بسکتبال
(به انگلیسی:" Basketball") یک ورزش گروهی است که در آن دو تیم از پنج
بازیکن سعی میکنند با پرتاب توپ به داخل حلقه امتیاز کسب کنند. هدف هر تیم
از انجام بازی، کسب امتیاز از طریق انداختن توپ در داخل حلقه است، در حالی
که در حین انجام بازی قاعدهای از قوانین و مقرارات نیز باید رعایت شود.
لذا تاکید فراوانی بر تقویت مهارتهای پرتاب صورت میگیرد، هر توپی که از
حلقه حریف عبور کند و داخل آن برود گل نامیده میشود، بسکتبال به طور
گسترده یکی از محبوبترین ورزشهای جهان محسوب میشود.
یک بازی بسکتبال در ۱۹۳۴ در بالتیمور
زادگاه بازی بسکتبال آمریکاست، این بازی در اوایل پاییز سال ۱۸۹۱
میلادی توسط شخصی به نام جیمز نای اسمیت پایه ریزی و ابداع شد . اما، از
قرنها پیش در میان ساکنان نقاط مختلف قاره آمریکا، به ویژه آمریکای مرکزی و
جنوبی انواعی از بازی و مسابقه رایج بوده که کم و بیش به بسکتبال شباهت
داشتهاست.
سابقه تاریخی: در کشورایران، نوعی بازی سنتی و قدیمی
در میان گله دارها متداول است که آن را (پاتو) (PATO) مینامند . در این
بازی، دو تیم سوار بر اسب در میدانی وسیع به تاخت و تاز میپردازند و هر
تیم کوشش میکند توپی را که شش حلقه (مانند دستگیره) بر بدنه آن هست، با
پرتاب کردن و پاس دادن به یاران خودی، به آن سوی میدان برساند و از حلقه و
توری سبدی که در انتهای میدان بر روی ستونی چوبی نصب شده، عبور دهد . این
بازی تا حدی شبیه بسکتبال است اما شباهت بازی پوک تاپوک با ورزش بسکتبال
بیش از پیش است . پوک تاپوک، در میان اقوام متمدن قاره آمریکای جنوبی و
مرکزی رواج بسیار داشت به ویژه اقوام مایا و تولتک (در ناحیه مکزیک کنونی)
این بازی با توپ و حلقههای ثابت در میدانی وسیع انجام میشد.
جیمز نای اسمیت یک پزشک کانادایی بود که با ایالات متحده آمریکا
مهاجرت کرد و تابعیت آن کشور را گرفت . در سال ۱۸۹۱ یعنی زمانی که دکتر نای
اسمیت در دانشگاه ورزش اسپرینگ فیلد (واقع در ایالت ماساچوست آمریکا) درس
میداد، رئیس دانشگاه از او خواست ورزشی ابداع و اختراع کند که دانشجویان
بتوانند در فصل زمستان در سالن به آن بپردازند تا آمادگی جسمانی خود را
برای پرداختن به مسابقات میدانی فوتبال، هاکی و بیسبال، در فصل بهار و
تابستان حفظ کند .
نخستین تیم بسکتبال دانشگاه کانزاس در ۱۸۹۹ میلادی
دکتر نای اسمیت پس از بررسی رشتههای موجود ورزشی، دریافت که ورزش جدید باید :توپ در آن نقش داشته باشد .
به صورت گروهی به اجرا در آید .
اصل رقابت در آن رعایت شود .
و بر مهارت استوار باشد .
هیچ گونه خشونتی و برخوردهای سخت بدنی مبتنی نباشد .
حاصل این افکار و اندیشهها ورزشی شد به نام
بسکتبال که امروزه پس از سپری شدن نزدیک به یک قرن و اندی از اختراع آن، از
پر طرفدارترین و هیجان انگیزترین رشتههای ورزش بینالمللی است . دکتر نای
اسمیت در شروع کار دو سبد که مخصوص حمل میوه بود بر دیوار دو طرف سالن
ورزش دانشگاه و در ارتفاعی بلندتر از قد یک انسان قد بلند نصب کرد و به دو
گروه از ورزشکاران جوان دانشگاه آموزش داد که توپی را دست به دست بدهند و
سعی کنند آن را به درون سبد بیندازند . در این حال، تیم مقابل باید بکوشد
که مانع از انجام این کار شود و توپ را هم از چنگ حریف بربایند و تصاحب
کند. نخستین مسابقهای که به این ترتیب و به صورتی تجربی ترتیب یافت میان
دو تیم ۹ نفره در کالج اسپرینگ فیلد بود و اولین گل تاریخ بسکتبال را هم
یکی از بازیکنان به نام «ویلیام چیلس» به سبد انداخت . بعدها شخصی به نام
«فرانک ماهان» با توجه به اینکه در زبان انگلیسی سبد را بسکت (به انگلیسی:
BASKET) و توپ را بال (به انگلیسی: BALL) میگویند، این ورزش را بسکتبال
نامید .
