سايه سنگين اعتياد بر سر تحصيلكرده‌ها
همه از تحصيلكرده‌ها انتظار بيشتري دارند اما با وجود اين باور، 37درصد معتادان تحصيلات عاليه دارند و تنها 7 درصد از دوميليون معتاد كشور بي‌سواد هستند. 58 درصد مصرف‌كنندگان شيشه، 20 تا 30ساله‌ها هستند و البته 75 درصد آنان تحصيلات ديپلم، فوق ديپلم و ليسانس دارند.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، دكتر مجيد ابهري، متخصص علوم رفتاري : اگر به فرض محال به جواني كه مهارت‌هاي زندگي را آموخته بگويند سوپر ماركت سر كوچه شما 100 كيلو هروئين را به قيمت 1000 تومان به شمامي فروشد، او حاضر به خريداري موادمخدر حتي به قيمت پايين نيست. اما كسي كه مهارت‌ها را نياموخته در مقابل كوچك‌ترين مشكلي نمي‌داند چگونه رفتار كند و شرايطش بحراني مي‌شود.
دكتر مريم رامشت، روان‌شناس و مشاور ترك اعتياد :تحصيلات بالا داشتن به معناي توانايي و مديريت احساسات و عواطف و رفتار نيست. اين موضوع بايد از مهدكودك‌ها آموزش داده شود.
همه از تحصيلكرده‌ها انتظار بيشتري دارند اما با وجود اين باور، 37درصد معتادان تحصيلات عاليه دارند و تنها 7 درصد از دوميليون معتاد كشور بي‌سواد هستند. 58 درصد مصرف‌كنندگان شيشه، 20 تا 30ساله‌ها هستند و البته 75 درصد آنان تحصيلات ديپلم، فوق ديپلم و ليسانس دارند.
اينها نتايج پژوهش انجام شده توسط سازمان بهزيستي در مناطق 22 گانه شهر تهران است كه چندي پيش توسط پايگاه خبري «فرارو» منتشر شد. گذشته از آن اعلام آمار 7 درصدي معتادان بي‌سواد از سوي معاون مقابله با تقاضا در ستاد مبارزه با موادمخدر به اين معناست كه 93 درصد از آنها، پيش از آنكه به دوران مصرف اجباري پا بگذارند با درك تبليغات و خواندن جرايد حتما از خانمان سوز بودن اين بلا آگاه بوده‌اند.
پس چه چيز سبب مي‌شود تا همچنان مرگ، روزانه 11 نفر از معتاداني كه به آخر خط رسيده‌اند را به كام خود فرو برد و 8.2 درصد پايتخت‌نشينان، مصرف شيشه را حداقل براي يكبار تجربه كنند؟ كارشناسان مي‌گويند وقتي افراد، آموزش درباره مهارت‌هاي زندگي نديده باشند؛ سر در گم و مستاصل در برابر امواج زندگي، نه تنها گام نخست را به سمت مصرف مواد بر مي‌دارند بلكه تا به خود مي‌آيند، مرز مصرف اجباري را رد كرده و رسما معتاد شده اند!
آموزش مهارت‌هاي زندگي تنها راه است
به گفته دكتر مجيد ابهري، متخصص علوم رفتاري«تنها آموزش مهارت‌هاي زندگي به تحصيلكرده‌هاست كه سبب مي‌شود آنها در برابر موادمخدر ايمن شوند.» او در گفت‌وگو با تهران‌امروز مي‌گويد: «اگر به‌فرض محال به جواني كه مهارت‌هاي زندگي را آموخته بگويند سوپرماركت سر كوچه شما 100 كيلو هروئين را به قيمت 1000 تومان به شما مي‌فروشد، او حاضر به خريداري موادمخدر حتي به قيمت پايين نيست.
اما كسي كه مهارت‌ها را نياموخته در مقابل كوچك‌ترين مشكلي نمي‌داند چگونه رفتار كند و شرايطش بحراني مي‌شود.»او ادامه مي‌دهد: «انواعي از موادمخدر وجود دارد كه توليدكنندگان، آنها را تنها براي جوانان تحصيلكرده وارد بازار كرده‌اند.»
دانشجويان و كنكوري‌ها گروه هدف هستند
دكتر ابهري مي‌گويد: «براي برخي از اين مواد تبليغ مي‌شود كه نياز به خواب را كاهش مي‌دهد و ساعات بيدار ماندن را افزايش؛ اين تبليغات براي جلب توجه دانشجويان در شب‌هاي امتحان و همچنين براي داوطلبان كنكور انجام مي‌شود. پس توليدكنندگان قشر تحصيلكرده ما را هدف گرفته‌اند. مواد ديگري هم هستند كه آنها به نوعي مصرف آنها را در ميان روشنفكران ترويج مي‌كنند و اينطور جا انداخته‌اند كه با مصرف آن مي‌توان ژست روشنفكري گرفت.»
