به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، برای رسیدن به روستای کشه، دو راه وجود دارد. اگر از سمت مرکز و تهران راهی منطقه ميشوید باید خود را به نطنز و روستای طرقرود رسانده از آن جا به سمت شمال و روستای کشه ادامه مسیر دهید. اما اگر از سمت سرزمینهاي غربی و جنوبی ایران زمین ميآیید، در جاده اصفهان به قم با رسیدن به مورچهخورت به سمت شمال شرق و جاده طرقرود تغییر مسیر دهید.
فراموش نکنید کاروانسرای مورچهخورت در دل شهر و کنار جاده قرار گرفته است که حیف است تا اینجا بیایید و آن را نبینید. در طرقرود نیز قلعه سنگی طریق در کنار بند طرق هنوز پابرجاست و قطعاً ارزش دیدن دارد. مسجد جامع طرق نیز از دیگر آثار تاریخی منطقه است که یادگاری از دوره سلجوقیان است.
با عبور از روستای کشه در انتهای جاده به مرغداری ميرسیم که نام آشنایی برای کوهنوردان است. البته در سالهاي اخیر ساخت و سازهای جدیدی جهت ایجاد کمپ گردشگری در این منطقه در حال انجام است. در این فصل مرغداری آخرین نقطهای است که ماشینها قادر به رسیدن به آن هستند.
در مسير آبشارزمستان است و فصل برف و کوهستان سپیدپوش ما را صدا ميزند و این بار نوبت کرکس است.قله کرکس جزو کوهستان مرکزی ایران و در استان اصفهان و غرب شهرستان نطنز واقع شده است.کرکس در هر فصل جاذبه خاص خود را دارد.
هر چهار فصل کوهستان کرکس برای صعود مناسب است و زیباییهای خاص خودش را دارد، اما زیباترین نماها را در بهار و زمستان این کوهستان مشهور ایران میتوان جستوجو کرد.در مورد وجه تسمیه کرکس در کتاب آبشارهای ایران به نقل از گیرشمن (یکی از باستان شناسانی که در مورد ایران تحقیقات معتبری دارد) عنوان میشود که کرکس از واژه «کاسی» گرفته شده که نام نخستين مردمانی بوده که در اطراف این کوهستان مستقر شدهاند. چهار مسیر اصلی برای صعود به قله کرکس وجود دارد.
اگر بخواهیم از سمت جنوب به سمت قله کرکس برویم باید خود را به روستای کشه (Kesheh) برسانیم.مسیر شرقی از روستای طامه شروع ميشود و یکی از بهترین مسیرهای صعود در بهار است چرا که چشمهها و آبشارهای متعددی در طول مسیر وجود دارد. شروع حرکت این مسیر نیز از آبشار دو طبقه طامه ميباشد.مسیر دیگر از سمت شمال شرقی کرکس است که مبدأ صعود آن روستای اوره است.
این مسیر نیز زیباست و چشمههاي زیادی دارد، اما کمی طولانیتر است و در قسمتهاي زیادی از مسیر باید دست به سنگ شد. از اینرو آشنایی با اصول سنگنوردی برای پیمایش این مسیر ضروری است. مبدا صعود گورآباد در حدود 4کیلومتری روستای اوره است. اواخر بهار بهترین فصل صعود از این مسیر است.مسیر دیگری نیز برای صعود به قله کرکس وجود دارد که از سمت شمال غربی و روستای بیدهند است.
شکار ممنوعهمسايگي کوههای بلند و تودرتوی کرکس با کوير زیبایی آن را دو چندان ساخته است.کرکس از جمله مناطق کوهستاني ايران است که بيشتر مردم شناخت چنداني از آن ندارند. مهمترين ويژگي کرکس طبيعت ناهموار آن است. کرکس حاصل گدازههایی است که از راه شکافهای موجود در سطح زمین به بیرون راه یافته اند. کرکس از جمله مناطق شکار ممنوع ايران شناخته مي شود. اين منطقه شکار ممنوع در جنوبي ترين منطقه کوهستاني کرکس قرار گرفته است.
نطنز در دامنه شرقی منطقه شکار ممنوع قرار گرفته و این منطقه از سمت جنوب شرقی به کویر بزرگ اردستان و از سمت غرب و جنوب غربی به بیابانهای حدفاصل شهرهای اصفهان و میمه مشرف است. منطقه شکار ممنوع بيش از هفت هزار هکتار وسعت دارد.