دکتر نای اسمیت، برای آنکه بازی بسکتبال خشن نشود، مقررات دقیقی برای آن به وجود آورد .
بعضی از مقررات اولیه بسکتبال چنین بود :بازیکنان حق نداشتند توپ را از دست هم بربایند .
بازیکنی که توپ را در اختیار داشت، نباید با آن راه برود یا بدود .
هل دادن و هر نوع خشونت ممنوع بود .
فقط بازیکنانی که توپ را در اختیار نداشتند میتوانستند به هر طرف بدوند و جا بگیرند .
بازیکن توپ به دست باید توپ را به طرف یاران خود پرتاب کند و به آنها برساند .
تیم بسکتبال زنان دانشگاه ترینیتی در ۱۹۱۵
در آغاز، ته سبد هم بسته بود و هر بار که توپ به درون سبد میافتاد باید کسی به کمک نردبان توپ را از سبد بیرون بیاورد .
در سال ۱۸۹۲ شخصی به نام «لئو آلن» سبد بسکتبال را که
تا آن روز از ترکه چوب یا الیاف بود و به همین دلیل به زودی پاره و فرسوده
میشد، از سیم بافت تا استحکام بیشتری داشته باشد .دیری نگذشت که این ورزش
جدید طرفداران زیادی در میان دانشجویان دانشگاه اسپرینگ فیلد و دیگر
دانشگاهها یافت .
دکتر نای اسمیت هم مقررات و قوانین بسکتبال را کامل
تر کرد و نسخههایی از آن را به هر دانشگاه یا باشگاهی که علاقمند بود
ارسال داشت .
این مقررات در سال ۱۸۹۲ میلادی به صورت کتابچهای
برای استفاده عموم منتشر شد . کشور کانادا نخستین کشور خارجی بود که ورزش
بسکتبال به آن راه یافت .
دیگر کشورها هم بتدریج و در سالهای بعد پذیرای این
ورزش جدید شدند : فرانسه در سال ۱۸۹۳، چین و هندوستان در سال ۱۸۹۴،
انگلستان در سال ۱۸۹۴ ژاپن در سال ۱۹۰۰ و .. . نخستین مسابقه رسمی بسکتبال
در سال ۱۸۹۶ بین دو تیم از دو دانشگاه شیکاگو و آیوا برگزار شد . نتیجه این
بازی تاریخی ۱۵ بر ۱۲ به سود تیم دانشگاه شیکاگو بود .
در سال ۱۹۳۰ دکتر نای اسمیت کتابی درباره خواص
بسکتبال تالیف کرد تا نشان دهد که بازی بسکتبال گرچه بسیار پر تحرک است اما
حتی برای سالمندان هم خطری ندارد و آسیبی متوجه اعضای حیاتی بدن (قلب و
کلیه) نخواهد شد .
قوانین ابتدایی
مسابقات المپیک مونیخ ۱۹۷۲
با گذشت زمان قوانینی برای انجام بازی وضع شد. مثلا
تعداد بازیکنان هر تیم ۹ نفر تعیین گردید. سپس به ۷ نفر تقلیل یافت و
بالاخره این تعداد به ۵ نفر کاهش یافت و تثبیت شد.
هر بازیکن میتوانست در موقع وقوع خطا به جای کلیه
بازیکنان تیم خود پرتاب آزاد را انجام دهد. هر تیم میتوانست از شروع تا
پایان بازی توپ را در زمین خود به طور دلخواه نگهداری نماید. هر بار که توپ
گل میشد بازی با بین طرفین یا جامپ بال (به انگلیسی: jump ball) از وسط
زمین ادامه مییافت. بازیکنان بلند قد میتوانستند نزدیک سبد قرار گیرند و
توپ را به آرامی در سبد جای دهند (قانون سه ثانیه وجود نداشت). در آن زمان
سعی شد توجه مدیران مدارس و مسئولان سازمانهای ورزشی را به آموزش بسکتبال
جلب نمایند. باوجود این تلاش مداوم و پیگیر، آموزش بسکتبال برای مربیان
حالت جنبی داشت و اساساً فعالیت آنها در ورزشهای رقابتآمیز دیگری مانند
فوتبال آمریکایی متمرکز بود.
