به گزارش
باشگاه خبرنگاران
؛ در کتاب تاریخ جشنواره کن 44 بار نام سینما گران ایرانی ثبت شده، که به ترتیب عباس کیا رستمی با 8 بار حضور در جشنواره رکورد دار است و پس از وی محسن مخملباف با 5 فیلم قرار دارد.
16 نخل طلای حاصل تلاش سینماگران ایرانی در طول 46 سال حضور سینمای ایران در جشنواره کن است.
علاوه بر این افتخارات باید حضور 8 داور ایرانی را نیز در جمع داوران جشنواره کن متذکر شد.
سینمای ایران برای اولینبار با فیلم "کورش کبیر" (1961) ساخته "مصطفی فرزانه" در بخش مسابقه فیلمهای کوتاه جشنواره کن حضور یافت و پس از آن در دومین حضور ایران درسال 1964 با فیلم "طلوعفجر" ساخته "احمد فاروقیقاجار" در بخش مسابقه فیلمهای کوتاه حضور یافته و جایزه شورای عالی تکنیک را نیز دریافت کرد. درهمین سال، اولین فیلم بلند ایرانی "شب قوزی" ساخته زندهیاد "فرخ غفاری" دربخش هفته منتقدین به نمایش درآمد و درسال 1971 با فیلم "گاو" و سال 1972 با فیلم "پستچی" ساخته "داریوش مهرجویی" دربخش پانزده روز کارگردانها حضور یافت. فیلم کوتاه انیمیشن "شهرخاکستری" اثر "فرشید مثقالی" نیز درسال 1973 دربخش پانزده روز کارگردانها حضور پیدا کرد. سال 1975 فیلم "شازده احتجاب" ساختهی "بهمن فرمانآرا" و فیلم انیمیشن "تداعی" ساخته "نورالدین زرینکلک" در بخش پانزده روز کارگردانها به نمایش درآمد. "فرمانآرا" سال 1979 با فیلم "سایههای بلندباد" در بخش هفته منتقدین حضور یافت.
اولین حضور پس از انقلاب ایران با فیلم "چرتکه تارا" ساخته "بهرام بیضایی" در بخش نوعی نگاه سال 1980رقم خورد و درهمین سال، "سهراب شهیدثالث" نیز با فیلم "نظم" در بخش پانزده روز کارگردانها حضور پیدا کرد. سال 1981 فیلم "دفاع ازخلق" ساخته "رافق پویا" در بخش پانزده روز کارگردانها روی پرده رفت. قاسم ابراهیمیان نیز "خواستگاران" را بهعنوان محصول آمریکا درهمان بخش در سال 1988 با خود به کن برد.
سال 1992 به نوعی شروع موفقیتهای ایران در فستیوال کن کلید خورد یعنی سالی که فرانسویها با "عباس کیارستمی" آشنا شدند آن سال علاوه بر انیمیشن "قلب" که در بخش مسابقهی فیلمهای کوتاه این جشنواره شرکت داشت فیلم "زندگی و دیگر هیچ" ساخته "عباس کیارستمی" در بخش غیرمسابقهای نوعی نگاه به نمایش درآمد و دو جایزهی معتبر روسلینی و بهترین فیلم بخش نوعی نگاه را از آن خود کرد در همان سال "مجید مجیدی" هم با فیلم "بدوک" در بخش 15 روز کارگردانها حضوری درخشان داشت و ده فیلم انیمیشن ایرانی نیز در بخش سینما همیشه روی پرده رفتند.
خاطره خوش فرانسویها از عباس در سال 92 باعث دارو شدن این فیلمساز ایرانی در فستیوال سال 93 کن شد.
