
    .1 مشايي نگاه اش به انسان كدام است؟
    نگاه معتدل. معتقدم برخي از آنها كه خود را اصولگرا مي دانند و با اين نگاه آقاي مشايي به انسان مخالفت مي كنند نگاه شان متحجرانه، تفريطي و قرون وسطايي است. برخي ديگر كه زياد مخالفت نمي كنند ولي موافق اين نگاه هم نيستند و احيانا ممكن است آقاي مشايي را جزو اصولگرايان بدانند نگاه غربي دارند. در ارتباط با «مكتب ايراني» و نگاه به ايران هم ما يك نگاه تفريطي، يك نگاه افراطي و يك نگاه اعتدالي و صحيح داريم. نگاه تفريطي به ايران اين است كه حتي برخي مي گويند زبان رسمي كشور ما بايد زبان قرآن باشد. برخي نگاه شان تا اين اندازه نسبت به ايران منفي است كه مي گويند اصلالزومي ندارد كه نام ايران برده شود. بعضي ها هم افراطي هستند كه براي ايران في نفسه ارزش ذاتي قايل هستند. اما مي بينم براي آقايان مشايي و احمدي نژاد ايران قابل ستايش است چون بهترين برداشت و قرائت را از دين خدا داشته. بهترين قرائت از حقايق ديني نزد ايرانيان بوده؛ مكتب ايران يعني بهترين تلقي از اسلام، متاسفانه كساني كه آقاي مشايي را متهم به انحراف كردند به غلط برداشت شان اين بود كه ايشان مكتب ايران را در كنار مكتب اسلام گذاشته و خطاي اينها بود كه اسلام را در حد يك مكتب پايين آوردند. ايشان مي گويد اسلام ديني است كه برداشت هاي گوناگوني از آن وجود دارد.
    
    .0 و اينجا هم به نظر شما خط اعتدال آن ديدگاهي است كه مشايي مي گويد؟
    آقاي مشايي مي گويد شما مردم ايران را بايد تحسين كنيد و بگوييد آفرين چون بهترين برداشت را از اسلام دارند. چرا اين اعتدالي است، چون نه به ايران ارزش ذاتي مي دهد نه بر سر ايران مي زند.
    
    .1 برخي مي گويند تاكيد احمدي نژاد بر ايران و ايراني، بازي با كارت ملي گراييست؟
    نيست.
    
    .0 برخي مي گويند آقاي احمدي نژاد براي اينكه عقبه اجتماعي پيدا كند چون مي داند ايراني ها به مليت شان حساسيت دارند، مثلادر حوادث سال 88 بحث ملي گرايي را مطرح مي كند.
    مي گويند «ثبت العرش ثم النقش.» يعني اول شما ثابت كنيد اين تفكر ملي گرايي است بعد بگوييد براي چه از آن استفاده مي كند.
    
    .1 مشايي ملي گراست؟
    خير.
    
    .0 احمدي نژاد ملي گراست؟
    به آن معناي ناسيوناليستي خير. مشايي ميهن پرست نيست ولي ميهن ستا است.
    
    .1 اگر يادتان باشد پارسال قرار بود جشن نوروز در تخت جمشيد برگزار شود، اما مخالفت ها به حدي بالاگرفت كه دعوت از سران كشورهاي همسايه را لغو كردند.
    
    كشور طبق مصالح بايد اداره شود. اما مخالفت ها آنقدر زياد بود كه لغو شد.
    .0 منتقدان مي گفتند اين بازتوليد جشن هاي 2500 ساله است.
    خير، چون آن جشن، با نگاه خاصي بود و به ايران در مقابل اسلام ارزش ذاتي مي داد. برخي ها به تمسخر گرفتند آقاي احمدي نژاد چفيه گردن مجسمه كوروش انداخت، ولي اين معنا داشت؛ معنايش اين بود كه ما كوروش را به عنوان يك جوان شجاع ديندار قبول داريم. چون كوروش دين خدا را نجات داد و كارش قابل ستايش است.
    
    .1 يعني مي خواهيد بپذيريم اگر احمدي نژاد چفيه، گردن پادشاه هخامنشي مي اندازد علتش تمجيد از كار آن موقعش است و ربطي به سوار شدن بر موج ملي گرايي نيست.
    نه! ربطي به سوار شدن بر موج ملي گرايي ندارد. مثلاحتي رهبر معظم انقلاب گفتند كه من سهراب را مثل يك بسيجي مي بينم.
    
    .0 مبناي بعدي متهم كردن مشايي، به قرائت هاي مختلف از دين برمي گردد؟
    اصلافضاي سخن آقاي مشايي اين نيست. تمام گفتار جناب آقاي مشايي كه او را متهم به پلوراليسم كردند در نحوه عرضه دين قابل تعريف است. من مي پرسم دين چگونه عرضه مي شود؟ ما در ارتباط با چگونگي عرضه دين مباحث گوناگوني را بايد طرح كنيم. دينداري سه بعد است. بعدي كه مربوط به رفتار است و تعبيرش مي كنند به فقه. بعدي كه مربوط به عقل است و تعبير مي شود به كلام، فلسفه و مباحث عقلي و بعدي كه مربوط به دل است كه تعبيرش مي كنند به اخلاق و عرفان؛ اين، معنويات دين است. انسان هم سه بعد دارد؛ جسم، عقل و دل. آنچه كه بيشتر از همه در جهان اسلام سيطره داشته، بعد فقهي دين بوده، يعني بايدها و نبايدها، حرام ها و حلال ها. وقتي تعليم و تربيت شما فقهي باشد چطور دين را منتقل مي كنيد؟ تكليف مي كنيد. يعني مي گوييد مردم اين طور باشيد يا اين طور نباشيد، اين طور بپوشيد، اين طور نپوشيد؛ آقاي مشايي با عرضه دين صرفا به اين روش مخالف است.
    
