همه چیز درباره‌ی عکاسی از دنباله ستارگان در آسمان زیبای شب
هیچ رمز و رازی وجود ندارد. تنها نکته این است که باید شاتر دوربین برای مدت طولانی باز باشد و نور ستارگان را در لحظات مختلف ثبت کند. زمین می‌چرخد و به نظر می‌رسد که همه چیز در حال جابجایی بوده است!
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،شاید به تصاویر آسمان شب علاقه دارید و عکس‌هایی که در آن ستارگان آسمان، با چرخش زمین، دنباله‌ای دایروی شکل از خود باقی می‌گذارند را دیده‌اید. تصاویر جالبی هستند،گویی که آسمان با سرعت زیادی در حال چرخش بوده و چیزی به جز رد پای ستارگان باقی نمانده است. در این مطلب می‌خواهیم از منظر دیگری به این تصاویر جالب نگاه کنیم و با تکنیک‌های عکاسی در شب بیشتر آشنا شویم. با ما باشید تا ببینیم چطور می‌توان نور ستاره‌ها را در یک عکس از آسمان شب به تصویر کشید.
تصویر فوق یکی از تصاویر جالبی است که از آسمان شب گرفته شده است. هیچ رمز و رازی وجود ندارد. تنها نکته این است که باید شاتر دوربین برای مدت طولانی باز باشد و نور ستارگان را در لحظات مختلف ثبت کند. زمین می‌چرخد و به نظر می‌رسد که همه چیز در حال جابجایی بوده است. تکنیک کار بسیار ساده است، در ادامه می‌خواهیم با جزئیات کار آشنا شویم و ببینیم چطور می‌توان چنین عکس‌هایی گرفت.
برای گرفتن چنین عکس‌هایی چه مواردی لازم است؟
قبل از اینکه ماشین خود را روشن کنید و به آسمان شب سری بزنید، بهتر است به موارد زیر نگاهی بیندازید و آنچه لازم است را مهیا کنید:
*دوربینی دارای قابلیت عکاسی به صورت Bulb یا حبابی
*یک سه‌پایه‌ی محکم
*یک کابل یا رهاکننده‌ی شاتر. رها کردن شاتر از طریق کنترل هم امکان‌پذیر است اما در این صورت اختیارات عکاس محدود می‌شود.
منظور از کابل رها کننده‌ی شاتر، کابل خاصی است که برای زدن شاتر استفاده می‌شود. این کابل برای دوربین‌های حرفه‌ای و حتی برخی از دوربین‌های فشرده‌ی معمولی عرضه می‌شود و انواع سیمی و بی‌سیم آن وجود دارد. انواع بدون سیم از اشعه‌ی مادون قرمز استفاده می‌کنند. با استفاده از این کابل می‌توان دوربینی که روی سه پایه ثابت شده را بدون تماس دست، مورد استفاده قرار داد. در حقیقت کار کابل رهاکننده‌ی شاتر، جلوگیری از کوچکترین لرزش دوربین در هنگام زدن شاتر می‌باشد.
یکی از مواردی که در عکاسی از آسمان شب مفید است، چراغ قوه‌ی خوب می‌باشد. البته این مورد لازم نیست ولی بسیار مفید واقع می‌شود. داشتن لباس گرم و حتی لباس‌هایی برای در نظر گرفتن تغییرات آب و هوایی و بارش‌های آسمانی هم مفید هستند. شرایط را در نظر بگیرید و خود را به خوبی آماده کنید چرا که ممکن است چند ساعت مشغول باشید.
برای عکاسی کجا برویم؟
برای تهیه‌ی عکس‌های جالب از آسمان شب، بهتر است به مناظر پیش‌زمینه هم توجه داشته باشید تا حاصل کار هر چه جذاب‌تر شود. به عنوان مثال یک بنای خالی، سازه‌های بزرگی مثل پل یا برج رادیو، مناظر طبیعی مثل سنگ‌ها و درختانی که چیدمان جالبی دارند، همه و همه در جذابیت عکسی که می‌گیرید، موثر واقع می‌شوند.
شاید دوست داشته باشید از چراغ قوه استفاده کنید تا برخی از سوژه‌های پیش‌زمینه را با آن روشن نمائید و یا شاید بخواهید برخی سوژه‌ها نیمرخی سیاه داشته باشند و در کناری قرار بگیرند. همه چیز به سلیقه‌ی شما بستگی دارد.
عکاسی از آسمان شب از هر مکانی ممکن است اما بهتر است مکان‌هایی را انتخاب کنید که از شهر و روشنایی‌های بی‌شمار آن دور باشد. در این صورت آسمان تاریک‌تر شده و ستارگان بیشتری در آن دیده می‌شود.
بهتر است قبل از عزیمت در مورد محل مورد نظر جست‌وجو کنید و اطلاعات بیشتری به دست آورید. مخصوصاً اگر در ساعات روز هم از محل مورد نظر بازدید نکرده‌اید. بررسی وضعیت ماه هم از لازمه‌های عکاسی در شب می‌باشد چرا که در شب بسیار پر نور بوده و شاید به تنهایی تمام ستارگان را به چالش بکشد. بنابراین زمان بالا آمدن و خروج ماه و همچنین موقعیت آن در آسمان را به دقت بررسی کنید. لازم به ذکر است که برای بررسی وضعیت ماه نرم‌افزارهای زیادی عرضه شده که می‌توان از آنها استفاده کرد.
از کجا شروع کنیم؟
برای عکاسی از آسمان شب روش‌های مختلفی وجود دارد. ابتدا اصول پایه‌ای را مورد بررسی قرار می‌دهیم که هم در مورد دوربین‌های SLR یا تک لنز انعکاسی آنالوگ کاربرد دارد و هم در مورد دوربین‌های DSLR یا تک لنز انعکاسی دیجیتال به کار می‌رود. معمولاً به دوربین‌های DSLR، دوربین‌های حرفه‌ای می‌گویند.
قبل از شروع تنظیمات باید سراغ سه‌پایه بروید و دوربین را روی آن استوار کنید. ترکیب عکس را مشخص کنید و روی بخش‌های مورد نظر فوکوس کنید. حفظ فوکوس روی سوژه در تاریکی شب کار مشکلی است اما نگران نباشید، برای این مشکل چند راه حل مختلف وجود دارد.
اگر عکسی که تهیه می‌کنید، شامل پیش‌زمینه هم می‌شود، بهتر است از قرار گرفتن آن در فوکوس دوربین اطمینان حاصل کنید. اگر دوربین شما یک دوربین زاویه باز است، احتمالاً هم بخش‌های پیش‌زمینه و هم ستارگان در فوکوس قرار می‌گیرند، حتی اگر گشادگی دیافراگم زیاد باشد. لذا اگر دوربین شما زاویه باز است یا لنز چشم‌ماهی دارد، می‌توانید از همان ابتدای کار فوکوس را روی بی‌نهایت تنظیم کنید.
برخی لنزها چنین عنوانی ندارند، در این صورت حین استفاده از فوکوس خودکار، تاباندن نور زیاد روی سوژه‌هایی که در پیش‌زمینه قرار دارند، نتیجه می‌دهد. اگر نور چراغ قوه کم است، چراغ قوه را در نزدیکی سوژه روی زمین مستقر کنید و سراغ دوربین بروید. فوکوس را تنظیم کنید و بعد از اینکه سوژه‌ها در فوکوس قرار گرفتند، حالت فوکوس را به MF یا Manual Focus که همان فوکوس دستی است، تغییر دهید. اگر این مرحله را انجام ندهید، دوربین در هنگام جذب نور، مجدداً سعی در پیدا کردن و فوکوس روی سوژه‌ها خواهد کرد و لذا مجبور می‌شوید که مرحله‌ی تنظیم فوکوس را مجدداً انجام دهید.
در انتخاب ترکیب عکس توجه کنید که هیچ منبع نور مستقیمی همچون چراغ‌های خیابان در آن وجود نداشته باشد. تا این مرحله ترکیب عکس را انتخاب و بخش‌های مهم را در فوکوس دوربین قرار داده‌اید.
