به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران یاسوج، چهارشنبه سوری پیش از رسیدن نوروز برگزار می شود، تمیزی جسم و پوشیدن لباس نو از رسوم اهالی در استقبال از چهارشنبه سوری بوده و در این شب مردم بر بالای پشت بام های خود با استفاده از سه ، پنج و هفت دسته بوته گون آتش روشن کرده و از روی شعله های آتش می پریدند تا بدین وسیله گرما ، انرژی و پاکی را از آتش وام بگیرند.
شال اندازی هم یکی دیگر از آداب چهارشنبه سوری است که در آن پس از آتش افروزی جوانان به بام همسایگان و خویشان میروند و از روی روزنه بالای اتاق (روزنه بخاری) شال درازی را به درون میاندازند و صاحب خانه باید هدیهای در شال بگذارد.
استاد محمدحسین شهریار در بند 27 منظومه حیدربابا به آیین شال اندازی و در بند 28 به ارتباط شال اندازی با برکت خواهی و احترام به درگذشتگان به نحوی شاعرانه اشاره دارد:
عید بود و مرغ شب آواز میخواند
دختر نامزد شده برای داماد ،
جوراب نقشین میبافت
و هر کس شال خود را از دریچهای آویزان میکرد
وه که چه رسم زیبایی است ، رسم شال اندازی
هدیه عیدی بستن به شال داماد
من هم گریه و زاری کردم و شالی خواستم
شالی گرفتم و فوراً
بر کمر بستم
شتابان به طرف خانه غلام (پسر خالهام) رفتم
و شال را آویزان کردم
فاطمه خالهام جورابی به شال من بست
خانم ننهام را به یاد آورد و گریه کرد
شهریار در توضیح این رسم میگوید: در آن سال مادر بزرگ من (خانم ننه) مرده بود. ما هم نمیبایست در مراسم عید شرکت میکردیم ولی من بچه بودم و با سماجت شالی گرفتم و به پشت بام دویدم.
اما امروزه این آیین ها دیگر به کیفیت گذشته برگزار نمی شود و در بسیاری مواقع مراسم چهارشنبه سوری با بروز حوادث جبران ناپذیر شیرینی جشن چهارشنبه سوری به کام بسیاری از افراد تا همیشه تلخ می شود.
یکی از شهروندان کهگیلویه و بویراحمد به خبرنگار باشگاه خبرنگاران یاسوج گفت: در ایام قدیم آتشی بزرگ مهیا می کردند و خانواده ها با پریدن از روی این آتش تمام ناراحتی ها را به فراموشی سپرده و با دلی پاک و خالی از کدورت به استقبال بهار می رفتند.
این پیرمرد افزود: در حقیقت پریدن از روی آتش و گرد آتش نشستن، سوزاندن غم ها، مشکلات ، کدورت ها و نگرانی ها از سوی بزرگترها تعبیر می شد.
وی گفت: ولی هم اکنون این آیین سنتی به علت هیجانات کاذب جوانان تحریف شده و به جای این که چهارشنبه آخر سال به شبی خاطره انگیز تبدیل شود تبدیل به شبی پر مخاطره برای خانواده ها شده است.
یک پزشک نیز با تاکید بر این که در جامعه حوادث و آسیب هایی مانند حوادث ناشی از مواد محترقه و منفجره یا آتش افروزی چهارشنبه سوری ، تهدیدی جدی برای سلامتی افراد به ویژه کودکان و نوجوانان است گفت: برای پیشگیری از حوادث اسفناکی که در مراسم آتش افروزی چهارشنبه سوری احتمال وقوع آن میرود، میتوان از مدل پیشگیری از حوادث بهره گرفت.
دکتر قنبری ، آموزش والدین ، کودکان و نوجوانان را از اصلیترین موارد پیشگیری دانست و افزود: اقدامات محیطی مانند نوع اسباب بازی ها (نظیر ترقه ، فشفشه ، مواد محترقه) ، لوازم بازی، زمین و میدانهای مختلف تفریح در این زمینه میتوانند از عوامل ایجاد حوادث باشند.
یکی از فرهنگیان شهرستان کهگیلویه و بویراحمد نیز نقش مدارس در آموزش و پیشگیری حوادث چهارشنبه آخر سال را بسیار موثر دانست و گفت: بدیهی است ارتقای سلامت از طریق مدارس، یکی از موثرترین و کارآمدترین راههای بهبود کیفیت زندگی بچهها است چون مدرسه جایگاهی است که بسیاری از افراد در آن زندگی میکنند ، میآموزند و کار میکنند.
یکی دیگر از شهروندان نیز گفت: این که برخی از آیین های سنتی تبدیل به یک وسیله اضطراب و نگرانی برای مردم شود مایه تاسف است و عده معدودی دانسته و یا ندانسته نباید به بهانه جشن و سرور به دنبال شکستن حریم ها باشند.
نرگس عباسی افزود: پرتاب ترقه زیر پای مردم بویژه زنان و دختران نه تنها جشن و شادمانی نیست ، بلکه تعدی به حریم دیگران است.
مسوول آتش نشانی کهگیلویه و بویراحمد نیز در این زمینه گفت: مردم باید به خاطر داشته باشند هنگام آتش بازی برای اطفای حریق آب، کپسول آتش نشانی و جعبه کمک های اولیه در دسترسشان باشد ، مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را به طرف افراد دیگر پرت نکنند ، هیچگاه مواد آتش بازی را در ظروف شیشهای یا فلزی قرار ندهند، از الکل برای آتش گیری مواد استفاده نکنند و از سوزاندن وسایلی چون کپسول گاز، لاستیک و آمپول و استفاده از مواد آتشزا نظیر بنزین ، الکل ، کاربیت و مانند آن خودداری کنند.
وی با تاکید بر خودداری از نزدیک شدن به افرادی که مسایل ایمنی را رعایت نمی کنند،افزود: افراد نباید با ایجاد سر و صدای ناهنجار و مهیب شادکامی خود را به تلخ کامی دیگران تبدیل کنند.
وی در زمینه توصیه های لازم در صورت بروز حادثه نیز اظهار کرد: در صورت بروز هر گونه حریق و حادثه، خونسردی خود را حفظ کرده و در صورت گسترده بودن حریق سریع افراد مسن ، کودکان و دیگر افراد را از محل حریق به جای امن انتقال و با تلفن 125 آتش نشانی تماس گرفته و مراتب به آنها اطلاع داده شود.
کارشناسان معتقدند: تخلیه انرژی نوجوانان و جوانان و ایجاد بازیها و سرگرمیهای هیجانانگیز در طول سال برای آنها میتواند از انباشت هیجان در آنها جلوگیری کند ولی در این میان بهتر است نهادهای فرهنگی مثل شهرداری و سایر نهادها با تعیین و معرفی مراکز و پارکهای معین برای برگزاری جشن چهارشنبهسوری موقعیت مناسبی برای خانوادهها فراهم کنند تا در کنار فرزندان خود چند ساعت شاد و سرگرم باشند.
نیروی انتظامی نیز باید با قاطعیت با سازندگان و عرضهکنندگان اقلام غیراستاندارد که خیابانها را به میادین جنگ تبدیل میکنند برخورد کرده و آنها را به مجازات برساند.
همچنین نهادهای مسوول با تولید و عرضه اقلام استاندارد ضمن این که از ورود اقلام تقلبی و خطرناک و خروج ارز جلوگیری میکنند ، موقعیت مناسبی برای استفاده از اقلام ایمن فراهم سازند و خانوادهها و صدا و سیما هر روز خطرات رفتارهای پرخطر را به نوجوان و جوانان یادآوری کنند./س