    .1 مشايي با «بايد» و «نبايد» مخالف است؟
    الزام صرف، دين را خراب مي كند؛ موجب پيدايش عكس العمل هاي منفي در مخاطبان مي شود. مثلاحجاب را در اين 33 سال چطور عرضه كرديم؟ با بايد و نبايد؛ مدام گفتيم بايد پوشش شما اين گونه باشد يا نبايد پوشش شما اين گونه باشد. البته اين نحو عرضه اي است كه در همه كشورهاي اسلامي وجود دارد. چون آن چيزي كه آموخته شده فقط فقه بوده. اما عقل يا همان بعد دوم چيزي به نام بايد و نبايد درك نمي كند؛ عقل راه خودش را دارد؛ روشنگري، تبيين، قانع شدن، باوركردن. لذا فيلسوفان هم كارشان اين است. شما در كتاب هاي فلسفه اصلابايد و نبايد نمي بينيد، اما كتاب فقه را كه باز مي كنيد از ابتدا بايد، نبايد مي بينيد و حلال است و حرام است. بنابراين عرضه دين با زبان صرفاً الزام از نگاه آقاي مشايي كار دقيقي نيست.
    
    .0 اما بايد و نبايد براي همين حجاب كه مثال زديد ديدگاه رسمي است.
    منظورتان از رسمي چيست؟
    
    .1 منظورم نظام است، نظام يك كليت است، اين نظر دست كم در ايران 33 سال است كه اعمال مي شود.
    و 33 سال است كه نگاه مردم به حجاب چگونه است؟
    
    .0 پس شما مي گوييد حجاب نبايد اجباري باشد؟
    من اين را نگفتم. فقط بحث حجاب نيست؛ در همه مقولات ديني اگر بخواهد الزام باشد فرار و گريز از دين ايجاد مي شود. آقاي مشايي و احمدي نژاد ي گويند دين بايد جهاني شود. مي گويند اسلامگرايي ديگر قابل عرضه نيست. اسلامگرايي؛ يعني كار طالبان چون آنها اسلامگرا معرفي شدند. كار طالبان در جهان قابل عرضه نيست، اين رويكرد موجب انزواي اسلام مي شود.
    
    .1 تفكر مشايي مخالف اسلامگرايي است؟
    مخالف اين نوع اسلامگرايي.
    
    .0 اين نوع اسلامگرايي يا مخالف اسلامگرايي؟
    اين نوع عرضه اسلام. آقاي مشايي سخت با اين نحوه عرضه مخالف است و مي گويد اسلام طور ديگري بايد عرضه شود؛ با زبان دل بايد عرضه شود. پيامبر اول قلب مردم را فتح كرد، عقل شان را به باور رساند آن موقع ديگر از خدا خواسته مي گفتند چكار كنيم؛ آقاي مشايي و رييس جمهوري هم همين را مي گويند كه بايد با دل آغاز كرد. مي گويند برو سراغ مقولات فطري كه دل پسند است؛ از عشق بگو، از امنيت، از صلح. بگو خدا همه شما را دوست دارد.
    
    .1 پس تكليف آنچه به عنوان مسلمات شناخته مي شود، چيست؟
    اين مسلمات است كه فراموش شده. بحث از عدالت كي در سازمان ملل مطرح شد؟ خبري از آن نبود. احمدي نژاد عدالت را مطرح كرد و ببين چقدر دلربايي مي كند. جنبش وال استريت با شعار عدالت راه مي افتد.
    
    .0 يعني جنبش «وال استريت» برگرفته از تفكر آقاي احمدي نژاد است.
    نه! اما كلمه اصلي شان عدالت است. مي خواهم بگويم شعار فطري بين مردم جا باز مي كند. شما اول بايد از مقولات فطري و دل پسند در جهان بگوييد بعد سعي كنيد با گفت وگوي عقلاني و منطقي مقولات فقهي را بر مقولات فطري تبيين كنيد.
    
    .1 اما الان اولش نيست كه؛ 1400 سال از ظهور اسلام گذشته.
    كجا 1400 سال اسلام بوده؟ مگر عباسي ها اسلام را بيان كردند؟ اسم شان مسلمان بود. دقت كنيد مثلاامام، اول دل جوان ها را فتح كرد، عقل شان را قانع كرد، بعد آنان اشك مي ريختند و مي گفتند بگو برويم جلوي گلوله. يك انديشمند آمريكايي كتابي نوشته كه «سپاه» چاپش كرده؛ با عنوان «قدرت نرم». آن نويسنده مي گويد قدرت نرم؛ يعني قدرت عقل و دل و تاكيد مي كند كه من اين را از آيت الله خميني آموختم. بعد سفارش مي كند انقلاب هاي رنگين سرمنشاشان همين تفكر باشد؛ مي گويد ديگر به دنيا لشكركشي نكنيد. حالاما خودمان نمي خواهيم اين كار را بكنيم.
    
    .0 خب با اين نحو عرضه مورد نظر مشايي است تكليف فقه چه مي شود؟
    عرض مي كنم كه فقه كجا بايد مطرح شود.
    
    .1 شما با حاكميت اسلام موافق هستيد يا نه؟
    متوجه سوال تان شدم؛ جواب اين نيست كه فقه را ببوسيم و كنار بگذاريم؛ جواب اين است كه ما وظيفه مان را انجام نمي دهيم. مثلانسبت به همين حجاب 33 سال است چه كار هنري كرديم؟ چه اتاق فكري برپا كرديم؟ ما بايد جامعه را اشباع كنيم از ادله عقل پسند در سطوح مختلف؛ اينها را كه بيان كنيم اصلانياز به ضرب و زور نخواهيم داشت.
    
    .0 حالااگر تلاش شد دل ها فتح شود اما يك عده اي دل شان فتح نشد، تلاش شد بحث عقلي مطرح شود اما يك عده قانع نشدند، آن وقت براساس تفكري كه شما از آن دفاع مي كنيد آنان بايد حجاب داشته باشند يا خير؟
    چرا به جاي اينكه پرسش كنيد كه چرا كار عقلي و قلبي نشده اين پرسش را مطرح مي كنيد؟ آن انساني كه قانع نمي شود و احساساتش تحريك نمي شود كسي نيست جز انساني كه لجباز است. شما لجباز را دشمن مي بينيد يا كسي كه مي خواهد دهن كجي كند؟ واقعا چند نفر از مردم اين طور هستند؟ شما آنها را مردم مي دانيد؟
    
    .1 بله. ما همه انسان هستيم.
    من كه نمي گويم انسان نيستند.
    