اگر دوربین شما مثل دوربین‌های قدیمی فیلم عکاسی ندارد، می‌توانید عکس‌های آزمایشی بگیرید و برای تهیه عکس نهایی آماده شوید. Exposure یا پرتوگیری ۲ یا ۳ دقیقه‌ای با حساسیت (ISO) بالا و Aperture یا گشادگی دیافراگم باز، جهت حرکت ستارگان را به شما نشان خواهد داد، در این صورت مرکز دوائری که ستارگان روی آن می‌چرخند، برای شما مشخص می‌شود. قرار دادن مرکز چرخش ستارگان در موقعیت مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب ترکیب عکس است. بنابراین آن را با حوصله و دقت مورد بررسی قرار دهید.
به نمونه عکس‌هایی که در این مقاله ارائه شده توجه کنید تا برخی از شیوه‌های ترکیب جالب مرکز چرخش ستارگان را به صورت تصویری ببینید. به عنوان مثل وقتی مرکز چرخش با قله‌ی یک کوه و یا نوک یک معبد و برج، متقارن می‌شوند، حاصل کار تصویر جالب و خلاقانه‌ای است.
با حوصله ترکیب عکس را انتخاب کنید و برای اطمینان از صحت فوکوس، از بزرگنمایی در نمایشگر دوربین خود استفاده نمایید. همیشه مراقب فوکوس باشید که مبادا تنظیم آن بر هم خورده و حاصل کار چند ساعتی شما را خراب کند.
در مورد White Balance یا توازن رنگ سفید چه کنیم؟
توازن رنگ سفید هم به تنهایی یک مقاله‌ی آموزشی کامل است، بنابراین همه چیز را خلاصه می‌کنیم. در این مورد بهتر است بیشتر جست و جو و مطالعه نمایید.
منظور از توازن رنگ سفید، میزان گرمی یا سردی رنگ سفید است. یک جسم سفید در عکاسی با رنگ‌های سرد، کمی آبی به نظر می‌رسد و در عکاسی با رنگ‌های گرم، ته‌رنگ نارنجی دارد. برای عکاسی از آسمان شب استفاده از توازن رنگ سفید تنگستن یا Tungsten مطلوب است چرا که ته‌رنگ آبی را به آسمان شب اضافه می‌کند.
هنگام عکاسی زیر نور لامپ تنگستن، با توجه به نارنجی یا زرد بودن نور، رنگ‌ها کمی گرم‌تر از حالت طبیعی خود به نظر می‌رسند. لذا اگر به دوربین خود بگوئید که زیر نور چنین لامپی عکس می‌گیرید، دوربین به صورت خودکار ته‌رنگ آبی را به عکس اضافه می‌کند تا گرمی نورپردازی را خنثی کند.
گزینه‌ی دیگر استفاده از توازن رنگ سفیدی است که متضاد ۱۰ هزار کلوین می‌باشد. در این حالت آسمان رنگی متمایل به نارنجی خواهد داشت.استفاده از حالت خودکار یا Auto باعث می‌شود که آسمان ته رنگ قهوه‌ای داشته باشد و حاصل کار جالب نخواهد بود. برای تغییر توازن رنگ سفید باید سراغ دفترچه راهنمای دوربین خود بروید و یا در مورد آن جست و جو کنید.
انجام این تنظیمات برای بهبود عکس لازم است بنابراین با حوصله عمل کنید. به عنوان مثل اگر نور چراغ قوه‌ی شما کم باشد و نتوانید سوژه‌های پیش‌زمینه را به خوبی روشن کرده و فوکوس را تنظیم کنید، در نهایت حاصل کار مطلوب نخواهد بود.برای روشن کردن پیش‌زمینه می‌توان از چراغ قوه‌های مختلفی استفاده کرد. توازن رنگ سفید مشخص می‌کند که کدام چراغ قوه برای انجام این مهم، مناسب‌تر است.
نور چراغ قوه‌های LED ته‌رنگ آبی دارد، بنابراین اگر برای عکاسی از حالت تنگستن استفاده کنید، سوژه‌های پیش‌زمینه به صورت غیر طبیعی آبی‌رنگ می‌شوند چرا که علاوه بر نورپردازی آبی رنگ، دوربین هم ته‌رنگ آبی به عکس اضافه کرده است. برای رفع مشکل بهتر است از چراغ قوه‌های زنون یا نئون استفاده کنید چرا که رنگ نور آنها، گرم‌تر است و مشکل آبی شدن سوژه‌ها را خنثی می‌کنند.
اگر تنها چیزی که در دسترس است، چراغ قوه‌ی LED است، از مشمای نارنجی رنگ استفاده کنید و رنگ نور آن را تغییر دهید، گرچه این روش منجر به کاهش توان موثر چراغ قوه می‌شود.
روش دیگر استفاده از توازن رنگ سفید ۱۰ هزار کلوینی است که ته‌رنگ آبی نور چراغ قوه‌های LED را با گرمای خود خنثی می‌کند و رنگ عناصر پیش‌زمینه، طبیعی به نظر می‌رسد.
بنابراین قاعده‌ی کلی این است که با نورپردازی گرم از توازن رنگ سفید سرد استفاده کنید و با نورپردازی با رنگ سرد، سراغ حالات گرم مثل ۱۰ هزار کلوین بروید.اما به مثال‌های تصویری که عملاً حاصل کار را به ما نشان می‌دهند توجه کنید. در تصویر زیر از توازن رنگ سفید تنگستن استفاده شده است:
همان‌طور که مشخص است، رنگ آسمان آبی شده و معبدی که زیر آن قرار گرفته، به علت استفاده از نورپردازی با رنگ‌های گرم، به صورت طبیعی دیده می‌شود.
کمی عجله کنیم و به بخش‌های جالب ماجرای عکاسی برسیم
حالا به قسمتی رسیده‌ایم که باید تنظیمات مناسب جهت تهیه‌ی عکس‌های جالب از آسمان شب را روی دوربین خود به کار ببریم. در ابتدا بهتر است دو روشی که برای تهیه‌ی چنین تصاویری وجود دارد را بشناسیم. روش اول استفاده از چندین عکس که با اختلاف زمانی گرفته شده‌اند، است.
در این روش عکس‌ها به کمک یک نرم‌افزار کامپیوتری روی هم قرار داده شده و ترکیب می‌شوند. روش دیگر استفاده از یک تصویر با انجام تنظیماتی متفاوت است. به دو تصویر زیر توجه کنید تا تفاوت حاصل کار را مشاهده نمائید:
تصویر بالایی نتیجه‌ی یک بار عکاسی است و تصویر زیر، حاصل روی هم قرار دادن چندین عکس است. تصویر زیر شفاف‌تر و جالب‌تر به نظر می‌رسد اما شاید شما هم از جمله افرادی باشید که تصویر اول را ترجیح می‌دهند. به هر حال هر دو روش را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
اگر روش تک عکسی را ترجیح می‌دهید، بزرگ‌ترین مشکلی که با آن دست و پنجه نرم خواهید کرد، نویز بیش از حد است. اگر کابلی برای رها کردن شاتر نداشته باشید و تنها راه برای رها کردن شاتر، استفاده از کنترل باشد هم مجبور به استفاده از این روش هستید.
برای کاهش نویز می‌توان از دیافراگم بسته‌تر استفاده کرد. به عنوان مثال به جای دیافراگم بازی در حد f/4 از دیافراگم بسته‌تری مثل f/5.6 استفاده کنید. توجه داشته باشید که معمولاً گشادگی دیافراگم در دوربین‌ها به صورت مخرج کسر یعنی اعداد 4 یا 5.6 و ... ذکر می‌شود و کسری به شکل f/D در بسیاری از دوربین‌ها و البته وب‌سایت‌های تخصصی عکاسی نوشته نمی‌شود.
با تنگ شدن دیافراگم جذب نور کاهش می‌یابد. عامل دیگر در ایجاد نویز، حساسیت نورسنجی بالاست، بنابراین بهتر است ISO را هم پایین بیاورید. با رعایت این دو مورد، جذب نور کاهش یافته و ستارگان کمتری در عکس دیده خواهند شد.بهترین کار امتحان پارامترهای مذکور به صورت عملی است. بنابراین بعد از انتخاب ترکیب و انجام فوکوس، تنظیمات زیر را اعمال نمائید:
زمان شاتر را در حالت حبابی یا Bulb قرار دهید.