مديريت عواطف و توانايي تصميم‌گيري با آموزش امكان‌پذير مي‌شود
دكتر مريم رامشت، روان‌شناس و مشاور ترك اعتياد در اين زمينه به تهران امروز مي‌گويد: «موادمحرك صنعتي كاربري متفاوتي از خود عرضه كرد و به‌دنبال آن، جواناني كه در پي هيجان بودند و بيشتر قشر جوان تحصيلكرده را تشكيل مي‌دادند، درگير آن شده‌اند. اين موضوع برمي گردد به آموزشي كه بايد به آنها داده مي‌شد اما مغفول ماند.»
به‌گفته او «تحصيلات بالا داشتن به معناي توانايي و مديريت احساسات و عواطف و رفتار نيست. اين موضوع بايد از مهدكودك‌ها آموزش داده شود تا دانشگاه ها كه دست رد زدن به سينه مواد مخدر در وجود آنها نهادينه شود.گذشته از آن افراد با يك ناراحتي و يا حتي شرايط بحراني از زندگي مايوس نمي‌شوند و به مواد مخدر پناه نمي‌برند.»
برنامه آموزشي مهارت‌هاي زندگي امتحانش را پس داده
او ادامه مي‌دهد: «فردي كه مهارت‌هاي زندگي را نياموخته، هوش هيجاني بالايي ندارد. هوش هيجاني رمز موفقيت انسان است. امروز مهم‌ترين آموزش در سطح جهان آموزش مهارت‌هاي زندگي است.اين آموزش‌ها در قالب برنامه پيشگيري موفق شناخته شده است.
از سطوح مهد كودك تا دانشگاه انجام مي‌شود و قدرت و توانايي تصميم‌گيري، مديريت استرس و كنترل خشم و تفكر نقادانه را به افراد ياد مي‌دهند تا در شرايط بتوانند خود را با محيطي كه در آن زندگي مي‌كنند وفق دهند.»
او مي‌گويد: «ترك جسمي سريع است و ترك رواني پروسه‌اي طولاني‌تر دارد. در كمپ سم زدايي مي‌شود ولي مغز و محرك‌هاي مغزي همچنان فعال است، بنابراين حداقل دو تا سه سال افرادي كه ترك كرده‌اند بايد تحت آموزش‌هاي پيشگيرانه قرار گيرند كه بتوانند اين عوامل را مديريت و كنترل كنند كه در اين زمينه نيز مهارت‌هاي زندگي به عنوان يك راه حل مطرح مي‌شود.»
اغلب مراجعه كنندگان تحصيلكرده هستند
مشاهدات درمانگران نيز مهر تاييدي مي‌زند بر آمارهاي ارائه شده. رويا نوري، پژوهشگر و درمانگر اعتياد در گفت‌وگو با تهران امروز مي‌گويد: «در حال حاضر اكثريت معتاداني كه براي درمان مراجعه مي‌كنند و حتي معتاداني كه هنوز مصرف‌كننده هستند، تحصيلات عاليه دارند. اصلا گروه هدف موج جديد اعتياد در كشور كه همان محرك‌ها هستند، تحصيلكرده‌ها را نشانه رفته است. اگر نخواهيم از كلمه اكثريت استفاده كنيم، بايد بگوييم تعداد تحصيلكرده‌ها بسيار زياد است.»
اطلاعات دارند اما دانش ندارند!
او با اشاره به اين موضوع كه عدم آموزش مهارت‌هاي زندگي به جوانان سبب بي‌دفاع ماندن آنان در برابر موادمحرك مي‌شود، اشاره مي‌كند: «بسياري از جوانان اطلاعات فراواني حتي درباره عوارض مصرف دارند اما اين اطلاعات تبديل به دانش و آگاهي نشده است.
مثل كامپيوتري كه داده‌هاي فراواني دارد اما اين داده‌ها پردازش نشده و تا زماني كه پردازش نشده سودي در بر نخواهد داشت. درباره معتادان نيز به همين منوال است. مراجعاني داريم كه اطلاعات فراواني دارند اما به دليل اينكه آموزشي براي مواردي نظير كنترل خشم يا نااميدي نديده‌اند، به دام اعتياد مي‌افتند.»