    .0 بايد با آنان چكار كرد؟
    چه رفتاري بايد با انسان هايي كه با عموم انسان ها مقابله مي كنند كرد؟
    
    .1 براي من يك ايراد عقلي است. مي گويم اگر يك عده قانع نشدند و دلشان انباشته نشد براساس تفكر مشايي با آنان چكار مي كنيد؟
    نبايد با موازين عمومي مخالفت كنند، با خواسته هاي عمومي مردم.
    
    .0 اگر مخالفت كردند؟
    مردم با آنها مقابله مي كنند.
    
    .1 وظيفه حاكميت چه مي شود؟
    من معتقدم به آن جاها نمي كشد.
    
    .0 يعني بايد اجبارا حجاب داشته باشند يا خير؟
    شما اين روشي كه گفتم را تجربه كنيد، خواهيد ديد فرض تان واقعيتي پيدا نمي كند.
    
    .1 دست كم فرض محال كه محال نيست؛ براساس فرض محال، يك عده نه دل شان انباشته شد نه عقل شان راضي، آنان بايد چكار كنند؟
    يعني با فرض اينكه جامعه مملو شد از دلايل عقلي و هنري و احساس برانگيز ولي باز بعضي ها نخواستند كه چنين بكنند؟
    
    .0 بله؟
    بستگي دارد به مقوله اش.
    
    .1 در مقوله همين حجابي كه خودتان مثال زديد كه مشايي با اين نوع عرضه فعلي اش مخالف است و... .
    اگر كارشان لطمه بزند به عفت عمومي، بايد الزامي هم در كار باشد.
    
    .0 و فقه اينجا رخ نمايي مي كند؟
    بله، اما در اينجا ديگر الزام آن گريز و عكس العمل منفي را به دنبال ندارد.
    
    .1 حالادلايل عقلي آمد، يك عده آدم هم بودند كه لجباز نبودند ولي واقعا نه عقل شان قانع شد و نه دل شان.
    پس هنوز كار كافي صورت نگرفته.
    
    .0 تا كار كافي صورت مي گيرد بايد حجاب داشته باشند يا خير؟
    بله.
    
    .1 پس سايه فقه بر سر اين دو مقوله دل و عقل هست؟
    خير، سايه آنها بر سر فقه افتاده.
    
    .0 كسي تلاشش را كرد، نه دل من مملو شد و نه عقل من راضي. من به جاي اينكه بروم به راه قبول (چون دو راهي است) مي روم به راه نپذيرفتن.
    يك مقولاتي هست كه به جامعه لطمه مي زند، يك مقولاتي هم هست كه به جامعه لطمه اي نمي زند. مثلافرض كنيد دزدي و سرقت لطمه اي به جامعه است.
    
    .1 حجاب؟
    بي عفتي هم ممكن است لطمه اي به جامعه باشد. منظورم از عفت همان حجاب است. ممكن است اين موجب تحريك ديگران شود.
    .0 چه كسي باعث تحريك شدن را تشخيص مي شود؟
    هرجايي كه لازم است.
    
    .1 فقه تشخيص مي دهد؟
    بله.
    
    .0 من مي گويم تا من از نقطه يك؛ يعني نقطه اي كه الان هستم به نقطه مقصود؛ يعني جايي كه قرار است قانع شوم، براي اينكه از لحاظ دلي و عقلي و نه فقهي حجاب داشته باشم برسم چه اتفاقي برايم مي افتد؟
    مگر شما فرض تان اين نيست كه جامعه مملو است، از دلايل عقلي اشباع شده.
    
    .1 يواش يواش در حال اشباع شدن است؛ مثلادو سال زمان مي برد.
    شما مي خواهيد بگوييد مكانيزم جمع اينها با هم چگونه باشد؟
    
    .0 بله.
    بايد روي اين فكر شود. اين حرف خوبي است كه شما مي زنيد.
    
    .1 يعني فعلابرايش دليل متقني نداريد؟
    اصلاكسي روي اصل اين ماجرا فكر كرده؟
    
    .0 اين سوالي است كه بايد شما پاسخ بدهيد و نه من. خب از اين مثال بگذريم.
    مي خواهم بگويم وقتي آقاي مشايي مي گويد جايي براي اسلامگرايي نمانده؛ يعني جايي براي طالبانيسم نمانده. اما مخالفانش اسم اين را گذاشتند پلوراليسم.
    
    .1 مشايي به تكثرگرايي و برداشت هاي مختلف از دين اعتقاد دارد يا نه؟
    آقاي مشايي همان حرفي را مي زند كه آقاي احمدي نژاد زد؛ گفت يك دين بيشتر وجود ندارد. دين فطري انسان كه آن دين را خدا اسلام ناميده، اسمش را هر چيزي مي خواهيد بگذاريد. آقاي مشايي مي گويد من به پاپ گفتم كه مسيحيت هم نبايد اين طور اشاعه داده شود. اما اينها اصلاپلوراليسم نيست. مسيحيت حق است، يهود هم حق است. اصلابحث تكثر نيست. جناب مشايي مي گويد حقيقت كه يكي بيشتر نيست. آقاي مشايي مي گويد حالاشما مي گوييد مسلمان هستم و مي خواهيد اسلام را اشاعه دهيد پس برو دنبال اسلام واقعي كه همان فطرت است و آن را بيان كن. خودشان به اسلام گرايش پيدا مي كنند. خود ايشان در يك جلسه اي بدون نام بردن از اسلام همه اين حرف ها را زده.
    
    .0 در چه جلسه اي؟
    جلسه اي با حضور پيروان اديان گوناگون .
    
     .1 بيرون از ايران؟
    بله، مطلبي را گفته و همه تصديق كردند و گفتند همه ما همين حرف ها را داريم. گفته خب! همين ها كه من گفتم اسلام است. اما اگر برويد بگوييد فقط اسلام و نه يهود و نه مسيحيت كه كار تمام است؛ اسلام را منزوي كرديد.
    