ISO را روی عدد 200 تنظیم کنید.
گشادگی دیافراگم را f/4 یا f/5.6 بگذارید.
با باز گذاشتن شاتر به مدت 30 دقیقه، یک عکس آزمایشی بگیرید و آن را بررسی کنید. اگر نویز زیادی در آن وجود دارد، ISO را به عدد 100 کاهش دهید و همچنین مدت زمان جذب نور را کمتر کنید. در پایان استفاده از گشادگی دیافراگم کمتر هم توصیه می‌شود.
نکته‌ی دیگری که در روش تک عکسی وجود دارد، در رابطه با افزایش طول دنباله‌ی ستارگان در تصویر است. اگر مدت زمان جذب نور توسط دوربین شما کم است، به یاد داشته باشید که تنها عامل تعیین کننده در طول دنباله‌ی ستارگان، مدت زمان جذب نور یا اکسپوژر نیست. عامل دیگری که طول ظاهری دنباله‌ها را در عکس تغییر می‌دهد، فاصلهی کانونی است.
به عنوان مثال اگر مدت زمان جذب نور بیشتر از 30 دقیقه باشد، طول دنباله‌ها در حالتی که فاصلهی کانونی 50 میلی‌متر است نسبت به حالتی که فاصلهی کانونی 15 میلی‌متر باشد، بیشتر خواهد بود. بنابراین اگر مشکل نویز شما را مجبور به استفاده از زمان جذب نور کمتر کرد، با فاصلهی کانونی بیشتری عکاسی کنید. در ادامه در مورد افزایش فاصلهی کانونی بیشتر صحبت می‌کنیم.
روش چند عکسی برای ما بسیار جالب است. با استفاده از این روش می‌توان عکس‌ها را با دیافراگم بازتر و ISOی سریع‌تر گرفت و لذا ستارگان بیشتری در عکس‌ها، ثبت می‌شوند. مشکل نویز هم در این روش اهمیت به مراتب کمتری دارد.
معمولاً نویز با افزایش زمان جذب نور، بیشتر می‌شود. بنابراین اگر مدت زمان جذب نور 30 ثانیه باشد، حتی با ISOی 800 هم مشکل چندانی پیش نمی‌آید. هنگام روی هم قرار دادن عکس‌های گرفته شده در نرم‌افزار، گزینه‌ای برای به حساب آوردن فریم‌های تاریک در اختیار شماست، برای تهیه‌ی این تصاویر می‌توانید درپوش لنز را روی دوربین قرار داده و شاتر را فشار دهید.
با اضافه شدن فریم‌های کاملاً تاریک، نویز کمی که در عکاسی با ISOی 800 ثبت شده هم از بین می‌رود. در دوربین‌های رده اول DSLR کاهش نویز حسگر دوربین عملکرد بهتری دارد و لذا می‌توانید ISO را افزایش دهید تا بدون اضافه شدن نویز زیاد، ستارگان بیشتری در عکس ثبت شوند.
در این روش استفاده از کابل رهاکننده‌ی شاتر الزامی است. شاید چند ساعت مشغول عکاسی شوید و عکس‌های زیادی بگیرید، بنابراین کارت حافظه‌ی دوربین شما باید حجم کافی داشته باشد.
در شروع فوکوس را تنظیم کنید و ترکیب عکس را انتخاب نمائید. گشادگی دیافراگم را در بازترین حالت قرار دهید و ISO را روی عدد 800 تنظیم کنید. مدت زمان عکاسی را 30 ثانیه انتخاب نمائید، حالت عکاسی پیوسته یا Continuous Shooting را انتخاب کنید، در این حالت تا زمانی که کابل رهایی شاتر قفل است، عکاسی ادامه می‌یابد.
در ابتدا یک عکس آزمایشی بگیرید و اگر همه چیز مرتب بود، کابل را قفل کنید. اگر عکس بیش از حد روشن است، ISO را کاهش دهید، راه دوم بسته‌تر کردن دیافراگم است. اینجا هم رعایت تعادل نکته‌ی کلیدی است و باید با ترکیب مناسب عدد ISO و گشادگی دیافراگم، با جذب نور 30 ثانیه‌ای، عکس مطلوب به دست آید.
اگر زمان جذب نور زیاد باشد و عدد ISO و گشادگی دیافراگم در حد بالایی باشد، عکسی پر از ستاره مثل عکس فوق به دست می‌آید که به هیچ وجه مناسب نیست.
بعد از ذخیره کردن عکس‌ها، نوبت به ترکیبشان در نرم‌افزار می‌رسد. یادتان باشد که چند عکس کاملاً تاریک تهیه کنید. برای تهیه‌ی این عکس‌ها همان‌طور که گفته شد، درپوش لنز را روی آن قرار دهید، پایین آوردن حساسیت نورسنجی یا ISO تا پایین‌ترین حد ممکن و نیز افزایش سرعت شاتر تنها تغییری است که باید در تنظیمات بدهید. سایر تنظیمات دوربین مثل فوکوس و گشادگی دیافراگم را به هیچ وجه تغییر ندهید، اینگونه فرض کنید که می‌خواهید از ستارگان عکس بگیرید نه از درپوش لنز.
از چه لنز و با چه فاصلهی کانونی استفاده کنیم؟
برای عکاسی از دنباله‌ی ستارگان می‌توان از هر لنزی استفاده کرد اما اگر مشغول کار شوید و نتایج را مقایسه کنید، به نظر می‌رسد که استفاده از لنزهای سریع‌تر کمی بهتر است چرا که می‌توان از ISOی پایین‌تری استفاده کرد. همان‌طور که قبلاً ذکر کردیم، زمان تعیین‌کننده‌ی طول دنباله‌ی ستارگان است و فاصلهی کانونی ظاهر آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تصویر زیر با استفاده از لنز چشم‌ماهی با فاصلهی کانونی 15 میلی‌متر تهیه شده است که 40 دقیقه از آسمان شب را در یک تصویر خلاصه می‌کند.
معمولاً عکس‌های دنباله‌ی ستارگان آسمان شب را با لنزهای زاویه باز تهیه می‌کنند و برای بیشتر افراد این تصور پیش می‌آید که در این نوع عکاسی به لنز زاویه بازی که در عکاسی از مناظر طبیعی و در روشنایی روز کاربرد دارد، نیاز داریم اما به خاطر داشته باشید که حتی اگر لنز چشم‌ماهی یا لنز زاویه باز نداشته باشیم هم گرفتن این عکس‌ها امکان‌پذیر است.
حالا ببینیم نتیجه‌ی استفاده از یک لنز دیگر چگونه به نظر می‌رسد، به تصویر زیر توجه کنید و آن را با مثال قبلی مقایسه نمائید:
دقیقاً همان صحنه و برج قبلی را در عکس می‌بینید با این تفاوت که فاصلهی کانونی 85 میلی‌متر است و زمان جذب نور تنها 4 دقیقه. فاصلهی کانونی بیشتر باعث شده که دنباله‌ی ستارگان طولانی‌تر به نظر برسد. با اینکه زمان عکاسی 10 برابر کمتر شده، باز هم طول دنباله‌ها قابل توجه است. اگر با استفاده از یک لنز چشم‌ماهی به مدت 4 دقیقه عکس می‌گرفتیم، طول دنباله‌ها 10 برابر از آنچه در عکس قبلی دیدیم، کمتر می‌شد و تقریباً دنباله‌ای در کار نبود!
باز هم تکرار می‌کنیم که داشتن لنز زاویه باز لازم نیست گرچه معمولاً از این نوع لنزها استفاده می‌شود. نکته‌ی دیگر در مورد لنز‌هایی با فاصلهی کانونی کوتاه این است که استفاده از آنها اساساً خلاقانه‌تر است. اگر بتوان عکس‌ها را در زمان کوتاه‌تر تهیه کرد، تعداد عکس‌های گرفته شده بیشتر خواهد بود. از طرفی استفاده از این نوع لنزها در عکاسی از مناظر آشنا و تکراری، نتیجه‌ی جالب و تازه‌ای دارد چرا که به عکاسی با لنزهای زاویه باز عادت داریم و کمتر شاهد عکس‌هایی با لنز زاویه بسته از مناظر هستیم.
