به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران تبریز ، جهانشاه صالح، با دفاع از رساله خود تحت عنوان " تأثیر سیلیسیوم و شوری بر رشد، ترکیب شیمیایی و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی گندم و برنج در یک خاک لوم شنی" با کسب درجه عالی موفق به پایان تحصیلات خود در این رشته در مقطع دکتری شد.

این دانش آموخته دانشگاه تبریز در این تحقیق علمی به بررسی نقش سیلیسیوم در افزایش تحمل شوری در دو گیاه مهم و استراتژیک یعنی برنج و گندم پرداخته و تأثیر مصرف سیلیسیوم و افزایش شوری خاک بر تغییرات غلظت عناصر مختلف نظیر آهن، روی، منگنز، سیلیسیوم و پتاسیم در شرایط غرقاب و غیرغرقاب نیز مورد مطالعه قرار داده است.

جهانشاه با بیان اینکه شوری خاک، کاهش قابل‌ملاحظه عملکرد و کیفیت محصول برنج و گندم را به دنبال دارد در حالی‌که مصرف سیلیسیوم می تواند این پیامدهای نامطلوب را در دو گیاه مذکور تا حد زیادی تعدیل نماید، تصریح کرد: شوری کلرید سدیم نسبت به شوری ترکیب نمک‌ها کاهش شدیدتری در وزن خشک بخش هوایی، سطح برگ، غلظت قندها، پتاسیم، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی، مس و سولفات در بخش هوایی برنج ایجاد کرد؛ ضمن اینکه میزان افزایش غلظت پرولین، گلیسین بتائین، سدیم، کلرید و نیز شدت تحریک فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در گیاهان برنج تحت تنش شوری کلرید سدیم بیشتر بود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه کاربرد سیلیسیوم همچنین موجب کاهش چشمگیر غلظت سدیم و کلرید در بخش هوایی هر دو گیاه شد، افزود: مقایسه میانگین ها نشان داد که بهترین میزان مصرف سیلیسیوم برای تعدیل اثرهای نامطلوب شوری در برنج و گندم به ترتیب 300 و 150 میلی گرم در کیلوگرم خاک می باشد.

این دانش آموخته دانشگاه تبریز یاد آور شد: از سوی دیگر، با مقایسه دو گیاه برنج و گندم مشخص شد گندم تحمل بیشتری به شوری دارد، نتایج نشان داد شوری لازم برای 50 درصد کاهش رشد نسبی برنج برابر با 9/4 دسی زیمنس بر متر می باشد در صورتی که در گندم این میزان کاهش رشد در شوری 9/5 دسی زیمنس بر متر اتفاق افتاد و همچنین نسبت غلظت پتاسیم به سدیم در بخش هوایی برنج و گندم تحت تنش شوری 8 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 84/0 و 03/1 بود که حاکی از تحمل بیشتر گندم به شوری خاک می باشد.

بر اساس همین گزارش، راهنمایی این رساله را دکتر نصرت اله نجفی و دکتر شاهین اوستان و مشاوره آن را دکتر ناصر علی اصغرزاد و دکتر کاظم قاسمی گلعذانی، استادان دانشگاه تبریز بر عهده داشتند. دکتر عباس صمدی از دانشگاه ارومیه و دکتر محمدرضا شکیبا و دکتر عادل ریحانی تبار از دانشگاه تبریز نیز داوران این رساله بوده­اند.

گفتنی است که جهانشاه صالح رتبه نخست آزمون ورودی دکتری این رشته در سال 1387 را کسب نموده و عضو دفتر استعدادهای درخشان دانشگاه تبریز می­باشد.

وی مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته شیمی و حاصلخیزی خاک از دانشگاه شیراز اخذ کرد و موفق شد با دفاع از پایان­نامه خود به عنوان اولین نفر از این رشته در مقطع دکتری از دانشگاه تبریز فارغ­التحصیل شود.

لازم به ذکر است گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال 1346 تاسیس شده است و هم اکنون در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو دارد. در حال حاضر 10 عضو هیئت علمی در این گروه مشغول فعالیت های علمی و آموزشی می باشند./س