    .0 من مي گويم اين تفكر احمدي نژاد در بين اكثريت افرادي كه كارشان دين است و از نزديكان به جناح حاكم هستند مقبوليت ندارد؟
    بله، اما كدام اعتدال و كدام تفريط است. اكثريت مي گويند يا مسلمان شو يا با تو حرف نمي زنم؛ يعني نوع عرضه دين ما در جامعه نوعي است كه گسست به وجود مي آورد نه پيوست. مثلابا حضور گشت ارشاد؛ آن هم در حالي كه به جد مخالف حضور اين گشت هاي ارشاد در جامعه هستيم.
    
    .1 يادتان هست در زمان انتخابات رياست جمهوري يكي از شعارهاي حاميان نامزدهاي رقيب او اين بود كه دولت او را «دولت گشت ارشاد» مي ناميدند.
    بارها آقاي احمدي نژاد گفت اينها دست من نيست.
    
    .0 بالاخره ايشان نفر دوم مملكت هستند.
    اين يكي از مظلوميت هاي ايشان است.
    
    .1 چه كسي پاسدار قانون اساسي است؟
    اين ديگر خيلي حرف است، آن هم در مورد آقايي كه نمي تواند براي حاميانش براي كانديداتوري مجلس تاييد صلاحيت بگيرد؛ اگر اين آقا حافظ قانون اساسي است چرا نتوانست تاييد صلاحيت يك حامي خودش را براي انتخابات مجلس نهم بگيرد.
    
    .0 يك حامي؟
    حاميان سرشناس را. بنده مي گويم اين گونه نيست كه شما تصور كنيد چون آقاي احمدي نژاد رييس جمهور است مي تواند جلوي گشت ارشاد را بگيرد. او مخالفت خودش را علنا با كار گشت ارشاد اعلام كرد ولي آنان كار خودشان را ادامه مي دهند.
    
    .1 چه كسي وزير كشور را منصوب مي كند؛ رييس جمهوري.
    بله. من يك سوال از شما مي پرسم. چند وزير از دولت آقاي احمدي نژاد كنار گذارده شدند و بعد ماهيت شان معلوم شد؟
    
    .0 خيلي ها.
    معلوم شد كه ماهيت همه شان ضد تفكر آقاي احمدي نژاد است.
    
    .1 پس چرا احمدي نژاد منصوب شان كرده بود؟
    اين يك بحث ديگر است؛ پس نگوييد چرا يك نفر در وزارت فلان هنرمندان را اين طور خطاب كرده است. قطعا آقاي احمدي نژاد و آقاي مشايي با تفكر آن فرد به جد مخالف هستند.
    
    .0 پس چرا با آن مقابله نكردند؟
    اما آقاي مشايي متهم است كه با هنرپيشه ها مي نشيند و به آنها پول مي دهد؛ ديگر مخالفتي عملي تر از اين؟
    
    .1 آيا اين تضاد نيست كه شما ادعا كنيد تفكري در مشايي و احمدي نژاد هست كه صحيح و معتدل است اما آنان افرادي كه نسبت به آن تفكر پايبند نيستند را در مسند كار قرار مي دهند؟
    مثلانگاه كنيد به آقاي دانشجو و بحث تفكيك جنسيتي در دانشگاه ها.
    
    .0 كدام آقاي دانشجو؟ وزير علوم يا رييس دانشگاه آزاد.
    آقاي دانشجوي وزير! همين كه فرمان تفكيك جنسيتي در دانشگاه ها را داد و فورا رييس جمهوري مخالفت كرد و گفت اين طرح هاي سطحي چيست؟
    
    .1 اين چه ادعايست كه مي كنيد! تفكيك جنسيتي در دانشگاه ها زيرگوش پاستور در حال اعمال شدن است. مگر فاصله مثلادانشگاه تهران تا پاستور چقدر است؛ كمتر از چند هزارمتر فاصله دارند.
    بين آنچه رخ مي دهد و آنچه در ذهن آقاي احمدي نژاد و مشايي وجود دارد، فاصله هست. مگر هرچه جناب مشايي و آقاي احمدي نژاد فكر مي كنند اجرا مي شود؟ اگر اين طور بود كه اين همه كنار گذاشتن وزير لازم نبود.
    
    .0 به نظر شما با اين شواهد موجود بايد بپذيريم احمدي نژاد مخالف گشت ارشاد است؛ مخالف تفكيك جنسيتي است.
    چرا نپذيريد؟ اگر غيراز اين بود كنار گذاشتن وزيران متعدد چه معنايي دارد.
    
    .1 معنايش اين است كه احمدي نژاد از اول نيروهايش را درست انتخاب نمي كند. شما نقل مي كنيد احمدي نژاد مخالف گشت ارشاد است، مخالف تفكيك جنسيتي است، مخالف سخت گيري است...
    يك وزير ارشادي داشتيم كه وقتي وزير بود خيلي از فيلم هايي كه زمان آقاي خاتمي مجوز نگرفته بود را مجوز پخش داد. نقادان خيلي ايراد گرفتند و او نقادان را محكوم كرد كه متحجريد. اما وقتي كنار رفت، جايگاه همان ها را گرفت و همه چيز را زير سوال برد. شما اول اين رفتارهاي دوگانه را تفسير كن بعد من جواب شما را مي دهم.
    
    .0 جواب دادن به سوال من البته ارتباطي به تفسيري كه مي خواهيد ندارد؛ احمدي نژاد چرا پذيرفته از افرادي استفاده كند كه تفكرات شان با او همخواني ندارد.
    من فكر مي كنم شما همه آدم هاي كشور را ارزشي مي بينيد.
    
    .1 اتفاقا من برعكس مي بينم؛ يعني مي گوييد قحط الرجال است؟
    قطعا قحط الرجال است در مملكت.
    
    .0 و چون به نظر شما قحط الرجال است احمدي نژاد مجبور به استفاده از غيرهمفكرانش است.
    با خودتان فكر كرديد چرا فقط آقاي احمدي نژاد و مشايي همفكر هستند؟
    
    .1 بقايي، رحيمي و...
    آقاي بقايي تئوريسين نيستند كه؛ تعداد همفكران خيلي نيست.
    