مينی بسكتبال ورزشی است كه براساس بازی بسكتبال و
براي بازيكنان 11 و 12 سال طرحريزی شده است هر تیم شامل 12 بازیكن، یك
مربی و يك سرپرست خواهد بود اندازه زمین 26 در 14 متر می باشد. خطوط زمین
مینی بسكتبال با آنچه در زمین بسكتبال ترسيم می شود مشابه است با این
تفاوت که در مینی بسکتبال خط پرتاب 3 امتیازی وجود ندارد تخته ها بطور
قائم در انتهای زمین قرار داده شده و با خطوط اصلی موازی است، اندازه تخته
90 × 120 سانتی متر می باشد ارتفاع حلقه تا زمين 260 سانتی متر با قطر 45
سانتی متر ميباشد توپ با محيط 73 سانتی متر و وزن 475 گرم براي مينی
بسكتبال استفاده می گردد زمان بازی 4 كوارتر 10 دقيقهای است كه زمان
استراحت بين كوارترهای اول و دوم، سوم و چهارم 2 دقيقه و زمان استراحت بين
دو نیمه بازی 10 دقيقه می باشد
۱۳ قانون اولیهٔ بسکتبال:
1- توپ را می توان با یک یا هر دو دست به هر جهتی پرتاب کرد.
2- به توپ می توان با یک و یا هر دو دست به هر جهتی ضربه زد (مشت زدن به توپ مجاز نیست).
3-
بازیکنان نمی توانند با توپ بدوند اما می توانند آنرا از محلی که دریافت
کرده اند پرتاب کنند. بازیکنی که در حال دویدن با سرعت توپ را دریافت
میکند درصورتیکه سعی در توقف کند مستثنی است.
4- توپ باید در یا بین دستان گرفته شود و از بدن نمی توان برای گرفتن توپ استفاده کرد.
5-
تنه زدن، نگه داشتن، هل دادن، پشت پا زدن و یا ضربه زدن به بازیکن حریف به
هر شکل مجاز نمی باشد. اولین تخلف از این قانون توسط هر یک از بازیکنان
بعنوان خطا محسوب شده و دومین خطا باعث اخراج وی تا کسب امتیاز بعدی می
گردد. در صورتیکه قصد آسیب رسانی مشهود باشد، بازیکن برای تمام طول بازی
اخراج شده و حق جایگزینی ندارد.
6- مشت زدن به توپ خطا محسوب میشود و تخلف از قوانین شماره ۳، ۴ و ۵ خواهد بود.
7-
در صورتیکه هر یک از طرفین ۳ خطای متوالی انجام دهد، یک گل برای حریف
منظور خواهد شد (منظور از متوالی اینست که حریف در فاصله این خطاها مرتکب
خطا نشود).
8- گل زمانی اتفاق می افتد که توپ با ضربه و یا پرتاب از
زمین به داخل سبد وارد شده و در آن باقی بماند، مشروط بر اینکه مدافعین گل
را لمس نکرده و مزاحمتی برای آن ایجاد نکرده باشند. در صورتیکه توپ روی
کنارهها باقی بماند و حریف سبد را حرکت دهد، گل محسوب خواهد شد.
9- در
صورتیکه توپ از زمین خارج شود باید توسط اولین نفری که آنرا لمس میکند به
داخل زمین پرتاب گردد. در صورت اختلاف نظر، سرداور باید توپ را مستقیما
بداخل زمین پرتاب کند. پرتاب کننده، برای پرتاب توپ از بیرون زمین، ۵ ثانیه
زمان در اختیار دارد. در صورت تخلف، توپ به حریف واگذار می شود. اگرهر یک
از طرفین در تاخیر بازی پافشاری کنند، سرداور خطای آن تیم را اعلام خواهد
کرد.
10- داور مسئول قضاوت برای بازیکنان است و باید خطاها را یادداشت
کرده و سرداور را پس از ۳ خطای متوالی مطلع کند. همچنین وی می تواند
بازیکنان را بر اساس قانون ۵ اخراج کند.
11- سرداور مسئول قضاوت روی
توپ است و باید در مورد زمانی که توپ در جریان بازی است یا خارج از زمین
است و مالکیت توپ و همچنین محاسبه وقت تصمیم گیری کند. سرداور باید گل شدن
توپ را تعیین کند، امتیازات را محاسبه نماید و سایر وظائف معمول سرداور را
انجام دهد.
12- زمان بازی دونیمه ۱۵ دقیقهای و یک استراحت ۵ دقیقهای بین دونیمه است.
13-
تیمی که بیشترین امتیازات را در این زمان بدست آورد برنده اعلام میشود.
در صورت تساوی، با موافقت کاپیتانهای ۲ تیم، بازی تا کسب یک گل دیگر قابل
ادامه است.
پیشرفت بسکتبال بعد از جنگ جهانی اول
بعد از جنگ جهانی اول بسکتبال تبدیل به ورزشی
رقابتآمیز و بزرگ شد. با گذشت زمان مربیان بسکتبال وضعیت مناسبی پیدا
کردند و فعالیتشان مؤثر واقع شد. بسکتبال شناخته شد و به اروپا گسترش یافت.
