روستای تاریخی "میمند" هوشمندانه به گونه ای طراحی شده که در بدنه شیب تپه ای ملایم، بیش از 2 هزار خانه در 5 طبقه مورب به شکلی نامنظم چیده شده اند که تنها یک تفنگچی می توانست راه نفوذ به روستا را سد کند و شاید همین مزیت میمند بوده که ‌آن را از گزند دشمنان حفظ کرده و اعراب هرگز نتوانستند به آن راه یابند حتی ردپایی از حمله مغول یا افغانها در آن دیده نمی شود در این روستای تاریخی هیچ کدام از بناها در فضای باز و با بکارگیری خشت و آجر ساخته نشده اند، بلکه مردم با کندن در دل کوه و برداشتن خاک اضافی مکانی مناسب جهت سکونت ایجاد می کردند. در معماری خانه ها، طاقچه هایی برای گذاشتن وسیله روشنایی که احتمالا پیه سوز بوده و همچنین ظروف، رختخواب و سایر وسایل تعبیه شده بود.

هر واحد از این خانه ها کیچه نام دارد که ورودی مشترکی داشته ودر پاگرد راهرو، در یک طرف اتاق نشیمن و در طرف دیگر طویله و محل نگهداری احشام قرار دارد.

جالب است که بدانید ساکنان فعلی روستای تاریخی میمنه هنوز هم بمانند نیاکان خود روزگار می گذرانند و در زبان و گویش آنها هنوز کلمات پهلوی ساسانی پیدا می شود.

با نگاهی اجمالی به قدمت آثار تاریخی جهان میمند را باید سرآمد تمام آثار تاریخی ایران بلکه جهان دانست چرا که باستان شناسان قدمت  آنرا 12 هزار سال تخمین زده  با توجه به آثار سفالی بدست آمده در این محوطه باستانی، قدمت 10 هزار ساله آنرا تثبیت کرده اند.

با این همه به نظر می رسد به علت برخی مشکلات معیشتی و نبود برنامه های زیرساختی در بخش توسعه گردشگری منطقه، قسمتی از روستا خالی از سکنه شده و بدین ترتیب در معرض خطر تخریب و نابودی قرار گرفته است.

رضا عرفانی مستند سازی که مدتها در میان مردم روستای تاریخی میمند اقامت داشته تا زندگی طبیعی آنها را به تصویر بکشد میگوید اگر میمند تاکنون محکم و استوار پا برجامانده به خاطر جریان زندگی در آن بوده است بعنوان مثال دود ایجاد شده از آتش پخت و پز، موجب ایزولاسیون دیوارها و سقف کیچه ها شده و مانع از تخریب این سکونتگاهها می شود در حالیکه کاهش سکونت، تخریب زودهنگام این اثر ارزشمند ملی را سبب خواهد شد.

وی اضافه کرد: با اینکه میمند در فهرست آثار ملی ثبت شده است ولی متاسفانه سازمان میراث فرهنگی تنها وظیفه نگهبانی از این آثار را به جای آورده و توسعه زیرساختهای گردشگری آن به فراموشی سپرده شده است.

مازیار آقاجانی پژوهشگر و فعال حوزه میراث فرهنگی این ادعارا رد کرد و میگوید: برخی از بلایای طبیعی نه قابل پیش بینی و نه قابل پیشگیری هستند  علاوه بر آن هر اثری که در طبیعت وجود دارد، رو به زوال بوده و نمی‌توان برای همیشه به مانند شکل اولیه نگهداری کرد.

او اضافه کرد: به نظرم بی انصافی است مشکلات معیشتی و یا اتفاقات و بلایای طبیعی را که باعث تخریب آثار تاریخی می شوند برگردن سازمان میراث فرهنگی انداخت.

اما عرفانی معتقد است که سازمان میراث فرهنگی وظیفه نگهداری این آثار را برعهده دارد نه  نگهبانی از آن را بنابراین می تواند با ایجاد تمهیداتی مانع از تخریب بیتشر بناها شد.

وی با اشاره به شهر کاپادوکیه ترکیه که تنها نمونه مشابه میمند است اضافه  میکند، چطور می شود شهری مثل کاپادوکیه با برنامه ریزی و توسعه امکانات مجهز، چهره این شهر را عوض میکنند و سالیانه چندین هزار گردشگر برای آن جذب می‌کنند اما میمند مورد بی مهری مسئولان قرار گرفته و رفته رفته تبدیل به تلی از خاک می شود.

این مستند ساز می افزاید: انتظار نداریم سازمان میراث فرهنگی آنرا به شکل اولیه برگرداند اما می شود با تدابیری تخریب طبیعی و تدریجی آن را به تاخیر انداخت.

در کشورهایی که گردشگری به عنوان یک صنعت مطرح بوده همواره برنامه ریزیهای طولانی مدت برای توسعه آن در عرصه اقتصادی و فرهنگی تدوین می شود ضمن اینکه بحث زیرساختها نیز مورد توجه جدی قرار گرفته و بر همین اساس مسایلی نظیر راههای دسترسی مناسب اطلاع رسانی های داخلی و خارجی به عنوان اصول اولیه توسعه زیرساختها مورد تاکید قرار گرفته است.

با توجه به این موضوع هر گردشگری با مراجعه به روستای تاریخی میمند، به راحتی متوجه ضعف در دو موضوع زیرساختهای گردشگری نگه نداشتن و مرمت مستمر آثار تاریخی در این شهرستان می شود در حالیکه شهر تاریخی میمند با برنامه ریزی بهتر در این مقوله ها، بیش از این می تواند در حوزه گردشگری داخلی و خارجی ایفای نقش کند./ي2