"کیارستمی" سال بعد هم در فستیوال کن حضور داشت و این اولین باری بود که او در بخش مسابقهای با یک فیلم بلند به رقابت با سایر هنرمندان دنیا پرداخت، فیلم "زیر درختان زیتون" موفق به اخذ جایزهایی از این جشنواره نشد اما چند سال بعد و در پنجاهمین سالگرد تاسیس جشنواره کن که ویژهترین مراسم این فستیوال تاکنون به حساب میآید اتفاق خوبی برای سینما ایران افتاد.
در سال 1997 که 50 سال از تاسیس این فستیوال سینمایی میگذشت "عباس کیارستمی" با فیلم "طعم گیلاس" نخل طلای کن را بالای سر برد.
"کیارستمی" پس از این هم در سال 2001 با فیلم "ایبیسیآفریقا" در بخش خارج از مسابقهی کن حضور یافت اما اینبار نوبت "رضا میرکریمی" بود که به یک درخشش جهانی دست یابد، "زیر نور ماه" اولین اثر مذهبی و مثبت از سینما ایران بود که به موفقیتی جهانی رسید و سیاست را وادار به تعظیم در برابر هنر کرد البته همان سال یک فیلم کوتاه ایرانی به نام "غریبه و بومی" اثر "علیمحمد قاسمی" هم موفق شد عنوان بهترین فیلم بخش هفته منتقدین را به خود اختصاص دهد سال 2002 "کیارستمی" با فیلم ده به بخش مسابقه کن بازگشت و در عین حال عهدهدار داوری بخش فیلم کوتاه و سینه فوندانسیون این جشنواره شد.
سال 2004 "عباس کیارستمی" با فیلم "پنج" و "ده روی ده" در بخش رسمی، "محسن امیریوسفی" با "خواب تلخ" "بهروز افخمی" با "گاوخونی" به کن رفتند که حاصل این حضور تقدیرنامه هیئت داوری دوربین طلایی و جایزه نگاه جوان بخش 15 روز کارگردانها برای "محسن امیریوسفی" بود.
سال 2005 "عباس کیارستمی" ریاست هیئت داوری جایزه دوربین طلایی را عهدهدار شد و "نیکی کریمی" با فیلم "یک شب" در بخش نوعی نگاه و همچنین "جزیره آهنی" در بخش 15 روز کارگردانها حضور داشتند.
سال 2007 فیلم سه دقیقه ای "گریهها" ساخته "عباسکیارستمی" به نمایش درآمد و "نیکی کریمی" نیز به عنوان داور بخش سینهفنداسیون و فیلمهای کوتاه انتخاب شد.
سال 2008 جشنواره کن برخلاف تصورات بسیاری از هواداران سینما به فیلمسازان برتر جایزه داد آن سال تنها نماینده ایران در فستیوال کن فیلم "ترانهی تنهایی تهران" ساخته "سامان سالور" بود.
گفتنی است؛ "سالور" قبل از این با فیلم "چند کیلو خرما برای مراسم تدفین" یوزپلنگ طلایی جشنواره لوکارنو را دریافت کرده یعنی همان جایزهایی که "کیارستمی " با فیلم "خانه دوست کجاست؟" موفق به کسب آن شده و همین مقدمهای برای نخل طلای او شد اما این سناریو تکرار نشد و "سالور" ناکام به ایران بازگشت ، از آن سال تاکنون علیرغم تداوم حضور فیلمسازان در این جشنواره ما چیزی از کن به خانه نیاوردیم و بزرگترین موفقیتهای سینمای ایران به دو جایزه نخل طلایی "عباس کیارستمی" و جایزه انجمن منتقدین "رضا میرکریمی" محدود مانده است البته باید گفت: فیلمهای "پنج عصر"(2003)، "طلای سرخ"( 2003) موفق به کسب جایزه هیئت داوران بخش نوعی نگاه شدهاند.
امسال نیز سینمای ایران با فیلم "گذشته" ساخته "اصغر فرهادی" در بخش رقابتی و دو فیلم کوتاه در بخش های جنگی برای رقابت در این فستیوال حاضر شده است.//ص
گزارش از: عاليه سجودي