در سال ۱۹۲۴ نخستین مسابقات جهانی بین تیمهای بسکتبال فرانسه، ایتالیا،
انگلستان و آمریکا در پاریس برگزار گردید و از سال ۱۹۳۲ فدراسیون آماتوری
بسکتبال در ژنو با نمایندگی چند کشور تشکیل شد. در مسابقات المپیک ۱۹۳۶
برلین برای نخستین بار ۲۳ کشور در مسابقات رسمی بسکتبال شرکت نمودند و
آمریکا قهرمان المپیک گردید.
تجهیزات مورد نیاز
لباس
آرون
اونز، نمونهای از لباس بازیکنانلباس بازی برای زنان و مردان بلوز
بیآستین و شلوارک است و نام تیم در جلوی بلوز و شمارهٔ بازیکن در پشت و
جلوی آن نوشته شدهاست. در بازیهای بینالمللی شمارههای بازیکنان از ۴ تا
۱۵ است. بازیکنان بسکتبال معمولاً از کفشهای ساقدار استفاده میکنند که
از مچ پا حفاظت بیشتری میکند.
تخته
تختهٔ
ثابت تختهٔ بسکتبال مستطیلی است به طول ۱٫۸۰ متر و عرض۱٫۰۵ متر که موقعیت
آن در فضای بالای زمین در دو انتهای میدان است و یک مربع به طول59 سانتیمر
وعرض49 سانتیمتر داخل آن قرار دارد و باید به گونهای قرار گیرد که به
اندازه ۱۲۰ سانتی متر با خط انتهای زمین فاصله داشته باشد. ارتفاع تخته از
کف سالن برای بزرگسالان ۲٫۹۰متر و برای نوجوانان ونو نهالان بین ۲٫۷۰ متر و
۲٫۸۰ متر است .انواع تختهنوعی از تختهها به کمک میلههایی آهنی از سقف
سالن آویزان میشوند که در هنگام عدم نیاز، میتوان آنها را بالا برد و به
سقف سالن متصل کرد. این نوع تخته برقی است. نوعی دیگر از تختهها با
میلهای به زمین وصل و محکم میشوند. در نوعی دیگر، تخته به وسیلهٔ پایهای
متحرک بر روی زمین قرار میگیرد.حلقه حلقهٔ بسکتبال در فاصلهٔ ۳۰ سانتی
متری قاعدهٔ تخته به آن متصل میشود. قطر حلقهٔ بسکتبال ۴۵ سانتی متر و
ارتفاع توری که به شکل سبد به آن متصل میشود ۳۰ سانتی متر است.
توپ بسکتبال
در
دو سال نخست که بازی بسکتبال ابداع شد، توپ فوتبال را برای بازی به کار
میبردند. اما چون این توپ سبک بود در سال ۱۸۹۴ میلادی اولین توپ مخصوص
بسکتبال توسط یک کارخانه دوچرخه سازی تولید شد که اندکی از توپ فوتبال بزرگ
تر بود. در سال ۱۹۳۷ نوع دیگری توپ بسکتبال بزرگ تر اما سبک تر به بازار
آمد و آنگاه در سال ۱۹۴۹ توپی ساخته شد به همین شکل و اندازه و وزن فعلی که
هنوز هم مورد استفادهاست. توپ بسکتبال بزرگتر از توپهای معمولی است و آن
را از جنس چرم، لاستیک یا پلاستیک میسازند و هنگام استفاده باد میکنند.
میزان فشار هوای داخل توپ باید به حدی باشد که در صورت رها شدن از ارتفاع
۱٫۸ متری، پس از اصابت به زمین کم تر از ۱٫۲ و بیش تر از ۱٫۴ متر از زمین
بلند نشود. محیط یک توپ قانونی بسکتبال پس از باد شدن باید حداقل ۷۵
سانتیمتر و حداکثر ۷۸ سانتیمتر باشد. ضمن آنکه در این حال وزن توپ نباید
کمتر از ۶۰۰ و بیشتر از ۶۵۰ گرم باشد. توپ این ورزش بزرگترین و سنگینترین
توپ بازیهای دستهجمعی است.