اگر لنز Tilt Shift Lens یا به اصطلاح اصلاح پرسپکتیو در اختیار دارید، از آن استفاده کنید چرا که عکس‌های بسیار جالب و خلاقانه‌ای می‌توان تهیه کرد.نمونه‌ای از این نوع لنز را در تصویر زیر مشاهده کنید:
خلق این عکس‌ها به کمک نرم‌افزار مشکل است. نمونه‌ای از این عکس‌ها که با یک لنز اصلاح پرسپکتیو 17 میلی‌متری گرفته شده را در تصویر زیر ببینید:
روشن کردن عناصر دلخواه در پیش‌زمینه
قبلاً در مورد تاباندن نور روی عناصر پیش‌زمینه صحبت کردیم و نکاتی در مورد توازن رنگ سفید بسته به نوع نورپردازی گفتیم. معمولاً وجود عناصر جالب در پیش‌زمینه لازم است چرا که عکسی که تنها ستارگان آسمان را نشان بدهد، چندان جالب نیست.
برای انتخاب منظره توجه کنید که ساختمان‌ها و سازه‌ها و همچنین مناظر طبیعی مثل درختان و سنگ‌ها، گزینه‌های مناسب هستند. با یک چراغ‌قوه و یا چراغ‌های اتوموبیل می‌توان عناصر را روشن کرد. چراغ قوه را می‌توان برای نورپردازی روی اجسام دورتر به کار برد و حتی می‌توان آن را حرکت داد در حالی که نور ماشین برای عناصر ثابت کاربردی‌تر است و نمی‌توان آن را روی درختی که در باد، به این سو و آن سو می‌رود، ثابت کرد.
احتمالاً شما هم با چراغ قوه موافقید چرا که انعطاف بیشتری دارد و از آن مهم‌تر، نورپردازی با چراغ قوه، موجب زنده‌تر به نظر رسیدن عناصر پیش‌زمینه می‌شود. به یاد داشته باشید که قبل از عکاسی چندین عکس آزمایشی برای بررسی نورپردازی و تعیین مقدار نور لازم بگیرید. پس از کمی تجربه، کابل رهایی شاتر را فعال کنید و مجموعه‌ای از عکس‌های پشت سرهم را در بازه زمانی طولانی تهیه کنید. نور کم مطلوب نیست و نور زیاد باعث می‌شود که ستارگان آسمان از عکس‌ها حذف شوند. بنابراین نور را به دقت تنظیم کنید.
در نورپردازی با رنگ‌های گرم از توازن رنگ سفید تنگستن و مانند آن استفاده کنید و در نورپردازی با رنگ‌های سرد مثل چراغ قوه‌های LED از توازن رنگ گرم مثل ۱۰ هزار کلوین استفاده نمائید. در روش چند عکسی بهتر است نورپردازی را در عکس‌های ابتدایی و انتهایی انجام دهید. در این صورت دو دسته تصویر با نورپردازی پیش‌زمینه داریم که در صورت بروز هر نوع مشکلی در مورد یکی از این دسته‌ها، می‌توان از دسته‌ی دیگر استفاده کرد.
اگر در عکس‌های میانی نورپردازی کنید و به هر دلیل، مشکلی پیش بیاید، این عکس‌ها بی‌استفاده خواهند بود. حذف تصاویر میانی در ویرایش با نرم‌افزار، موجب می‌شود که دنباله‌ی ستارگان منقطع شود و حاصل ساعت‌ها عکاسی از بین برود. اگر تصاویر ابتدایی و انتهایی را نورپردازی کرده باشید، در صورت بروز مشکل می‌توان از ابتدا یا انتهای دنباله‌ها صرف‌نظر کرد.
نکته‌ی دیگر در اعمال تنظیمات روی دوربین این است که بهتر است از تنظیماتی که مناسب نورپردازی ضعیف است استفاده کنید و حساسیت را بالا ببرید. در این صورت دوربین برای عکاسی با نور کم و کوتاه‌مدت چراغ قوه و یا فلش ضعیف، آمادگی بیشتری خواهد داشت. یک منبع نور دیگر در نورپردازی پیش‌زمینه، نور طبیعی ماه است.
نور ماه باعث بیش از نور ستارگان است و باعث کم‌رنگ یا ناپدید شدن آنها می‌شود اما از نظر کیفی، یکنواخت است. در عکس زیر، از ترکیب نور ماه و چراغ قوه‌ی LED با ته‌رنگ نارنجی استفاده شده است. پاگودا (معبد) با چراغ قوه روشن شده و باقی بخش‌های پیش‌زمینه با نور ملایم ماه نورپردازی شده‌اند.
چطور عکس‌ها را روی هم بگذاریم و ترکیب کنیم؟
فرض کنید کار عکاسی تمام شده و کارت حافظه‌ی دوربین شما از عکس‌های متوالی پر شده است. حالا نوبت به نرم‌افزاری رسیده که عکس‌ها را روی هم گذاشته و ترکیب کند و بدین وسیله دنباله‌ی ستارگان شکل می‌گیرد. به این منظور نرم‌افزارهای رایگان مختلفی وجود دارد که هر یک دستورالعمل ساده‌ای جهت ترکیب عکس‌ها در وب‌سایت رسمی خود دارند.
اولین نرم‌افزاری که می‌خواهیم معرفی کنیم، StarstaX است که اخیراً معرفی شده و گزینه‌های مختلف و مفیدی دارد. از جمله امکانات آن می‌توان به ذخیره کردن فریم‌ها برای بازه‌ی زمانی طی شده، پر کردن فاصلهی بین عکس‌ها و حالات مختلف پردازش تصویر اشاره کرد. نرم‌افزار ساده‌ای است و استفاده از آن را به سرعت یاد می‌گیرید. این نرم‌افزار تمام امکانات لازم را دارد و برای تمام پلتفرم‌ها و از جمله لینوکس عرضه شده است.
StarstaX نرم‌افزار مورد علاقه‌ی ماست و بر خلاف دیگر نرم‌افزارهای رایگان، روی مک و لینوکس هم اجرا می‌شود. ویژگی جالب استارستَکس، سرعت بالای آن است. بسیار سریع‌تر از فتوشاپ عمل می‌کند و بسیار ساده است، در شروع کار نیازی به ایجاد یک فایل خالی نیست بلکه پس از باز کردن نرم‌افزار می‌توان عکس‌ها را سریعاً وارد کرد و در ادامه با زدن کلید استارت، همه چیز به سرعت انجام شده و عکس نهایی به شما تحویل داده می‌شود.
علاقه‌مندان و دوستداران نرم‌افزار قدرتمند فتوشاپ هم می‌توانند از اکشن Stacking آن استفاده کنند البته سرعت این دستور و نیز حافظه‌ای که مورد نیاز نرم‌افزار است، نسبت به استارستکس بسیار بیشتر می‌باشد.
نرم‌افزار سومی که می‌خواهیم معرفی کنیم، Startrail نام دارد. مشکل بزرگ این نرم‌افزار پلتفرم آن است که به ویندوز محدود می‌شود. قبل از اینکه استارستکس معرفی شود، کاربران ویندوز از این نرم‌افزار استفاده می‌کردند اما امروزه کاربران مک و ویندوز می‌توانند از استارستکسی که استاندارد و متداول شده، بهره‌مند شود.
بعد از ترکیب عکس‌ها می‌توانید نتیجه‌ی نهایی را توسط یکی از نرم‌افزارهای ویرایش عکس، مورد بررسی و ویرایش بیشتر قرار دهید. البته قبل از ترکیب عکس‌ها هم می‌توان با استفاده از نرم‌افزاری مثل Lightroom عکس‌ها را ویرایش کرد. در این نرم‌افزار پس از ویرایش یکی از عکس‌ها با استفاده از قابلیت Sync یا همگام‌سازی، می‌توان سایر عکس‌ها را نیز به همان شکل ویرایش نمود. به هر حال انتخاب با شماست تا تصویری جالب و خلاقانه از آسمان شب تهیه کنید.
