در كتُبطبّ سنتي، از آن با اسامي طرخشقوق يا طرشقوق ياد شده كه برگرفته از نام لاتين آن است. همچنين به آن هندبايبري (كاسني بري)، كاسني زرد، خبرآور، شيرمال، سن الاسد و بقلهاليهوديه نيز اتلاق شده است. در خراسان، 19گونه از اين گياه گزارش شده است كه سه گونة آن در پرديس دانشگاه فردوسي مشهد هم ديده ميشود. در بين تمام گونههاي اين جنس، Taraxacum
officinaleبهلحاظ طبّي، بهترين است؛ اما اين گونه در ايران نميرويد. گل قاصد، گياهي است علفي، چندساله، بيبو، با ارتفاع10 تا50سانتيمتر، داراي ريشة عمودي و برگهاي گسترده بر روي زمين با بريدگيهاي كم تا خيليعميق. اين گياه، داراي ساقة گلدار توخالي منتهي به يك گل زردرنگ است كه پس از رسيدن، در نوك ميوة آن، يكدسته پَرِ سفيدرنگ ابريشمين وجود دارد كه با اندك نسيمي به پرواز درميآيد
و بههمين جهت، به آن قاصدك ميگويند. تمام گياه، داراي شيرابهاي سفيدرنگ، غيرسمي و تلخ مزه است و همانطور كه از نامش پيداست (تاراكسیس بهمعناي ورم چشم) براي رفع ورمهاي چشمي استفاده ميشده است. اين گياه غالباً بهصورت علفهرز در فضاي سبز شهري بهخصوص ميان چمنها، باغها، باغچهها و مزارع ديده ميشود.
تركيبات شيميايي ريشه و ساير قسمتهاي اين گياه، حاوي ترپنها، تاراكساسين، تاراكسين، يك گلوكوزيد، استرولها، اسيدهاي آمينه، اينولين و تانن ميباشد. برگهاي جوان گياه، سرشار از ويتامين Cبوده و ميتوان آن را در سالاد، استفاده كرد. گلها حاوي كارتنوئيدها و تريترپنها هستند. اين گياه، غني از پتاسيم است و بههمين جهت، تلخمزه ميباشد.
خواص و كاربردها برگها و گلهاي اين گياه، براي تصفية خون، مفيد هستند. ريشة اين گياه و ساقة گل آن، مقوّي معده بوده و ترشح عصارة معدي را تحريك نموده و مُسهّل صفرا ميباشد. مرباي گل آن، ضدسرفه است. گل قاصد، بهطوركلي گياهي است مُليّن، صفراآور، مُدرّ، اشتهاآور، مُعرّق، مقوي معده، قابض و خنككننده؛ اما بهطور اختصاصي، براي رفع التهابات يا انسداد مجاري و كيسة صفرا و تجمع سنگ در كيسة صفرا، مؤثر است. ريشة برشتهشدة آن را ميتوان بهعنوان جايگزين خوبي براي قهوه بهحساب آورد. مطابق نظر حكماي ايراني و بهطوركلي حكماي شرقي، طبع اين گياه، سرد و خشك است. اين گياه را معمولاً بهصورت دمكرده استفاده ميكنند؛ بهاينصورت كه50گرم از آن را در يكليتر آبجوش دم كرده و سردشدة آنرا در طول روز، بهتدريج مينوشند.
احتياط هرچند دانههاي گردة اين گياه، مورد علاقة زنبور عسل است؛ در بعضي اشخاص، ممكن است حساسيت پوستي يا تنفسي ايجاد نمايد. شيرابة آن براي كودكان شيرخوار، ميتواند ايجاد مسموميت كند. گياه آلوده به تخم كرم كبد گوسفند (Fasciola hepatica) ميتواند در انسان، فاسيوليازيس ايجاد كند كه اين بيماري با بزرگشدن كبد و ائوزينوفيلي خون محيطي مشخص ميشود. /س