به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، عبدالحسین بیات مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با اشاره به اینکه در برنامه پنجم توسعه گامهای بلندی در جهت پیشرفت این صنعت برداشته شده است افزود: ایران از نظر دسترسی به منابع هیدروکربنی از ویژگی متمایزی برخوردار است و با تکیه بر آن دارای یک پتانسیل غیر قابل انکار برای توسعه صنعت پتروشیمی خواهد بود که سرمایه گذاران داخلی و خارجی می توانند از آن بهره ببرند.

وی با تاکید براینکه  در حال حاضر 73 طرح پتروشیمی در دست اجرا قرار دارد که با اجرای این طرح ها، 64 میلیون تن ظرفیت نصب شده محقق می شود اظهار داشت: ظرفیت نصب شده صنعت پتروشیمی در کشور به بیش از صد میلیون تن خواهد رسید.

بیات با اشاره به این‌که از طریق صندوق توسعه ملی و فاینانس‌های خارجی تامین منابع مالی مورد نیاز را پیگیری می‌کنیم گفت:‌ در حال حاضر تامین مالی 21 طرح از مسیر فاینانس خارجی پیگیری می‌شود که مجوز گشایش ال.سی پنج طرح صادر شده و منتظر صدور مجوز گشایش ال.سی باقی طرح‌ها توسط بانک‌ها هستیم. 

***پذیرش 13 میلیارد دلار فاینانس از طریق صندوق توسعه ملی

وی با اشاره به این‌که برای اجرای 21 طرح مذکور نیاز به 13 میلیارد دلار منابع مالی است، گفت: تامین منابع مالی 17 طرح پتروشیمی نیز از طریق صندوق توسعه ملی پیگیری می‌شود که در مسیر جذب تسهیلات ارزی و ریالی قرار دارند.

معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی یک صنعت ارزش آفرین در اقتصاد کشور است اظهار داشت: با توجه به ارزش افزوده قابل توجه این صنعت سرمایه گذاران بیشتری از آن استقبال کردند  و در سالجاری با بهره برداری از 6 طرح ظرفیت تولید پتروشیمی به مرز 60 میلیون تن رسید و طبق برنامه ریزی صورت گرفته با اجرای تمام طرحها 40 تن دیگر به این ظرفیت اضافه خواهد شد. 

*** تجاری سازی دانش‌های بومی در سال جاری

وی با اشاره به این‌که بیش از 70 درصد از نظر وزنی داخلی سازی شده و در حوزه پژوهش و فن‌آوری به بیش از هشت دانش فنی تولیدات محصولات پتروشیمی بومی دست پیدا کردیم که فرایند تجاری آن‌ها امسال محقق می‌شود، گفت: بیش از 25 دانش فنی تولید کاتالیست بومی شده که بیشتر از پنج مورد آن ها دراختیار شرکت‌های سرمایه‌گذار خواهان قرار داده شده ودر حال تولید انبوه هستند، سایر موارد نیز امسال به تولید انبوه می‌رسند.

بیات خاطرنشان کرد: دانش های فنی بسیاری در صنعت پتروشیمی بومی شده است و امروز خوشبختانه هیچ واحد پتروشیمی به علت نیاز به کاتالیست خارجی با مشکل روبرو نیست.

 وی با اشاره به اینکه ایران با شتاب در حال بومی سازی کاتالیستهای مورد نیاز صنعت نفت به ویژه در صنعت ارزش آفرین پتروشیمی است افزود: در صورتی که مشوق های لازم برای پدید آورندگان دانش فنی و نیز کاتالیست ها داده شود مسیر تجاری سازی این محصولات نهادینه و تسهیل خواهد شد.

مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران تاکید کرد: توسعه صنعت پتروشیمی، نقش موتور محرک اقتصاد کشور را برعهده دارد. طی دو سال اخیر 13 طرح مهم، از جمله فاز اول پتروشیمی کاویان، زنجیره تولید PVC، راه اندازی فاز اول خط لوله اتیلن غرب کشور که 12 استان را تحت تاثیر خود قرار می دهد و... اجرایی شده که ظرفیت تولید را به مرز 60 میلیون تن در شرایط کنونی رسانیده که به نوبه خود یک رکورد جهانی محسوب می شود.

