به گزارش خبرنگار ورزشی باشگاه خبرنگاران، ابهامات زيادي در رابطه با مصرف قرص هاي ويتاميني در ورزشکاران وجود دارد و اغلب ورزشکاران بر اين باورند که بايد روزانه چندين نوع قرص يا آمپول ويتاميني دريافت نمايند. در اين مقاله سعي کرده ايم پاسخ برخي از سوالات را پيرامون ويتامين ها و مصرف آنها در اختيارتان قرار دهيم.
 
ويتامين چيست؟

ويتامين عبارت است از عنصر ضروري براي فعاليت مناسب بدن و عامل حياتي که اغلب در مواد گياهي و حيواني يافت مي شود.
 
هر يک از ويتامين ها به نوعي به شکل کاتاليزورهاي لازم براي ايجاد واکنش هاي مورد نياز بدن و پديده توليد نسل نظير تکثير، رشد، گسترش و حفظ فعاليت هاي حياتي و غيره به کار مي روند.
 
ويتامين ها به دو گروه دسته بندي مي شوند که عبارتند از:
 
1- ويتامين هاي محلول در چربي : شامل ويتامين هاي  
 
A ، D ، E و K است . ذخيره اين گروه از ويتامين ها در بدن انسان براي چندين ماه قابل نگهداري و استفاده مي باشد.
2- ويتامين هاي محلول در آب که عبارتند از:
 
ويتامين C (اسيد اسکوربيک)، B1 (تيامين)، B2 (ريبوفلاوين)، B3 (نياسين)، B6 ( پيريدوکسين )، B12 (سيانوکوبالامين)، اسيد فوليک ، بيوتين و پانتوتنيک اسيد.
 
بدن انسان قادر به ذخيره و استفاده از برخي ويتامين هاي محلول در آب براي چندين هفته مي باشد.
 
بهترين منبع براي به دست آوردن ويتامين ها غذاها هستند . اغلب مردم در صورت داشتن تغذيه درست و اصولي قادرند ويتامين هاي مورد نياز روزانه شان را از طريق دريافت 1200تا 1500 کيلو کالري به دست آورند. البته ورزشکاراني که روزانه به 2500 تا 4000 کيلو کالري نياز دارند به راحتي مي توانند با مصرف دو يا سه ليوان آب  
 
پرتقال ، ويتامين C مورد نياز خود را تامين کنند. براي به دست آوردن ويتامين ها از طريق غذا بايد روزانه از انواع مختلف غذاها استفاده کنيم.
 
فکر نکنيد با مصرف قرص هاي ويتاميني بدني سالم خواهيد داشت ، بلکه سعي کنيد با پيروي از يک برنامه غذايي متعادل و مناسب ، به خصوص مصرف ميوه ها و سبزي ها ، ويتامين هاي مورد نياز خود را تامين کنيد.سبزيجات و ميوه جات براي اين کار بسيار مناسب هستند؛ چون علاوه بر ويتامين هاي مورد نياز بدن ، داراي فيبر غذايي و ساير عناصر ضروري که براي حفظ سلامت انسان مفيد و ضروري هستند، مي باشند. اگر شما از برنامه غذايي متعادل و مناسب که شامل شير و لبنيات ، سبزي و ميوه، نان و غلات، گوشت و مقدار کمي چربي و قند مي باشد به صورت روزانه استفاده کنيد ، نيازي به مصرف قرص هاي ويتاميني نخواهيد داست. اغلب موارد استفاده از قرص هاي ويتاميني، به علت مصرف نکردن مقادير مناسب ميوه و سبزي است.
 
چه کساني به مکمل هاي ويتاميني نياز دارند؟
 
تحقيقاتي که اخيراً صورت گرفته نشان مي دهد، بر خلاف تصور اغلب ورزش کاران، استفاده از قرص هاي ويتاميني اثرات خوبي بر بهبود وضع بدني ورزشکار و بالا بردن بازدهي ورزشي آنها ندارد.
 
البته بايد توجه داشت که بايد روزانه مقادير لازم ويتامين ها را از طريق غذا دريافت نماييم؛ زيرا کمبود ويتامين ها در بدن مي تواند بازدهي ورزشي فرد را کاهش دهد.
 