    .0 اصلاكدام فكر؟
    تعداد همفكران آقاي احمدي نژاد و مشايي زياد نيستند.
    
    .1 شايد تفكرشان درست نيست كه زياد طرفدار و همفكر ندارند؟
    نه، اصلابحث درستي و غلطي نيست.
    
    .0 تفكري كه همفكرش كم است تفكر مهجوري است.
    پس جواب شما همين است كه چرا از آغاز افرادي را كه همفكر خودشان نيستند انتخاب نكرده اند.
    
    .1 چون طرفدارانش كم هستند؟
    همين كه گفتيد.
    
    .0 كم بودن طرفداران، نشانه ضعف نيست؟
    چكار كنيم؟
    
    .1 از من نبايد بپرسيد.
    يعني من تا همفكر خودم را ندارم وارد عرصه نشوم و هيچ قدمي براي ملت برندارم؟
    
    .0 اگر مهجور است چطور مي گويند احمدي نژاد اين همه طرفدار دارد؟
    مردم فرق مي كنند.
    
    .1 يعني در اين چهل و چند ميليون، 20 تن، مطابق استانداردهاي احمدي نژاد نبود كه در كابينه به كار بگيرد؟
    20 تا را كه گذاشت. دقت كنيد مي بينيد تضادي نيست. بسياري از همين كساني كه عليه آقاي احمدي نژاد و جناب مشايي جبهه مي گيرند، چطور قبلادفاع مي كردند؛ سوال اين است كه چطور جناب مشايي و آقاي احمدي نژاد دو ساله منحرف شدند. مقصود من اين است كه چرا بسياري از كساني كه امروز جبهه مي گيرند قبلاخيلي از دولت و آقاي احمدي نژاد حمايت مي كردند.
    
    .0 جوابش واضح است؛ چون آن موقع از قدرت استفاده مي كردند.
    من دارم براي شما نفراتي را مثال مي زنم كه بسيار براي آقاي احمدي نژاد سينه زدند اما كنار كه گذاشته شدند، ضد احمدي نژاد شدند. اينها هم جزو همان ها بودند.
    
    .1 شما مي گوييد احمدي نژاد تفكري كه در خيابان به مردم سخت مي گيرد را تاييد نمي كند.
    هرگز.
    
    .0 و مي گوييد احمدي نژاد نگاهي كه سينماگران و هنرمندان را (كه شما مي گوييد بايد دل ها را از نور خدا انباشته كنند) فاحشه خطاب مي كند تاييد نمي كند؟
    اصلا.
    
    .1 اما به اين پاسخ قابل دركي نمي دهيد كه چرا با آن فرد برخورد كرده؟
    چه برخوردي؟ دل اينها خون است.
    
    .0 اما اگر كسي دل من را خون كند او را كنار مي گذارم.
    آقاي احمدي نژاد الان چقدر قدرت كنار گذاشتن برايش مانده؟
    
    .1 نمانده؟
    نگذاريد پرده از بعضي چيزها بردارم.
    
    .0 برداريد! يعني مثل گذشته توان جابه جايي وجود ندارد.
    من اين را نگفتم ولي يك چيزهايي ديده مي شود. خيلي مطمئن نباشيد؛ شما براي نخستين بار در اين كشور ديديد ريختند اهالي مطبوعات را با باتوم بزنند با آنان برخورد كنند.
    
    .1 كجا؟
    در موسسه «ايران».
    
    .0 براي اولين بار كه نبود البته بگذريم، وقتي انجمن صنفي روزنامه نگاران ايران را در دولت احمدي نژاد پلمپ كردند چرا احمدي نژاد اعتراض نكرد؟
    من هم همين را به شما مي گويم! با رييس موسسه «ايران» كه مشاور رييس جمهوري است برخورد كردند اما كسي اعتراضي نكرد؛ اگر اينجا مشاور من لطمه ببيند و زخمي شود و نتوانم اين مسير را بروم نشان دهنده خيلي چيزهاست.
    
    .1 مي خواهيد چه چيزي را برسانيد؟
    دقيقا مي خواهم چيزي را نرسانم؛ فقط مي خواهم بگويم اينها علامت سوال است؛ من به اينها مي گويم مظلوميت.
    
    .0 آيا اين تفكري كه شما مي گوييد مشايي و احمدي نژاد دارند با مظلوميت جلو مي رود؟
    خير.
    
    .1 چون همين انباشتن دل ها از نور و اشباع كردن ذهن ها از عقل كه شما مي گوييد ابزار مي خواهد.
    آقاي احمدي نژاد كماكان جلو مي رود؛ كتك بخورد جلو مي رود، زندان ببرند جلو مي رود. شما ببينيد چقدر از حاميان ايشان را گرفتند، اما در آخر هم هيچ جرمي ثابت نشد.
    
    .0 زياد نبود تعدادشان؛ چطور وقتي كه با دانشجوها و... برخورد مي شود دولت اعتراضي نمي كند؟
    نرويد سراغ آن طرف، آن طرف هم همينطور.
    
    .1 كدام طرف؟
    آن طرف كه شما داشتيد مي رفتيد.
    
    .0 احمدي نژاد مي گفت بايد با معترضان چكار كرد؟
    بهتر است از اين بگذريم؛ برويم سراغ بقيه بحث مان.
    
    .1 خودتان بحث حجاب و تفكيك جنسيتي و... را مطرح كرديد. خب! برويد سراغ بحث اصلي تان؟
    پس دليل اتهام پلوراليسم به آقاي مشايي و آقاي احمدي نژاد انتقاد به نحوه عرضه دين از جانب آنان بود كه اسلام نبايد اين طور پوست كنده در برابر اديان ديگر قرار بگيرد.
    