در پایان به این نکته اشاره می‌کنیم که برای عکاسی از کرم شب‌تاب هم می‌توان از تکنیک‌های مطرح شده استفاده کرد. عکاسی از جاده‌ها و خیابان‌های پر تردد در شب هم سوژه‌ی جالبی است که با تغییر در تنظیماتی که به آن اشاره شد، امکان‌پذیر است. در این مورد نور چراغ‌ها زیاد است و باید ISO و زمان شاتر را کاهش دهید تا نتیجه‌ی کار عکس بسیار روشنی از آب در نیاید.
تصویر فوق یکی از تصاویر جالبی است که از آسمان شب گرفته شده است. هیچ رمز و رازی وجود ندارد. تنها نکته این است که باید شاتر دوربین برای مدت طولانی باز باشد و نور ستارگان را در لحظات مختلف ثبت کند. زمین می‌چرخد و به نظر می‌رسد که همه چیز در حال جابجایی بوده است. تکنیک کار بسیار ساده است، در ادامه می‌خواهیم با جزئیات کار آشنا شویم و ببینیم چطور می‌توان چنین عکس‌هایی گرفت.
تصویری از آسمان شب در جزیره‌ی سالت اسپرینگ، کانادا - مدت زمان عکاسی ۱۵۰ دقیقه
برای گرفتن چنین عکس‌هایی چه مواردی لازم است؟
قبل از اینکه ماشین خود را روشن کنید و به آسمان شب سری بزنید، بهتر است به موارد زیر نگاهی بیندازید و آنچه لازم است را مهیا کنید:
*دوربینی دارای قابلیت عکاسی به صورت Bulb یا حبابی
*یک سه‌پایه‌ی محکم
*یک کابل یا رهاکننده‌ی شاتر. رها کردن شاتر از طریق کنترل هم امکان‌پذیر است اما در این صورت اختیارات عکاس محدود می‌شود.
منظور از کابل رها کننده‌ی شاتر، کابل خاصی است که برای زدن شاتر استفاده می‌شود. این کابل برای دوربین‌های حرفه‌ای و حتی برخی از دوربین‌های فشرده‌ی معمولی عرضه می‌شود و انواع سیمی و بی‌سیم آن وجود دارد. انواع بدون سیم از اشعه‌ی مادون قرمز استفاده می‌کنند. با استفاده از این کابل می‌توان دوربینی که روی سه پایه ثابت شده را بدون تماس دست، مورد استفاده قرار داد. در حقیقت کار کابل رهاکننده‌ی شاتر، جلوگیری از کوچکترین لرزش دوربین در هنگام زدن شاتر می‌باشد.
یکی از مواردی که در عکاسی از آسمان شب مفید است، چراغ قوه‌ی خوب می‌باشد. البته این مورد لازم نیست ولی بسیار مفید واقع می‌شود. داشتن لباس گرم و حتی لباس‌هایی برای در نظر گرفتن تغییرات آب و هوایی و بارش‌های آسمانی هم مفید هستند. شرایط را در نظر بگیرید و خود را به خوبی آماده کنید چرا که ممکن است چند ساعت مشغول باشید.
برای عکاسی کجا برویم؟
برای تهیه‌ی عکس‌های جالب از آسمان شب، بهتر است به مناظر پیش‌زمینه هم توجه داشته باشید تا حاصل کار هر چه جذاب‌تر شود. به عنوان مثال یک بنای خالی، سازه‌های بزرگی مثل پل یا برج رادیو، مناظر طبیعی مثل سنگ‌ها و درختانی که چیدمان جالبی دارند، همه و همه در جذابیت عکسی که می‌گیرید، موثر واقع می‌شوند.
شاید دوست داشته باشید از چراغ قوه استفاده کنید تا برخی از سوژه‌های پیش‌زمینه را با آن روشن نمائید و یا شاید بخواهید برخی سوژه‌ها نیمرخی سیاه داشته باشند و در کناری قرار بگیرند. همه چیز به سلیقه‌ی شما بستگی دارد.
عکاسی از آسمان شب از هر مکانی ممکن است اما بهتر است مکان‌هایی را انتخاب کنید که از شهر و روشنایی‌های بی‌شمار آن دور باشد. در این صورت آسمان تاریک‌تر شده و ستارگان بیشتری در آن دیده می‌شود.
بهتر است قبل از عزیمت در مورد محل مورد نظر جست‌وجو کنید و اطلاعات بیشتری به دست آورید. مخصوصاً اگر در ساعات روز هم از محل مورد نظر بازدید نکرده‌اید. بررسی وضعیت ماه هم از لازمه‌های عکاسی در شب می‌باشد چرا که در شب بسیار پر نور بوده و شاید به تنهایی تمام ستارگان را به چالش بکشد. بنابراین زمان بالا آمدن و خروج ماه و همچنین موقعیت آن در آسمان را به دقت بررسی کنید. لازم به ذکر است که برای بررسی وضعیت ماه نرم‌افزارهای زیادی عرضه شده که می‌توان از آنها استفاده کرد.
از کجا شروع کنیم؟
برای عکاسی از آسمان شب روش‌های مختلفی وجود دارد. ابتدا اصول پایه‌ای را مورد بررسی قرار می‌دهیم که هم در مورد دوربین‌های SLR یا تک لنز انعکاسی آنالوگ کاربرد دارد و هم در مورد دوربین‌های DSLR یا تک لنز انعکاسی دیجیتال به کار می‌رود. معمولاً به دوربین‌های DSLR، دوربین‌های حرفه‌ای می‌گویند.
قبل از شروع تنظیمات باید سراغ سه‌پایه بروید و دوربین را روی آن استوار کنید. ترکیب عکس را مشخص کنید و روی بخش‌های مورد نظر فوکوس کنید. حفظ فوکوس روی سوژه در تاریکی شب کار مشکلی است اما نگران نباشید، برای این مشکل چند راه حل مختلف وجود دارد.
اگر عکسی که تهیه می‌کنید، شامل پیش‌زمینه هم می‌شود، بهتر است از قرار گرفتن آن در فوکوس دوربین اطمینان حاصل کنید. اگر دوربین شما یک دوربین زاویه باز است، احتمالاً هم بخش‌های پیش‌زمینه و هم ستارگان در فوکوس قرار می‌گیرند، حتی اگر گشادگی دیافراگم زیاد باشد. لذا اگر دوربین شما زاویه باز است یا لنز چشم‌ماهی دارد، می‌توانید از همان ابتدای کار فوکوس را روی بی‌نهایت تنظیم کنید.
برخی لنزها چنین عنوانی ندارند، در این صورت حین استفاده از فوکوس خودکار، تاباندن نور زیاد روی سوژه‌هایی که در پیش‌زمینه قرار دارند، نتیجه می‌دهد. اگر نور چراغ قوه کم است، چراغ قوه را در نزدیکی سوژه روی زمین مستقر کنید و سراغ دوربین بروید. فوکوس را تنظیم کنید و بعد از اینکه سوژه‌ها در فوکوس قرار گرفتند، حالت فوکوس را به MF یا Manual Focus که همان فوکوس دستی است، تغییر دهید. اگر این مرحله را انجام ندهید، دوربین در هنگام جذب نور، مجدداً سعی در پیدا کردن و فوکوس روی سوژه‌ها خواهد کرد و لذا مجبور می‌شوید که مرحله‌ی تنظیم فوکوس را مجدداً انجام دهید.
در انتخاب ترکیب عکس توجه کنید که هیچ منبع نور مستقیمی همچون چراغ‌های خیابان در آن وجود نداشته باشد. تا این مرحله ترکیب عکس را انتخاب و بخش‌های مهم را در فوکوس دوربین قرار داده‌اید.
اگر دوربین شما مثل دوربین‌های قدیمی فیلم عکاسی ندارد، می‌توانید عکس‌های آزمایشی بگیرید و برای تهیه عکس نهایی آماده شوید. Exposure یا پرتوگیری ۲ یا ۳ دقیقه‌ای با حساسیت (ISO) بالا و Aperture یا گشادگی دیافراگم باز، جهت حرکت ستارگان را به شما نشان خواهد داد، در این صورت مرکز دوائری که ستارگان روی آن می‌چرخند، برای شما مشخص می‌شود. قرار دادن مرکز چرخش ستارگان در موقعیت مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب ترکیب عکس است. بنابراین آن را با حوصله و دقت مورد بررسی قرار دهید.
