با وجود کاهش سرمایهگذاری خصوصی در صنعت ریلی، استفاده از قطار در دوازده ماه اخیر 8/7 درصد و در پنج سال گذشته 5/27 درصد رشد داشته است. همچنین اکثر این مسافران از اقشار مرفه جامعه انگلستان به شمار میروند. تمامی موارد یادشده، راهآهن را به گزینهای جذاب برای تبلیغات - از طریق صفحات الایدی بزرگ، پوستر و بیلبوردها – بدل میسازد. همان طور که انتظار میرود، این فضای تبلیغاتی از ارزش چشمگیری نیز است. سال گذشته شرکت پرایمسایت طی معاملهای چندین میلیون پوندی، شرکت تایتان – که نیمی از دارایی آن از قرارداد با شبکه راهآهن انگستان تشکیل میشود – را خریداری کرد. تبلیغات داخلی در ایستگاهها نیز خود بحث دیگری است:
شبکه راهآهن [انگلیس] در سال 2010 قرارداد خود با شرکت ژیسِدِکو (JCDecaux) برای تبلیغات در داخل ایستگاهها را تمدید کرد. ارزش این قرارداد پنج ساله، 160 میلیون پوند بود.
اما ماهیت شرکت ژیسدکو به راستی چیست؟
در واقع ژیسدکو یک شرکت فوقالعاده بزرگ تبلیغاتی است، باید گفت این شرکت، بزرگترین شرکت جهان در زمینه "مبلمان خیابانی" ( آنچه که ما تابلوهای تبلیغاتی مینامیم) با [امتیاز] تبلیغات در 175 فرودگاه، 280 قرارداد تبلیغات در متروها، اتوبوسها، قطارها، ترامواها، تابلوهای [خیابانی] در اروپا و تبلیغات محیطی در منطقه آسیا – اقیانوس آرام است. عواید شرکت مزبور در سال 2010 حدود 5/2 میلیارد پوند بوده است. یکی از دلایل چنین درآمد زیادی، توانایی باور نکردنی ژیسدکو در کسب قراردادهای تبلیغاتی طولانی مدت – اغلب پانزده ساله - در فرانسه، هنگ کنگ، هلند و بسیاری دیگر از کشورهای جهان است.
سازمانی در انگلستان با عنوان "طرح قرآن" (Quran Project) برای نصب پوسترهای خود در پنج ایستگاه اصلی راهآهن [شهری] لندن – یعنی والترلو، ویکتُریا، خیابان لیورپول، مارلیبُن و خیابان پانکراس بینالمللی – در فاصله زمانی دهم تا بیست و چهارم دسامبر سال 2012 برنامهریزی کرده بود.
دکتر ولید حق، مدیر این سازمان خیریه که در انگستان به ثبت رسیده است، هدف از این کارزار تبلیغاتی را به چالش کشیدن دلایل اسلام هراسی در انگستان اعلام کرد. این سازمان بدین منظور قصد داشت تا هزار نسخه رایگان از ترجمه انگلیسی قرآن را به غیر مسلمانان اهدا کند. طرح قرآن از زمان تاسیس خود در دو سال گذشته تا به امروز، پنجاه هزار نسخه از ترجمه انگلیسی قرآن را در میان میان افراد توزیع کرده است. کارزار مشابهی با عنوان: "دعوت در ایستگاههای قطار" در دسامبر سال 2011 در ایستگاههای راهآهن میدلند، بیهیچ اعتراض و شکایتی برگزار شده بود.
طرح جدید این سازمان خیریه برای شش ماه برنامهریزی و مکانهای آن نیز از سوی شرکت ژیسدکو به مبلغ سیهزار پوند رزرو شده بود. دو سوم این مبلغ به صورت برخط از طریق سایت جاستگیوینگ (Justgiving) - پایگاه اینترنتی مشهور برای جمعآوری وجوه به صورت گروهی – تامین شده بود.
ولی در هفدهم دسامبر، این تابلوهای تبلیغاتی – برای اهدای قرآن کریم – به یکباره برچیده شد. شرکت ژیسدکو با ارسال ایمیلی اعلام کرد: شرکت راهآهن عنوان کرده که [این تبلیغات] برای آنها غیرقابل قبول است و مانباید چنین کاری انجام دهیم. در نتیجه روند جمعکردن پوسترها از ایستگاهها را طی یک هفته شروع خواهیم کرد. البته به واقع، هم شرکت ژیسدکو و هم شبکه راهآهن در دو سال گذشته کارزارهای مشابهِ دیگر گروههای اعتقادی را مجاز شمرده و تبلیغات آنها را نمایش دادهاند. از جمله این گروهها میتوان به انجمن کتاب مقدس تثلیثی و دوره آلفا اشاره کرد. در عوض، پوسترهای سازمان خیریه طرح قرآن تنها پس از یک روز برچیده شد. با توجه به موارد فوق، شبکه راهآهن و شرکت ژیسدکو نمیتوانند ادعا کنند که دارای خط مشی عدم نمایش تبلیغات مذهبی بودهاند.
مسلما دلیل شرکت راهآهن برای ژیسدکو میتواند کاملا قانع کننده باشد، چرا که در نُه ماه نخست سال 2012 در مجموع 2/1786 میلیون پوند درآمد نصیب آن کرده است. درست مانند هر شرکت دوستدار کاربران و دیگر شرکتهای فراملیتی خونخوار، ژیسدکو نیز دارای مرام نامه اخلاقی - و حتی کمیته اخلاق گروهی – است. سرپرستی این کمیته را خاویر دو سارو برعهده دارد. مسیو دو سارو از دوستان ثابت و نزدیک سارکوزی و پایگاه نیروی فوکت است. وی در سفرهای خارجی همراه سارکوزی بوده و حتی در ضیافت شام در کاخ سفید نیز از سارو برای همراهی رئیس جمهور پیشین فرانسه دعوت شده است. در صورت اعتراض سازمان طرح قرآن نسبت به برچیده شدن پوسترهای تبلیغاتیاش، با توجه به مرام سیاسی و تساهل فرهنگی! سارو میتوان حدس زد که عاقبت این اعتراض چه خواهد شد.
احتمالا این سوال پیش میآید که چنانچه خط مشیها تعصب آمیز باشند و افراد ناظر بر آن نیز با پیش داوری قضاوت کنند، برای جلوگیری از گسترش اسلام هراسی چه میتوان کرد؟ در پایان با این طنز تلخ مواجهیم که کارزار ضد اسلام هراسی به خاطر سیاستهای تبعیضآمیز ژیسدکو و شرکت راهآهن از ریل خارج شده است. هنگامی که 74 درصد مردم انگلستان اعلام کردهاند که به طور کلی هیچ چیز یا تقریبا هیچ چیز درباره اسلام نمیدانند و 64 درصد آنها ادعا کردهاند که آنچه که میدانند را تنها از طریق رسانهها کسب کردهاند، جملات فرانکلین دی. روزولت پیرامون قدرت تبلیغات به ذهن متبادر میشود:
اگر دوباره به دنیا میآمدم، حرفه تبلیغات را انتخاب میکردم. افزایش عمومی استانداردهای تمدن مدرن در میان تمامی اقشار مردم در خلال نیم قرن گذشته، بدون گسترش آگاهی از استانداردهای بالاتر و بدون ابزار تبلیغاتی غیرممکن بود.