    .0 احمدي نژاد و مشايي هم معتقدند راه هاي مختلفي براي رسيدن خدا هست.
    اين را نمي گويند؛ آقاي مشايي و آقاي احمدي نژاد «پلورال» نيستند. اينها مي گويند اسلام را نبايد مثل چماق عليه اديان ديگر استفاده كرد و اين را اسلامگرايي مي نامند. اعتدال مي گويد از اسلام به ديگر اديان حرف عاشقانه بزنيد تا جلب شوند؛ و ايشان دارد اين گونه حرف مي زند.
    
    .1 پس چرا در جامعه رفتارهاي متضادش را از جانب همين سيستمي كه اداره كننده اش احمدي نژاد است مي بينيم؟
    باز برگشتيد سرنكته اول. به خاطر همين مي گويم ايشان با گشت ارشاد و تفكيك جنسيتي مخالف است.
    
    .0 ولي اين تضاد را پاسخ نمي دهيد كه پس چرا اين رفتارها ادامه پيدا مي كند.
    به خاطر اينكه نمي خواهند آقاي احمدي نژاد ادامه پيدا كند.
    
    .1 احمدي نژاد كه يك سال ديگر دوره اش تمام مي شود.
    بله اما بايد تفكر آقاي احمدي نژاد به وجود بيايد.
    
    .0 پس كي؟ هفت سال گذشت.
    به وجود آورده.
    
    .1 بگذاريد اين گونه بپرسم كه به نسبت سال اول دولت احمدي نژاد تا الان جامعه به سمت فضاي بازتري حركت كرده يا بسته تر؟
    بايد آمار بگيريد.
    
    .0 شما چه مي بينيد؟
    در فضاي هنر پرخاش زياد شده اما آزادي بيشتر شده؛ يعني فيلم هايي مي سازند در اعتراض به همه چيز.
    
    .1 كدام فيلم؟ برخي از فيلم ها اصلااجازه اكران پيدا نمي كند.
    الان حرف ها خيلي پوست كنده تر بيان مي شود.
    
    .0 فضاي دانشگاه ها آزادتر شده يا بسته تر؟
    آزاد تر شده.
    
    .1 پس برخي برخوردها و اخراج فعالان دانشجويي و بستن تشكل ها نشانه چيست. همين هايي كه شما مي گوييد احمدي نژاد با آن مخالف است؛ اگرهم كه برخوردي نيست كه پس احمدي نژاد با چه مخالف است و شما بر كدام مخالفت هاي او تاكيد مي كنيد؟
    اگر جريان هاي سال 88 را مي گوييد، آن بحث ديگري است.
    
    .0 من قبل از سال 88 را مي گويم. دانشجوياني كه فوق ليسانس قبول شدند اما «ستاره دار» شدند و اجازه تحصيل پيدا نكردند.
    شما توجه كنيد كه مخالفان تفكر آقاي احمدي نژاد هنوز در كشور يك قدرت هستند. ولي تفكر آقاي احمدي نژاد جاي خودش را باز كرد. در هفت، هشت سال گذشته هنوز كسي تفكر آقاي احمدي نژاد را نمي شناخت اما الان تبديل به يك تفكر مطرح شده.
    
    .1 و تا الان مانع تراش ها پيروز بودند يا احمدي نژاد.
    به نظر من آقاي احمدي نژاد.
    
    .0 اگر پيروز بوده پس چرا مظلوم مي دانيدش؟
    پيروزي سطوحي دارد، بارزه هاي قابل مشاهده پيروزي آخرين سطح است. اما يك سطح پيروزي، پيروزي فكر است. الان فكر مقابل آقاي احمدي نژاد؛ يعني تحجر، به شدت در حال زمين خوردن است؛ يعني مردم اين نوع تفكر چماقي براي عرضه دين را ديگر باور ندارند.
    
    .1 پس الان احمدي نژاد در سطوح پايين تر به پيروزي رسيده و اگر به پيروزي نهايي برسد تمام اين فشارهايي كه مي گوييد با آن مخالف است برداشته مي شود و جامعه بازتري خواهيم داشت؟
    آزادتر است و دين عاشقانه به مردم عرضه مي شود.
    
    .0 و وقت آن پيروزي نهايي كي مي رسد؟
    اصلاروي اينها نمي شود زمان گذاشت، بايد بكوشيم در ترويج فرهنگ.
    
    .1 يعني احمدي نژاد با وجود دو پيروزي در انتخابات رياست جمهوري هنوز به پيروزي نهايي نرسيده؟
    صدها سال است عرضه اسلام عرضه الزامي بوده، آن وقت شما فكر مي كنيد با دو دوره رياست جمهوري، مي شود فرهنگ عرضه دين را عوض كرد.
    
    .0 با چند دوره مي شود؟
    خيلي طول مي كشد.
    
    .1 از كجا معلوم است آن سنگ اندازهايي كه گفتيد همچنان سنگ اندازي شان را ادامه ندهند؟
    سنگ بيندازند، به خير تمام مي شود. چون هر چه سنگ بيندازند زشتي رفتار، مقابل آقاي احمدي نژاد شفاف تر مي شود و هر چقدر زشتي شفاف تر شود خوبي زودتر پيروز مي شود؛ زيادشدن مقابله با تفكر جناب مشايي و آقاي احمدي نژاد از علايم پيروزي است.
    
    .0 مبناي بعدي اي كه گفتيد مشايي را با توجه به آن منحرف مي خوانند، سكولاريسم.
    بله! مخالفت هاي آقاي احمدي نژاد با اين طرز عرضه اسلام بعضي ها را بر آن داشت كه بيايند بگويند روش عرضه كنوني اسلام، نحوه عرضه روحانيت است. روحانيت اين طور اسلام را عرضه مي كند پس آقاي احمدي نژاد با اين تفكر با روحانيت مخالفت مي كند. سخناني كه آقاي رييس جمهوري از آينده جهان در مديريت مهدوي گفت عده اي را بر آن داشت كه بگويند ايشان نظام ولايت را اينجور باور ندارد و ما تا ولي فقيه داريم چه چيزي كم داريم و چه غصه اي داريم كه بخواهيم از نظام مهدوي و مهدي و مديريت مهدوي سخن بگوييم. اما اينها همه برداشت هاي غلط و نادرست از نظام مهدويت است.
    