به نمونه عکس‌هایی که در این مقاله ارائه شده توجه کنید تا برخی از شیوه‌های ترکیب جالب مرکز چرخش ستارگان را به صورت تصویری ببینید. به عنوان مثل وقتی مرکز چرخش با قله‌ی یک کوه و یا نوک یک معبد و برج، متقارن می‌شوند، حاصل کار تصویر جالب و خلاقانه‌ای است.
با حوصله ترکیب عکس را انتخاب کنید و برای اطمینان از صحت فوکوس، از بزرگنمایی در نمایشگر دوربین خود استفاده نمایید. همیشه مراقب فوکوس باشید که مبادا تنظیم آن بر هم خورده و حاصل کار چند ساعتی شما را خراب کند.
در مورد White Balance یا توازن رنگ سفید چه کنیم؟
توازن رنگ سفید هم به تنهایی یک مقاله‌ی آموزشی کامل است، بنابراین همه چیز را خلاصه می‌کنیم. در این مورد بهتر است بیشتر جست و جو و مطالعه نمایید.
منظور از توازن رنگ سفید، میزان گرمی یا سردی رنگ سفید است. یک جسم سفید در عکاسی با رنگ‌های سرد، کمی آبی به نظر می‌رسد و در عکاسی با رنگ‌های گرم، ته‌رنگ نارنجی دارد. برای عکاسی از آسمان شب استفاده از توازن رنگ سفید تنگستن یا Tungsten مطلوب است چرا که ته‌رنگ آبی را به آسمان شب اضافه می‌کند.
هنگام عکاسی زیر نور لامپ تنگستن، با توجه به نارنجی یا زرد بودن نور، رنگ‌ها کمی گرم‌تر از حالت طبیعی خود به نظر می‌رسند. لذا اگر به دوربین خود بگوئید که زیر نور چنین لامپی عکس می‌گیرید، دوربین به صورت خودکار ته‌رنگ آبی را به عکس اضافه می‌کند تا گرمی نورپردازی را خنثی کند.
گزینه‌ی دیگر استفاده از توازن رنگ سفیدی است که متضاد ۱۰ هزار کلوین می‌باشد. در این حالت آسمان رنگی متمایل به نارنجی خواهد داشت.استفاده از حالت خودکار یا Auto باعث می‌شود که آسمان ته رنگ قهوه‌ای داشته باشد و حاصل کار جالب نخواهد بود. برای تغییر توازن رنگ سفید باید سراغ دفترچه راهنمای دوربین خود بروید و یا در مورد آن جست و جو کنید.
انجام این تنظیمات برای بهبود عکس لازم است بنابراین با حوصله عمل کنید. به عنوان مثل اگر نور چراغ قوه‌ی شما کم باشد و نتوانید سوژه‌های پیش‌زمینه را به خوبی روشن کرده و فوکوس را تنظیم کنید، در نهایت حاصل کار مطلوب نخواهد بود.برای روشن کردن پیش‌زمینه می‌توان از چراغ قوه‌های مختلفی استفاده کرد. توازن رنگ سفید مشخص می‌کند که کدام چراغ قوه برای انجام این مهم، مناسب‌تر است.
نور چراغ قوه‌های LED ته‌رنگ آبی دارد، بنابراین اگر برای عکاسی از حالت تنگستن استفاده کنید، سوژه‌های پیش‌زمینه به صورت غیر طبیعی آبی‌رنگ می‌شوند چرا که علاوه بر نورپردازی آبی رنگ، دوربین هم ته‌رنگ آبی به عکس اضافه کرده است. برای رفع مشکل بهتر است از چراغ قوه‌های زنون یا نئون استفاده کنید چرا که رنگ نور آنها، گرم‌تر است و مشکل آبی شدن سوژه‌ها را خنثی می‌کنند.
اگر تنها چیزی که در دسترس است، چراغ قوه‌ی LED است، از مشمای نارنجی رنگ استفاده کنید و رنگ نور آن را تغییر دهید، گرچه این روش منجر به کاهش توان موثر چراغ قوه می‌شود.
روش دیگر استفاده از توازن رنگ سفید ۱۰ هزار کلوینی است که ته‌رنگ آبی نور چراغ قوه‌های LED را با گرمای خود خنثی می‌کند و رنگ عناصر پیش‌زمینه، طبیعی به نظر می‌رسد.
بنابراین قاعده‌ی کلی این است که با نورپردازی گرم از توازن رنگ سفید سرد استفاده کنید و با نورپردازی با رنگ سرد، سراغ حالات گرم مثل ۱۰ هزار کلوین بروید.اما به مثال‌های تصویری که عملاً حاصل کار را به ما نشان می‌دهند توجه کنید. در تصویر زیر از توازن رنگ سفید تنگستن استفاده شده است:
همان‌طور که مشخص است، رنگ آسمان آبی شده و معبدی که زیر آن قرار گرفته، به علت استفاده از نورپردازی با رنگ‌های گرم، به صورت طبیعی دیده می‌شود.
کمی عجله کنیم و به بخش‌های جالب ماجرای عکاسی برسیم
حالا به قسمتی رسیده‌ایم که باید تنظیمات مناسب جهت تهیه‌ی عکس‌های جالب از آسمان شب را روی دوربین خود به کار ببریم. در ابتدا بهتر است دو روشی که برای تهیه‌ی چنین تصاویری وجود دارد را بشناسیم. روش اول استفاده از چندین عکس که با اختلاف زمانی گرفته شده‌اند، است.
در این روش عکس‌ها به کمک یک نرم‌افزار کامپیوتری روی هم قرار داده شده و ترکیب می‌شوند. روش دیگر استفاده از یک تصویر با انجام تنظیماتی متفاوت است. به دو تصویر زیر توجه کنید تا تفاوت حاصل کار را مشاهده نمائید:
تصویر بالایی نتیجه‌ی یک بار عکاسی است و تصویر زیر، حاصل روی هم قرار دادن چندین عکس است. تصویر زیر شفاف‌تر و جالب‌تر به نظر می‌رسد اما شاید شما هم از جمله افرادی باشید که تصویر اول را ترجیح می‌دهند. به هر حال هر دو روش را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
اگر روش تک عکسی را ترجیح می‌دهید، بزرگ‌ترین مشکلی که با آن دست و پنجه نرم خواهید کرد، نویز بیش از حد است. اگر کابلی برای رها کردن شاتر نداشته باشید و تنها راه برای رها کردن شاتر، استفاده از کنترل باشد هم مجبور به استفاده از این روش هستید.
برای کاهش نویز می‌توان از دیافراگم بسته‌تر استفاده کرد. به عنوان مثال به جای دیافراگم بازی در حد f/4 از دیافراگم بسته‌تری مثل f/5.6 استفاده کنید. توجه داشته باشید که معمولاً گشادگی دیافراگم در دوربین‌ها به صورت مخرج کسر یعنی اعداد 4 یا 5.6 و ... ذکر می‌شود و کسری به شکل f/D در بسیاری از دوربین‌ها و البته وب‌سایت‌های تخصصی عکاسی نوشته نمی‌شود.
با تنگ شدن دیافراگم جذب نور کاهش می‌یابد. عامل دیگر در ایجاد نویز، حساسیت نورسنجی بالاست، بنابراین بهتر است ISO را هم پایین بیاورید. با رعایت این دو مورد، جذب نور کاهش یافته و ستارگان کمتری در عکس دیده خواهند شد.بهترین کار امتحان پارامترهای مذکور به صورت عملی است. بنابراین بعد از انتخاب ترکیب و انجام فوکوس، تنظیمات زیر را اعمال نمائید:
زمان شاتر را در حالت حبابی یا Bulb قرار دهید.
ISO را روی عدد 200 تنظیم کنید.
گشادگی دیافراگم را f/4 یا f/5.6 بگذارید.
با باز گذاشتن شاتر به مدت 30 دقیقه، یک عکس آزمایشی بگیرید و آن را بررسی کنید. اگر نویز زیادی در آن وجود دارد، ISO را به عدد 100 کاهش دهید و همچنین مدت زمان جذب نور را کمتر کنید. در پایان استفاده از گشادگی دیافراگم کمتر هم توصیه می‌شود.