*** واگذاری 90 درصد واحدهای تولیدی به بخش خصوصی

وی اضافه کرد: در این پیشرفت بازیگران اصلی  بخش خصوصی بودند و در حال حاضر 90درصد واحدها به این بخش واگذار شده است.

معاون وزیر نفت در خصوص معافیت مالیاتی گفت: پیشنهاد کردیم با تصویب دولت سرمایه گذارانی که دانش های فنی را تجاری سازی می کنند تا ده سال از مالیات معاف شوند و به مدت 4 سال هم از تخفیف 25 درصدی خوراک بهره مند شوند تا زمینه تجاری سازی همه دانش های فنی بومی شده فراهم شود.

بیات افزود: امروز بیش از 45 واحد پتروشیمی در كشور در مدار تولید قرار دارد و بیش از 60 واحد نیز در حال ساخت است كه از پروژه های اجرا شده می توان به پروژه های شاخصی نظیر بزرگترین الفین جهان، بزرگترین واحد آروماتیك جهان و یكی از بزرگترین واحدهای PVC  جهان در ماهشهر اشاره كرد.

وی با تاکید بر این‌که با توجه به اهداف جامعی چون جلوگیری از خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده بالاتر در توسعه صنعت پتروشیمی در کشور می‌توان ارزش افزوده بیشتر ایجاد کرد گفت:‌ با نقش تعیین کننده صادرات پتروشیمی، مزیت نسبی مواد اولیه و انواع خوراک‌ها می توان به ایجاد اشتغال و فن‌آوری کشور کمک کرد و صادرات غیر نفتی را افزایش داد.

بیات با تاکید بر این‌که در سالیان گذشته صنعت پتروشیمی ایران در مسیر سرمایه‌گذاری و توسعه قرار گرفته است گفت: توسعه کشور در گرو توسعه صنعت پتروشیمی ایران است.

*** تنوع سازی در تولید محصولات پتروشیمی

مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران همچنین با تاکید بر افزایش تنوع و ارتقای کیفیت در صنعت پتروشیمی با هدف جلوگیری از خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر، کمک به اشتغال و افزایش درآمدهای ارزی با توجه ویژه توسعه و تکمیل زنجیره‌های ارزش در برنامه ششم توسعه اشاره کرد و گفت: براساس برنامه هشت زنجیره ارزش برای تولید 60 محصول متنوع پتروشیمی درنظر گرفته شده است که ظرفیت تولید انواع محصولات پتروشیمی در کشور را حدود 55 میلیون تن افزایش می‌دهد.

*** تلاش برای کسب مقام اولی در منطقه خاورمیانه

معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی گفت: یکی از اهداف صنعت پتروشیمی ایران در افق ١٤١٤ دستیابی به مقام اول منطقه در صنعت پتروشیمی است که با توجه به دانش فنی موجود و تلاش متخصصان ایرانی رسیدن به این هدف ممکن خواهد شد.

مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی افزود: ظرفیت تولید پتروشیمی تا پایان برنامه پنجم به یکصد میلیون تن خواهد رسید و تلاش برای افزایش تنوع و ارتقای محصولات تولیدی برای حضور در بازارهای داخلی و خارجی از اولویت های فعالیت در صنعت پتروشیمی ایران است.

بیات در خصوص اجلاس D8 گفت: صنعت پتروشیمی در افق بین الملل یک صنعت دانش بنیان است و توسعه آن به شرایط بسیاری از جمله فناوری های جدید، بازارهای مصرف و سرمایه گذاری های مشترک وابستگی دارد.

بیات افزود: گروه D8، تعدادی از کشورهای در حال توسعه مسلمان است که دارای منافع مشترکی هستند، در ابتدا با ابتکار کشور ترکیه تشکیل شد.