    .1 چرا برداشت غلط؟
    اولاهيچ فقيهي نگفته به خاطر ولايتي كه فقيه بر جامعه دارد ما هم نيازمند به منجي و موعود نيستيم. آن هم در حالي كه نياز به منجي و موعود نيازي قطعي، حتمي و جدي است. آقاي احمدي نژاد و مشايي وقتي از مهدي ياد مي كنند مي گويند روند يكپارچه شدن جهان به سمت حكومت مهدوي است و بايد اين را نشان داد تا جهان به سمت يكپارچگي برود. اما برخي اين را تضعيف ولايت فقيه مي دانند. من نمي خواهم نام ببرم اما برخي آقايان متاسفانه مساله ولايت فقيه را در برابر نحوه عرضه مديريت مهدوي مطرح كردند؛ اين گونه هم ولايت فقيه را تضعيف كردند، هم تفكر مهدويت را.
    
    .0 در بحث سكولاريسم هم لابد نگاه معتدل به دين را متعلق به مشايي مي دانيد.
    ما به ولايت فقيه بايد به عنوان ولايت عصر غيبت نگاه كنيم نه به عنوان پايان بخش مسير جهاني. نبايد اين طور تصور شود كه چون فقيه هست ديگر نيازي به ظهور مهدي نيست. اگر احمدي نژاد در صحن سازمان ملل از مديريت مشترك جهاني ياد مي كند براي اين است كه جهان در مسير يكپارچگي شتاب بگيرد.
    
    .1 خب اگر اين است چرا از جانب برخي افراد و روحانيان شناخته شده و شناخته نشده با اين تفكر مخالفت مي شود؟
    تفريط همين است ديگر؛ آنها بايد در نگاه شان تجديدنظر كنند.
    
    .0 آنان تجديدنظر كه نكرده اند هيچ، مشايي را خواستار «اسلام منهاي روحانيت» معرفي كردند.
    اين پاسخ نبايد اينجا باشد و بايد اينجا هم باز هم مثال حجاب كاركرد دارد. بعضي از آقايان در مساله برخورد با مفاسد بدحجابي يا بي حجابي گفتند حالاكه كار به اينجا رسيده بايد برخورد شود. اما برخورد راه نيست. در حالي كه اصلابرخورد وضع را بدتر مي كند، ما در همه ميدان ها فضايي را به وجود آورديم تا چند مامور بايستند تا چند خانم بتوانند خانم هاي ديگر را جلب كنند و به آنها «تذكر» بدهند. يك روز از يك ميداني رد مي شدم، يك خانمي تا ديد ماموران در ميدان ايستادند سريع مسير را عوض كرد.آن وقت بعضي از آقايان، شايد بنابر گزارش هاي غلطي كه به آنان مي رسد مي گويند ديگر چاره اي جز برخورد با بدحجابان نمانده و بعد اگر آقاي احمدي نژاد آمد و گفت برخورد نه؛ نتيجه اين است كه مدعي مي شوند آقاي احمدي نژاد با علما مخالف است چون حرف علما را گوش نمي دهد. اما آقاي احمدي نژاد با مراجع مخالف نيست. اگر آقاي احمدي نژاد مي گويد با اين روند عرضه دين مخالفم اين يعني اينكه من با مراجع مخالف هستم؟
    
    .1 خب برخي موافق اين نحوه عرضه دين هستند ديگر.
    بله، آقايان خودشان چنين معادله اي درست كردند و به اين نتيجه رسيدند. بعد هم به آقاي احمدي نژاد گفتند چرا حرف مراجع را گوش نمي دهيد. اما مگر مراجع مي گويند اين كار را بكنيد و اين گونه برخورد كنيد. مطالب را غلط به گوش برخي مراجع مي رسانند و آنان را طوري تحريك مي كنند كه احساس كنند چاره اي جز اين نمانده كه ماموران در خيابان، موضوع را جمع كنند. من احساس مي كنم گاهي اوقات فضا را به گونه اي ترسيم مي كنند كه برخي مراجع احساس كنند الان فحشا در خيابان به صورت علني انجام مي شود.
    
    .0 يعني اين گروه از مراجع خودشان نمي آيند به خيابان ها تا ببينند چه خبر است؟
    اين بحث ديگري است. من در جمع «انصار حزب الله» صحبت مي كردم؛ گفتند فلان مسوول در مورد برخورد با بدحجابان هفته قبل گفته اگر ديديد يك دزد از ديوار مردم بالامي رود نيروي انتظامي نبايد جلويش را بگيرد؟ بايد كار فرهنگي بكند؟ گفتم اين چه حرفي است. دزدي كه از خانه مردم بالامي رود با يك خانم كه بدحجاب است يكي است؟ يعني مي خواهم بگويم به اين شكل قياس مي كنند. اما با اين قياس ها ما به كجا مي رسيم؟ بعد حالاآقاي احمدي نژاد با اين نوع برخورد مخالفت مي كند مي گويند چرا حرف مراجع و علما را گوش نمي كني، پس تو ضدروحاني هستي.
    
    .1 پس مي گوييد احمدي نژاد با مراجع هماهنگ است؟
    اين چه پرسشي است! اگر برخي آقايان بگويند با مردم برخورد كنيد اما آقاي احمدي نژاد اين حرف را گوش نمي دهد به تبعيت از ولي فقيه است كه گوش نمي دهد. چون ولي فقيه چنين اجازه اي نمي دهد. آقاي احمدي نژاد بازوي چه كسي است؟ شما جواب بدهيد.
    
    .0 خودتان جواب بدهيد؟
    بازوي يك فقيه است كه ولي جامعه است؛ اگر آقاي احمدي نژاد بخواهد اطاعت كند بايد از او اطاعت بكند و اگر از كسان ديگري اطاعت كند اين مخالفت با ولي فقيه است.
    
    .1 يعني مي گوييد نگاه احمدي نژاد به اسلام منطبق بر تفكرات رهبري است؟
    بنده خيلي راحت عرض مي كنم كه آقاي احمدي نژاد حق ندارد تابع فقيه ديگري جز ولي فقيه باشد.
    