اغلب ، کمبود ويتامين ها در افراد مبتلا به کم اشتهايي ، کاهش ناگهاني وزن يا سوء جذب مواد مغذي و يا افرادي که عادات غذايي نادرستي دارند، مشاهده مي شود.
 
تنها مورد استثنايي که در مورد مصرف اين مکمل ها وجود دارد ، ويتامين "E" است. ورزشکاراني که فعاليت شديد بدني دارند ، مي توانند زير نظر پزشک يا متخصص تغذيه از مکمل ويتامين E استفاده کنند، زيرا به دست آوردن مقدار توصيه شده ي اين ويتامين از طريق غذاي روزانه اغلب مشکل است. ويتامين E يک آنتي اکسيدان است و مي تواند از آسيب بافت ها در حين ورزش هاي شديد جلوگيري کند. اگر چه کمبود ويتامين ها در بدن به صورت ناگهاني رخ نمي دهد، ولي برخي افراد در معرض خطر کمبود ويتامين E هستند. مکمل هاي ويتاميني براي افراد زير توصيه مي شود :
 
- افرادي که از رژيم هاي زير 1200 کيلو کالري در روز استفاده مي کنند؛
 
- افرادي که رژيم هاي خاصي بدون تنوع غذايي استفاده مي کنند؛
 
- بيماران مبتلا به کم اشتهايي؛
 
- افرادي که مبتلا به عدم تحمل لاکتوز هستند ، يعني افرادي که با مصرف شير و فرآورده هاي لبني احساس ناراحتي مي کنند که اين افراد بايد از مکمل هاي کلسيم و ويتامين B2 استفاده کنند؛
 
- افرادي که نسبت به برخي مواد غذايي آلرژي دارند مانند تخم مرغ ، توت فرنگي ، کيوي ، گندم و ...؛
 
- گياهخواران : افرادي که فعاليت بدني بالايي دارند و از گوشت و فرآورده هاي گوشتي استفاده نمي کنند، اغلب دچار کمبود ويتامين D و ويتامين B2 و B12 مي شوند؛
 
- خانم هاي باردار يا آنهايي که قصد باردار شدن دارند ، بايد در رژيم غذايي خود از غذاهاي غني از اسيد فوليک و در صورت نياز از مکمل دارويي اسيد فوليک استفاده کنند.
 
منابع غذايي اسيد فوليک عبارتند از :
 
اسفناج، کلم بروکلي ، پرتقال ، عدس ، جگر گوساله، لوبيا قرمز، جوانه ي گندم و ... . اين ويتامين سبب رشد و تکامل جنين به ويژه تشکيل سيستم اعصاب مرکزي و سنتز پروتئين هاي ساختماني آن مي شود.
 
تنها مکمل ويتاميني توصيه شده در ورزشکاران ، ويتامين E است که يک آنتي اکسيدان قوي است و از آسيب بافت ها جلوگيري مي کند.
 
افرادي در معرض خطر بيماري هاي قلبي و سرطان هستند و فعاليت بدني شديدي هم دارند ، بايد از مکمل ويتامين E به جهت آنتي اکسيدان بودنش استفاده نمايند. برخي از مردم به غلط بر اين باورند که براي به دست آوردن سلامتي خود بايد روزانه چندين قرص مولتي ويتامين دريافتن نمايند. در حالي که بهترين مکمل براي آنها درست و سالم غذا خوردن است و بايد توجه داشت که مصرف مقادير زياد مکمل و ويتامين ها نمي تواند کمبودهاي تغذيه اي ناشي از غلط غذا خوردن را جبران نمايد.
 
انتخاب مکمل ها

در مصرف ويتامين ها حتماً به مقادير توصيه شده و مجاز روزانه آنها توجه کنيد. کمبود يک ويتامين خاص در بدن انسان به ندرت مشاهده مي شود و اغلب نياز به استفاده از مولتي ويتامين ها وجود دارد. استفاده از مقدار کم انواع ويتامين ، بهتر از استفاده ي بي رويه از يک نوع ويتامين خاص مي باشد، مگر اينکه پزشک فقط يک نوع ويتامين خاص را براي شما تجويز کند./مح