*** سرمایه گذاری کشورهای D8 در پتروشیمی

وی تصریح کرد: با توجه به جمعیت حدود یک میلیارد نفری کشورهای عضو سازمان D8  اعضای این سازمان می توانند در تامین نیازهای یکدیگر با هم همکاری کنند.

معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی، تصریح کرد: اعضای گروه D8 در این نشست به منظور تامین نیازهای صنعت پتروشیمی و تبادل تجربیات به یکدیگر در این صنعت گردهم آمدند.

وی افزود: ایجاد طرح مشارکتی، اطلاع رسانی و فراهم کردن زمینه برای تجارت محصولات پتروشیمی، همکاری در بخش های تحقیقات و فناوری، ارائه دوره های آموزشی و سمینارهای مشترک همگی از موضوع های موردنیاز همکاری گروه D8 به شمار می رود.

بیات ادامه داد: تشکیل کمیته های تخصصی گروه پتروشیمی می تواند سبب افزایش توان کشورهای عضو D8 در صنعت پتروشیمی شود.

وی اظهار داشت:  جلوگیری از ایجاد ظرفیت مازاد تولید، استفاده از فناوری های یکدیگر، استفاده از امکانات تولید کشورهای عضو، استفاده از توانمندی های فنی و مهندسی یکدیگر، دسترسی به خوراک متنوع و فراوان، دسترسی به بازارهای بین المللی با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورهای عضو، تشکیل بازار مشترک و تعیین قیمت محصولات پتروشیمی از جمله اهدافی است که در راستای تشکیل انجمن تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی توسط گروه D8 بررسی می شود.
 
وي همچنين ادامه داد: 33 مجتمع پتروشيمي در سواحل درياي عمان و منطقه آزاد چابهار که به عنوان قطب توليد پتروشيمي است طراحي شده است که اين واحدها در 3 فاز براساس خوراک گاز طبيعي، اتان و ميعانات گازي خواهد بود و مابقي در لاوان، کیش، قشم و سرخس براساس محصولات مياني موجود منطقه ويژه ماهشهر و منطقه عسلويه خواهد بود.

معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی افزود: سه هاب جدید پتروشیمی ایران با توجه به آمایش سرزمین در چابهار، لاوان و سرخس به زودی تشکیل خواهد شد و قطب چهارمی نیز که فاز سوم منطقه ویژه اقتصادی پارس در عسلویه است نیز به زودی نهایی خواهد شد.

*** پیش بینی جذب 100 میلیارد دلار سرمایه

وی تاکید کرد: فاز اول عسلویه به اتمام رسیده و فاز دوم نیز به ظرفیت 35 میلیون تن در برنامه توسعه پنجم طراحی شده است همچنین کار مطالعاتی و احصاء فرصت های سرمایه گذاری برای اجرای طرحهای لاوان، کیش، قشم و سرخس صورت گرفته و اگر محدودیت منابع آنها برداشته شود نزدیک 100 میلیارد دلار امکان جذب سرمایه گذاری فراهم خواهد شد.

معاون وزير نفت خاطر نشان کرد: صنعت پتروشيمي از تمام فعالان و سرمايه گذاران براي اجراي طرح ها حمايت مي کند و اين آمادگي را دارد که طرحهاي در دست اجرا را سرمايه گذاري کند.

*** لزوم همسنگ سازی خوراک‌های گازی و مایع

مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با تاکید بر لزوم همسنگ سازی خوراک‌های گازی و مایع گفت: ‌این کار باید صورت گیرد تا توسعه پتروشیمی به صورت همسطح صورت گیرد.

وی با تاکید بر لزوم منطقی شدن قیمت خوراک اظهار داشت: خوراک مایع از سال 86 به قیمت 5درصد زیر قیمت فوب به پتروشیمی ها تحویل داده می شد و برای ارزش آن محاسبات فنی و اقتصادی صورت می گرفت.