    .0 ميزان تاييد احمدي نژاد و دولت توسط مراجع بيشتر شده؟
    برويد بپرسيد.
    
    .1 مي بينيم كه ميزان تاييدها كمتر شده؛ دست كم در بعد رسانه اي.
    اگر فكر مي كنيد به اين شكل است، پس هست.
    
    .0 مثلانمونه شاخصش آيت الله مصباح يزدي است. مصباح يزدي را روزي به عنوان پدر فكري جريان احمدي نژاد مطرح مي كردند اما امروز از او به عنوان پدر فكري جرياني نام مي برند كه مخالف تفكر احمدي نژاد است؛ نظرتان راجع به اين تضاد چيست؟
    آيت الله مصباح هيچ موقع نگفتند ما مخالف تفكر آقاي احمدي نژاد هستيم.
    
    .1 تندترين انتقاد ها را از مشايي كرده است؛ احمدي نژاد هم كه خودش را عين مشايي و مشايي را عين خودش اعلام كرده است.
    خواستند احمدي نژاد و آقاي مشايي را از هم جدا كنند و اين كار درست نيست.
    
    .0 چه كساني؟
    همين ها؛ مي خواستند بگويند احمدي نژاد با مشايي فرق مي كند. مي گفتند ما احمدي نژاد بدون مشايي را مي خواهيم.
    
    .1 من مي گويم به آيت الله مصباح به عنوان يك شاخص بخشي از اصولگرايان در بعد دوري و نزديكي روحانيت به احمدي نژاد نگاه كنيد.
    شما هر طور دوست داريد نگاه كنيد ولي اگر مي خواهيد بدانيد من چطور نگاه مي كنم بايد بگويم لازم نيست من هر جور نگاه مي كنم را به شما بگويم.
    
    .0 قبول داريد آيت الله مصباح يزدي (به عنوان يك ملاك) كه روزگار نه چندان دوري با احمدي نژاد همراه بوده امروز به نوعي ديگر مي انديشد؟
    اگر شما مي گوييد اين گونه است پس حتما هست.
    
    .1 چطور اين فاصله ايجاد شده؟ اين فاصله ناشي از چيست؟ براي اين هم يك دليل عقلي بگوييد. از خط اعتدال و افراط و تفريط.
    من اينجا يك چيزهايي دارم ولي نمي گويم. اما مي گويم اتهام انحراف باطل است. هركسي اتهام انحراف به اين تفكراتي كه بنده عرضه كردم؛ يعني به مكتب ايراني، به كرامت انساني، به عرضه عاشقانه اسلام بزند حرفش كاملاباطل است.
    
    .0 آيا اتاق فكري براي مقابله با مشايي وجود دارد. يعني يك گروهي كه بخواهند جلساتي بگذارند و...
    بله وجود دارد.
    
    .1 چه اتاقي است؟ چرا اين كار را مي كنند؟
    برخي از سايت ها كه نمي خواهم نام شان را ببرم كه تحت يك مركزيت هستند.
    
    .0 فكر نمي كنيد شان خيلي زيادي براي آقاي مشايي قايل مي شويد.
    من اين فكر را قبول دارم، اين فكر را نجات دهنده دين مي دانم. من فكر مي كنم اين تفكر هيچ وقت خاموش نمي شود.
    
    .1 اين شان زيادي نيست.
    نه، چون دين در حال لطمه خوردن است.
    
    .0 فكر نمي كنيد كار اين جريان آخرش به جاهاي باريك مي كشد؟
    قطعا! ولي تفكر از بين نمي رود، بلكه رشد مي كند.
    
    .1 مشايي در مورد حرف هايي كه در موردش مي زنند چه مي گويد؟
    اگر اين مقابله ها با آقاي مشايي نمي شد من اصلانمي آمدم دفاع كنم. احساس كردم مشايي را خيلي مظلوم كرده اند. خودشان يك كاري كردند من هم آمدم براي دفاع از تفكر آقاي مشايي و ديگران هم دارند براي دفاع از تفكر آقاي مشايي مي آيند. اندك اندك جمع مستان مي رسد.
    
    .0 يعني شما فكر مي كنيد كه مشايي حذف شدني نيست.
    فكرش را مي گوييد يا جسمش را.
    
    .1 تفكرش را مي گويم.
    نه، تفكر آقاي مشايي ماندگار است. مي توانم اظهارنظر كنم كه تفكر آقاي مشايي ديگر تثبيت شده و تبديل مي شود به يك جريان مهم فكري.
    
    .0 شده يا مي شود.
    من فكر مي كنم مي شود.
    
    .1 زمانش كي است؟
    به زودي؛ هر چقدر بيشتر مخالفت بكنند زودتر.
    
    .0 فكر مي كنيد زمانش كي است؟
    نمي دانم، بستگي دارد به اينكه چقدر مخالفت كنند.
    
    .1 اگر بازداشتش كنند باز هم از او دفاع مي كنيد؟
    قطعا. اين فكر من است، نه فكر امسالم، نه فكر پارسالم. من حدود 30 سال است اين گونه فكر مي كنم.
    
    .0 فكر مي كنيد اين حرف هايي كه راجع به مشايي مي زنند چه باوري در مردم نسبت به او ايجاد كرده است؟
    بعضي ها را بدبين و شبهه دار كرده.
    
    .1 به ضررش تمام شده يا به نفعش؟
    روي هم حساب كنيم اتهام ها و اتهام زني ها به سود جناب مشايي شده است.
    
    .0 و اين سود كجا خودش را نشان مي دهد؟
    در به وجود آمدن يك فكر.
    
    .1 ولي خيلي ها مي گويند اين دوره تمام شود با مشايي برخورد مي شود.
    اينها آدم هاي كوته فكري هستند.
    
    .0مي خواهم بدانم بعد از پايان دوره آقاي احمدي نژاد چه بر سر اين تفكر مي آيد؟
    شتاب اين جريان بيشتر مي شود.
    
    .1 و نمود اصلي را از كي نشان مي دهد؟
    شايد تا چهار ماه ديگر.