او ادامه مي‌دهد: «آموزش مهارت‌هاي زندگي و ايمن كردن جوانان بايد عملياتي باشد و فرد را در مواجهه عملي با موضوع قرار دهد. تئوري بيان كردن راهكارها فايده نداردو فرد بايد بلد باشد خشمش را كنترل كند و هرچه در اين زمينه به او آموزش تئوري بدهيم مثل درختي است كه تنه‌اش پابرجاست و ما تنها شاخه‌هايش را قطع مي‌كنيم.»
دكتر مريم رامشت، روان‌شناس و مشاور ترك اعتياد :تحصيلات بالا داشتن به معناي توانايي و مديريت احساسات و عواطف و رفتار نيست. اين موضوع بايد از مهدكودك‌ها آموزش داده شود.
همه از تحصيلكرده‌ها انتظار بيشتري دارند اما با وجود اين باور، 37درصد معتادان تحصيلات عاليه دارند و تنها 7 درصد از دوميليون معتاد كشور بي‌سواد هستند. 58 درصد مصرف‌كنندگان شيشه، 20 تا 30ساله‌ها هستند و البته 75 درصد آنان تحصيلات ديپلم، فوق ديپلم و ليسانس دارند.
اينها نتايج پژوهش انجام شده توسط سازمان بهزيستي در مناطق 22 گانه شهر تهران است كه چندي پيش توسط پايگاه خبري «فرارو» منتشر شد. گذشته از آن اعلام آمار 7 درصدي معتادان بي‌سواد از سوي معاون مقابله با تقاضا در ستاد مبارزه با موادمخدر به اين معناست كه 93 درصد از آنها، پيش از آنكه به دوران مصرف اجباري پا بگذارند با درك تبليغات و خواندن جرايد حتما از خانمان سوز بودن اين بلا آگاه بوده‌اند.
پس چه چيز سبب مي‌شود تا همچنان مرگ، روزانه 11 نفر از معتاداني كه به آخر خط رسيده‌اند را به كام خود فرو برد و 8.2 درصد پايتخت‌نشينان، مصرف شيشه را حداقل براي يكبار تجربه كنند؟ كارشناسان مي‌گويند وقتي افراد، آموزش درباره مهارت‌هاي زندگي نديده باشند؛ سر در گم و مستاصل در برابر امواج زندگي، نه تنها گام نخست را به سمت مصرف مواد بر مي‌دارند بلكه تا به خود مي‌آيند، مرز مصرف اجباري را رد كرده و رسما معتاد شده اند!
آموزش مهارت‌هاي زندگي تنها راه است
به گفته دكتر مجيد ابهري، متخصص علوم رفتاري«تنها آموزش مهارت‌هاي زندگي به تحصيلكرده‌هاست كه سبب مي‌شود آنها در برابر موادمخدر ايمن شوند.» او در گفت‌وگو با تهران‌امروز مي‌گويد: «اگر به‌فرض محال به جواني كه مهارت‌هاي زندگي را آموخته بگويند سوپرماركت سر كوچه شما 100 كيلو هروئين را به قيمت 1000 تومان به شما مي‌فروشد، او حاضر به خريداري موادمخدر حتي به قيمت پايين نيست.
اما كسي كه مهارت‌ها را نياموخته در مقابل كوچك‌ترين مشكلي نمي‌داند چگونه رفتار كند و شرايطش بحراني مي‌شود.»او ادامه مي‌دهد: «انواعي از موادمخدر وجود دارد كه توليدكنندگان، آنها را تنها براي جوانان تحصيلكرده وارد بازار كرده‌اند.»
دانشجويان و كنكوري‌ها گروه هدف هستند
دكتر ابهري مي‌گويد: «براي برخي از اين مواد تبليغ مي‌شود كه نياز به خواب را كاهش مي‌دهد و ساعات بيدار ماندن را افزايش؛ اين تبليغات براي جلب توجه دانشجويان در شب‌هاي امتحان و همچنين براي داوطلبان كنكور انجام مي‌شود. پس توليدكنندگان قشر تحصيلكرده ما را هدف گرفته‌اند. مواد ديگري هم هستند كه آنها به نوعي مصرف آنها را در ميان روشنفكران ترويج مي‌كنند و اينطور جا انداخته‌اند كه با مصرف آن مي‌توان ژست روشنفكري گرفت.»