قوانین بسکتبال
دفاع
قوانین زمانی
بسکتبال در چهار دوره ۱۰ دقیقهای (بینالمللی) یا ۱۲
دقیقهای (اِن.بی.اِی) انجام میشود. زمان استراحت بین دوره اول و دوم و
بین دوره سوم و چهارم ۲ دقیقه و بین دوره دوم و سوم (بین دو نیمه) ۱۰
دقیقهاست. وقت اضافه در بسکتبال ۵ دقیقه میباشد. پس از استراحت بین دو
نیمه زمین حمله و دفاع دو تیم عوض میشود. اصطلاحاً به زمین حریف، زمین
حمله و به زمین خودی زمین دفاع گفته میشود. زمانهای گفته شده زمان واقعی
بازی است. یعنی زمانی که توپ در جریان نیست وقت بازی متوقف میشود. مثلاً
زمانی که خطایی رخ دادهاست یا هنگام پرتاب آزاد زمان متوقف میشود. به
همین دلیل زمان انجام یک بازی کامل بیشتر از مجموع عددی زمانهای بالا است و
معمولاً حدود دو ساعت طول میکشد.
قانون دبل (Double) 1.
دریبل کردن از زمانی شروع میشود که بازیکن کنترل توپ
را دراختیار گرفته و با انداختن و زدن آن در تماس با زمین دوباره آن را
قبل از اینکه به بازیکن دیگری برخورد کند لمس نماید. زمانی دریبل خاتمه
میپذیرد که با دست آن را گرفته و یا اجازه دهد توپ در دست یا دستها
استراحت نماید. زمانیکه توپ با دست دریبل کننده در تماس نیست، تعداد گامهای
برداشته محدود نخواهد بود. بازیکن مجاز نیست پس از خاتمه دریبل، برای بار
دوم اقدام به دریبل نماید. درصورتیکه این عمل را انجام دهد مرتکب تخلف
«دبل» شدهاست. 2.اگر هنگام دریبل کردن از هر دو دست استفاده شود نیز خطای
دبل محسوب میشود 3.هنگام دریبل کردن میتوان با دست تمام نقاط توپ را لمس
کرد مگر اینکه دست را به ناحیه ی زیرین توپ برده در این صورت نیز خطای دبل
مرتکب شده 4.توپ در هنگام دریبل تنها تا ارتفاع قد شخص میتواند بالا بیاید و
اگر از قد بالاتر باشد خطا دبل انجان شده
قانون رانینگ: (تراولینگ)
بازیکنی که توپ را دراختیار دارد میتواند یک پای خود
را به هر سمتی که میخواهد، یک یا چند مرتبه حرکت دهد. درصورتیکه پای
دیگرش که آن را پای «پیوت» مینامند ثابت باشد. رانینگ حرکتی است که بازیکن
صاحب توپ در داخل زمین یک یا دو پای خود را بدون توجه به محدودیت فوق حرکت
دهد یا گامهای او با دریبلهای بازیکن تناسب نداشته باشد.
خطاهای حرکت رانینگ
دویدن با توپ بدون دریبل بیش از یک گام
برداشتن گام اضافه در سه گام، لی آپ و پاور موو ( Power move )
برداشتن گام ریز در سه گام بطوری که قابل تشخیص نباشد
کشیده شدن پا روی زمین برای فاصلهٔ بیش از ۵ سانتی متر در هر حرکت
پرش
با توپ و برگشت به زمین بدون رها کردن آن . برای مثال بازیکنی که به قصد
شوت، پرش جفت میکند اگر به زمین برسد و هنوز توپ را رها نکرده باشد،
رانینگ کرده .
اگر بازیکن در اوت، هنگام پرتاب اوت با توپ حرکت کند .
قانون سه ثانیه
زمانی که تیمی کنترل توپ را در زمین حمله موقعی که
ساعت در جریان باشد، دراختیار دارد، هیچ یک از نفرات آن تیم نمیتواند مدت
سه ثانیه در منطقهٔ ذوزنقهٔ حریف یا روی خطوط ذوزنقهٔ حریف بماند (بایستد).
قانون ۲۴ ثانیه
اگر تیمی مالک توپ شده باشد. باید در عرض ۲۴ ثانیه
توپ را وارد حلقه حریف بکند یا به طرف حلقه تیم مقابل شوت بزند در زدن شوت
توپ باید حتماً به حلقه بخورد تا ۲۴ ثانیه صفر شود اگر توپ به تخته بخورد
۲۴ ثانیه ادامه می یابد و اگر توپ توسط تیم مقابل اوت شود باز هم ۲۴ ثانیه
ادامه می یابد. ۲۴ ثانیه موقعی صفر میشود که ۱- خطا صورت بگیرد ۲- بازیکن
تیم مقابل با پا توپ را به اوت بیاندازد. اگر دستگاه ۲۴ ثانیه بوق بزند و
توپ از دست بازیکن رها شده و در هوا باشد، اگر گل شود گل قبول می باشد. اگر
در هوا با دست بازیکنی لمس شود و گل شود گل مردود میباشد . البته این
قانون کمی تغییر یافته و در صورتی که از ۲۴ ثانیه، هنوز بیش از چهارده
ثانیه مانده باشد، دوباره ۲۴ ثانیه ریست میشود ولی اگر کمتر از چهارده
ثانیه یا خود چهارده ثانیه مانده باشد، زمان به چهارده ثانیه ریست میشود.
