به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، باغات گل محلات در فصول مختلف مسافران را به دیدن زیباترین جلوه های وجودی خدا دعوت می کند، گل و گیاه محلات سوغاتی زیبا و با طراوت برای هر گردشگر و اهل ذوقی است.
شهرستان محلات با دو هزار و 79 کیلومتر مربع مساحت در جنوب شرقی استان مرکزی در روزگار هخامنشیان بخش کوچکی از ایالت ماد به شمار می رفته و در دوره اشکانیان نیز جزئی از ایالت والی نشین ماد بزرگ محسوب می شده است.این شهرستان به جز بعد گردشگری و تولید گل در صنایع سنگ نیز توانمند است.اکثر آثار باستانی مهم استان مرکزی در شهرستان محلات واقع است و شامل ستون های خورهه، آتشکده آتشکوه، بند باستانی نیم ور و قلعه جمشیدی است.سنگ نوشته های تاریخی قلعه آقاخان، یخچال نیم ور در کنار امامزادگان ˈاسماعیل عبدالله محمد فضل و یحی، امامزاده موسی، مسجد جامع محلات و نیم ور به دوره های تاریخی پس از اسلام بازمی گردد.
مورخان از مجموعه بقایا و ستون های خورهه به عنوان آتشکده، معبد، کاخ و مرکز برگزاری جشن ها و مراسم مذهبی و ملی، عمارت و منزل ییلاقی و قبرستان یاد کرده اند که در دوره های باستان استفاده می شده است.
سرچشمه محلات از چشمه های پر آب طبیعی استان مرکزی که در شمال این شهر و در دامنه رشته کوه هفتاد قله قراردارد، این چشمه در بلندترین نقطه شهری محلات واقع است و مکانی بسیار مناسب و خوش آب و هوایی را برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم آورده است.
این مراکز دارای امکانات مناسب تفریحی و سرگرمی است و در طول سال مورد استقبال مردم استان مرکزی و دیگر مناطق کشور است.آب زلال سوغات سرچشمه است و مسافران پس از استفاده از آبگرم برای استراحت به سرچشمه می روند.
در میان دیدنی های استان مرکزی چشمه آبگرم محلات از شهرتی دیرینه برخوردار است و سالانه گردشگران زیادی را بویژه در ایام تعطیل و نوروز ب هسوی خود جذب می نماید.
چشمه آبگرم جوشان محلات با خاصیت درمانی و تفریحی محور اصلی گردشگری در این شهرستان و استان است که می تواند حلقه اتصال چرخه گردشگری، جاذبه های طبیعی و تاریخی و مذهبی این شهرستان باشد.این چشمه در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق محلات در کنار ارتفاعات بلند منطقه قرار دارد و مسافران زیادی به امید بهبودی و رفع بیماری به این چشمه روی می آوردند. ترکیبات آب این چشمه شامل سولفات کلسیک و از دسته آبهای هیپرترمال است و در درمان بیماری های نقرس و بیماری های کبدی، صفراوی، کلیوی و دستگاه گوارش موثر است
آتشکده آتشکوه، از دیگر اثر باستانی شهرستان محلات و جزو مهمترین آثار بجا مانده از دوران باستان در سرزمین کهن ایران است که در منطقه نیم ور محلات استان مرکزی واقع شده است.
عظمت این بنا به حدی است که به طور قطع جزو برترین آتشکده های زرتشتیان جهان به شمار می رود و تعطیلات نوروزی بهترین فرصت برای بازدید علاقه مندان از این بناست.
تالار اصلی یا شرقی آتشکده احتمالا محل آتشدان و نیایش بوده و شامل تالاری مربع شکل است که هر ضلع آن از بیرون 60 متر طول دارد و دارای چهار ستون مستحکم بوده که از سنگ و ساروج ساخته شده و گنبد و طاق این بنای عظیم روی این چهار ستون استوار است.
خورهه در اوستا به مفهوم محل برآمدن خورشید است و از سویی کلمه خور در این کتاب به مفهوم منطقه ییلاقی است، این منطقه در شمال شرق محلات و در بین روستاهای دودهک، ورین و آبگرم در کنار رودخانه خورهه قرار دارد. بررسی تحقیقات انجام شده و آثار کشف شده در دشت و ارتفاعات خورهه نشان می دهد سابقه سکونت و قدمت منطقه به هزاره دوم قبل از میلاد باز می گردد. این منطقه دارای اسناد تاریخی است و لویی واندنبرگ در کتاب باستان شناسی ایران باستان به نقل از هرتسفلد آورده است، قابل تذکر است کمی به سمت جنوب در خورهه که سر راه اراک به کاشان است، معبدی است که هنوز دو ستون یونانی در آن پا برجاست.
پایه این ستون ها مدور ساده و سر ستون ها به سبک و شیوه ایونیک که نوعی دیگر از ستون سازی یونان با افکار و اسلوب محلی ساخته شده است. ایوان اصلی دارای 12 ستون در دو ردیف بوده و در چهار طرف دارای دیواره جرز مانندی است. ارتفاع ستون ها به بیش از هفت متر رسیده که با توجه به حجم سقف ایوان ها ارتفاع ستون ها به بیش از 9 متر می رسیده است.
اینک دو ستون از این مجموعه برجای مانده است.
ستون های سنگی و با توجه به وجود معادن سنگ در محلات، جنس آنها از نوع تراورتن بهترین نوع سنگ است. این آثار با آثاری چون تخت جمشید از نظر نقش بندی تفاوت داشته و از پایه ستون به طرف بالا به شکل مخروطه ناقص باریک ساخته شده و سطح مخروط ها حلزونی است.
براساس اسناد موجود تا سال 378 هجری چهار ستون پابرجا بوده که به مرور تخریب شده اند.
اکثر آثار کشف شده در این منطقه به سال 1355 بازمی گردد و در بین آثار کشف شده، می توان به پیه سوز سفالی، کوزه دسته دار، کوزه کروی، قطعات سنگی تزئینی و شیشه، اشیاء فلزی و اسکلت های انسان اشاره کرد.
مجموعه باستانی و تاریخی خورهه محلات از آثار باستانی کشور که محلی برای مطالعه باستان شناسان است در آثار ملی کشور به ثبت رسیده است./ع