مديريت عواطف و توانايي تصميم‌گيري با آموزش امكان‌پذير مي‌شود
دكتر مريم رامشت، روان‌شناس و مشاور ترك اعتياد در اين زمينه به تهران امروز مي‌گويد: «موادمحرك صنعتي كاربري متفاوتي از خود عرضه كرد و به‌دنبال آن، جواناني كه در پي هيجان بودند و بيشتر قشر جوان تحصيلكرده را تشكيل مي‌دادند، درگير آن شده‌اند. اين موضوع برمي گردد به آموزشي كه بايد به آنها داده مي‌شد اما مغفول ماند.»
به‌گفته او «تحصيلات بالا داشتن به معناي توانايي و مديريت احساسات و عواطف و رفتار نيست. اين موضوع بايد از مهدكودك‌ها آموزش داده شود تا دانشگاه ها كه دست رد زدن به سينه مواد مخدر در وجود آنها نهادينه شود.گذشته از آن افراد با يك ناراحتي و يا حتي شرايط بحراني از زندگي مايوس نمي‌شوند و به مواد مخدر پناه نمي‌برند.»
برنامه آموزشي مهارت‌هاي زندگي امتحانش را پس داده
او ادامه مي‌دهد: «فردي كه مهارت‌هاي زندگي را نياموخته، هوش هيجاني بالايي ندارد. هوش هيجاني رمز موفقيت انسان است. امروز مهم‌ترين آموزش در سطح جهان آموزش مهارت‌هاي زندگي است.اين آموزش‌ها در قالب برنامه پيشگيري موفق شناخته شده است.
از سطوح مهد كودك تا دانشگاه انجام مي‌شود و قدرت و توانايي تصميم‌گيري، مديريت استرس و كنترل خشم و تفكر نقادانه را به افراد ياد مي‌دهند تا در شرايط بتوانند خود را با محيطي كه در آن زندگي مي‌كنند وفق دهند.»
او مي‌گويد: «ترك جسمي سريع است و ترك رواني پروسه‌اي طولاني‌تر دارد. در كمپ سم زدايي مي‌شود ولي مغز و محرك‌هاي مغزي همچنان فعال است، بنابراين حداقل دو تا سه سال افرادي كه ترك كرده‌اند بايد تحت آموزش‌هاي پيشگيرانه قرار گيرند كه بتوانند اين عوامل را مديريت و كنترل كنند كه در اين زمينه نيز مهارت‌هاي زندگي به عنوان يك راه حل مطرح مي‌شود.»
اغلب مراجعه كنندگان تحصيلكرده هستند
مشاهدات درمانگران نيز مهر تاييدي مي‌زند بر آمارهاي ارائه شده. رويا نوري، پژوهشگر و درمانگر اعتياد در گفت‌وگو با تهران امروز مي‌گويد: «در حال حاضر اكثريت معتاداني كه براي درمان مراجعه مي‌كنند و حتي معتاداني كه هنوز مصرف‌كننده هستند، تحصيلات عاليه دارند. اصلا گروه هدف موج جديد اعتياد در كشور كه همان محرك‌ها هستند، تحصيلكرده‌ها را نشانه رفته است. اگر نخواهيم از كلمه اكثريت استفاده كنيم، بايد بگوييم تعداد تحصيلكرده‌ها بسيار زياد است.»
اطلاعات دارند اما دانش ندارند!
او با اشاره به اين موضوع كه عدم آموزش مهارت‌هاي زندگي به جوانان سبب بي‌دفاع ماندن آنان در برابر موادمحرك مي‌شود، اشاره مي‌كند: «بسياري از جوانان اطلاعات فراواني حتي درباره عوارض مصرف دارند اما اين اطلاعات تبديل به دانش و آگاهي نشده است.
مثل كامپيوتري كه داده‌هاي فراواني دارد اما اين داده‌ها پردازش نشده و تا زماني كه پردازش نشده سودي در بر نخواهد داشت. درباره معتادان نيز به همين منوال است. مراجعاني داريم كه اطلاعات فراواني دارند اما به دليل اينكه آموزشي براي مواردي نظير كنترل خشم يا نااميدي نديده‌اند، به دام اعتياد مي‌افتند.»
او ادامه مي‌دهد: «آموزش مهارت‌هاي زندگي و ايمن كردن جوانان بايد عملياتي باشد و فرد را در مواجهه عملي با موضوع قرار دهد. تئوري بيان كردن راهكارها فايده نداردو فرد بايد بلد باشد خشمش را كنترل كند و هرچه در اين زمينه به او آموزش تئوري بدهيم مثل درختي است كه تنه‌اش پابرجاست و ما تنها شاخه‌هايش را قطع مي‌كنيم.»