نکته‌ی دیگری که در روش تک عکسی وجود دارد، در رابطه با افزایش طول دنباله‌ی ستارگان در تصویر است. اگر مدت زمان جذب نور توسط دوربین شما کم است، به یاد داشته باشید که تنها عامل تعیین کننده در طول دنباله‌ی ستارگان، مدت زمان جذب نور یا اکسپوژر نیست. عامل دیگری که طول ظاهری دنباله‌ها را در عکس تغییر می‌دهد، فاصلهی کانونی است.
به عنوان مثال اگر مدت زمان جذب نور بیشتر از 30 دقیقه باشد، طول دنباله‌ها در حالتی که فاصلهی کانونی 50 میلی‌متر است نسبت به حالتی که فاصلهی کانونی 15 میلی‌متر باشد، بیشتر خواهد بود. بنابراین اگر مشکل نویز شما را مجبور به استفاده از زمان جذب نور کمتر کرد، با فاصلهی کانونی بیشتری عکاسی کنید. در ادامه در مورد افزایش فاصلهی کانونی بیشتر صحبت می‌کنیم.
روش چند عکسی برای ما بسیار جالب است. با استفاده از این روش می‌توان عکس‌ها را با دیافراگم بازتر و ISOی سریع‌تر گرفت و لذا ستارگان بیشتری در عکس‌ها، ثبت می‌شوند. مشکل نویز هم در این روش اهمیت به مراتب کمتری دارد.
معمولاً نویز با افزایش زمان جذب نور، بیشتر می‌شود. بنابراین اگر مدت زمان جذب نور 30 ثانیه باشد، حتی با ISOی 800 هم مشکل چندانی پیش نمی‌آید. هنگام روی هم قرار دادن عکس‌های گرفته شده در نرم‌افزار، گزینه‌ای برای به حساب آوردن فریم‌های تاریک در اختیار شماست، برای تهیه‌ی این تصاویر می‌توانید درپوش لنز را روی دوربین قرار داده و شاتر را فشار دهید.
با اضافه شدن فریم‌های کاملاً تاریک، نویز کمی که در عکاسی با ISOی 800 ثبت شده هم از بین می‌رود. در دوربین‌های رده اول DSLR کاهش نویز حسگر دوربین عملکرد بهتری دارد و لذا می‌توانید ISO را افزایش دهید تا بدون اضافه شدن نویز زیاد، ستارگان بیشتری در عکس ثبت شوند.
در این روش استفاده از کابل رهاکننده‌ی شاتر الزامی است. شاید چند ساعت مشغول عکاسی شوید و عکس‌های زیادی بگیرید، بنابراین کارت حافظه‌ی دوربین شما باید حجم کافی داشته باشد.
در شروع فوکوس را تنظیم کنید و ترکیب عکس را انتخاب نمائید. گشادگی دیافراگم را در بازترین حالت قرار دهید و ISO را روی عدد 800 تنظیم کنید. مدت زمان عکاسی را 30 ثانیه انتخاب نمائید، حالت عکاسی پیوسته یا Continuous Shooting را انتخاب کنید، در این حالت تا زمانی که کابل رهایی شاتر قفل است، عکاسی ادامه می‌یابد.
در ابتدا یک عکس آزمایشی بگیرید و اگر همه چیز مرتب بود، کابل را قفل کنید. اگر عکس بیش از حد روشن است، ISO را کاهش دهید، راه دوم بسته‌تر کردن دیافراگم است. اینجا هم رعایت تعادل نکته‌ی کلیدی است و باید با ترکیب مناسب عدد ISO و گشادگی دیافراگم، با جذب نور 30 ثانیه‌ای، عکس مطلوب به دست آید.
اگر زمان جذب نور زیاد باشد و عدد ISO و گشادگی دیافراگم در حد بالایی باشد، عکسی پر از ستاره مثل عکس فوق به دست می‌آید که به هیچ وجه مناسب نیست.
بعد از ذخیره کردن عکس‌ها، نوبت به ترکیبشان در نرم‌افزار می‌رسد. یادتان باشد که چند عکس کاملاً تاریک تهیه کنید. برای تهیه‌ی این عکس‌ها همان‌طور که گفته شد، درپوش لنز را روی آن قرار دهید، پایین آوردن حساسیت نورسنجی یا ISO تا پایین‌ترین حد ممکن و نیز افزایش سرعت شاتر تنها تغییری است که باید در تنظیمات بدهید. سایر تنظیمات دوربین مثل فوکوس و گشادگی دیافراگم را به هیچ وجه تغییر ندهید، اینگونه فرض کنید که می‌خواهید از ستارگان عکس بگیرید نه از درپوش لنز.
از چه لنز و با چه فاصلهی کانونی استفاده کنیم؟
برای عکاسی از دنباله‌ی ستارگان می‌توان از هر لنزی استفاده کرد اما اگر مشغول کار شوید و نتایج را مقایسه کنید، به نظر می‌رسد که استفاده از لنزهای سریع‌تر کمی بهتر است چرا که می‌توان از ISOی پایین‌تری استفاده کرد. همان‌طور که قبلاً ذکر کردیم، زمان تعیین‌کننده‌ی طول دنباله‌ی ستارگان است و فاصلهی کانونی ظاهر آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تصویر زیر با استفاده از لنز چشم‌ماهی با فاصلهی کانونی 15 میلی‌متر تهیه شده است که 40 دقیقه از آسمان شب را در یک تصویر خلاصه می‌کند.
معمولاً عکس‌های دنباله‌ی ستارگان آسمان شب را با لنزهای زاویه باز تهیه می‌کنند و برای بیشتر افراد این تصور پیش می‌آید که در این نوع عکاسی به لنز زاویه بازی که در عکاسی از مناظر طبیعی و در روشنایی روز کاربرد دارد، نیاز داریم اما به خاطر داشته باشید که حتی اگر لنز چشم‌ماهی یا لنز زاویه باز نداشته باشیم هم گرفتن این عکس‌ها امکان‌پذیر است.
حالا ببینیم نتیجه‌ی استفاده از یک لنز دیگر چگونه به نظر می‌رسد، به تصویر زیر توجه کنید و آن را با مثال قبلی مقایسه نمائید:
دقیقاً همان صحنه و برج قبلی را در عکس می‌بینید با این تفاوت که فاصلهی کانونی 85 میلی‌متر است و زمان جذب نور تنها 4 دقیقه. فاصلهی کانونی بیشتر باعث شده که دنباله‌ی ستارگان طولانی‌تر به نظر برسد. با اینکه زمان عکاسی 10 برابر کمتر شده، باز هم طول دنباله‌ها قابل توجه است. اگر با استفاده از یک لنز چشم‌ماهی به مدت 4 دقیقه عکس می‌گرفتیم، طول دنباله‌ها 10 برابر از آنچه در عکس قبلی دیدیم، کمتر می‌شد و تقریباً دنباله‌ای در کار نبود!
باز هم تکرار می‌کنیم که داشتن لنز زاویه باز لازم نیست گرچه معمولاً از این نوع لنزها استفاده می‌شود. نکته‌ی دیگر در مورد لنز‌هایی با فاصلهی کانونی کوتاه این است که استفاده از آنها اساساً خلاقانه‌تر است. اگر بتوان عکس‌ها را در زمان کوتاه‌تر تهیه کرد، تعداد عکس‌های گرفته شده بیشتر خواهد بود. از طرفی استفاده از این نوع لنزها در عکاسی از مناظر آشنا و تکراری، نتیجه‌ی جالب و تازه‌ای دارد چرا که به عکاسی با لنزهای زاویه باز عادت داریم و کمتر شاهد عکس‌هایی با لنز زاویه بسته از مناظر هستیم.