بیات در مورد نحوه دریافت پول خوراک نیز گفت:‌ خوراک‌هایی که برای محصولاتی که در داخل مصرف می‌شوند به صورت ریالی محاسبه می‌شود و خوراک بهای محصولات صادراتی به صورت ارزی دریافت می‌شود.

وي يادآور شد: کساني که دانش فني اوليه را کسب کنند، تا سقف 10 سال از ماليات معاف مي شوند.

بيات با تاکيد بر اينکه بايد توسعه صنعت پتروشيمي همسو با توسعه ميادين نفت و گاز صورت گيرد، افزود: بايستي مواد خام بالا دست را در حوزه پتروشيمي هدايت کنيم تا بتوانيم مسير را براي پويايي اين صنعت، فراهم کنيم.

*** اتخاذ سياست هاي تشويقي از سوي دولت و مجلس

بیات توجه ويژه به سرمايه گذاري با اجراي اصل 44 قانون اساسي، اتخاذ سياست هاي تشويقي از سوي دولت و مجلس و لزوم توجه ويژه به امر صادرات و روان سازي کالاها و موادي که مازاد بر نياز کشور را از جمله راه هايي براي حفظ جايگاه پررنگ در بازارهاي صادراتي عنوان کرد.

معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی با بیان این که از سال ١٣٨٥ تا کنون ٢٥ واحد تولیدی صنعت پتروشیمی به بخش خصوصی داخلی و خارجی واگذار شده گفت: ١٥ شرکت دیگر در قالب هلدینگ خلیج فارس در حال واگذاری است که با واگذاری این شرکت ها فعالان بخش خصوصی در صنعت پتروشیمی می توانند افزون بر تامین نیاز داخل در بازارهای جهانی نیز حضوری پررنگ تر داشته باشند.

*** عرضه 5درصد سهام هلدینگ خلیج فارس

بیات تصریح کرد: 5درصد سهام هلدینگ خلیج فارس در بورس عرضه شده است و قرار است مابقی سهام بصورت بلوکی واگذار شود.

وی با تاکید بر اجرای اصل 44 و خصوصی سازی کامل گفت:‌ از سال 85 تاکنون 25 واحد تولیدی کاملا به بخش خصوصی داخلی و خارجی واگذار شدند و مراحل واگذاری 15 واحد دیگر در قالب هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس در حال انجام است.

وی با تاکید بر این‌که دستیابی به نتایج مطلوب از خصوصی سازی نیازمند تلاش دولت و بخش خصوصی درصنعت است گفت: از طرف وزارت نفت به عنوان سازمان حاکمیتی توسعه محور نقشه توسعه ای را ترسیم کردیم و در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌گیرد. این برنامه‌ها زمینه توسعه ظرفیت محصولاتی که نقش تعیین کننده را دارند ایجاد می‌کند.

*** عرضه 19 میلیون تن محصول در سالجاری  

وی خاطرنشان کرد: در سالجاری بیش از 19 میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی از طریق بورس عرضه خواهد شد.

مديرعامل شرکت ملي پتروشيمي ايران، خاطرنشان کرد: اهتمام ويژه به توليد علم و تبديل آن به فناوري و سپس تجاري سازي و بومي سازي ثروت ملي در اقتصاد، مي توان به توسعه اين صنعت،اميدوار بود.

معاون وزير نفت تاکيد کرد: از کساني که اولين بار اقدام به تجاري سازي دانش و فني کنند، مسئولان پتروشيمي از اين افراد به طور جدي حمايت مي کنند.

وی ادامه داد: سال گذشته 16 ميليون تن از محصولات مازاد 11.6ميليارد دلار صادر شده حدود 43.6 صادرات محصولات صنعتي و 34.9 درصد صادرات غير نفتي را تشکيل مي دهد.

بیات گفت: بانکها براساس اعتبار و افق بالا در جذب منابع می توانند به مشارکت طرحهای پتروشیمی بپردازند و با ارائه وام به سرمایه گذاران به توسعه این صنعت سودآور و پیشتاز کمک کنند./ر

گزارش: حبیبه رحیمیان