به گزارش گروه وبگردي باشگاه خبرنگاران ؛ خانه «انیس الدوله» خانه ای است که همسر ناصرالدین شاه قاجار پس از ترور وی در آنجا به زندگی خود ادامه داده است. عمارتی که این روزها در جنوب طولانی ترین خیابان پایتخت یعنی خیابان ولی‌عصر(عج) بالاتر از خیابان مولوی قرار دارد. عمارتی که کمتر رهگذری از تاریخچه آن می داند و سالهاست که معروف به «اتحادیه توزیع گوشت گوسفندی» شده است.

 

این عمارت دو طبقه، دو در ورودی از سمت خیابان دارد یکی به ساختمان و دیگری به حیاط خانه، حیاطی که یک حوض بزرگ با تنه درختان کهن در وسط آن چشم‌نوازی می‌کند. تزئیناتی با سرستون‌هایی به سبک یونانی و ستون‌های حجاری شده با پایه ستون‌های گچ‌بری و نقاشی شده و شومینه‌های قدیمی.

مالکان قاجاری، این بنا را در زمان پهلوی اول می‌فروشند و پس از آن عمارت از صورتی مسکونی خارج شده و به شکل مدرسه درمی‌آید که پروفسور محمود حسابی یکی از دانش‌آموختگان همین مدرسه بوده است. در سال 1330 هم این بنا به مالکیت شخصی به نام نادر اصفهانی درمی‌آید و از دهه 1350، پاتوق گوشت‌فروشان تهرانی می‌شود و اتحادیه تهیه و توزیع گوشت تهران در این عمارت پا می‌گیرد.

 

نامه نگاری ها برای نگهداری از تاریخ

از پله های ساختمان که بالا می رویم به اتاق های تو در تویی می رسیم که میز و صندلی های اداری فضای آن را پر کرده است، سراغ حاج آقا ملکی یا همان رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی می رویم تا ببینیم بالاخره پس از سالها پیگیری با سازمان و ارگانی به تفاهم رسیده اند که عمارت انیس الدوله را بفروشند و از اینجا اسباب کشی کنند یا خیر؟

رئیس اتحادیه که 2 سال پیش هم پذیرای ما برای تهیه گزارش بود، از نامه های بی سرانجام آن زمان به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران برای خرید این خانه می گوید.

او که دیگر از کار کردن در یک بنای تاریخی که اختیار اعمال هیچ تغییری را در آن ندارد خسته شده است می گوید: پس از این سالها که دیگر از میراث فرهنگی برای خرید این عمارت تاریخی ناامید شدیم نامه نگاری هایی را با شهرداری تهران شروع کرده ایم حتی نامه ای را به آقای قالیباف شهردار تهران نوشته ام که این بنا را از ما بخرند و کاربری فرهنگی برای آن تعریف کنند.

ملکی درباره  اینکه آیا تا به الآن پاسخی هم از شهرداری برای خرید این خانه دریافت کرده است، پاسخ می دهد: امیدوارم که هر چه زودتر با شهرداری به نتیجه برسیم ما هم اینجا را بفروشیم و به ساختمان دیگری نقل مکان کنیم، چون واقعاً از شرایط خسته شده ایم.

وی یادآوری می کند که این خانه از ابتدا جزء میراث فرهنگی نبوده بلکه از سال 1382 به عنوان میراث فرهنگی ثبت شده است. در همان دهه 50 به دلیل نزدیکی این ساختمان به کشتارگاه ساختمان تبدیل به اتحادیه گوشت گوسفندی تهران شده و تا همین الآن هم تنها کاربری‌اش همین است.

آخرین راه حل!

تملک خانه‌های تاریخی یکی از جنجال‌برانگیزترین موضوعات میراث فرهنگی طی سالهای اخیر بوده است که با شکایت مالکان آنها به دیوان عدالت اداری، حکم خروج یک یک آنها از فهرست میراث فرهنگی ثبت شده ملی صادر می‌شود و مالکان هم حکم تخریب می گیرند و با ویران کردن آنها تاریخ را دفن می کنند و بنایی تازه می سازند.

شاید بتوان گفت، عمارت انیس‌الدوله در برابر ده ها بنای تاریخی که طی این سالها توسط دیوان عدالت اداری حکم تخربشان صادر شده است به خوبی دوام آورده اما اگر سازمان های فرهنگی به دنبال خرید آن از مالک فعلی نباشد شاید آخرین راه حل یعنی شکایت مالک به دیوان عدالت اداری و حکم خروج از آثار ثبت شده ملی و در نهایت «تخریب بنا» اتفاق بیفتد.

به گفته رئیس اتحادیه گوشت فروشان، اداره کل میراث فرهنگی استان تهران فقط در این سالها عملیات مرمت بنا را انجام داده است در حالی که درخواست مالک بنا، فروش آن است.

درخواستی که با مراجعه به تعریف کاربری بناها منطقی به نظر می رسد چون یک بنای تاریخی باید کاربری فرهنگی داشته باشد نه اینکه توسط صنف گوشت فروشان مورد استفاده قرار گیرد.

عمارت انیس الدوله، سرگردان در یک مثلث

میراث فرهنگی هم اگر چه نسبت به حضور اتحادیه گوشت فروشان در این عمارت تاریخی معترض است به طوری که همان 2 سال پیش هم فراهانی، مدیر کل میراث فرهنگی تهران اعلام کرد که «جای اتحادیه گوشت فروشان در این خانه نیست» اما پس از این سالها هنوز هم مسئولان میراث فرهنگی کشور نسبت به نبود بودجه برای تملک خانه های تاریخی، نالان هستند.

خانه های تاریخی که عمدتاً بزرگ هستند میلیاردی قیمت گذاری می شوند، نکته ای که باید مسئولان در تنظیم بودجه های فرهنگی کشور به آن دقت نظر داشته باشند و در تقسیم بودجه کشور، جایی هم برای تملک، حفظ و حراست از این بناها که مالک شخصی دارند دیده شود تا هم مالکان بناهای تاریخی راضی شوند و هم تاریخ در این بناها، زنده بماند.

عمارت تاریخی انیس الدوله این روزها در مثلث سازمان میراث فرهنگی، اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گوسفندی تهران و شهرداری پایتخت، سرگردان است تا بالاخره اگر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دست رد به سینه رئیس اتحادیه، برای خرید این خانه، زده است حداقل شهرداری تهران، گامی در جهت خرید این خانه از مالک بردارد و کاربری فرهنگی این عمارت را زنده کند.