اگر لنز Tilt Shift Lens یا به اصطلاح اصلاح پرسپکتیو در اختیار دارید، از آن استفاده کنید چرا که عکس‌های بسیار جالب و خلاقانه‌ای می‌توان تهیه کرد.نمونه‌ای از این نوع لنز را در تصویر زیر مشاهده کنید:
خلق این عکس‌ها به کمک نرم‌افزار مشکل است. نمونه‌ای از این عکس‌ها که با یک لنز اصلاح پرسپکتیو 17 میلی‌متری گرفته شده را در تصویر زیر ببینید:
روشن کردن عناصر دلخواه در پیش‌زمینه
قبلاً در مورد تاباندن نور روی عناصر پیش‌زمینه صحبت کردیم و نکاتی در مورد توازن رنگ سفید بسته به نوع نورپردازی گفتیم. معمولاً وجود عناصر جالب در پیش‌زمینه لازم است چرا که عکسی که تنها ستارگان آسمان را نشان بدهد، چندان جالب نیست.
برای انتخاب منظره توجه کنید که ساختمان‌ها و سازه‌ها و همچنین مناظر طبیعی مثل درختان و سنگ‌ها، گزینه‌های مناسب هستند. با یک چراغ‌قوه و یا چراغ‌های اتوموبیل می‌توان عناصر را روشن کرد. چراغ قوه را می‌توان برای نورپردازی روی اجسام دورتر به کار برد و حتی می‌توان آن را حرکت داد در حالی که نور ماشین برای عناصر ثابت کاربردی‌تر است و نمی‌توان آن را روی درختی که در باد، به این سو و آن سو می‌رود، ثابت کرد.
احتمالاً شما هم با چراغ قوه موافقید چرا که انعطاف بیشتری دارد و از آن مهم‌تر، نورپردازی با چراغ قوه، موجب زنده‌تر به نظر رسیدن عناصر پیش‌زمینه می‌شود. به یاد داشته باشید که قبل از عکاسی چندین عکس آزمایشی برای بررسی نورپردازی و تعیین مقدار نور لازم بگیرید. پس از کمی تجربه، کابل رهایی شاتر را فعال کنید و مجموعه‌ای از عکس‌های پشت سرهم را در بازه زمانی طولانی تهیه کنید. نور کم مطلوب نیست و نور زیاد باعث می‌شود که ستارگان آسمان از عکس‌ها حذف شوند. بنابراین نور را به دقت تنظیم کنید.
در نورپردازی با رنگ‌های گرم از توازن رنگ سفید تنگستن و مانند آن استفاده کنید و در نورپردازی با رنگ‌های سرد مثل چراغ قوه‌های LED از توازن رنگ گرم مثل ۱۰ هزار کلوین استفاده نمائید. در روش چند عکسی بهتر است نورپردازی را در عکس‌های ابتدایی و انتهایی انجام دهید. در این صورت دو دسته تصویر با نورپردازی پیش‌زمینه داریم که در صورت بروز هر نوع مشکلی در مورد یکی از این دسته‌ها، می‌توان از دسته‌ی دیگر استفاده کرد.
اگر در عکس‌های میانی نورپردازی کنید و به هر دلیل، مشکلی پیش بیاید، این عکس‌ها بی‌استفاده خواهند بود. حذف تصاویر میانی در ویرایش با نرم‌افزار، موجب می‌شود که دنباله‌ی ستارگان منقطع شود و حاصل ساعت‌ها عکاسی از بین برود. اگر تصاویر ابتدایی و انتهایی را نورپردازی کرده باشید، در صورت بروز مشکل می‌توان از ابتدا یا انتهای دنباله‌ها صرف‌نظر کرد.
نکته‌ی دیگر در اعمال تنظیمات روی دوربین این است که بهتر است از تنظیماتی که مناسب نورپردازی ضعیف است استفاده کنید و حساسیت را بالا ببرید. در این صورت دوربین برای عکاسی با نور کم و کوتاه‌مدت چراغ قوه و یا فلش ضعیف، آمادگی بیشتری خواهد داشت. یک منبع نور دیگر در نورپردازی پیش‌زمینه، نور طبیعی ماه است.
نور ماه باعث بیش از نور ستارگان است و باعث کم‌رنگ یا ناپدید شدن آنها می‌شود اما از نظر کیفی، یکنواخت است. در عکس زیر، از ترکیب نور ماه و چراغ قوه‌ی LED با ته‌رنگ نارنجی استفاده شده است. پاگودا (معبد) با چراغ قوه روشن شده و باقی بخش‌های پیش‌زمینه با نور ملایم ماه نورپردازی شده‌اند.
چطور عکس‌ها را روی هم بگذاریم و ترکیب کنیم؟
فرض کنید کار عکاسی تمام شده و کارت حافظه‌ی دوربین شما از عکس‌های متوالی پر شده است. حالا نوبت به نرم‌افزاری رسیده که عکس‌ها را روی هم گذاشته و ترکیب کند و بدین وسیله دنباله‌ی ستارگان شکل می‌گیرد. به این منظور نرم‌افزارهای رایگان مختلفی وجود دارد که هر یک دستورالعمل ساده‌ای جهت ترکیب عکس‌ها در وب‌سایت رسمی خود دارند.
اولین نرم‌افزاری که می‌خواهیم معرفی کنیم، StarstaX است که اخیراً معرفی شده و گزینه‌های مختلف و مفیدی دارد. از جمله امکانات آن می‌توان به ذخیره کردن فریم‌ها برای بازه‌ی زمانی طی شده، پر کردن فاصلهی بین عکس‌ها و حالات مختلف پردازش تصویر اشاره کرد. نرم‌افزار ساده‌ای است و استفاده از آن را به سرعت یاد می‌گیرید. این نرم‌افزار تمام امکانات لازم را دارد و برای تمام پلتفرم‌ها و از جمله لینوکس عرضه شده است.
StarstaX نرم‌افزار مورد علاقه‌ی ماست و بر خلاف دیگر نرم‌افزارهای رایگان، روی مک و لینوکس هم اجرا می‌شود. ویژگی جالب استارستَکس، سرعت بالای آن است. بسیار سریع‌تر از فتوشاپ عمل می‌کند و بسیار ساده است، در شروع کار نیازی به ایجاد یک فایل خالی نیست بلکه پس از باز کردن نرم‌افزار می‌توان عکس‌ها را سریعاً وارد کرد و در ادامه با زدن کلید استارت، همه چیز به سرعت انجام شده و عکس نهایی به شما تحویل داده می‌شود.
علاقه‌مندان و دوستداران نرم‌افزار قدرتمند فتوشاپ هم می‌توانند از اکشن Stacking آن استفاده کنند البته سرعت این دستور و نیز حافظه‌ای که مورد نیاز نرم‌افزار است، نسبت به استارستکس بسیار بیشتر می‌باشد.
نرم‌افزار سومی که می‌خواهیم معرفی کنیم، Startrail نام دارد. مشکل بزرگ این نرم‌افزار پلتفرم آن است که به ویندوز محدود می‌شود. قبل از اینکه استارستکس معرفی شود، کاربران ویندوز از این نرم‌افزار استفاده می‌کردند اما امروزه کاربران مک و ویندوز می‌توانند از استارستکسی که استاندارد و متداول شده، بهره‌مند شود.
بعد از ترکیب عکس‌ها می‌توانید نتیجه‌ی نهایی را توسط یکی از نرم‌افزارهای ویرایش عکس، مورد بررسی و ویرایش بیشتر قرار دهید. البته قبل از ترکیب عکس‌ها هم می‌توان با استفاده از نرم‌افزاری مثل Lightroom عکس‌ها را ویرایش کرد. در این نرم‌افزار پس از ویرایش یکی از عکس‌ها با استفاده از قابلیت Sync یا همگام‌سازی، می‌توان سایر عکس‌ها را نیز به همان شکل ویرایش نمود. به هر حال انتخاب با شماست تا تصویری جالب و خلاقانه از آسمان شب تهیه کنید.
در پایان به این نکته اشاره می‌کنیم که برای عکاسی از کرم شب‌تاب هم می‌توان از تکنیک‌های مطرح شده استفاده کرد. عکاسی از جاده‌ها و خیابان‌های پر تردد در شب هم سوژه‌ی جالبی است که با تغییر در تنظیماتی که به آن اشاره شد، امکان‌پذیر است. در این مورد نور چراغ‌ها زیاد است و باید ISO و زمان شاتر را کاهش دهید تا نتیجه‌ی کار عکس بسیار روشنی از آب در نیاید.