قانون هشت ثانیه
زمانیکه یک تیم توپ را در زمین خودی تحت کنترل
میگیرد، باید در عرض ۸ ثانیه توپ را به زمین حمله بفرستد. تخطی از این
قانون، تخلف «هشت ثانیه» نامیده میشود و داور توپ را در اختیار تیم مقابل
قرار خواهد داد.
قانون ۵ ثانیه
۱-بطور کلی هیچ یک از بازیکنان تیم نمیتوانند توپ را
بیش از ۵ ثانیه نزد خود نگه دارند.( در زمان دریبل این شمارش انجام
نمیگیرد ) ۲- هر زمانی که بازی با پرتاب توپ از بیرون زمین بخواهد شروع شود
بازیکن ۵ ثانیه زمان برای شروع در اختیار دارد. ۳- برای پرتاب هر پنالتی،
بازیکن ۵ ثانیه زمان دارد.
قانون نیمه (برگشت توپ به زمین دفاعی)
زمانی که یک بازیکن در زمین حریف (زمین حمله) مالکیت
توپ را در اختیار میگیرد، نباید توپ را به زمین دفاعی (زمین خودی)
برگرداند. چه با پاس به یاران خود چه با دریبل کردن خودش آن را به زمین
خودی برگرداند. این کار یک تخلف است و توپ دراختیار تیم مقابل قرار خواهد
گرفت.
تذکری در این رابطه:
درهنگامی که فرد حامل توپ به زمین حریف وارد شد حتی اگر پای او یا توپ زیر
دستش وارد زمین خودی شود خطای نیمه (half) صورت گرفتهاست. البته نکته
بالا [پای او یا توپ زیر دستش وارد اوت (Out) شود] در مورد وارد شدن توپ به
اوت (Out) نیز صدق میکند.
انواع خطاها
در طی بازی بازیکنان حق گرفتن یکدیگر و یا هل دادن،
حمله کردن و یا دویدن با توپ را ندارند و نمیتوانند جلوی بازیکن تیم حریف
را با دست، شانه، سر و یا زانو بگیرند. در صورت انجام خطا داور توپ را به
تیم حریف داده و بازی از همان نقطه خطا یا بیرون زمین پیگیری میشود.
اگر
توپ دست یکی از تیمها باشد و در هنگام حرکت آن را از بالای سر حریف رد
کند به شکلی که دستش در زیر توپ قرار گیرد خطا است و داور توپ را به تیم
مقابل داده و بازی را از نزدیکترین نقطه به اوت (Out) شروع میکند.
اگر
در هنگام بازی، زمانی که یکی از بازیکنان تیم مقابل در حال پرتاب توپ است
دست یکی از بازیکنان به توپ بخورد خطا صورت گرفته است .اگر فرد پرتاب
کنندهٔ توپ در موقعیت پرتابهای ۲ امتیازی باشد داور ۲ پرتاپ پنالتی را حکم
میدهد و اگر در موقعیت پرتاپ ۳ امتیازی باشد ۳ پرتاب پنالتی حکم داده
میشود. البته در این میان باید به یک مورد نیز اشاره کرد که اگر هنگام
پرتاب، توپ فردی که روی آن خطا شده وارد حلقه شود، اگر در موقعیت پرتاب دو
امتیاز و یا سه امتیاز باشد داور ۱ پرتاب پنالتی را حکم میدهد.
اگر
توپ در زمین حریف و در موقعیت ذوزنقه در دست ما باشد وآن را به سوی تخته
پرتاب کردیم و توپ به درون حلقه نرود و بدون آنکه به زمین بخورد دوباره به
دست ما برسد اگر پرتاب کنیم خطا است وباید از محیط ذوزنقه خارج شویم بعد
پرتاب کنیم.
اگر توپ در دست حریف باشد و آن را به پشت خود ببرد ویکی از هم تیمیمان توپ را درآن حالت از او بگیرد خطا صورت پذیرفتهاست.
نحوه پاس دادن
اگر فاصله ما با هم تیمیمان زیاد بود اول از همه
باید توپ را با دو دست از دو سمت راست و چپ بگیریم به طوری که دو شصت
انگشتان ما به سمت خود باشد و توپ را به دو سوم خود یا یک سوم هم تیمییمان
پرتاب میکنیم. طوری که توپ نهایتاً به دست هم تیمیمان برسد. اگر فاصله ما
با یار خودی کم بود و حریف در جلوی ما ایستاده بود میتوانیم توپ را از زیر
دست حریف به یارمان بدهیم و اگر حریف به سمت ما هجوم بیاورد میتوانیم توپ
را از یک سمت به پشت خود برده و از سمت دیگر به جلوی خود آورده و به
یارمان بدهیم.
