خوزستان/
ورزشکاران آب بنوشند!
یک متخصص تغذيه گفت: آبميوه و نوشابه‌هاي تجاري موجود در بازار براي تامين آب بدن ورزشكاران مناسب نيستند و اين افراد بايد بيشتر آب بنوشند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان، دکتر رضا امانی اظهار کرد: آب يكي از مواد ضروري برای بدن است که حدود دو سوم وزن بدن انسان را تشكيل مي‌دهد، در نتیجه تا زمانی که بدن فرد از نظر آب تامين نباشد، متابوليسم طبيعي اندام‌ها و گردش خون به صورت طبيعي انجام نخواهد شد.
وی با بیان اینکه بدن، آب را از سه طريق از دست مي‌دهد، افزود: تعريق، تنفس و از دست دادن آب بدن به صورت نامحسوس (وقتي تعريق قابل مشاهده نباشد)؛ البته بخش اعظم دفع آب از طريق ادرار صورت مي‌گيرد. راه‌هاي دريافت آب نيز نوشيدن، خوردن غذا و متابوليسم طبيعي بدن است.
امانی در مورد ميزان آب مورد نياز بدن، تصریح كرد: در مناطق گرمسير بدن افراد به بيش از هشت ليوان آب در روز نياز دارد. آب مورد نیاز بدن بر اساس انرژي دريافتي از غذاها محاسبه می شود كه در افراد بزرگسال به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن، 30 ـ 35 ميلي‌ليتر آب نياز است. در صورتي كه آب مورد نياز بدن تامين نشود، بدن به سوي كم آبي مي‌رود كه اگر به حدود 5 درصد برسد، فرد دچار اختلال و مشكل مي‌شود. اين كاهش آب در بدن مي‌تواند ناشي از گرمازدگي، تعريق شديد در حين ورزش، اسهال يا استفراغ باشد.
این متخصص تغذیه در مورد عوارض ناشي از كم آبي در ورزشكاران گفت: با توجه به اينكه بخش اعظم خون بدن از آب تشكيل شده است، كاهش آب موجب مختل شدن متابوليسم، انتقال مواد و دفع مواد زايد مي‌شود.
وي در خصوص راه‌هايي كه ورزشكاران مي‌توانند به كمبود آب بدنشان پي ببرند، افزود: احساس تشنگي مي‌تواند يك راه تشخيص نياز بدن به آب باشد، ولي به دليل مكانيسم طبيعي بازداري، فرد ممكن است به اين حس عادت كرده و تشنگي را احساس نكند؛ پس نبايد به آن اكتفا كرد. زماني كه احساس ضعف و سستي، خشكي دهان و مخاط و سرگيجه وجود داشت باشد، نشانه كم آبي بدن است و لازم است كه هر چه سريعتر آب و الكتروليت‌هاي مورد نياز بدن تامين شود. تغيير رنگ ادرار نيز مي‌توانه نشانه كم آبي باشد، البته نمي‌توان به آن اعتماد كرد، زیرا این موضوع تحت تاثير عوامل ديگري نيز قرار دارد.
امانی گفت: اگر كم آبي بدن به بيش از 5 درصد برسد فرد با خطر شوك، كما و مرگ روبرو مي‌شود كه در اين صورت بايد آب و املاح مورد نياز از طريق سرم تزريق شود. توصيه‌هاي تغذيه‌اي رايج در مورد آب مورد نياز بدن براي شرايط آب و هوايي معتدل است و در مناطق گرمسيري مانند خوزستان مخصوصا در افرادي كه فعاليت زيادي دارند، مانند ورزشكاران، نوشيدن هر چه بيشتر آب ضروري است و این افراد ممکن است روزانه به بيش از 10 ليوان آب نیاز داشته باشند.
این متخصص تغذیه در مورد اقدامات لازم در هنگام بروز علايم كم آبي بدن در ورزشكاران اظهار كرد: بهترين كار تزريق سرم است و در صورتي كه اين امكان وجود نداشته باشد، مصرف شربت آبميوه تازه و رقيق می تواند مفید باشد. همچنین مصرف محلول قندي نمكي خانگي با تركيب 5 درصد قند و يك قاشق چايخوري نمك نيز می تواند مفید باشد. متخصصان طب سنتي شربت خاكشير را نيز موثر مي‌دانند.
وی ادامه داد: فرد مبتلا به گرمازدگی باید هرچه سریع تر مایعات لازم را به بدن خود برساند و هر یک ساعت یک بار مایعات نوشیده شود. در افراد ورزشكار به دليل متابوليسم بالاتر، تعريق بيشتر و نياز بيشتر به انرژي، ضرورت مصرف مايعات بيشتر از افراد غير ورزشکار است. يك فرد ورزشكار 2 تا 3 برابر افراد عادي به انرژي نياز دارد.
