خوزستان/
آشنایی با انواع دیالیز و مراقبت‌های پس از آن
یک فوق تخصص کلیه و فشارخون بیمارستان گلستان اهواز گفت: فردی برای پیوند کاندید مناسبی است که از نظر سلامت روانی، سیستم بدنی، عدم ابتلا به بیماری‌هایی نظیر سرطان، هپاتیت، ایدز و هر نوع بیماری فعال کلیوی که با کلیه پیوندی ممکن است به فرد گیرنده منتقل شود، مورد تایید پزشکان قرار گیرد و در صورت بروز یکی از مشکلاتی که گفته شد، پزشکان از پیوند کلیه منصرف می‌شوند.
به گزارش گروه استانهای باشگاه خبرنگاران، دکتر شکوه شایان‌پور در دوره آموزش بیماران نارسایی‌های کلیوی و دیالیزی که در بیمارستان گلستان اهواز برگزار شد، اظهار کرد: به طور مشخص، دهنده مناسب به فردی گفته می‌شود که از نظر روانی و اجتماعی با رضایت کامل اقدام به اهدای کلیه نموده و از هر لحاظ سنخیت لازم را برای این عمل داشته باشد.
وی افزود: همچنین آزمایش‌هایی که از بافت کلیه به عمل می‌آید، تایید کننده وجود یا عدم وجود مشکل برای انجام پیوند هستند.
شایان‌پور گفت: همچنین دیالیز فرآیندی است که طی انجام آن، خون بیماری که دچار اختلال در عملکرد کلیه و پالایش خون است، در تعداد دفعاتی که توسط پزشک معالج معین می‌شود، سم‌زدایی شده و به بدن او بازمی‌گردد.
وی عنوان کرد: فرآیند دیالیز به طور کلی بر دو نوع است؛ دیالیز صفاقی و دیالیز خونی که البته پزشکان معالج معمولا انتخاب شیوه معالجه را بر عهده بیمار می‌گذارند و نوع دیالیز برحسب نوع زندگی فرد طراحی می‌شود.
این فوق تخصص کلیه و فشارخون ادامه داد: در شیوه دیالیز صفاقی ابتدا یک کاتتر در حفرۀ شکمی کار گذاشته می‌شود که سر آن از بدن بیمار بیرون است و از طریق آن، محلول دیالیز که خاصیت سم‌گیری خون را دارا است، به بدن بیمار دیالیزی تزریق می‌شود و پس از چند روز از طریق کاتتر از بدن بیمار خارج می‌شود، اما این روش مطلوب بیمارانی است که معمولا در مسافرت و نقل مکان‌های مکرر هستند و مطلوب برخی دیگر نظیر کودکان دیالیزی نیست و شیوه دیالیز خونی ترجیح داده می‌شود.
وی گفت: در دیالیز خونی که توسط یک دستگاه مجهز به صافی مخصوص دیالیز انجام می‌شود، خون بیمار از یک قسمت وارد شده و جداره صافی خون را از محلول دیالیز جدا می‌کند و فقط اجازه می‌دهد تا سموم و ناهنجاری‌های موجود در خون بیمار از خون جداسازی شود و از این طریق خون پالایش می‌شود.
شایان‌پور افزود: برای انجام دیالیز با توجه به نیاز فشار خون نسبتا بالا جهت ورود خون به دستگاه و عدم امکان خون‌گیری از شریان‌ها و سرخرگ‌ها به طور مستقیم، برای بیمار فیستول‌گذاری می‌شود.
وی بیان کرد: فیستول، وریدی است که در جداره یک شریان از بدن بیمار، توسط جراح عروق دوخته و کارگذاشته می‌شود. پس از فیستول‌گذاری، شریان مورد نظر پس از مدتی بزرگتر شده و خون موجود در آن به فشار مناسب رسیده عمل دیالیز آسان‌تر صورت می‌گیرد.
نفرولوژیست بیمارستان گلستان اهواز افزود: بیماران دیالیزی باید از فیستول خود به خوبی مراقبت نمایند. فشار آوردن به محل فیستول مثلا در هنگام خواب موجب لخته شدن خون یا ترومبوز و گرفتگی شده و در کار دیالیز خلل ایجاد می‌نماید. همچنین ممکن است در عضو یا اندام فیستول‌گذاری شده، ورم، گزگز یا سردی بروز نماید که در این مواقع نیاز است که یک بالش را زیر عضو یا اندام قرار دهند.
وی یادآور شد: اندازه‌گیری فشارخون، هرگونه تزریقات و خون‌گیری از اندام فیستول‌گذاری شده به هیچ وجه مجاز نیست چرا که خطر بروز عفونت‌های گوناگون را افزایش می‌دهد.
شایان‌پور ادامه داد: در مواردی که بیمار به صورت اورژانسی ارجاع داده شود و نیاز به دیالیز فوری بیمار است، کاتترگذاری برای وی انجام می‌شود اما چون کاتتر یک سایت باز است، خطر عفونی شدن و یا لخته شدن خون در آن بسیار بالا است و به همین خاطر است که در مراحل ابتدایی‌تر تشخیص نارسایی کلیه به بیمار توصیه می‌شود تا فیستول‌گذاری کند ولی متاسفانه برخی از بیماران به دلایل مختلف از این کار امتناع می‌کنند و هنگامی که به صورت اورژانسی مراجعه می‌کنند، پزشکان به دلیل کمبود زمان ناچار به نصب کاتتر می‌شوند.
وی عنوان کرد: کلیه هر انسان به طور طبیعی با گذشت زمان و افزایش سن، یک سری از بافت‌های خود را از دست می‌دهد اما کلیه ارگانی است که خداوند متعال در آن بیش از نیاز بدن، واحدهای عملکردی قرار داده و همچنین قابلیت پیوند دارد.
این فوق تخصص کلیه و فشارخون گفت: بیماری‌های کلیه به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شوند. نوع حاد هنگامی است که بیماران در حالت عادی مشکلی ندارند ولی به طور ناگهانی در مدت زمان کوتاه در عملکرد کلیه آنان اختلال بروز می‌یابد که معمولا این اختلالات قابل درمان بوده و کلیه پس از درمان به حالت قبلی باز می‌گردد اما در نوع مزمن، بافت کلیه‌های بیمار از پایه دچار اختلال شده و واحدهای عملکردی آن در حال از بین رفتن هستند.
منبع:ایسنا
