کارگردان: ترنس مالیک

فیلمنامه: ترنس مالیک

بازیگران:بن افلک، خاویر باردم، الگا کوریلنکو، ریچل مک آدامز

مدت: 112 دقیقه

ترنس مالیک عاقبت از اعماق تاریخ به زمان حال رسید و درباره ی امروز و حس جاری در این زمانه سخن گفت: به سوی شگفتی البته مهر سبک عجیب او را بر خود دارد و مولفه های همیشگی اش را اینجا هم می توان دید، رهایی از قید و بند داستان گویی و نفوذ به درون ذهن آدمی و بررسی ارتباط انسان، طبیعت، خدا و هستی. اما به سوی شگفتی درباره ی عشق است؛ ارتباط عشق الهی و عشق زمینی و از آن سو، تفاوت عشق زنانه و عشق مردانه. نگاه مرد سالارانه ی مالیک این بار رویایی شیرین خلق کرده؛ مدینه ی فاضله ای که در آن عشق فراتر از وصال و فراق اهمیت دارد. زن روی کنشمند عشق است و مرد روی منفعل و خنثی. در این تصویر رویاگونه ی آرمانی زن محکوم است به عاشق بودن. زن پیچک ظریف و دل ربایی است که باید ستونی سخت و سرد و استوار(مرد) بیاید تا به آن تکیه کند و مرد تنها وظیفه دارد که به عشق زنانه، پاسخی کمینه گرا و کنترل شده دهد. این نیاز زن به مرد فقط مفهوم و محتوا نیست. زیبایی شناسی هم هست. حجم تصاویر کنار هم بودن زن و مرد در فیلم به شکل غریبی زیاد است و از زوایای گوناگون این هم آمیختگی محتوم-اغلب در دل طبیعت- به نمایش در می آید.

داستان موازی عشق زمینی، ماجرای کشیشی به بن بست رسیده است که خدا را جست و جو می کند. او از یافتن معشوق آسمانی روی زمین خسته و ملول است و در تگ گویی هایش می گوید که خیر خواهی و نیکوکاری اش نوعی تظاهر است. او تشنه ی سر چشمه است و شاخه های باریک جریان دیگر سیرابش نمی کند. کشیش عاشق خدا مثل زن تشنه ی عشق ظاهرا در پایان آرمانش را نمی جوید. اما وقتی این دو خط موازی به هم می رسند، برداشت نهایی مالیک خود را نشان می دهد، در مسیر عشق وصال معشوق اهمیت ندارد مهم همان جست و جوی نفس گیر است و کشف و شهود عاشقانه.

به سوی شگفتی می تواند بهترین فیلم مالیک تلقی شود. او برای همه ی این مفاهیم ذهنی و معنوی ما به ازای تصویری یافته و با دستور زبان سینما و با لحنی قابل درک موقعیت هایی مملوس و از جنس انسان امروزی آفریده و رویایی شیرین و دست نیافتنی را مقابل چشمان ما گذاشته است./ي2

علي مصلح حيدرزاده