نکته : میتوانیم در خارج از زمین هم به هم تیمیمان
پاس بدهیم تا پاس را او که زیر فشار پرس نیست انجام دهد این حرکت معمولاً
در زمان پرس شدید بسیار کارساز خواهد بود
انواع پرتاب
نحوه پرتاب شوت
در تمامی پرتابها از جهات مختلف، باید به چند نکته
توجه کنیم:برای پرتاب شوت توپ را باید به شکل T گرفته شود یعنی دست چپ در
کنار توپ ودست راست روی توپ (روی قسمتی که روبروی ماست )قرار داده شود.
برای پرتاب توپ باید با دست چپ به توپ جهت داده شود و با دست راست پرتاب شود؛ به طوری که تنها مچ دست خم شود.
هنگام
پرتاب(۲ ثانیه قبل از پرتاب توپ به سبد)باید پاها را مقداری خم کرده و بعد
به حالت اولیه در بیاوریم هنگامی که به حالت اولیه درآمد آنگاه پرتاب
میکنیم.
به هنگام پرتاب پاها باید به اندازه عرض شانه باز شود.
پرتاب ۳ گام
در هنگام بازی میتوانیم از پرتاپهای سه گام استفاده
کنیم. سه گام به این شکل است که وقتی به نزدیکی حلقه حریف رسیدیم درهمان
حالت دویدن میتوانیم ۳ گام برداریم و توپ را به داخل حلقه بیندازیم. به
شکلی که ۲ گام برداریم و گام آخر را می پریم و توپ را در حلقه بیندازیم. به
علت پرش بهتر به صورت سه گام بهترین راه برای انجام دانکینگ میباشد .
پرتاب به وسیله تخته
اگر روبروی حلقه بودید میتوانید با استفاده از مربع
روی تخته آن را در درون سبد بیندازید به طوری که آن را دقیقاً به وسط مربع
بزنید.
اگر در دو سمت چپ یا راست حلقه بودید میتوانید به ظلع بالایی مربع پرتاب کنید.
اگر
زیر حلقه بودید میتوانید از گوشههای مربع استفاده کنید به طوری که
مقداری به سمت عقب خم شده (دراین حالت برای بهتر پرتاب کردن میتوانید فقط
یک پای خود را به سمت عقب بیاورید) و اگر به سمت چپ خم شدهاید باید توپ را
به گوشه چپ مربع بزنید و اگر به سمت راست خم شدهاید توپ را به گوشه راست
مربع بزنید.
در تمامی این موارد سرعت توپ نقش مهمی دارد مسلم است که هر چه فاصله نزدیک تر میشود سرعت توپ هم باید کم تر شود.
نکته : معمولاً بازیکنهای حرفه ای بدلیل پایین امدن درصد موفقیت از تخته برای زدن گل استفاده نمیکنند.
بلاک Block
در هر پرتاب باید به زاویه توپ توجه داشت. زیرا اگر
زاویه پرتاب ما کم باشد و یا پرتاب ما در زمان نادرست صورت گیرد توپ در
اصطلاح بلاک (Block) میشود. اکثر مواقع بهترین زاویه برای پرتاب توپ زاویه
۴۵ درجهاست.
پرتاب ریباند
اگر تیم ما توپ را به سوی حلقه حریف پرتاب کرد و آن
وارد سبد نشد، میتوانیم با روش ریباند آن را وارد سبد کنیم. روش ریباند
اینگونهاست که در هنگامی که توپ توسط یار ما زده شد و به تخته برخورد کرد و
درون سبد قرار نگرفت، ما میتوانیم هنگامی که توپ در حال برگشتن است پریده
و توپ را در همان حال که پایمان روی زمین نیست با دست آرام به تخته زده و
آن را درون سبد جای دهیم . البته ما میتوانیم توپ را گرفته و به زمین
برگردیم و یک شوت آرام زده و توپ را وارد سبد کنیم.روش امتیاز دهی امتیاز
هر گل (پرتاب موفق در حلقهٔ حریف) با توجه به موقعیت بازیکنی که اقدام به
شوت کردهاست متفاوت است. اگر بازیکن خارج از خط سه امتیازی باشد، گل سه
امتیاز و اگر داخل آن باشد دو امتیاز دارد. هر پرتاب آزاد (پنالتی) یک
امتیاز دارد. در بسکتبال تساوی وجود ندارد و آن قدر وقت اضافه به بازی داده
میشود تا یکی از دو تیم برنده شود. زمان استراحت بین وقتهای اضافه ۱
دقیقهاست.
