سيد عليرضا قهاري، رييس انجمن مفاخر معماري ايران به خبرنگار حوزه ميراث فرهنگي باشگاه خبرنگاران گفت:جزیره های سبز کوچک، باقیمانده در شمال تهران که از گزند ساخت و سازهای بی ضابطه و لجام گسیخته دوران معاصر، مصون مانده، همگی نشانی از باغ ها، اقامتگاه ها و مقر هیئت های حکومتی و سیاسی دوران گذشته را بر چهره دارند.

 وي افزود: در این میان کاخ نیاوران در زمان فتحعلی شاه قاجار شکل گرفت و نهایتا در دوره پهلوی مورد بازسازی و سپس استفاده  قرار گرفت. 

قهاري تصريح كرد:در دوران قاجار، جاده منتهی به کاخ های مستقر در دامنه کوهپایه های توچال، از آمد و شد رجال سلطنتی و اشراف و عوامل حکومتی، از اعتبار ویژه ای برخوردار بود و جاده قدیم شمیران در دوران ناصری عملا راستایی برای تردد پي در پي و ایجاد کشش برای بافت شهری شد. رييس انجمن مفاخر معماري ايران بيان كرد: در دوران رضا شاه با استقرار وی در کاخ سعدآباد و لزوم برقراری ارتباط سریع تا مقر اصلی حکومتی (کاخ مرمر و همچنین مقر هیئت دولت و ...)، جاده پهلوی به عنوان مسیر دوم دسترسی شمالی – جنوبی تهران، نقش مهم خود را در توسعه پایتخت به سمت صفحات شمالی، در یک دوره 50 ساله ایفا كرد.

وي اظهار داشت: در دوران محمدرضا پهلوی، جابجایی خانواده وی از سعدآباد به نیاوران و احداث کاخ اقامتی در آن، مجددا به وزن و اهمیت این مجموعه، افزود و طیف وسیعی از سرکردگان حکومتی در دهه 40 تا 50 در اطراف کاخ نیاوران سکنی گزیدند.

قهاري افزود:پس از انقلاب اسلامی کاخ های سلطنتی دوران پهلوی، تبدیل به موزه شدند و در مورد اخیر، کاخ نیاوران از اعتبار و ارزش تاریخی بیشتری برخوردار شد. این کاخ به مثابه آخرین محل اقامت و حضور آخرین پادشاه از آخرین سلسله سلطنتی ایران در آن، شناخته می شود.

رييس انجمن مفاخر معماري ايران افزود:جاذبه هاي فرهنگي در مجموعه مهم کاخ های نیاوران و سعدآباد، دست مایه طرح ویژه ای تحت عنوان محور فرهنگی – تاریخی تهران در شمال پایتخت شده است که می تواند با پشتوانه کوهپایه ها و دامنه البرز جنوبی به عنوان ارزشمندترین میراث طبیعی و زیست محیطی تهران و روددره های منشعب از آن از (دارآباد) در شرق تا (درکه) در غرب، به شکلی ارگانیک پدید آید.

گفتني است؛نشست بررسي باغ نياوران در هفتاد و نهمین گفتمان هنر و معماری كه عصر دوم اسفند در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار شد ./ص