این منطقه جزو مناطق خشک و نیمه خشک با میزان بارندگی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیمتر است. این منطقه از شهریور ماه سال ۱۳۷۱ تاکنون با عنوان« شکار ممنوع » تحت کنترل و نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است .
قله های کوهستان کرکس به علت ارتفاع زیادی که دارند تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چشمههای متعددی است که در دامنههای این کوهستان جریان دارند.دامنههای کرکس به دلیل وجود منابع آب کافی و نیز اعتدال شرایط اقلیمی و رویش انواع گیاهان مرتعی، زینتی و تجاری در ردیف مراتع نسبتاً خوب منطقه و کشور است.پوشش گیاهی منطقه بیشتر شامل گیاهان بوتهای انواع گندمیان، درمنه، گون، گیاهان دارویی و … و درختچههایی است که به صورت پراکنده دیده میشود.
موقعیت جغرافیایی و شرایط زیستی منطقه کرکس به گونهای است که امکان وجود انواع جانوران وحشی اعم از خزندگان، پرندگان و پستاندارانی نظیر کل و بز، قوچ و میش وحشی، آهو، گراز(خوک وحشی )، گرگ، شغال، روباه، کفتار، گربه وحشی، پلنگ، تشی، پایکا ( نوعی موش صحرایی که در ارتفاعات زیست میکند ) و غیره در آن وجود دارد.
بر اساس گزارشهای موجود، هم اکنون مواردی از آنچه نام برده شد به ویژه کل و بز، قوچ و میش وحشی، گراز، گرگ و پایکا در منطقه قابل مشاهده و بررسی است. منطقه کرکس، در صورت حفاظت کامل از آن می تواند در شمار بهترین و مستعدترین مناطق حفاظت شده کشور قرار گرفته و بهترین نمونههای جانوران وحشی را برای استفاده پژوهشی و آموزشی عرضه کند.
قله کرکس درون منطقه حفاظت شده کرکس واقع شده است. این منطقه ابتدا شکار ممنوع بوده، اما در اواخر سال 86 به منطقه حفاظت شده ارتقا یافته است. گونههاي ارزشمند گیاهان و جانوران وحشی در این منطقه یافت ميشود که باعث اهمیت این منطقه شده است، اما به نظر ميآید رفت و آمد زیاد درون منطقه جهت بهرهبرداری از معادن سنگ و شکار غیرمجاز این منطقه را تهدید ميکند.
دی ماه است و سرمای کوهستان مرکزی ایران زمین گزنده است. لباسها را تعویض ميکنیم. در زمستان و هوای سرد کوهستان و پیش از شروع پیمایش باید خیلی حساب شده لباس پوشید. پیش از سرد شدن بدن باید لباس اضافه کرد و پیش از تعریق و خیس شدن باید آنها را کم کرد. دستکش و کلاه هم از ضروریات این هوای سرد است. این قسمت از دامنه کوهستان کرکس به لیاسن معروف است و ما قرار است تا قبل از غروب خورشید خود را به پناهگاه کرکس برسانیم.
درون دره پیش رو، درختان و پوشش گیاهی هر چند خشکیده به سبب سرمای زمستان و چشمهای وجود دارد که در زمستان یخ ميزند.
کمکم برفهاي جا مانده از بارشهاي گذشته دیده ميشود. زمین از سرما یخ زده است و با کمی بالاتر رفتن، جانپناه زرد رنگ کرکس را ميبینیم و پس از حدوددو ساعت و نیم کوهنوردی و پیش از تاریکی هوا خود را به پناهگاه ميرسانیم.
تاریکی هوا و جمع شدن کوهنوردان شهرهای مختلف ایران زمین فرصت مناسبی است تا با فرهنگها و مناطق مختلف این سرزمین کهن بیشتر از پیش آشنا شویم و دوستان جدیدی پیدا کنیم.همنوردان از تجربههاي خود ميگویند و از طبیعتی که در آن زندگی ميکنند و همین مقدمهای ميشود برای برگزاری برنامههایی جدید و سفرهایی به نقاط دیگر این مرز پهناور.
یکی از لذتبخشترین و جذابترین بخشهاي صعودهاي بیشتر از یک روز و همراه با شبمانی برای من، دوری از تکنولوژی است. وقتی شب در کوهستان باشی چه در پناهگاه چه در چادر و از برق و تلویزیون و کامپیوتر و اینترنت خبری نباشد، تو میمانی و همصحبتی با دوستان و آرامشی که با سکوت کوهستان همراه توست.