امانی گفت: ورزشكاراني كه در هواي گرم ورزش مي‌كنند بايد توجه كنند كه آبميوه‌ها (سانديس و راني) و نوشابه‌هاي تجاري موجود در بازار جايگزين مناسبي براي آب و مايعات مورد نياز بدن نيستند. توصيه ما به ورزشكاران اين است كه در زمان استراحت يا ورزش كردن آب بنوشند تا دچار مشكل نشوند./س
وی با بیان اینکه بدن، آب را از سه طريق از دست مي‌دهد، افزود: تعريق، تنفس و از دست دادن آب بدن به صورت نامحسوس (وقتي تعريق قابل مشاهده نباشد)؛ البته بخش اعظم دفع آب از طريق ادرار صورت مي‌گيرد. راه‌هاي دريافت آب نيز نوشيدن، خوردن غذا و متابوليسم طبيعي بدن است.
امانی در مورد ميزان آب مورد نياز بدن، تصریح كرد: در مناطق گرمسير بدن افراد به بيش از هشت ليوان آب در روز نياز دارد. آب مورد نیاز بدن بر اساس انرژي دريافتي از غذاها محاسبه می شود كه در افراد بزرگسال به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن، 30 ـ 35 ميلي‌ليتر آب نياز است. در صورتي كه آب مورد نياز بدن تامين نشود، بدن به سوي كم آبي مي‌رود كه اگر به حدود 5 درصد برسد، فرد دچار اختلال و مشكل مي‌شود. اين كاهش آب در بدن مي‌تواند ناشي از گرمازدگي، تعريق شديد در حين ورزش، اسهال يا استفراغ باشد.
این متخصص تغذیه در مورد عوارض ناشي از كم آبي در ورزشكاران گفت: با توجه به اينكه بخش اعظم خون بدن از آب تشكيل شده است، كاهش آب موجب مختل شدن متابوليسم، انتقال مواد و دفع مواد زايد مي‌شود.
وي در خصوص راه‌هايي كه ورزشكاران مي‌توانند به كمبود آب بدنشان پي ببرند، افزود: احساس تشنگي مي‌تواند يك راه تشخيص نياز بدن به آب باشد، ولي به دليل مكانيسم طبيعي بازداري، فرد ممكن است به اين حس عادت كرده و تشنگي را احساس نكند؛ پس نبايد به آن اكتفا كرد. زماني كه احساس ضعف و سستي، خشكي دهان و مخاط و سرگيجه وجود داشت باشد، نشانه كم آبي بدن است و لازم است كه هر چه سريعتر آب و الكتروليت‌هاي مورد نياز بدن تامين شود. تغيير رنگ ادرار نيز مي‌توانه نشانه كم آبي باشد، البته نمي‌توان به آن اعتماد كرد، زیرا این موضوع تحت تاثير عوامل ديگري نيز قرار دارد.
امانی گفت: اگر كم آبي بدن به بيش از 5 درصد برسد فرد با خطر شوك، كما و مرگ روبرو مي‌شود كه در اين صورت بايد آب و املاح مورد نياز از طريق سرم تزريق شود. توصيه‌هاي تغذيه‌اي رايج در مورد آب مورد نياز بدن براي شرايط آب و هوايي معتدل است و در مناطق گرمسيري مانند خوزستان مخصوصا در افرادي كه فعاليت زيادي دارند، مانند ورزشكاران، نوشيدن هر چه بيشتر آب ضروري است و این افراد ممکن است روزانه به بيش از 10 ليوان آب نیاز داشته باشند.
این متخصص تغذیه در مورد اقدامات لازم در هنگام بروز علايم كم آبي بدن در ورزشكاران اظهار كرد: بهترين كار تزريق سرم است و در صورتي كه اين امكان وجود نداشته باشد، مصرف شربت آبميوه تازه و رقيق می تواند مفید باشد. همچنین مصرف محلول قندي نمكي خانگي با تركيب 5 درصد قند و يك قاشق چايخوري نمك نيز می تواند مفید باشد. متخصصان طب سنتي شربت خاكشير را نيز موثر مي‌دانند.
وی ادامه داد: فرد مبتلا به گرمازدگی باید هرچه سریع تر مایعات لازم را به بدن خود برساند و هر یک ساعت یک بار مایعات نوشیده شود. در افراد ورزشكار به دليل متابوليسم بالاتر، تعريق بيشتر و نياز بيشتر به انرژي، ضرورت مصرف مايعات بيشتر از افراد غير ورزشکار است. يك فرد ورزشكار 2 تا 3 برابر افراد عادي به انرژي نياز دارد.
امانی گفت: ورزشكاراني كه در هواي گرم ورزش مي‌كنند بايد توجه كنند كه آبميوه‌ها (سانديس و راني) و نوشابه‌هاي تجاري موجود در بازار جايگزين مناسبي براي آب و مايعات مورد نياز بدن نيستند. توصيه ما به ورزشكاران اين است كه در زمان استراحت يا ورزش كردن آب بنوشند تا دچار مشكل نشوند./س
