به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران، دریای خزر با طول تقریبی 1200 کیلومتر و عرض متوسط 320 کیلومتر و مساحت 43800 کیلومتر مربع و حجت 770000کیلومتر مکعب بزرگترین دریاچه جهان است این دریا تبدیل به یکی از آلوده ترین دریاهای جهان شده است.
با توجه به بالا بودن سطح آب های زیرزمینی و ارتباط آن با رودخانه ها و دریاچه ها، در مناطق ساحلی دریای خزر، عدم رعایت حریم دریا و ساخت و سازهای 10 سال اخیر در نوار ساحلی دریای خزر توسط افراد حقیقی و حقوقی یعنی سازمان های دولتی، نهادهای مختلف و مردم مقادیر زیادی فاضلاب انسانی وارد دریای خزر می شود.
کرباسی معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: جهت جریان آب دریای خزر از سمت شمالغربی به جنوب شرقی است، همین جهت جریان و ژرفای زیاد آب در کرانه های ایران که باعث کندی حرکت جریان می شود منجر به تجمع انواع آلودگی های این دریاچه در سواحل ایران به میزانی بیش از کرانه های دیگر کشورها می شود.
وی افزود: براساس گزارش وضعیت محیط زیست دریای خزر که توسط فاز سوم برنامه محیط زیست خزر تهیه شده چنانچه جمعیت ساحلی کشورهای حاشیه نشین دریای خزر معادل 14 میلیون نفر فرض شود ایران 7 میلیون نفر، روسیه 3.5میلیون نفر، اذربایجان 3.5 میلیون نفر و دو کشور دیگر جمعیتی بسیار کم دارد.
وی با اشاره به اینکه سهم آلاینده های منتشره به ازای سرانه جمعیت ساحل نشین در کشور ایران به مراتب کمتر از آذربایجان و روسیه است، تصریح کرد: این موضوع حاکی از مدیریت بهتر آلاینده ها در ایران است ضمن آنکه حجم نفت ریخته شده به دریای خزر از کشور آذربایجان موجب آلودگی نفتی در دریای خزر و سواحل دریا شده است این آلاینده ها حیات آبزیان دریای خزر را به خطر انداخته و میزان اکسیژن آبهای بالای رسوبات بستر را کاهش داده است.
کرباسی ادامه داد: کشور آذربایجان با تولید 914 هزار بشکه نفت در روز یکی از تولید کننده های نفت دریای خزر محسوب می شود که تا ریال های نفتی ایجاد شده در سال 1386 و 1391 با منشأ چاه های نفتی کشور آذربایجان در دو مرحله سواحل کشور را آلوده کرده درسال گذشته 25 میلیون تن تا ریال از 100 کیلومتر ساحل آلوده جمع آوری شد.
معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: میادین نفتی آذری، گیونشلی، چیراگ، آبشرون، نخجوان، موگان دنیز و همچنین صنایع sumgait و پالایشگاه های نفت و کارخانه های پتروشیمی باکو از منابع آلوده کننده دریای خزر هستند.
پیمان فقیه نوبری کارشناس محیط زیست نیز در این خصوص گفت: با توجه به محدود بودن خودپالایی دریا و عدم ارتباط مستقیم دریای خزر با دریاهای آزاد، انباشته آلودگی میکروبی و شیمیایی در این دریا به حداکثر خود رسیده است.
وی افزود: آزادسازی حریم دریاها تا شعاع موثر بر آن، کیفیت آب رودخانه ها و کانال ها، بندرگاه ها و چاه های نفت سایر کشورها به صورت مداوم تحت پایش قرار بگیرد و با سختگیری در اجرای معاهدات منطقه ای و بین المللی و ایجاد بستر فرهنگی با همراهی و هماهنگی کشورهای همسایه نسبت به کاهش آلودگی در این دریا تلاش کرد در غیر این صورت در آینده نزدیک حتی شنا کردن در این دریا هم امکان پذیر نخواهد بود چه رسد به استفاده از فرآورده های دریایی آن.
گفتنی است، دریای خزر، محیط زیست گرانبهاترین ماهی های دنیا است، در بخش جنوبی دریای مازندران و رودخانه هایی که به این دریا می ریزد می توان از سپید رود و هراز نام برد./ل