داوران بسکتبال
داوران بسکتبال لیگ اسپانیا
تعداد داوران یک مسابقهٔ بسکتبال ۵ نفر است. از این ۵
نفر دو داور در درون زمین بر جریان بازی نظارت میکنند که یکی از آنها
سرداور و دیگری داور است . در کنار زمین هم ۳ نفر هر یک وظیفهای خاص را
انجام میدهند . یک نفر ثبت کنندهٔ امتیازها و خطاها (منشی) یک نفر مسئول
۲۴ ثانیه و هم وقت نگهدار است. خطاهای عمدهای که داوران به آن توجه دارند
عبارتند از: خطا در حمله، رانینگ، دبل، سه ثانیه، خطاهای برخورد و سد مسیر.
لیگها و مسابقات
حرفهایترین لیگ بسکتبال انبیای (NBA) میباشد.
این لیگ بین تیمهای باشگاههای حرفهای آمریکای شمالی (ایالات متحده
آمریکا و کانادا) برگزار میشود.
مسابقات لیگ حرفهای
انبیاِی این لیگ مسابقات به صورت دو دسته در
کنفرانس شرق و غرب برگزار میشود که در پایان قهرمان این دو کنفرانس نیز به
رقابت با هم میروند. علاوه بر این مسابقات، هر ساله مسابقهای تحت عنوان
بازی ALL-STARS انجام میشود که در آن ستارههای کنفرانس شرق و غرب با یک
بازی نمایشی به رقابت با هم میپردازند. مسابقه ALL-STARS شامل مسابقه slam
dunk - شوت ۳ امتیازی و ... میباشد که طرفداران بسیار زیادی دارد.
بسکتبال نمایشی آمریکا AND ۱
در آمریکا گروهی از بسکتبالیستها که اغلب در بسکتبال
رسمی آمریکا شهرت چندانی نیز ندارند (به جز تعداد محدودی از آنها) تحت
عنوان AND ۱ فعالیت میکنند. گروه AND ۱ با انجام بازیهای نمایشی و بسیار
حرفهای و برگزاری مسابقاتی با جذابیت بسیار بالا هواداران بسیار زیادی را
به سمت خود جلب کردهاند. لازم به ذکر است که در این بازیها برای زیبایی
بیشتر بازیT برخی از قوانین رعایت نمیشود. این بازیها در قالب خیابانی
(street BALL) و سالنی برگزار میشود ولی هیچ یک از آنها جنبهٔ رسمی
ندارند.
بسکتبال خیابانی
نام بسکتبال خیابانی (street BALL) به آن دسته از
بازیها اطلاق میشود که در زمینهای سرباز بازی میشود. قوانین آن، قوانین
بسکتبال عادی است با تغییرات جزییای که به نسبت محل بازی متفاوت است. این
دسته از بازیها دارای حرکات نمایشی اند و بعضی از قوانین بسکتبال واقع در
سالن در آن رعایت نمیشود. بازیکنان این بازیها مگر در موارد خاص از لباس
هماهنگ با یکدیگر استفاده نمیکنند.
قوانین بسکتبال خیابانی (street BALL)
بسکتبال خیابانی تنها در یک نیمه از زمین بازی میشود
حلقههای موجود در این نوع از بازی بسیار محکم و ضخیم است زیرا حرکات
نمایشی که در این نوع از بسکتبال صورت میگیرد بسیار روی حلقه اثر میگدارد
(مثل دانک) واگر حلقه ضعیف باشد شکسته میشود. قوانین:بازی از پشت یک نیمه
توسط یکی از دو تیم صورت میپذیرد.
تعداد هر تیم نباید از ۳ نفر بیشتر
باشد (البته چون این قانون رسمی نیست بیش از ۳ نفر نیز ممکن میباشد اما
چون زمین شلوغ و بازی کردن درآن دشوار میشود بهتر است از ۳ نفر در هر تیم
استفاده شود)
اگر تعداد یک تیم ۲ نفر و تعداد تیم مقابل ۳ نفر باشد
پرتابهای اوت(out) تیمی که ۲ نفر است آزاد است(البته این قانون نیز توافقی
است)
هر تیمی که گل زد خودش از پشت نیمه بازی را را شروع میکند یعنی توپ را به تیم مقابل نمیدهد.
اگر
یار تیم ما توپ را به حلقه زد و توپ وارد سبد نشد و در موقعیت ذوزنقه به
دست ما رسید باید از آن محیط خارج شویم و بعد به سوی حلقه پرتاب کنیم در
غیر این صورت خطا صورت پذیرفتهاست.
دراین نوع بازی خطاهای ۲۴و۳و۸ ثانیه وجود ندارد.
اگر توپ از نیمه زمین خارج شود اوت(out) است.
قوانین رانینگ(running)ودبل (Double)دراین بازی وجود دارد.