جايي براي آسودندسترسي به پناهگاه خوب از عواملي است که کار صعود به کوهستان وقلل مرتفع را براي شما راحت مي سازد. در پناهگاه مي توانيد خستگي راه را از تن به در کرده و براي ادامه صعود انرژي از دست داده را باز يابيد. در پناهگاه با ديگر گروه هاي کوهنوردي آشنا شده و با تبادل اطلاعات ازتجربه هاي ديگر همنوردان استفاده خواهيد کرد. پناهگاه کرکس نيز از اين قاعده مستثنا نيست.
يکي از پناهگاه هاي کرکس که در ارتفاع 3311 متری از سطح دریا قرار گرفته است، امکانات نسبتاً خوبی دارد و با پرداخت وجه به ازای هر نفر امکان اقامت در آن فراهم ميشود.پناهگاه كركس شامل سه اتاق و يك سالن بزرگ است كه گنجايش دستكم 60 كوهنورد را دارد. پناهگاه اتاقهاي تميزی دارد و سرمای بیرون کمتر به آن نفوذ ميکند.
آب برای شستوشو و آشامیدن در كنار پناهگاه وجود دارد که از چشمهای در بالا دست با لوله منتقل شده است و همچنین سرويسهاي بهداشتي از امكانات ديگر پناهگاه كركس است. همچنین نماینده هیأت کوهنوردی اصفهان در صورت تمایل کوهنوردان گواهی صعود به کرکس را برای آنها صادر ميکند.
این پناهگاه در سالهاي 83 و 84 به همت هیات کوهنوردی استان اصفهان و با همکاری و پشتیبانی مالی شرکت مخابرات اصفهان ساخته شده است.جانپناه قدیمی كركس نيز همچنان قابل استفاده است و كمي بالاتر از پناهگاه جديد ديده ميشود. ساخت جانپناه و پناهگاه در کوهستانهاي معروف و پرتردد یکی از کارهای ضروری است که خوشبختانه این مهم با تلاش جامعه کوهنوردی کشور در بسیاری از کوههاي ایران زمین اتفاق افتاده است.
ايمني صعود به کرکسدر صعودبه قله کرکس رعايت نکات ايمني حرف اول را مي زند، به خصوص در فصل زمستان رعايت نکات ايمني نقش پر رنگتري دارد. در اين فصل هر لحظه احتمال دارد در مسير صعود دچار برف و بوران بشويد.
همچنين خطر ريزش بهمن از لحظه صعود تا پايان عمليات فرود بيخ گوش شماست. بنابراين اگر قصد صعود به کرکس را داريد حتما نکات ايمني را رعايت کنيد و اگر نخستين باراست که به اين قله مي رويد حتما با راهنما به اين کار دست بزنيد.صعود از جبهه جنوبی و روستای کشه، متداولترین و پرترددترین مسیر صعود به قله کرکس است و برای صعود تابستانه سریعترین مسیر است، اما صعود زمستانی از جبهه جنوبی با خطر سقوط بهمن همراه است و با توجه به بارش برفهاي سنگین در منطقه، زمان بیشتری نیاز دارد.
از اینرو رعایت اصول ایمنی و بررسی وضعیت آب و هوایی و بارش در منطقه از ضروریات صعود به قله کرکس است.در زمستان برفهاي کوهستان که یخ ميزند، وقتی برف تازه ميآید و حجم بارش هم بالا باشد و روزهای بعد از بارش هوا آفتابی باشد، این روزها خطرناکترین زمان برای صعود خواهد بود.
شرکت در دورههاي آموزشی مقابله با بهمن و آموزش چگونگی امدادرسانی در هنگام وقوع بهمن، برای تمام کوهنوردانی که صعود زمستانه انجام ميدهند ضروری است تا در صورت بروز حادثه بتوان با کمترین میزان خسارت، آن را مدیریت کرد. کسانی که به نوعی با بهمن مواجه شدهاند چه در زیر آن ماندهاند و نجات یافتهاند و چه آنها که برای امداد و نجات دوستان و همنوردان خود به منطقه بهمن زده رفتهاند، از قدرت ویرانگر آن ميگویند و با هراس و وحشت از آن سخن ميگویند.