به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان، دكتر بيژن خليليمقدم با اشاره به تاسيس مركز مطالعه "ريزگردها و راههاي تثبيت آن در منطقه جنوب و جنوبغرب كشور" در اين دانشگاه در پي برگزاري نخستين كنگره بينالمللي ريزگردها در اين دانشگاه در سال 90 اظهارداشت: در راستاي تأسيس اين مركز، يك طرح بزرگ تعريف و اين طرح به مجموعهاي از طرحهاي تحقيقاتي و پايان نامههاي دانشجويي تبديل شد.
وي با اشاره به ضايعات كشتوصنعت نيشكر بهعنوان آلايندههاي زيستمحيطي خاطرنشان كرد: آخرين پسماند و خروجي ضايعات نيشكر در كارخانجات كشتوصنعت نيشكر كه در حال حاضر هيچ استفادهاي از آن نميشود و به همان صورت در محيطزيست رها و دپو ميشود، مادهاي به نام ويناس است كه توليد روزانه آن تنها در كشتوصنعت نيشكر دعبل خزاعي به يك هزار و 300 متر مكعب ميرسد.
عضو هيأتعلمي دانشگاه كشاورزي و منابعطبيعي رامين خوزستان ادامهداد: اين ماده بهعنوان يك آلاينده مطرح است و محيطزيست نسبت به آن حساس شدهاست، بهطوري كه به علت رها كردن آن در محيطزيست، تنها كشتوصنعت نيشكر دعبل خزاعي سالانه يك ميليارد تومان جريمه به محيطزيست پرداخت ميكند.
خليليمقدم با بيان اينكه طي پاياننامههاي چهار تن از دانشجويان دانشگاه مطالعات تبديل اين ضايعات به مالچهاي طبيعي سازگار با محيطزيست انجام شد، توضيح داد: در اين طرحها، با استفاده از ويناس و ماده ديگري به نام گل صافي، با تغييراتي در تركيب ويناس، انواع مالچ ساخته و توليد شد و در نهايت با انجام چندين آزمايش، از بين مالچهاي توليدشده يك مالچ بهعنوان بهترين نوع انتخاب شد.
وي با اشاره به برگزاري نشستي با مسئولان ادارهكل منابعطبيعي استان و كشتوصنعت نيشكر دعبل خزاعي پيرامون استفاده از اين مالچها در تثبيت شنهاي روان منطقه در 22 ارديبهشتماه، تصريح كرد: با بازديد مسئولان از مالچهاي توليدشده و با توجه به قابل قبولبودن نتايج آزمايشات، قرار شد از اين مالچ امسال در سطح 100 تا 200 هكتار از شنزارهاي اهواز براي تثبيت شنهاي روان، استفاده شود.
عضو هيأتعلمي دانشگاه كشاورزي و منابعطبيعي رامين خوزستان با بيان اينكه توافقات اوليه براي اجراي اين طرح با نظارت دانشگاه انجام شده و بهزودي قرارداد آن با اداره تثبيت شنهاي روان منابع طبيعي استان و كشتوصنعت نيشكر دعبل خزاعي منعقد ميشود، درباره مزاياي اين مالچ نسبت به مالچهاي نفتي توضيح داد: مالچ نفتي بهعلت دارابودن عناصر سنگين و هيدروكربورهاي نفتي و اثرات سرطانزايي آن، مشكلات زيستمحيطي ايجاد ميكند؛ ضمن آنكه قيمت آن روز به روز در حال افزايش است. بنابراين نياز به جايگزينشدن آن با مواد سازگار با محيطزيست و با قيمت مناسب است.
خليليمقدم ادامهداد: از سوي ديگر در كشتوصنعت مواد آلي و طبيعي وجود دارد كه در جايگاه اين صنعت به عنوان آلاينده مطرح هستند، اما با تغييراتي در تركيب آنها ميتوان در تثبيت شنها از اين مواد استفاده كرد و نه تنها معضل زيستمحيطي ندارند، بلكه با توجه به وجود عناصر غذايي و خاصيت افزايش قدرت نگهداشت آب، ميتوانند به رشد گياهان كمك كنند؛ همچنين مقاومت شنزارها را در برابر طوفانها و بادهاي شديد افزايش ميدهند.
وي با بيان اينكه اين مطالعات از سه سال گذشته آغاز شد و تا كنون سه پاياننامه در اين زمينه به اتمام رسيدهاست، گفت: كسب اين نتايج و توليد مالچهاي سازگار با محيطزيست حاصل كار اين پاياننامهها بودهاست.
عضو هيأتعلمي دانشگاه كشاورزي و منابعطبيعي رامين خوزستان كه راهنمايي اين پاياننامهها را بر عهده داشتهاست، با مقايسه قيمت مالچ نفتي و مالچهاي طبيعي توليدشده از ويناس، اظهارداشت: در حال حاضر قيمت هر كيلوگرم مالچ نفتي به بيش از يك هزار تومان رسيدهاست در حاليكه ماده ويناس در كشتوصنعت نه تنها قيمتي ندارد، بلكه يك تهديد زيستمحيطي است و تنها هزينه تبديل آن به مالچ طبيعي، كرايه حمل آن است. بنابراين بسيار ارزانتر از مالچ نفتي است و علاوه بر جايگزيني مالچ نفتي، باعث حذف يك آلاينده از محيطزيست ميشود.
خليليمقدم همچنين از اتمام پروژهاي ديگر در مركز مطالعات ريزگردهاي اين دانشگاه خبرداد و افزود: طراحي و ساخت تلههاي رسوبگير براي به دام انداختن ذرات گرد و غبار يكي ديگر از طرحهاي انجامشده در مركز است. اين طرح كه نوعي دستگاه نمونهگير هوا براي سنجش ميزان غلظت، عناصر سنگين، هيدروكربورهاي نفتي و خصوصيات فيزيكوشيميايي گرد و غبار محسوب ميشود، هم در قالب پاياننامههاي دانشجويي انجام شدهاست./س